Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

Ho¹t ®éng 1: (10')

T×m hiÓu kh¸i qu¸t vµi nÐt vÒ bèi c¶nh XH thêi TrÇn:

- GV nh¾c l¹i mét sè thµnh tùu cña MT thêi Lý

- Sau ~ 200 n¨m h­ng thÞnh, MT Lý ptriÓn rùc rì víi kiÕn tróc, ®iªu kh¾c,héi häa,gèm TT.

? Mét sè tp ®iÓn h×nh ë mçi thêi lo¹i?

- Tíi ®Çu thÕ kû 13 triÒu Lý tho¸i trµo,nhµ TrÇn thay thÕ tiÕp tôc nh÷ng chÝnh s¸ch tiÕn bé cña nhµ Lý,  chÊn chØnh cñng cè chÝnh quyÒn.

? Bèi c¶nh lÞch sö ë thêi TrÇn cã nh÷ng nÐt g× næi bËt?

I. Kh¸i qu¸t vÒ bèi c¶nh XH thêi TrÇn:

- KiÕn tróc:Kinh thµnh TL

- §iªu kh¾c:

Bia ë c¸c l¨ng mé

T­îng thËt,t­îng thó

- Trang trÝ: Hoa d©y, sãng n­íc,rång.

- Gèm: nhiÒu lo¹i men ®Ñp.

- Vai trß l·nh ®¹o ®Êt n­íc cã thay ®æi nh­ng c¬ cÊu Xh kh«ng cã sù thay ®æi lín,  chÕ ®é TW tËp quyÒn ®­îc cñng cè,  kû c­¬ng thÓ chÕ vÉn ®­îc duy tr× vµ ph¸t huy.

- ë thêi TrÇn, víi 3 lÇn ®¸nh th¾ng qu©n Nguyªn-M«ng tinh thÇn th­îng vâ d©ng cao, trë thµnh hµo khÝ d©n téc.

Ho¹t ®éng 2: (27')

T×m hiÓu vµi nÐt kh¸i qu¸t vÒ mÜ thuËt thêi TrÇn:

? Quan s¸t vµo nh÷ng h/¶ trong SGK h·y cho biÕt ë thêi TrÇn nh÷ng loai h×nh NT nµo ®­îc ph¸t triÓn?

? Thµnh tùu kiÕn tróc cung ®×nh?

II. Kh¸i qu¸t vÒ mÜ thuËt thêi TrÇn:

-KiÕn tróc:

-§iªu kh¾c,trang trÝ

-§å gèm

1. KiÕn tróc:

- NT kiÕn tróc thêi kú nµy còng ph©n thµnh 2 lo¹i:

- KiÕn tróc cung ®×nh:

+ TiÕp thu toµn bé di s¶n kiÕn tróc cung ®×nh cña triªï Lý ®ã lµ kinh thµnh Th¨ng Long.

+ Qua 3 lÇn x©m l­îc cña qu©n Nguyªn M«ng thµnh Th¨ng Long bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ sau ®ã nhµ TrÇn ®· xd l¹i ®¬n gi¶n h¬n.

? KÓ tªn mét sè c«ng tr×nh kiÕn tróc?

? KiÕn tróc PhËt gi¸o cã ®Æc ®iÓm g×?

? T¹i sao nãi MT thêi TrÇn lµ sù nèi tiÕp cña MT thêi Lý?

? §iªu kh¾c thêi TrÇn ®­îc thÓ hiÖn trªn nh÷ng chÊt liÖu g×?

? §Æc ®iÓm vÒ nghÖ thuËt ®iªu kh¾c cña thêi TrÇn?

? So s¸nh ®Æc ®iÓm gi÷a h×nh ¶nh rång Lý - TrÇn?

? §Æc ®iÓm vÒ ch¹m kh¾c trang trÝ?

