ÔN CHUYEN SỬ

Ngày soạn :  25/07/2018

Ngày dạy :    02/08/2018

BÀI 1 : Liên xô và các nước Đông Âu từ 1945 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX

A. NỘI DUNG

1. Công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh ở Liên Xô( thi 15-16)

a.Hoàn cảnh      

   - ThuËn lîi: cã ®­îc sù l·nh ®¹o cña Đảng Cộng sản vµ Nhµ n­íc Liªn X«, nh©n d©n Liªn X« ®· lao ®éng quªn m×nh ®Ó x©y dùng l¹i ®Êt n­íc.

- Khó khăn: sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, tuy lµ n­íc th¾ng trËn, nh­ng Liªn X« bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ nÆng nÒ vÒ ng­êi vµ cña: hơn 27 triệu người chết, 1710 thành phố, hơn 70.000 làng mạc bị tàn phá.... bªn c¹nh ®ã cßn ph¶i lµm nhiÖm vô gióp ®ỡ c¸c n­íc XHCN anh em vµ phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi. Bªn ngoµi, c¸c n­íc ®Õ quèc - ®øng ®Çu lµ Mü tiÕn hµnh bao v©y, ph¸t ®éng "chiÕn tranh l¹nh", ch¹y ®ua vò trang, chuÈn bÞ mét cuéc chiÕn tranh nh»m tiªu diÖt Liªn X« vµ c¸c n­íc XHCN.

b. Thành tựu:

 - Hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m (1945 - 1950), vượt mức trước thời hạn 9 tháng. NhiÒu chØ tiªu v­ît kÕ ho¹ch.

+ §Õn n¨m 1950, tæng s¶n l­îng c«ng nghiÖp t¨ng 73% so víi tr­íc chiÕn tranh. Hơn 6000 nhà máy được khôi phục và xây dựng mới đã đi vào hoạt động.

+ N«ng nghiÖp v­ît møc tr­íc chiÕn tranh.

+ Đời sống nhân dân được cải thiện.

+ N¨m 1949, chÕ t¹o thµnh c«ng bom nguyªn tö, ph¸ thÕ ®éc quyÒn h¹t nh©n cña MÜ.

2. Tiếp tục công cuộc xây dựng cơ sở vất chất- kĩ thuật của CNXH (từ 1950 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX)

a. Phương hướng :

-  Sau khi hoàn thành xong công cuộc khôi phục kinh tế, xã hội sau chiến tranh, tõ n¨m 1950. Liªn X« thùc hiÖn nhiÒu kÕ ho¹ch dµi h¹n nh»m tiÕp tôc x©y dùng cơ sở vất chất- kĩ thuật cña CNXH với phương hướng chính: tiếp tục ưu tiên phát tiển công nghiệp nặng, thực hiện thâm canh trong sản xuất nông nghiệp, đẩy mạnh tiến bộ khoa học kĩ thuật, tăng cường sức mạnh quốc phòng đất nước vµ ®· thu ®­îc nhiÒu thµnh tùu to lín.

b. Thành tựu:

+ VÒ c«ng nghiÖp: trong nh÷ng n¨m 50, 60 cña TK XX, b×nh qu©n c«ng nghiÖp t¨ng hµng n¨m lµ 9,6%, Liªn X« trë thµnh c­êng quèc c«ng nghiÖp ®øng thø hai thÕ giíi sau Mü, chiÕm kho¶ng 20% s¶n l­îng c«ng nghiÖp thÕ giíi.

+ VÒ n«ng nghiÖp: cã nhiÒu tiÕn bé v­ît bËc.

+ VÒ khoa häc - kÜ thuËt: ph¸t triÓn m¹nh, ®¹t nhiÒu thµnh c«ng vang déi:  n¨m 1957 Liªn X« lµ n­íc ®Çu tiªn phãng thµnh c«ng vÖ tinh nh©n t¹o vµo quü ®¹o tr¸i ®Êt, më ®Çu kØ nguyªn chinh phôc vò trô cña loµi ng­êi. N¨m 1961 Liªn X« l¹i lµ n­íc ®Çu tiªn phãng thµnh c«ng con tµu vò trô ®­a nhµ du hµnh Ga-ga-rin bay vßng quanh tr¸i ®Êt.

+ VÒ đèi ngo¹i: chủ trương duy trì hòa bình thế giới, thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i hoµ b×nh, quan hệ với tất cả các nước, tÝch cùc ñng hé cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, giành độc lập tự do của các dân tộc bị áp bức. Liên Xô trở thành chỗ dựa vững chắc của hòa bình và cách mạng thế giới.

