Modunle 05 bồi dưỡng thường xuyen

KẾ HOẠCH BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN

Module 05 : ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN THẨM MĨ, NHỮNG MỤC TIÊU VÀ KẾT QUẢ MONG ĐỢI Ở TRẺ MẦM NON VỀ THẨM MĨ

 I. MỤC TIÊU

Giáo dục phát triển thẩm mĩ là một trong năm mặt giáo dục nhằm phát triển toàn diện trẻ mầm non, góp phần hình thành những yếu tổ đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học lớp một.

Trong chương trình giáo dục mầm non, giáo dục phát triển thẩm mĩ cho trẻ được tiến hành thông qua nhiều hoạt động mà âm nhạc và tạo hình được coi là những hoạt động nghệ thuật có ưu thế. Mục đích của giáo dục thẩm mĩ nhằm phát triển ờ trẻ khả năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp; giáo dục trẻ mối quan hệ thẩm mĩ, tình cảm thẩm mĩ. Từ đó, hình thành ờ trẻ thị hiếu và thái độ thẩm mĩ đứng đắn.

Nội dung của module gồm các hoạt động sau:

 - Tim hiểu đặc điểm phát triển thẩm mĩ ở trẻ mầm non.

 - Đọc và nghiên cứu mục tiêu giáo dục phát triển thẩm mĩ ở trẻ mầm non.

 - Phân tích kết quả mong đợi về giáo dục thẩm mĩ ờ trẻ mầm non.

 - Vận dụng kết quả đã học vào việc thiết kế các hoạt động phát triển thẩm mĩ (âm nhac, tạo hình) cho trẻ mầm non.

II. NỘI DUNG

Hoạt động 1: Xác định đặc điểm phát triển thẩm mĩ của trẻ mầm non

  MỤC TIÊU

Giáo viên có đuợc bức tranh tổng thể vẻ đặc điểm phát triển thẩm mĩ cửa trẻ mầm non, làm cơ sở giúp giáo viên biết cách lựa chọn nội dung, phương pháp và cách thúc tổ chức các hoạt động giáo dục thẩm mĩ cho trẻ ở trường mầm non.

* Đặc điểm cơ bản của hoạt động tạo hình ở tuổi mầm non.

Hoạt động tạo hình  còn gọi là hoạt động tạo ra cái đẹp trong cuộc sống và trong nghệ thuật bằng ngôn ngũ, phương tiện tạo hình. Đó là sự kết hợp hài hoà giữa đường nét - màu sắc - hình khối và bố cục trong không gian.

 Một là, tạo ra các tác phẩm nghệ thuật tạo hình nhằm thoả mãn nhu cầu nhận thức thẩm mĩ, đồng thời nâng cao chất lượng đời sống của con người.

 Hai là, đưa cái đẹp vào cuộc sống. Việc này đuợc thục hiện qua mĩ thuật ứng dụng vơi các chuyên ngành đồ hoạ, trang trí thủ công mĩ nghệ và kiến trúc.

Hoạt động tạo hình ở trẻ nhỏ gồm các dạng: vẽ, nặn, xé dán, lắp ghép. Khả năng thể hiện tính truyền cảm qua các phương thức HĐTH của trẻ được phát triển theo tùng độ tuổi.

  * Trẻ 2 – 3 tuổi

Thể hiện bằng đường nét, hình dạng song chưa thể tạo nên những hình ảnh rõ làng, đầy đủ nhưng đã có khả năng liên tương, liên hệ giữa các dấu hiệu của đối tượng tri giác với những hình vẽ được thể hiện ra trên giấy. Trẻ ở tuổi này đã có khả nâng thể hiện tưởng tượng tái tạo, biểu cảm bằng cách sử dụng một số chấm vạch, đường nét khác nhau bổ sung vào các hình do người lớn vẽ sẵn hoặc hình vẽ do trẻ tình cờ tạo nên trước đó như: “những tia nắng", “những giọt mưa", “những chiếc lá", “dòng nước chảy",... làm cho các hình vẽ “có vẽ" hoàn thiện hơn, “hình tượng" có vẽ trọn vẹn hơn.