- XD khu cung ®iÖn Thiªn Tr­êng (Nam §Þnh) lµ n¬i c¸c vua TrÇn dõng ch©n nghØ ng¬i mçi khi vÒ th¨m Th¸i Th­îng Hoµng vµ quª h­¬ng; Xd khu l¨ng mé an sinh (Q.Ninh) lµ n¬i ch«n cÊt vµ thê c¸c vua TrÇn; thµnh T©y §« ( Thanh Ho¸) cßn gäi lµ thµnh nhµ Hå,n¬i Hå Quý Ly cho dêi tõ Th¨ng Long vÒ.

- KiÕn tróc PhËt gi¸o:

+ ThÓ hiÖn ë nh÷ng mh«i chïa th¸p ®­îc x©y dùng kh«ng kÐm phÇn uy nghi, bÒ thÕ. VD: Th¸p chïa Phæ Minh (Nam §Þnh), th¸p B×nh S¬n (VÜnh Phóc)...

+ Do chiÕn tranh næ ra kh¾p n¬i nªn d©n chóng n¶y sinh t©m lý dùa vµo thÇn quyÒn. V× vËy chïa lµng ®­îc x©y dùng ë nhiÒu n¬i. Chïa kÕt hîp thê PhËt víi thê ThÇn.

- V× nÒn Mt thêi TRÇn dùa trªn nÒn t¶ng s½n cã cña nÒn MT Lý tr­íc ®©y vÒ kiÕn tróc, ®iªu kh¾c vµ ch¹m kh¾c trang trÝ. Tuy nhiªn nhµ TrÇn võa kÕ thõa nh­ng võa lµm ph¸t triÓn h¬n so víi thêi Lý.

2. §iªu kh¾c vµ trang trÝ:

* §iªu kh¾c:

- Chñ yÕu lµ t¹c t­îng trßn. T¹c trªn ®¸ vµ gç nh­ng phÇn lín t­îng gç ®· bÞ chiÕn tranh tµn ph¸.

- T­îng PhËt ®­îc t¹c nhiÒu ®Ó thê cóng,  ngoµi t­îng PhËt cßn cã c¸c t­îng con thó, quan hÇu.

- Ngoµi ra cßn cã c¸c bÖ rång ë mét sè di tÝch nh­ chïa D©u (B¾c Ninh), khu l¨ng mé An Sinh (Qu¶n Ninh)...

- H×nh rång uèn l­în kiÓu th¾t tói, ®Çu rång mang ®Ëm tÝnh chÊt trang trÝ, h×nh cã tÝnh biÓu t­îng cao.

- Rång TrÇn cã th©n mËp m¹p, uèn khóc m¹nh mÏ h¬n, gÇn gòi h¬n rång thêi Lý.

- §iªu kh¾c vµ trang trÝ lu«n g¾n víi c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc.

? H·y kÓ tªn 1 sè tp ch¹m kh¾c trang trÝ thêi TrÇn?

? NhËn xÐt g× vÒ gèm thêi TrÇn?

- Phæ biÕn lµ ch¹m kh¾c trang trÝ bÖ ®¸ hoa sen.

- Nh÷ng bøc ch¹m kh¾c gç víi c¶nh nh¹c c«ng, ng­êi chim, rång ë chïa Th¸i L¹c (H­ng Yªn), bÖ ®¸ hoa sen, d©ng hoa tÊu nh¹c...

3. §å gèm:

- Ph¸t huy truyÒn thèng gèm thêi Lý vµ cã nh÷ng nÐt næi bËt h¬n nh­:

+ X­¬ng gèm dµy,th« vµ nÆng h¬n;

+ § gèm gia dông ph¸t triÓn m¹nh, phôc vô qu¶ng ®¹i quÇn chóng nh©n d©n.

+ NhiÒu lo¹i men: hoa n©u hoa lam víi nÐt vÏ kho¸ng ®¹t.

+ H×nh trang trÝ : Chñ yÕu lµ hoa sen, hoa cóc c¸ch ®iÖu víi nh÷ng nÐt vÏ kho¸ng ®¹t

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

Ho¹t ®éng 1: (8')

H­íng dÉn quan s¸t, nhËn xÐt:

- GVgiíi thiÖu mÉu ®Ó HS râ:

+ MÉu vÏ gåm cã 1 cèc vµ 1(2) qu¶ h×nh cÇu.