Bài 2: Liên Xô và các nước Đông Âu từ giữa những năm 70 đến đầu

những năm 90 của thế kỉ XX

A. NỘI DUNG

1. Sự khủng hoảng và tan rã của liên bang Xô Viết

- Bèi c¶nh lÞch sö: N¨m 1973, thÕ giíi l©m vµo cuéc khñng ho¶ng dÇu má. §Ó tho¸t ra khái cuéc khñng ho¶ng, c¸c n­íc t­ b¶n ®· t×m c¸ch c¶i c¸ch vÒ kinh tÕ, thÝch nghi vÒ chÝnh trÞ, nhê ®ã tho¸t ra khái khñng ho¶ng. Tuy nhiªn, ban l·nh ®¹o §¶ng vµ Nhµ n­íc Liªn X« ®· chËm trÔ trong viÖc ®Ò ra c¶i c¸ch cÇn thiÕt nªn b­íc sang nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kØ XX, nÒn kinh tÕ Liªn X« ngµy cµng lón s©u vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n, tr× trÖ, khñng ho¶ng.

 N¨m 1985, Goãc-ba-chèp lªn n¾m quyÒn l·nh ®¹o §¶ng vµ Nhµ n­íc X« ViÕt đã tiÕn hµnh c¶i tæ. Cuéc c¶i tæ ®­îc tuyªn bè nh­ mét cuéc c¸ch m¹ng nh»m söa ch÷a nh÷ng sai lÇm tr­íc kia, ®­a ®Êt n­íc tho¸t khái khñng ho¶ng vµ x©y dùng mét CNXH theo ®óng b¶n chÊt vµ ý nghÜa nh©n v¨n ®Ých thùc cña nã.

- Néi dung c«ng cuéc c¶i tæ:

 VÒ chÝnh trÞ - x· héi: thùc hiÖn chÕ ®é Tæng thèng n¾m mäi quyÒn lùc, thùc hiÖn ®a nguyªn vÒ chÝnh trÞ, xo¸ bá chÕ ®é mét ®¶ng, tuyªn bè d©n chñ vµ c«ng khai mäi mÆt.

 VÒ kinh tÕ: ®­a ra nhiÒu ph­¬ng ¸n nh­ng ch­a thùc hiÖn ®­îc g×. Kinh tÕ ®Êt n­íc vÉn tr­ît dµi trong khñng ho¶ng.

- KÕt qu¶:

 C«ng cuéc c¶i tæ gÆp nhiÒu khã kh¨n, bÕ t¾c. Suy sôp kinh tÕ kÐo theo suy sôp vÒ chÝnh trÞ. ChÝnh quyÒn bÊt lùc, t×nh h×nh chÝnh trÞ bÊt æn, tÖ n¹n x· héi t¨ng, xung ®ét s¾c téc lu«n x¶y ra, néi bé §¶ng Céng s¶n Liªn X« chia rÏ...

 Ngµy 19 th¸ng 8 n¨m 1991, mét cuéc ®¶o chÝnh nh»m lËt ®æ Tæng thèng Goãc-ba-chèp næ ra nh­ng thÊt b¹i, hÖ qu¶ lµ §¶ng Céng s¶n Liªn X« bÞ ®×nh chØ ho¹t ®éng, ChÝnh phñ X« ViÕt bÞ gi¶i t¸n, 11 n­íc Céng hoµ t¸ch khái Liªn bang X« ViÕt, thµnh lËp Céng ®ång c¸c quèc gia ®éc lËp (SNG). Ngµy 25 th¸ng 12 n¨m 1991, Tæng thèng Goãc-ba-chèp tõ chøc, chÕ ®é XHCN ë Liªn X« bÞ sôp ®æ.

. B. CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ NÂNG CAO

 1. Những thành tựu mà nhân dân Liên Xô đạt được trong công cuộc khôi phục kinh tế?

2. Những thành tựu mà nhân dân Liên Xô đạt được trong công cuộc xây dựng CNXH từ những năm 50 đến giữa những năm 70? Ý nghÜa của những thành tựu này đối với phong trào cách mạng trên thế giới 

Hướng trả lời

- Uy tÝn vµ ®Þa vÞ quèc tÕ cña Liªn X« ®­îc ®Ò cao, Liªn X« trë thµnh trô cét cña c¸c n­íc XHCN, lµ thµnh tr× cña hoµ b×nh, lµ chç dùa cho phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi.

    Lµm ®¶o lén toµn bé “chiÕn l­îc toµn cÇu” ph¶n c¸ch m¹ng cña ®Õ quèc Mü vµ ®ång minh cña chóng

3. Nh÷ng thµnh tùu chñ yÕu cña Liªn X« trong c«ng cuéc x©y dùng CNXH tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®Õn nh÷ng n¨m 70 cña TK XX.

C«ng cuéc c¶i tæ ë Liªn X«?

