Laøm caät löïc, Nguû vaät vôø:
Lan phaùc hoïa moât ngaøy laøm cuûa mình: 7g30 vaøo xöôûng, 11g30 aên côm taïi nhaø aên coâng ty, 13g30 trôû laïi xöôûng, 16g30 aên chieàu ñeå chuaån bò taêng ca, , 17g30 taêng ca ñeán 21g30 môùi veà nhaø troï. Choã laøm noùng haàm haäp, daõy quaït traàn cuûa xöôûng khoâng theå haï nhieät söùc noùng cuûa maùy moùc vaø cuûa caû ngaøn ngöôøi taäp trung trong khoaûng dieän tích quy ra ñaàu ngöôøi khoâng ñaày 1,8 m
/ngöôøi. “ Coâng vieäc ñaàu tieân khi toâi böôùc vaøo phoøng troï laø laên ra naèm, vì quaù ñau löng, naëng ñaàu. Naèm khoaûng 20 phuùt thì daäy taém röûa, giaët giuõ, ñeán 22g30 ñi nguû, chuaån bò cho moät ngaøy laøm vieäc môùi ñaày caêng thaúng, meät nhoïc.” – Lan cöôøi buoàn.
Tuy nhieân, choã nguû laïi chaúng theå goïi laø “taùi taïo söùc lao ñoäng” ñöôïc, vì quaù chaät heïp vaø ngoät ngaït. Moãi phoøng 8 m nhöng ñeán 5 ngöôøi chen chuùc, bao goàm caû choã naèm, choã treo aùo quaàn vaø röông hoøm, noài nieâu xoong chaûo. Chuùng toâi hoûi Lan coù ñi khaùm beänh khoâng. Lan noùi khoâng, chæ caûm thaáy quaù meät moûi thì xin nghæ, khoâng laøm coâng nhaân nöõa.
Töø nhaø troï ra nhaø maùy, roài töø nhaø maùy veà nhaø troï nguû laø moät “ laäp trình” phoå bieán cuûa nöõ coâng nhaân cho moät ngaøy. Theo khaûo saùt cuûa Lieân ñoaøn lao ñoäng thaønh phoá Hoà Chí Minh ôû 40 doanh nghieäp vôùi 1 450 coâng nhaân, chæ coù 32,1 % coâng nhaân coù tham gia caùc hoaït ñoäng vui chôi giaûi trí vaø 18,2 % coù tham gia caùc hoaït ñoäng theå duïc theå thao, coøn laïi khoaûng 50 % khoâng tham gia gì caû. Coù coâng nhaân coøn traû lôøi thaúng: “Leát veà ñöôïc ñeán nhaø naèm laø möøng, coát sao ñöøng ngaát xæu trong nhaø maùy.”
Ñôøi thôï: Chæ 10 naêm!
Tuoåi ñôøi coøn treû nhöng tuoåi ngheà ñaõ “heát ñaùt”, laø thöïc traïng phoå bieán cuûa nöõ coâng nhaân trong caùc ngaønh gia coâng. Thoáng keâ cuûa Baûo hieåm xaõ hoäi thaønh phoá Hoà Chí Minh töø ñaàu naêm 2006 ñeán nay cho thaáy, soá nghæ vieäc noäp hoà sô xin höôûng trôï caáp moät laàn leân ñeán 85 000 ngöôøi. Ña phaàn hoï laø coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát, xin höôûng trôï caáp moät laàn vì chöa ñuû ñieàu kieän(soá naêm laøm vieäc, ñoä tuoåi) ñeå höôûng cheá ñoä höu.