I. Quan s¸t ,nhËn xÐt:

- HS quan s¸t mÉu vµ nhËn xÐt.

? H·y ph©n tÝch c¸c c¸ch ®Æt bè côc cña mÉu ? Trong c¸c c¸ch ®Æt mÉu , c¸ch nµo hîp lÝ vµ c©n ®èi h¬n c¶?

? §Æt mÉu vÏ nh­ thÕ nµo ®Ó bµi vÏ cã bè côc ®Ñp m¾t?

- Sau ®ã GV cho 1 - 2 HS lªn ®Æt mÉu cho ®óng yªu cÇu. GV chØnh söa l¹i cho hîp lÝ.

- GV cho HS xem tranh vÒ c¸c c¸ch ®Æt bè côc

? Khung h×nh chung cña mÉu lµ khung h×nh g× ?

? Khung h×nh riªng cña mÉu lµ khung h×nh g× ?

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ vÞ trÝ cña c¸c vËt mÉu?

? ¸nh s¸ng chÝnh chiÕu lªn mÉu tõ h­íng nµo ?

+ H×nh 1: Bè côc lÖch lªn phÝa trªn

+ H×nh 2: Bè côc lÖch xuèng phÝa d­íi vµ chÕch qua phÝa ph¶i.

+ H×nh 3: Cèc to so víi qu¶.

+ H×nh 4: nhá so víi qu¶.

+ H×nh 5: Bè côc dµn hµng ngang.       

+ H×nh 6: Bè côc c©n ®èi hîp lÝ.

- Kh«ng nªn t¸ch rêi qu¸ xa , qu¸ gÇn hoÆc che khuÊt qu¸ nhiÒu , cã ¸nh s¸ng chiÕu trùc tiÕp lªn mÉu ....

- Chia lµm 2 nhãm vÏ : GÇn mÉu nµo th× vÏ theo mÉu ®ã.

- Khung h×nh chung cña mÉu lµ khung h×nh ch÷ nhËt ®øng

- Khung h×nh cña qu¶ lµ h×nh vu«ng, khung h×nh c¸i cèc lµ h×nh ch÷ nhËt ®øng.

- Qu¶ n»m tr­íc, c¸i cèc n»m sau, nªn khi vÏ ph¶i chó ý kh«ng ®­îc vÏ 2 vËt ngang b»ng nhau.

- H­íng tõ ph¶i sang tr¸i (hoÆc ng­îc l¹i).

Ho¹t ®«ng2: (5')

H­íng dÉn c¸ch vÏ:

- GV treo h×nh minh ho¹ c¸c b­íc vÏ h×nh lªn b¶ng.

? Cã mÊy b­íc vÏ h×nh?

+ B1: VÏ ph¸c khung h×nh.

+ B2: X¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c bé phËn.

+ B3: VÏ c¸c nÐt chÝnh.

II. C¸ch vÏ:

4 b­íc:

+ §o, ­íc l­îng, t×m tØ lÖ chung cña khung h×nh bao qu¸t, khung h×nh riªng tõng vËt , kho¶ng c¸ch nÕu cã.

     T×m tØ lÖ cña tõng vËt mÉu, lu«n so s¸nh ®Ó t×m tØ lÖ c¸c bé phËn cña mÉu sao cho c©n ®èi.

+ X¸c ®Þnh vÞ trÝ c¸c bé phËn cña cèc vµ qu¶, ®¸nh dÊu vÞ trÝ cña miÖng, th©n, ®¸y cèc. VÏ gîi.

+ VÏ ph¸c c¸c bé phËn cña vËt mÉu, chó ý tíi tØ lÖ - sÏ lµm cho  h×nh vÏ gièng mÉu

+ B4: VÏ nÐt chi tiÕt.