4. Nguyên nhân sụp đổ của chế độ XHCN ở Liên Xô?

 Hướng trả lời

+ §· x©y dùng m« h×nh CNXH chøa ®ùng nhiÒu khuyÕt tËt vµ sai sãt, kh«ng phï hîp víi quy luËt kh¸ch quan trªn nhiÒu mÆt: kinh tÕ, x· héi, thiÕu d©n chñ, thiÕu c«ng b»ng.

+ ChËm söa ®æi tr­íc nh÷ng biÕn ®éng cña t×nh h×nh thÕ giíi. Khi söa ch÷a, thay ®æi th× l¹i m¾c nh÷ng sai lÇm nghiªm träng: rêi bá nguyªn lý ®úng ®¾n cña CN M¸c-Lªnin.

+ Nh÷ng sai lÇm, tha ho¸ vÒ phÈm chÊt chÝnh trÞ, ®¹o ®øc cña mét sè nhµ l·nh ®¹o §¶ng vµ Nhµ n­íc làm mÊt lßng tin, g©y bÊt m·n trong nh©n d©n.

+ Ho¹t ®éng chèng ph¸ CNXH cña c¸c thÕ lùc thï ®Þnh trong vµ ngoµi n­íc.

      + Nguyên nhân riêng của các nước ĐÂ: dập khuôn một cách máy móc mô hình CNXH ở Liên Xô.

               §©y chØ lµ sù sôp ®æ cña mét m« h×nh CNXH ch­a khoa häc, ch­a nh©n v¨n, lµ mét b­íc lïi cña CNXH chø kh«ng ph¶i lµ sù sôp ®æ cña lý t­ëng XHCN cña loµi ng­êi.

5 Một vài dẫn chứng cụ thể về sự giúp đỡ của Liên Xô đối với Việt Nam từ năm 1954-1991

Hướng trả lời

- Trên cơ sở tổ chức hiệp ước Vacxava (5/1955) Liên Xô đã trở thành 1 nước có vai trò quan trọng trong tổ chức để giúp các nước Chủ nghĩa xã hội cùng phát triển cụ thể đối với Việt Nam  như sau:

+ Ủng hộ Việt Nam trong giai đoạn chống Pháp: ủng hộ về tinh thần; Ủng hộ về vũ khí, phương tiện chiến tranh...

+ Giai đoạn chống Mỹ (1954-1975): Viện trợ không hoàn lại cho Việt Nam; đào tạo chuyên gia kĩ thuật cho Việt Nam; các công trình kiến trúc và bệnh viện lớn: bệnh viện Việt-Xô...

+ Giai đoạn 1975-1991: công trình thuỷ điện Hoà Bình (500kw); dàn khoan dẫn khí mỏ Bạch Hùng, Bạch Hổ (Vũng Tàu); đào tạo chuyên gia, tiến sĩ, kĩ sư thường xuyên; hợp tác xuất khẩu lao động; hàn gắn vết thương chiến tranh.

Ngày soạn: 25/7/2018

Ngày dạy: 4/8/2018

Bài 3: Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc và sự tan rã của hệ thống thuộc địa

1. KIỂM TRA BÀI CŨ

-         Kinh tế của Liên Xô sau chiến tranh thế giới thứ hai có gì nổi bật ?

-         Vì sao chê độ XHCN ở Liên Xô và Đông Âu bị sụp đổ ?Điều đó có tác dộng gì đến tình hình thế giới ?

2. NỘI DUNG

I . Giai ®o¹n tõ nh÷ng n¨m 1945  ®Õn gi÷a nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kØ XX 

  §Êu tranh nh»m ®Ëp tan hÖ thèng thuéc ®Þa cña Chñ nghÜa ®Õ quèc và đã đạt những thắng lợi:

- ở §NA: ngay sau khi Phát xít Nhật đầu hàng nhân dân các nước ở ĐNA đã nổi dậy tiến hành khởi nghĩa vũ trang lật đổ thống trị của phát xít, thành lập chính quyền cách mạng và giành thắng lợi: In-đô-nê-xia (17-8-1945), Việt nam (2-9-1945), Lào (12-10-1945) tuyên bố độc lập trong năm 1945.

- Ấn Độ ( 1946-1950), Ai cập (1952), An- giê-ri đã giành được độc lập.

- Ngày 1-1-1959, cách mạng Cu Ba th¾ng lîi.

- N¨m 1960: 17 nước tuyên bố độc lập, thÕ giíi gäi lµ "n¨m ch©u Phi"

=> Tíi gi÷a nh÷ng n¨m 60 cña TK XX, hÖ thèng thuéc ®Þa cña CNTD c¬ b¶n sôp ®æ.

II. Giai đoạn từ những năm 60 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX

-  Phong trào đấu tranh vũ trang nh»m lËt ®æ ¸ch thèng trÞ cña TD Bå §µo Nha của nhân dân ba n­íc Ăng-gô-la, Mô-dăm-bích, Ghi-nê Bít-xao. Và đã giành thắng lợi: Ghi-nª Bit-xao (9-1974); M«-d¨m-bÝch( 6-1975); ¡ng-g«-la(11- 1975)

->Sự tan rã của các thuộc địa của Bồ Đào Nha là 1 thắng lợi quan trọng của phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi, cổ vũ cho phong trào đấu tranh ở đây.