  * Trẻ 3 – 4 tuổi

Các kỉ năng tạo hình của trẻ 3-4 tuổi ở mức độ đơn giản. Trẻ có thể vẽ tương đối chuẩn xác các hình học (tròn, vuông, tam giác) và rất tích cực, linh hoạt vận dụng phương thức vẽ các hình cơ bản này để thể hiện các sự vật đơn giản mà trẻ quan sát được trong môi trường xung quanh.

* Trẻ 4 – 5 tuổi

Cùng với việc hoàn thiện dần các kĩ năng tạo hình, trẻ ở lứa tuổi này đã hiểu được chức năng thẩm mĩ của các đường nét, hình khối. Trẻ có khả năng phân biệt và điều chỉnh các nét vẽ, tạo ra nhiều hình khác nhau qua đó mở rộng phạm vi các đối tượng miêu tả. Đồng thời, trẻ bắt đầu nhận biết, phân biệt màu sắc thật của đối tượng miêu tả như một dấu hiệu đặc thù và thể hiện chúng trong tranh vẽ.

* Trẻ 5 - 6 tuổi

Cùng với sự tăng lên của các kinh nghiệm nhận thức, năng lực thẩm mĩ, các ấn tượng, xúc cảm tình cảm và phát triển kỉ năng vận động tĩnh khéo, trẻ 5 - 6 tuổi có thể sử dụng các đường nét liên mạch, uyển chuyển, mềm mại để miêu tả tính trọn vẹn của đối tượng trong cấu trúc và bố cục hợp lí. Đồng thờii, trẻ linh hoạt trong việc tạo ra các bước chuyển màu, phối màu để tạo nên hiệu quả thẩm mĩ khác nhau và thể hiện suy nghĩ, tình cảm của mình

* Đặc điểm cơ bản của hoạt động âm nhạc ở tuổi mầm non

  Hoạt động âm nhạc

Ở trường mầm non, đặc biệt là đối với lứa tuổi mẫu giáo, âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực cảm xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả hứng thú của trẻ.

Khác với các loại hình nghệ thuật như hội họa, văn học,... âm nhạc không hoàn toàn xác định rõ những hình ảnh cụ thể. Âm nhạc bằng ngôn ngữ riêng là giai điệu, âm sắc, cuờng độ, nhịp độ, hòa âm, tiết tấu... cùng với thời gian đã thu hút, hấp dần, làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ.

  * Trẻ dưới 1 tuổi

Ngay từ thuở ấu thơ, trẻ đã biết nghe và đã có những phản ứng âm nhạc. Trẻ 2 tháng tuổi đã có biểu hiện lắng nghe âm thanh. Trẻ từ 4 đến 5 tháng tuổi biết hưởng theo nơi phát ra âm thanh. Trẻ ngoái lại nhìn khi nghe thấy âm thanh phát ra... Trẻ ở những tháng tuổi này đã có biểu hiện hưởng ứng với tính chất âm thanh của âm nhạc bằng thái độ sung sướng khi nghe tiếng nhạc. Trẻ nín khóc khi nghe tiếng ru à ơi. Gần 1 tuổi, trẻ biết u ơ theo tiếng hát của người lớn. Tuy nhiên, khả năng chú ý đến âm thanh của trẻ rất ngắn.

* Trẻ 1-2 tuổi

Ở độ tuổi này, những bài hát vui tươi, nhộn nhịp để tạo cho trẻ những cảm xúc và sự tập trung chú ý. Trẻ có thể hát theo người lớn những từ cuối, những câu hát đơn gian, thích nghe hát ru, nghe những bài hát có giai điệu mềm mại, êm dịu. Trẻ biết hưởng ứng cảm xúc với âm nhạc bằng các động tác đơn giản như: vẫy tay, nhún nhảy... tuy nhiên chưa khớp với nhịp điệu âm nhac.

