ren chu viet lop 1

  1. Tên sáng kiến: RÈN KĨ NĂNG VIẾT CHỮ ĐẸP CHO HỌC SINH TIỂU HỌC

  2. Mô tả ý tưởng:

a, Hiện trạng và nguyên nhân chủ yếu:

Một trong những hạnh phúc lớn nhất của trẻ là được đến trường, được học đọc, học viết. Biết đọc, biết viết thì cả một thế giới mới rộng lớn mênh mông sẽ mở ra trước mắt các em.

Gi¸o dôc tiÓu häc lµ m«i tr­êng ®Çu tiªn h×nh thµnh thãi quen ch÷ viÕt cho häc sinh. ViÖc d¹y ch÷ viÕt ®Ñp ë bËc tiÓu häc ®­îc quan t©m ®óng møc th× sÏ t¹o nªn nh÷ng thÕ hÖ viÕt ch÷ ®Ñp.

Học chữ chính là công việc đầu tiên khi các em đến trường. Vì vậy dạy chữ chính là dạy người.

Cố vấn Phạm Văn Đồng đã nói: “Chữ viết cũng là một biểu hiện của nết người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp phần rèn luyện cho học sinh tính cẩn thận, tính kỷ luật, lòng tự trọng đối với mình cũng như đối với thÇy và bạn mình”.

Chữ viết và dạy viết được cả xã hội quan tâm. Nhiều thế hệ thÇy cô giáo đã trăn trở, góp công, góp sức để cải tiến kiểu chữ, nội dung cũng như phương pháp dạy học chữ viết. Tuy vậy, nhiều học sinh vẫn viết sai, viết xấu, viết chậm. Điều đó ảnh hưởng không nhỏ tới các môn học khác.

Tiểu học là bậc học nền tảng, dạy Tiếng Việt và tập viết Tiếng Việt là chúng ta đã trao cho các em chìa khóa để mở ra những cánh cửa bước vào tương lai, là công cụ để các em vận dụng suốt đời.Phong trµo rÌn ch÷ gi÷ vë cÇn ®­îc g×n gi÷ vµ ph¸t huy thÓ hiÖn s¸ng t¹o h¬n trong cuéc sèng.

Nhận thức được tầm quan trọng đó, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “RÌn kÜ n¨ng viÕt ch÷ ®Ñp cho häc sinh tiÓu häc để nâng cao chất lượng vở sạch chữ đẹp.”

b, Ý tưởng:

           Thực tế hiện nay, chữ viết của các em học sinh tiểu học chưa được đẹp, chưa đúng mẫu, sự liên kết giữa các nét chữ hoặc liên kết giữa các chữ cái chưa chuẩn, tốc độ viết còn chậm, học sinh sử dụng nhiều loại bút - nhiều màu mực để viết bài nên còn hạn chế trong việc giữ gìn “vở sạch - viết chữ đẹp”. Đây là một mảng quan trọng có ảnh hưởng lớn đến chất lượng học sinh và được các trường quan tâm. Nâng cao chất lượng giờ dạy để học sinh viết đúng, viết nhanh, viết đẹp thì phong trào “vở sạch - chữ đẹp” mới có chất lượng.

     3. Nội dung công việc:

§Ó rÌn ch÷ viÕt vµ muốn nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh, người giáo viên cần nắm vững c¸c yªu cÇu vÒ d¹y viÕt ch÷, c¬ së t©m lÝ, ph­¬ng ph¸p d¹y tËp viÕt…vµ th­êng xuyªn vËn dông thùc hµnh trong c¸c tiÕt d¹y tËp viÕt, chÝnh t¶ cô thÓ nh­ sau:

      a) Yêu cầu cơ bản của dạy tập viết :

+ Kiến thức: Giúp học sinh có được những hiểu biết về đường kẻ, dòng kẻ, độ cao, cỡ chữ, hình dáng, tên gọi các nét chữ, cấu tạo chữ cái, khoảng cách giữa các chữ, chữ ghi tiếng, cách viết các chữ viết thường, dấu thanh và chữ số.

+ Kỹ năng: Viết đúng quy trình - nét, viết chữ cái và liên kết các chữ cái tạo thành chữ ghi tiếng theo yêu cầu liền mạch. Viết thẳng hàng các chữ trên dòng kẻ. Ngoài ra học sinh còn được rèn luyện các kỹ năng như: tư thế ngồi viết, cách cầm bút, để vở….

b/ Cơ sở tâm lý:

Tâm lý tình cảm có ảnh hưởng rất lớn tới quá trình nhận thức. Nếu trẻ được viết trong tư thế thoải mái, tâm trạng phấn khởi thì dễ có kết quả tốt. Ngược lại, nếu trẻ buồn phiền thì chữ viết cũng bị ảnh hưởng.

*) Lý thuyết hoạt động:

Để viết được chữ thì học sinh phải hoạt động (phải tiêu hao năng lượng của thần kinh và bắp thịt). Hoạt động viết của học sinh được thực hiện qua thao tác sau:

- Làm quen với đối tượng: Khi giáo viên hướng dẫn thì trẻ sẽ tri giác bằng mắt, tai và tay sẽ làm theo.

- Nói điều mình tri giác được, vừa nói vừa đưa tay theo các đường nét của chữ cái để nhấn mạnh cách viết đồng thời nhận ra tên gọi, hình dáng chữ đó.