III. Giai đoạn từ giữa những năm 70 đến giữa những năm 90 của thế kỉ XX

  - Cuộc đấu tranh ngoan cường và bền bỉ của  người da đen  nhằm xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc (A-pác-thai) và đã giành thắng lợi, chính quyền của người da đen đã được thành lập ë Rô-đê-di-a vào năm 1980 ( nay là Cộng hoà Dim-ba-bu-ê), ở Tây Nam Phi vào năm 1990 ( nay là Cộng hòa Na-mi-bi-a) và Céng hoµ Nam Phi n¨m 1993.

HÖ thèng thuéc ®Þa cña chñ nghÜa ®Õ quèc thùc d©n bÞ sôp ®æ hoµn toµn. Các dân tộc Á, Phi, MLT bắt tay vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước nhằm thoát  khỏi đói nghèo, lạc hậu từ bao đời nay

1. Câu hỏi ôn bài, nâng cao:

1. Phong trµo gi¶i phãng  d©n  téc  ë  c¸c  n­íc  ¸,  Phi, MÜ La-tinh tõ sau chiến tranh thế giới thứ 2 được chia thành mấy giai ®o¹n? Nêu những sự kiện chính của từng giai đoạn ?
2. Vị trí, ý nghĩa của phong trào trong sự phát triển quan hệ quốc tế?

Hướng trả lời

* Vị trí

  Là một bộ phận quan trọng trong cuộc đấu tranh chống lại các lực lượng phản cách mạng sau chiến tranh thế giới thứ hai.

* Ý nghĩa

- Từng bước phá vỡ hệ thống thuộc địa - một trong những cơ sở tồn tại của chủ nghĩa đế quốc, thu hẹp phạm ảnh hưởng của Mĩ và các nước phương Tây, từng bước xói mòn trật tự thế giới mới sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

- Phong trào đã đưa đến sự ra đời của hơn 100 quốc gia độc lập và ngày càng có vai trò quan trọng trong đời sống chính trị thế giới với ý chí chống chủ nghĩa thực dân, vì hoà bình, độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội, …

- Tất cả các quốc gia độc lập tiếp tục đấu tranh để thiết lập một thế giới công bằng, góp phần bảo vệ hòa bình và an ninh của các dân tộc...

Ngày soạn : 25/7/2018

Ngày dạy : 8/8/2018

Bài 4 : Các nước Châu Á

1. KIỂM TRA BÀI CŨ :

1. Phong trµo gi¶i phãng  d©n  téc  ë  c¸c  n­íc  ¸,  Phi, MÜ La-tinh tõ sau chiến tranh thế giới thứ 2 được chia thành mấy giai ®o¹n? Nêu những sự kiện chính của từng giai đoạn ?

2. Vị trí, ý nghĩa của phong trào trong sự phát triển quan hệ quốc tế?

B. NỘI DUNG

I. Tình hình chung

 1.Trước chiến tranh thế giới thứ II, trừ Nhật Bản, các nước châu Á đều bị chủ nghĩa thực dân đế quốc nô dịch. Từ sau chiến tranh thế giới thứ hai, một cao trào giải phóng dân tộc bùng nổ khắp châu Á. Tới cuối những năm 50 của thế kỷ XX, phần lớn các dân tộc châu Á đều giành được độc lập như Trung Quốc, Ấn Độ...

 2. Gần suốt nửa sau thế kỷ XX, tình hình châu Á không ổn định do sự tiến hành chiến tranh xâm lược của các nước đế quốc nhất là ở các khu vực Tây Á và Đông Nam Á. Sau “ Chiến tranh lạnh”, ở một số nước châu Á đã diễn ra những cuộc xung đột tranh chấp biên giới, lãnh thổ, hoặc các phong trào ly khai với những hành động khủng bố dã man (như giữa Ấn Độ và Pakixtan hoặc ở Xri Lanca, Philippin, Indônêxia..)

            3. Tuy vậy, từ nhiều thập kỷ qua, một số nước châu Á đã đạt được sự tăng trưởng nhanh chóng về kinh tế, tiêu biểu như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Xin -ga- po, Ma-lai- xi-a, Thái Lan. Đặc biệt là Ấn Độ: nhờ cuộc “cách mạng xanh” trong nông nghiệp, Â Đ đã tự túc được lương thực, Â Đ rất phát triển với các sản phẩm: dệt, thép, xe hơi, thiết bị giao thông và hiện nay đang cố gắng vươn lên hàng các nước về công nghệ phần mềm, công nghệ hạt nhân và công nghệ vũ trụ... Từ sự phát triển nhanh chóng đó, nhiều người dự đoán “thế kỷ XXI sẽ là thế kỷ của châu Á”.