  * Trẻ 2 – 3 tuổi

Trẻ có những biểu hiện hưởng ứng âm nhạc bằng thái độ cụ thể, rõ ràng như tươi cười yên lặng, vui vẽ, thích thú, chăm chú, ngạc nhiên. Trẻ có khả năng chú ý nghe hơn và có thể phân biệt độ cao thấp , to nhỏ của âm thanh. Trẻ cỏ thể hát theo ngưòi lớn những bài hát ngắn, đơn giản, biết thể hiện cảm xúc âm nhạc bằng những vận động đơn giản như vỗ tay, giậm chân, vẩy tay, nhún nhảy theo nhịp điệu âm nhac, chạy vòng quanh theo tiếng nhac.

  * Trẻ 4  - 5 tuổi

Đây là giai đoạn chuyển từ nhà trẻ lên mẫu giáo. Về ngôn ngữ, trẻ đã nói được liên tục hơn. Những biểu hiện về thái độ cũng rõ rệt hơn như ngạc nhiên, thích thú, chăm chú... được bộc lộ rõ trong vận động như: dậm chân, vỗ tay, vẩy tay... theo âm nhac.

Ở trẻ xuất hiện sự húng thú với âm nhac, đôi khi trẻ hứng thú với một dạng âm nhạc hoặc với một tác phẩm âm nhạc nào đá. Tuy nhiên, cảm xủc và húng thú âm nhac chưa ổn định, nhanh chóng xuất hiện và cũng mắt ngay.

Trẻ có thể tự hát hoặc có sự hỗ trợ chút ít của người lớn để hát những bài hát ngắn, đơn giản.

Trẻ độ tuổi này có thể làm quen với một số nhạc cụ gõ đệm như: trống côm……tập sử dụng gõ đệm theo nhịp bài hát.

  * Trẻ 5 – 6 tuổi

Đây là giai đoạn chuẩn bị cho trẻ vào trường tiểu học. Trẻ có khả năng tri giác toàn vẹn hình tượng âm nhạc. cảm giác tai nghe và kinh nghiệm nghe nhạc của trẻ cũng tích luỹ đuợc nhiều hơn. Trẻ có thể phân biệt độ cao, thấp, của âm thanh giai điệu  lên hay đi xuống, độ to, nhỏ, thậm chí cả sự thay đổi cường độ âm thanh (mạnh hay yếu) âm sắc của một số nhạc cụ, giọng hát. Giọng hát đã vang hơn, âm sắc ổn định.

Hoạt động 2: Xác định mục tiêu giáo dục phát triển thẩm mĩ cho trẻ mầm non

2.1. Mục tiêu giáo dục phát triển thẩm mĩ cho trẻ nhà trẻ nằm trong mục tiêu giáo dục phát triển tình cảm, kĩ năng xã hội và thẩm mĩ, đó là: Thích nghe hát, hát và vận động theo nhac; thích vẽ, xé dán, xếp hình...

2.2.Mục tiêu giáo dục phát triển thẩm mĩ cho trẻ mẫu giáo:

+ Có khả nàng cảm nhận vẽ đẹp trong thiên nhiên, cuộc sổng và trong các tác phẩm nghệ thuật.

+ Có khả nàng thể hiện cám xúc, sáng tạo trong các hoạt động âm nhạc, tạo hình.

+ Yêu thích, hào hứng tham gia vào các hoạt động nghệ thuật

 Hoạt động 3: Xác định kết quả mong đợi về sự phát triển thẩm mĩ ở trẻ mầm non

 1.1.Kết quả mong đợi về sự phát triển thẩm mĩ ở trẻ nhà trẻ.

 + 12 – 24 tháng:

 - Thích nghe hát và vận động theo nhạc dặm chân, lắc lư,

 - Thích vẽ, xem tranh.

 + 24 – 36 tháng tuổi

 - Biết hát và vận động theo một vài bài hát quen thuộc.

 + 3 – 4 tuổi:

 - Vui sướng vỗ tay, nói lên cảm nhận của mình khi nghe các âm thanh gợi cảm và ngắm nhìn vẽ đẹp nổi bật của các sự vật, hiện tượng.

 - Chú ý nghe, tỏ ra thích được hát theo, vỗ tay, nhún nhảy, lắc lư theo bài hát, bản nhạc.