Khi noùi veà tuoåi ngheà cuûa lao ñoäng nöõ trong caùc ngaønh gia coâng( giaøy da, may maëc, laép raùp ñieän töû), cheá bieán thuûy haûi saûn, nhieàu vò giaùm ñoác laéc ñaàu, noùi:” Thôøi bao caáp cöôøng ñoä laøm vieäc vöøa phaûi, khoâng coù taêng ca, phuùc lôïi laïi raát ñaày ñuû, nhaø treû coù ngay trong xí nghieäp…neân chò em môùi laøm ñöôïc ñeán tuoåi höu. Coøn baây giôø laøm ñöôïc töø 10 naêm trôû leân laø quaù gioûi”. Ñieàu naøy phaàn naøo lí giaûi vì sao haèng naêm, cöù vaøo moãi caùi teát laø taát caû doanh nghieäp caùc ngaønh treân ñeàu thieáu huït nghieâm troïng nguoàn lao ñoäng.
Ñôøi thôï heát, chò em ñöôïc gì? Coâ nguyeãn Thò Nguyeät AÙnh cho bieát, khi xin nghæ vieäc ôû coâng ty may Vieät Tieán, coâ nhaåm tính trong ñaàu seõ coù moät khoaûn tieàn “trôï caáp moät laàn” troøm treøm 20 trieäu ñoàng ñeå laøm voán môû tieäp taïp hoùa, bôûi ñaõ coù hôn 9 naêm laøm vieäc, thu nhaäp haøng thaùng luoân töø 1,5 – 2,5 trieäu ñoàng. Nhöng, coâ chöng höûng khi chæ nhaän ñöôïc 4,4 trieäu ñoàng, bôûi löông bình quaân laøm caên cöù ñoùng Baûo hieåm xaõ hoäi chæ laø 484 300ñ. Caàm 4,4 trieäu ñoàng, AÙnh rôi nöôùc maét vì khoâng bieát seõ laøm gì trong töông lai.
Theo phoù giaùm ñoác Baûo hieåm xaõ hoäi thaønh phoá löu yù, so vôùi vieäc laøm ñuû naêm ñeå höôûng löông höu, vieäc höôûng trôï caáp moät laàn laø thieät thoøi lôùn cho ngöôøi lao ñoäng. Bôûi trong 20% löông trích noäp Baûo hieåm xaõ hoäi, quyõ naøy trích 15% cho höu trí – töû tuaát, tính ra moãi naêm trích 180% löông thaùng baèng 1,8 thaùng löông; nhöng khi nhaän trôï caáp moät laàn, ngöôøi lao ñoäng chæ höôûng moãi naêm 1 thaùng löông, thieät haïi 0,8 thaùng löông/naêm. Löông (laøm caên cöù ñoùng Baûo hieåm xaõ hoäi) thaáp ñaõtrieät tieâu yù nghóa xaõ hoäi cuûa quyõ naøy, vì ngay caû laøm ñuû naêm ñeå höôûng cheá ñoä höu trí, löông höu haøng thaùng(baèng 75% löông thaùng) chaúng ñuû laøm gì caû.( chaúng haïn ñoùng Baûo hieåm xaõ hoäi treân möùc löông 500 000ñ/thaùng thì löông höu chæ laø 375 000ñ/thaùng).
Ngaøy nay chính saùch cuûa nhaø nöôùc ñaõ khaù hoaøn thieän, vaán ñeà coøn laïi laø doanh nghieäp phaûi quan taâm caûi thieän moâi tröôøng, ñieàu kieän laøm vieâc, maø tröôùc heát laø hieän ñaïi hoùa maùy moùc, coâng ngheä ñeå giaûm yeáu toá ñoäc haïi, taêng naêng suaát lao ñoäng vaø giaûm bôùt cöôøng ñoä laøm vieäc cô baép, keá ñeán laø trang bò nhöõng phöông tieän choùng noùng, choáng buïi vaø giaûm tieáng oàn. Song song ñoù, phaûi trang bò ñaày ñuû phöông tieän, duïng cuï baûo hoä lao ñoängvaø toå chöùc khaùm söùc khoûe ñònh kì thöôøng xuyeân cho ngöôøi lao ñoäng. Hieän nay nhieàu doanh nghieäp coù voán nöôùc ngoaøi ñaõ laøm ñöôïc ñieàu naøy, nhöng caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû trong nöôùc vaãn chöa laøm ñöôïc.