II . Trung Quèc

1 . Sù ra ®êi cña n­íc Céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa

 - Sau cuéc kh¸ng chiÕn chèng NhËt th¾ng lîi, Trung Quèc l©m vµo cuéc néi chiÕn gi÷a §¶ng Céng s¶n Trung Quèc vµ tËp ®oµn Quèc D©n §¶ng cña T­ëng Giíi Th¹ch từ 1946-1949. Cuối cùng, tập đoàn Tưởng Giới Thạch đã thua trận và bỏ chạy ra Đài Loan. Đảng Cộng sản Trung Quốc đã thắng lợi.

 - Ngµy 1 th¸ng 10 n¨m 1949, tr­íc Qu¶ng tr­êng Thiªn An M«n, Mao Tr¹ch §«ng ®äc b¶n tuyªn ng«n khai sinh n­íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa.

  ý nghÜa: KÕt thóc hơn 100 n¨m ®« hé cña ®Õ quèc vµ hơn nghìn năm n« dÞch cña phong kiÕn, ®­a ®Êt n­íc Trung Quèc b­íc vµo kØ nguyªn míi: ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi CNXH. §èi víi thÕ giíi, n­íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa ra ®êi ®· t¨ng c­êng cho phe XHCN vµ lµm cho hÖ thèng XHCN®­îc nèi liÒn tõ ch©u ¢u sang ch©u ¸.

2. C«ng cuéc c¶i c¸ch -më cöa( tõ 1978 ®Õn nay)

 Tõ n¨m 1959 - 1978, ®Êt n­íc Trung Quèc l©m vµo thêi k× biÕn ®éng toµn diÖn, khiến cho nền kinh tế, xã hội của Trung Quốc đầy rối loạn. ChÝnh ®iÒu nµy ®ßi hái §¶ng vµ Nhµ n­íc Trung Quèc ph¶i ®æi míi ®Ó ®­a ®Êt n­íc ®i lªn.

       Th¸ng 12-1978, Trung ­¬ng §¶ng Céng s¶n Trung Quèc ®Ò ra ®­êng lèi  míi. Chñ tr­¬ng x©y dùng CNXH mang mµu s¾c Trung Quèc, lấy phát triển kinh tế làm trung

tâm, thực hiện cải cách và mở cửa nhằm mục tiêu hiện đại hóa, đưa TQ trở thành 1 quốc gia giàu mạnh, văn minh.

             Sau 20 năm cải cách –mở cửa, Trung Quốc đã thu nhiều thành tựu hết sức to lớn:

- Kinh tế: tèc ®é t¨ng tr­ëng cao nhÊt TG, tæng s¶n phÈm GDP trung b×nh hµng n¨m t¨ng 9,6% đạt giá trị 8740,4 tỉ nhân dân tệ, tổng giá trị xuất khẩu năm 1997 tăng 15 lần so với năm 1978, Đời sống nhân dân  tăng cao:ở thành phố với mức thu nhập từ 1978 là 343,4 nhân dân tệ đến 1997 lên 5160,3 nhân dân tệ, ở nông thôn từ 133,6 nhân dân tệ  nhân dân lên 2090,1 nhân dân tệ.

- §èi ngo¹i: TQ đã thu nhiều kết quả, góp phần củng cố địa vị đất nước trên trường quốc tế. TQ đã lần lượt bình thường hóa quan hệ với Liên Xô, Mông Cổ, Lào, VN..mở rộng hữu nghị, hợp tác với hầu hết các nước trên thế giới. Thu hồi chủ quyền đối với Hồng Công( 1997), Ma Cao( 1999).

C. Câu hỏi ôn bài, nâng cao:

1.     Hãy nêu những nét nổi bật của châu Á từ sau năm 1945?

  2. Ý nghÜa của những thành tựu mà Đảng và nhân dân Trung Quốc đã đạt được?

Hướng trả lời

 Kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n, phù hợp cña ®­êng lèi ®æi míi cña Trung Quèc, gãp phÇn cñng cè søc m¹nh vµ ®Þa vÞ cña trung Quèc trªn tr­êng quèc tÕ, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho Trung Quèc héi nhËp víi thÕ giíi trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh  vùc cña ®êi sèng x· héi vµ ng­îc l¹i thÕ giíi cã c¬ héi tiÕp cËn víi mét thÞ tr­êng réng lín ®Çy tiÒm n¨ng nh­ Trung Quèc.

    - Đối với thế giới: Những bài học kinh nghiệm được rút ra từ những thành công của TQ có giá trị rất lớn với các quốc gia đang trên con đường xây dựng và phát triển, đặc biệt là với các nước XHCN

3.  Víi sù th¾ng lîi trong c«ng cuéc c¶i c¸ch ë Trung Quèc vµ c«ng cuéc ®æi míi (1986) ë ViÖt Nam , em cã suy nghÜ g× vÒ chñ nghÜa x· héi ?