 - Vui sướng, ngắm nhìn và nói lên cảm nhận của mình trước vẽ đẹp nổi bật (về màu sắc hình dáng)                           

 + 4 – 5 tuổi:

- Vui sướng, vỗ tay, làm động tác mô phỏng và sử dụng các từ gợi cảm nói lên cảm xúc của mình khi nghe các âm thanh gợi cảm và ngắm nhìn.

 - Chú ý nghe, tỏ ra thích được hát theo, vỗ tay, nhún nhảy, lắc lư theo bài hát, bản nhạc.              - Thích thú ngắm nhìn và sử dụng các từ gợi cám nói lên cảm nhận của mình (về màu sắc, hình dáng.

 + 5 – 6 tuổi:

 - Tán thưởng, khám phá, bắt chước âm thanh, dáng điệu và sử dụng các từ gợi cảm nói lên cảm xúc của mình khi nghe các âm thanh gợi cảm.                           

 - Chăm chú lắng nghe và hưởng ứng cảm xúc (hát theo, nhún nhảy, lắc lư, thể hiện động tác minh họa phù hợp.             

 - Thích thú, ngắm nhìn và sử dụng các từ gợi cảm nói lên cảm xúc của mình về màu sắc hình dáng.

Hoạt động 4: Thiết kế các hoạt động âm nhạc/tạo hình, trên cơ sở của việc xác định đặc điểm, mục tiêu và kết quả mong đợi về giáo dục phát triển thẩm mĩ cho trẻ mầm non theo nội dung chương trình giáo dục mầm non.

  Mục tiêu

Giáo viên có được những gợi ý về việc tổ chức các hoạt động âm nhạc, tạo hình cho trẻ, được tổ chức trong hoạt động học ở trường mầm non. Các hoạt động gợi ý này nhằm giúp giáo viên tham kháo việc lựa chọn nội dung, phương pháp, cách thức tổ chức các hoạt động nghệ thuật (âm nhac, tạo hình). Từ đó, giúp giáo viên biết cách thiết kế các hoạt động nghệ thuật (âm nhac, tạo hình) đuợc tổ chức cho trẻ ở độ tuổi do giáo viên phụ trách trong trưởng mầm non.

III. BÀI HỌC KINH NGHIỆM

Giáo dục phát triển thẩm mĩ là một trong năm mặt giáo dục nhằm phát triển toàn diện trẻ mầm non, góp phần hình thành những yếu tổ đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học lớp một.

Trong chương trình giáo dục mầm non, giáo dục phát triển thẩm mĩ cho trẻ được tiến hành thông qua nhiều hoạt động mà âm nhạc và tạo hình được coi là những hoạt động nghệ thuật có ưu thế. Mục đích của giáo dục thẩm mĩ nhằm phát triển ở trẻ khả năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp; giáo dục trẻ mối quan hệ thẩm mĩ, tình cảm thẩm mĩ. Từ đó, hình thành ờ trẻ thị hiếu và thái độ thẩm mĩ đúng đắn.

Để việc giáo dục phát triển thẩm mĩ cho trẻ đạt hiệu quả, người giáo viên cần nắm được đặc điểm phát triển thẩm mĩ của trẻ mầm non, những mục tiêu và kết quả mong đợi.  Từ đó, giáo viên biết vận dụng tổ chức các hoạt động giáo dục thẩm mĩ nói riêng và việc chăm sóc - giáo dục trẻ mầm non nói chung.

- Đặc điểm phát triển thẩm mĩ tạo cảm xúc, lôi cuốn hứng thú của trẻ với hoạt động tạo hình bằng cách trò chuyện, đàm thoại, đọc thơ, câu đố.

- Đặc điểm phát triển âm nhạc lôi cuốn sự chú ý của trẻ bằng cách cho trẻ nghe âm thanh của giai điệu bài hát, các nhạc cụ bằng các trò chơi âm nhạc, câu chuyện có lien quan đến củ đề âm nhạc.

                    Phú Hưng, ngày…..tháng…..năm 2016

                                                                                        Giáo viên chủ nhiệm