.

     Ph¸c  c¸c bé phËn cña mÉu, vÏ b»ng nh÷ng ®­êng th¼ng, chia trôc ®èi xøng nÕu vËt cã d¹ng h×nh c©n ®èi.

+ §iÒu chØnh tØ lÖ vµ ®Æc ®iÓm c¸c bé phËn cña mÉu. Th­êng xuyªn so s¸nh ®èi chiªu cho gÇn gièng víi mÉu.

Ho¹t ®éng 3: (22')

H­íng dÉn thùc hµnh:

- Cho HS tiÐn hµnh quan s¸t vÏ bµi.

- Tuy nhiªn ë bµi nµy chØ yªu cÇu vÏ h×nh cho hoµn chØnh do vËy GV còng nh¾c HS quan s¸t mÉu thËt chi tiÕt ®Ó hoµn thµnh phÇn h×nh mµ kh«ng gîi ¸nh s¸ng trªn mÉu.

III. Thùc hµnh:

- Quan s¸t h×nh vµ vÏ h×nh hoµn thiÖn .

- Bµi vÏ trªn giÊy b»ng ch× ®en.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

Ho¹t ®éng 1: (8')

H­íng dÉn quan s¸t , nhËn xÐt:

? H·y nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ ho¹ tiÕt ®· häc ë líp 6?

I. Quan s¸t, nhËn xÐt:

- Lµ nh÷ng h×nh ¶nh cã thùc trong tù nhiªn: cá c©y, hoa l¸, con vËt , sãng n­íc, m©y trêi, ...®­îc kÕt hîp hµi hoµ trong bµi vÏ .

- GV ®­a ra mét sè h×nh ¶nh vÒ ho¹ tiÕt ®· ®­îc c¸ch ®iÖu hoÆc ®¬n gi¶n nÐt (chim l¹c, hoa cóc , hoa sen...)

? §©y lµ nh÷ng ho¹ tiÕt g×?

? Nã cã gièng thùc so víi nguyªn b¶n kh«ng?

? v× sao ho¹ tiÕt kh«ng gièng nguyªn b¶n mµ ta vÉn cã thÓ nhËn ra?

? H·y so s¸nh nh÷ng h×nh ¶nh thùc tÕ víi nh÷ng h×nh ¶nh lµ häa tiÕt kh¸c nhau ë ®iÓm nµo?

? ThÕ nµo gäi lµ s¸ng t¹o ho¹ tiÕt?

? V× sao cÇn ph¶i s¸ng t¹o ho¹ tiÕt?

- Chim l¹c, hoa cóc , hoa sen...)

- Kh«ng.

- V× ho¹ tiÕt ®ã ®­îc c¸ch ®iÖu, ®¬n gi¶n ho¸ nh­ng nã dùa trªn  c¬ së c¸c ®Æc ®iÓm cña sù vËt ®ã ®Ó c¸ch ®iÖu. VÉn gi÷ ®­îc nÐt ®Æc tr­ng cña sù vËt ®ã.

- Tõ nh÷ng h¶ ngoµi thùc tÕ, khi trë thµnh nh÷ng ho¹ tiÕt trang trÝ sÏ ®­îc ®¬n gi¶n hoÆc c¸ch ®iÖu cao h¬n dùa trªn nh÷ng nÐt, mµu s¾c cña c¸c h¶ ®ã.

- ViÖc lµm ®¬n gi¶n nÐt hoÆc s¸ng t¹o thªm nÐt cho h×nh ¶nh ®­îc gäi lµ qu¸ tr×nh s¸ng t¹o ho¹ tiÕt.

- §Ó  lµm cho häa tiÕt thªm sinh ®éng, ®Ñp, phï hîp víi môc ®Ých trang trÝ.