- Th¾ng lîi trong c«ng cuéc c¶i c¸ch më cöa ë Trung Quèc vµ thµnh c«ng trªn con ®­êng ®æi míi ë ViÖt nam  cho thÊy r»ng ®Ó ®i tíi CNXH vµ X©y dùng CNXH lµ cã nhiÒu con ®­êng kh¸c nhau .

- Sù th¾ng lîi cña ViÖt nam vµ Trung Quèc trong ®æi míi cµng kh¼ng ®Þnh con ®­êng ®i lªn CNXH lµ sù ph¸t triÔn tÊt yÕu cña nh©n lo¹i lµ x· héi t­¬ng lai cña loµi ng­êi.

1. Nêu suy nghĩ của em về mối quan hệ Viêt- Trung trong những năm gần đây?

- Trong kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ, Trung Quốc đã từng giúp đỡ về vật chất cho nhân dân ta để chống ngoại xâm.

- Thời bình, 2 quốc gia đã có những mối quan hệ trong giao lưu hợp tác về các lĩnh vực kinh tế, văn hóa...

- Tuy nhiên trong những năm gần đây, Trung Quốc đã có những hành vi không đúng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến mối quan hệ của 2 quốc gia: đặt giàn khoan Hải Dương 981 trái phép vào phần thềm lục địa của nước ta- vi phạm luật biển quốc tế, đánh trả các cơ quan chức năng của ta khi chúng ta cố gắng yêu cầu họ rời khỏi vị trí bằng biện pháp hòa bình, tấn công các tàu của ngư dân Việt Nam....Tuy nhiên, trước các sự việc đó, Đảng,

Chính phủ và nhân dân ta bình tĩnh đối phó  bằng biện pháp ngoại giao, đồng thời kêu gọi sự ủng hộ của các nước trên thế giới...

- Hi vọng, Trung Quốc sớm chấm dứt các hành động khiêu khích để 2 nước củng cố mối quan hệ làm ăn, hợp tác dài lâu.....

Ngày soạn : 25/7/2018

Ngày dạy : 9/8/2018

A. LÀM BÀI KIỂM TRA 45 PHÚT

1. Thành tựu của Liên Xô từ sau chiến tranh thế giới thứ 2 đến những năm 70 của thế kỉ XX ?

2. Phong trào giải phóng dân tộc của các nước A-Phi-MLTtừ sau chiến tranh thế giới thứ 2 đến những năm 90 của thế kỉ XX ?

B. BÀI MỚI

Bài 5 : Các nước Đông Nam Á

I . T×nh h×nh Đông Nam Á tr­íc vµ sau 1945

- Trước 1945, hầu hết các nước đều là thuộc địa của thực dân phương tây (trừ Thái Lan)

- Sau 1945 nhiều nước ®· giµnh ®ược ®éc lËp như In-đô-nê-xi-a (17-8-1945), Lµo (12-10-1945), Việt Nam (2-9-1945).

- Nhưng ngay sau đó, nhiều dân tộc lại phải cầm súng tiến hành kháng chiến chống các cuộc chiến tranh xâm lược trở lại của các nước đế quốc như ở In-đô-xi-a, Việt Nam... Cũng từ những năm 50 của thế kỉ XX, trong bối cảnh chiến tranh lạnh, tình hình Đông Nam Á trở lên căng thẳng chủ yếu do sự can thiệp của Mĩ (thành lập khối quân sự SEATO: Thái Lan và Phi- lip- pin tham gia tổ chức này, tiến hành xâm lược Việt Nam...) nhằm ngăn chặn ảnh hưởng của CNXH và đẩy lùi phong trào giải phóng dân tộc.

- Trong thời kì này, In-đô-nê-xi-a và Miến Điện thi hành chính sách hòa bình trung lập, không tham gia vào các khối quân sự của các nước đế quốc. Như vậy, các nước Đông Nam Á đã có sự phân hóa trong đường lói đối ngoại.