Ho¹t ®éng 2: (6')

H­íng dÉn c¸ch t¹o ho¹ tiÕt:

- GV l­u ý víi HS: ho¹ tiÕt lµ nh÷ng h¶ ®iÓn h×nh trong thiªn nhiªn vÒ vÎ ®Ñp , mµu s¾c, sù ®éc ®¸o. Do ®ã ph¶i lùa chän h×nh ¶nh  ®Ó s¸ng t¹o ho¹ tiÕt.

- GV treo h×nh minh ho¹:

? Cã mÊy b­íc t¹o ho¹ tiÕt trang trÝ.

- B1: Lùa chän h×nh ¶nh.

- B2: Ghi chÐp ¶nh nguyªn mÉu.

II. C¸ch t¹o ho¹ tiÕt:

- 4 b­íc:

+B1: Lùa chän h×nh ¶nh ®iÓn h×nh ®Ó t¹o ho¹ tiÕt(chän h¶ ho¹ tiÕt ®Þnh s¸ng t¹o cã ®­êng nÐt râ rµng, hµi hoµ , c©n ®èi)

+ B2: Quan s¸t vµ ghi chÐp h×nh ¶nh nguyªn mÉu ®Ó h×nh thµnh ý t­ëng  míi cho ho¹ tiÕt. Tõ nh÷ng h×nh ¶nh ®· ­ng ý ®ã ghi chÐp l¹i nguyªn mÉu ®Ó ®Þnh h×nh ý t­ëng s¸ng t¹o.

- B3:§¬n gi¶n ho¸ vµ c¸ch ®iÖu.

- B4: VÏ mµu cho ho¹ tiÕt.

+B3: §¬n gi¶n hoÆc c¸ch ®iÖu nÐt tõ h¶ thùc ®Ó t¹o thµnh ho¹ tiÕt míi. Dùa vµo nh÷ng h¶ ®· ghi chÐp ®­îc cã 2 c¸ch ®Ó t¹o ra ho¹ tiÕt míi:

+ §¬n gi¶n : L­îc bá bít 1 sè chi tiÕt cña mÉu.

+ C¸ch ®iÖu : Thªm vµo hoÆc biÕn tÊu nh÷ng nÐt ë c¸nh , ë g©n l¸,hoÆc s¾p xÕp l¹i c¸c chi tiÕt nh­ g©n, mÐp , r¨ng c­a...®Ó cho ra ho¹ tiÕt míi nh­ng vÉn gi÷ ®­îc ®Æc tr­ng cña h×nh d¸ng mÉu.

+ B4: vÏ mµu theo ý thÝch.

Ho¹t ®éng 3: (21')

H­íng dÉn thùc hµnh:

- Yªu cÇu: ChÐp tõ 3-4 h×nh ¶nh hoa, l¸ c¸c em ®· chuÈn bÞ ë nhµ.

- §©y lµ bµi quan träng , hs lµm quen víi c«ng viÖc s¸ng t¹o ho¹ tiÕt , gv gîi ý cho hs chÐp mÉu hoa l¸ mµ c¸c em mang theo , tõ ®ã tïy theo kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña c¸c em mµ ®¬n gi¶n hay c¸ch ®iÖu ho¹ tiÕt cho sinh ®éng.

III. Thùc hµnh:

- Yªu cÇu: ChÐp tõ 3-4 h×nh ¶nh hoa, l¸ c¸c em ®· chuÈn bÞ ë nhµ.

- §¬n gØan hoÆc c¸ch ®iÖu ho¹ tiÕt dùa trªn nh÷ng h×nh ¶nh ®ã.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

Ho¹t ®éng 1: (8')

H­íng dÉn t×m vµ chän néi dung ®Ò tµi:

? ThÕ nµo lµ tranh phong c¶nh?

-GV gîi ý cho HS quan s¸t 1 sè t¸c phÈm vÒ phong c¶nh vµ tranh sinh ho¹t , lao ®éng ....®Ó hs so s¸nh.

I. T×m vµ chän néi dung ®Ò tµi:

- Tranh phong c¶nh lµ tranh thÓ hiÖn vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn b»ng c¶m xóc vµ tµi n¨ng cña ng­êi vÏ.