II . Sù ra ®êi cña tæ chøc ASEAN

 Khu vùc §«ng Nam ¸ hiÖn nay gåm 11 quèc gia: ViÖt Nam, Cam-pu-chia, Lµo, Th¸i Lan, Mi-an-ma, Ma-lai-xi-a, In-®«-nª-xi-a, Xin-ga-po, Bru-n©y, Phi-lÝp-pin vµ §«ng Ti-mo.

 a. Hoµn c¶nh:

 - Sau khi giµnh ®éc lËp, ®øng tr­íc yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc, nhiÒu n­íc Đông Nam Á chñ tr­¬ng thµnh lËp mét tæ chøc liªn minh khu vùc nh»m cïng nhau hîp t¸c ph¸t triÓn, ®ång thêi h¹n chÕ ¶nh h­ëng cña c¸c c­êng quèc bªn ngoµi ®èi víi khu vùc, nhất là khi cuộc chiến tranh xâm lược của Mĩ ở Đông Dương ngày càng không thuận lợi, khó tránh bị thất bại                - Ngµy 8-8-1967,  HiÖp héi c¸c quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ®­îc thµnh lËp t¹i thñ ®« B¨ng Cèc (Th¸i Lan) víi sù tham gia s¸ng lËp cña n¨m n­íc: In-®«-nª-xi-a, Ma-lai-xi-a, Phi-lip-pin, Xin-ga-po vµ Th¸i Lan

 b. Môc tiªu ho¹t ®éng được thông qua tại Tuyên bố Băng Cốc: Ph¸t triÓn kinh tÕ-v¨n ho¸ th«ng qua nh÷ng nç lùc hîp t¸c chung gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn, trªn tinh thÇn duy tr× hoµ b×nh vµ æn ®Þnh khu vùc.

 c. Hiệp ước Ba-li đã xác định những nguyªn t¾c ho¹t ®éng:

 - T«n träng chñ quyÒn, toµn vÑn l·nh thæ, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau.

 - Gi¶i quyÕt mäi tranh chÊp b»ng ph­¬ng ph¸p hoµ b×nh.

 - Hîp t¸c cïng ph¸t triÓn.

III . Tõ ASEAN 6 ph¸t triÓn thµnh ASEAN 10

Trong giai ®o¹n ®Çu (1967-1975), ASEAN lµ mét tæ chøc non yÕu, hîp t¸c trong khu vùc cßn láng lÎo, ch­a cã vÞ trÝ trªn tr­êng quèc tÕ.

Sau cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cña nh©n d©n ba n­íc §«ng D­¬ng (1975), quan hÖ §«ng D­¬ng- ASEAN ®­îc c¶i thiÖn, b¾t ®Çu cã nh÷ng cuéc viÕng th¨m ngo¹i giao giữa những quan chức cấp cao.

Từ đầu những năm 80 thế kỉ XX, do vấn đề Cam-pu-chia cho nên quan hệ giữa ASEAN với 3 nước ĐD lại trở lên căng thẳng. Cũng trong thời gian này, nền kinh tế ASEAN có những chuyển biến mạnh mẽ và đạt được sự tăng trưởng cao như Xin-ga-po (là 1968-1973 GDP hàng năm tăng khoảng 12%), Ma-lai-xi-a (1965-1983, GDP hàng năm là 6,3%, Thái Lan (trong những năm 80 đến năm 1990, GDP hàng năm là 11,4%)...

 N¨m 1984, Bru-n©y trë thµnh thµnh viªn thø s¸u cña ASEAN.

 §Çu nh÷ng n¨m  90 cña thÕ kØ xx, thÕ giíi b­íc vµo thêi k× sau "chiÕn tranh l¹nh" vµ vÊn ®Ò Cam-pu-chia ®­îc gi¶i quyÕt, t×nh h×nh chÝnh trÞ §NA ®­îc c¶i thiÖn. Xu h­íng næi bËt lµ më réng thµnh viªn ASEAN.

 Ngµy 28/7/1995, ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn thø 7 cña ASEAN.

 Th¸ng 9/1997, Lµo vµ Mi-an-ma gia nhËp ASEAN.

 Th¸ng 4/1999, Cam-pu-chia trë thµnh thµnh viªn thø 10 cña tæ chøc nµy.

 LÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö khu vùc, 10 n­íc §«ng Nam ¸ ®Òu cïng ®øng trong mét tæ chøc thèng nhÊt. Trªn c¬ së ®ã, ASEAN ®· chuyÓn träng t©m ho¹t ®éng sang hîp t¸c kinh tÕ, quyÕt ®Þnh biÕn §«ng Nam ¸ thµnh mét khu vùc mËu dÞch tù do (AFTA), lËp diÔn ®µn khu vùc(ARF) nh»m t¹o mét m«i tr­êng hoµ b×nh, æn ®Þnh cho c«ng cuéc hîp t¸c ph¸t triÓn cña §«ng Nam ¸. Nhiều nước ngoài khu vực đã tham gia 2 tổ chức trên (AFTA, ARF) như: TQ, Nhật, Mĩ, Ấn Độ, Hàn Quốc.

 Nh­ vËy, mét ch­¬ng míi ®· më ra trong lÞch sö c¸c n­íc §«ng Nam ¸.

C.Câu hỏi ôn bài, nâng cao:

1. Tình hình chung của các nước ĐNA sau chiến tranh thế giới thứ 2
2. Nêu những nét  nổi bật của ĐNA sau chiến tranh thế giới thứ 2

1. Các nước ở khu vực ĐNA đã có sự phân hóa trong đường lối đối ngoại ntn kết từ những năm 50 của thế kỉ XX?

      3. Quá trình hình thành và phát triển của tổ chức ASEAN?

(Bao gồm tất cả các phần trong bài) 

2. Mục tiêu và nguyên tắc hoạt động của  Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á?
3. T¹i sao cã thÓ nãi: Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XX, "mét ch­¬ng míi ®· më ra trong lÞch sö khu vùc §«ng Nam ¸"?

Hướng trả lời

Dựa vào mục III của bài để trả lời rồi kết luận: Nh­ vËy, mét ch­¬ng míi ®· më ra trong lÞch sö c¸c n­íc §«ng Nam ¸.

4. Nh÷ng biÕn ®æi cña §NA  sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai? Theo em, biến đổi nào là  quan trọng nhất?

Hướng trả lời

- BiÕn ®æi thø nhÊt: cho ®Õn nay, c¸c n­íc §«ng Nam ¸ ®Òu giµnh ®­îc ®éc lËp, lật đổ ách thống trị của thực dân.

- BiÕn ®æi thø hai: Từ giữa những năm 1950 của TK XX, trong bối cảnh chiến tranh lạnh, tình hình ĐNA trở nên căng thẳng do chính sách can thiệp của Mĩ vào khu vực như thành lập khối quân sự  SEATO. Cho nên, các nước ĐNA có sự phân hóa trong đường lối đối ngoại.

- BiÕn ®æi thø ba: 8-8-1967, 5 nước trong khu vực đã thành lập tổ chức Hiệp hội các ĐNA            (ASEAN) nhằm cïng nhau hîp t¸c ph¸t triÓn, ®ång thêi h¹n chÕ ¶nh h­ëng cña c¸c c­êng quèc bªn ngoµi ®èi víi khu vùc, nhất là khi cuộc chiến tranh xâm lược của Mĩ ở ĐD ngày càng không thuận lợi, khó tránh bị thất bại

- BiÕn ®æi thø tư: tõ khi giµnh ®­îc ®­îc ®éc lËp d©n téc, c¸c n­íc §«ng Nam ¸ ®Òu ra søc x©y dùng kinh tÕ - x· héi vµ ®¹t nhiÒu thµnh tÝch to lín, nh­ Th¸i Lan, Ma-lai-xi-a, Xin-ga-po. §Æc biÖt, Xin-ga-po trë thµnh n­íc ph¸t triÓn nhÊt trong c¸c n­íc §«ng Nam ¸ vµ ®­îc xÕp vµo hµng c¸c n­íc ph¸t triÓn nhÊt thÕ giíi.

- BiÕn ®æi thø 5: cho ®Õn nay, c¸c n­íc §«ng Nam Á ®Òu gia nhËp HiÖp héi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ ( ASEAN). §©y lµ mét tæ chøc liªn minh chÝnh trÞ - kinh tÕ cña khu vùc §«ng Nam ¸ nh»m môc tiªu x©y dùng nh÷ng mèi quan hÖ hoµ b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c n­íc trong khu vùc. Một chương mới đã mở ra trong khu vực §«ng Nam Á

 Trong 5 biÕn ®æi trªn, biÕn ®æi thø nhÊt lµ biÕn ®æi quan träng nhÊt, bëi v×:

- Tõ th©n phËn lµ c¸c n­íc thuéc ®Þa, nöa thuéc ®Þa, phô thuéc trë thµnh nh÷ng n­íc ®éc lËp.

- Nhê cã biÕn ®æi ®ã, c¸c n­íc §«ng Nam Á míi cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn đất nước và khu vực ngày càng giàu mạnh hơn.

    5.  Cơ hội và thách thức khi VN gia nhập ASEAN

Hướng trả lời

 - C¬ héi cña ViÖt Nam khi gia nhËp ASEAN: T¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam ph¸t triÓn tiÕn bé, kh¾c phôc ®­îc kho¶ng c¸ch gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc trong khu vùc; Hµng

ho¸ ViÖt Nam cã c¬ héi x©m nhËp thÞ tr­êng c¸c n­íc §«ng Nam Á vµ thÞ tr­êng thÕ giíi; ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn tiÕp thu c«ng nghÖ míi vµ c¸ch thøc qu¶n lý míi.

 - Th¸ch thøc cña ViÖt Nam khi gia nhËp ASEAN: NÕu ViÖt Nam kh«ng b¾t kÞp ®­îc víi c¸c n­íc trong khu vùc sÏ cã nguy c¬ bÞ tôt hËu xa h¬n vÒ kinh tÕ; Cã ®iÒu kiÖn hoµ nhËp víi thÕ giíi vÒ mäi mÆt nh­ng dÔ bÞ hoµ tan nÕu nh­ kh«ng gi÷ ®­îc b¶n s¾c d©n téc.