- Nói thầm kiến thức mới thu nhập được để tái hiện hình ảnh đó trong óc trước khi viết.

- Làm thử: Hình ảnh đã có trong óc cần được thể hiện trên bảng, trên giấy bằng các dụng cụ như bút bảng, phấn, bút mực.

- Kiểm tra lại kết quả so với mẫu để rút kinh nghiệm cho lần sau.

*) Đặc điểm đôi tay trẻ khi viết:

- Tay trực tiếp điều khiển quá trình viết của trẻ. Các cơ và xương bàn tay của trẻ đang độ phát triển nhiều chỗ còn sụn nên cử động các ngón tay vụng về, chóng mệt mỏi.

- Khi cầm bút các em có tâm lý sợ rơi. Điều này gây nên một phản ứng tự nhiên là các em cầm bút chặt, các cơ tay cứng nên khó di chuyển.

- Muốn có thói quen viết chữ nhẹ nhàng, thoải mái, trước hết học sinh phải biết kỹ thuật cầm bút bằng ba ngón tay (ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa), bàn tay phải có điểm tựa là mép cùi của bàn tay. Cầm bút phải tự nhiên, đừng quá chặt sẽ khó vận động, nếu lỏng quá sẽ không điều khiển được bút.

- Nếu các em cầm bút sai kỹ thuật bằng 4 đến 5 ngón tay, khi viết vận động cổ tay, cánh tay thì các em sẽ mau mệt mỏi, sức chú ý kém, kết quả chữ viết không đúng và nhanh được.

  4. Triển khai thực hiện: 

  - RÌn viÕt ®óng, viÕt ®Ñp trong giê chÝnh t¶ th«ng qua t­ thÕ ngåi viÕt vµ cÇm bót ®óng.

Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu t«i ph¶i khæ c«ng rÌn luyÖn cho häc sinh thãi quen ngåi ®óng t­ thÕ lµ ngåi viÕt ngay ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a vë vµ m¾t võa ph¶i. CÇm mÉu bót cho häc sinh cÇm theo. Trong mäi giê häc t«i ph¶i quan s¸t vµ nghiªm tóc trong vÊn ®Ò nµy, uèn n¾n kÞp thêi nh÷ng häc sinh ngåi viÕt ch­a ®óng.

- T¨ng c­êng cho häc sinh tù gi¸c ®Ó häc sinh nhËn ch÷ viÕt ng¾n víi em ®­êng thÞ gi¸c.

Ngoµi thêi gian häc sinh viÕt chÝnh t¶ nghe ®äc. T«i yªu cÇu häc sinh tËp chÐp viÕt chÝnh t¶ ghi nhí mÆt ch÷ mét c¸ch ch¾c ch¾n sÏ gióp häc sinh h¹n chÕ t×nh tr¹ng m¾c lçi do c¸c em quªn mÆt ch÷ vµ häc tËp ®­îc mÉu ch÷ viÕt qua c¸c bµi tËp chÐp cña gi¸o viªn hay nh÷ng bµi viÕt ch÷ ®Ñp cña b¹n.

- Kh¾c phôc vµ h¹n chÕ ®µm tho¹i nãi nhiÒu trong giê chÝnh t¶ nhÊt lµ giê chÝnh t¶ so s¸nh víi ®Æc tr­ng ph©n m«n chÝnh t¶ nãi nhiÒu ch­a h¼n ®· lµ ­u ®iÓm nhÊt lµ trong t×nh tr¹ng c¸c em häc sinh ch­a thÓ v­ît qua ©m h­ëng cña c¸c ng«n ng÷ ®Ó viÕt chÝnh t¶.

- RÌn cho häc sinh viÕt ®óng, ®Ñp th«ng qua viÖc viÕt ®óng c¸c mÉu ch÷ c¸i.

H­íng dÉn tØ mØ cho häc sinh c¸ch ®¸nh dÊu thanh, dÊu mò trong c¸c em ch÷ ph¶i ®Òu, ®Ñp m¾t, chÝnh x¸c. C¸c ch÷ trong mét vÇn ph¶i s¸t liÒn nhau kh«ng ®­îc t¸ch rêi c¸c con ch÷ trong mét tiÕng.

Mçi bµi chÝnh t¶ gi¸o viªn ph¶i yªu cÇu häc sinh viÕt ®¹t ®­îc c¸c yÕu tè sau: Trßn ch÷, ®Òu, nÐt, b¸m ch©n vµo dßng kÎ, nÐt hÊt gän thÓ hiÖn râ c¸c nÐt cong, nÐt khuyÕt, nÐt mãc cña c¸c lo¹i ch÷. Tõ ®ã nh×n bµi viÕt ch÷ ®Òu ®Ñp m¾t.

- Gi¸o viªn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh tù ch÷a lçi th× sù ghi nhí sÏ v÷ng ch·i vµ l©u bÒn h¬n.

Khi chÊm ch÷a bµi chÝnh t¶ gi¸o viªn cã thÓ nªu ra c©u hái: Bµi chÝnh t¶ võa qua em m¾c nh÷ng lçi nµo?, nh÷ng lçi ®ã th­êng n»m ë bé phËn nµo cña tiÕng?.

Tõ c©u tr¶ lêi c¸c em sÏ thÊy ®­îc c¸i sai cña m×nh ®Ó kh¾c phôc.

- Cung cÊp cho häc sinh tõ trong ng÷ c¶nh gióp c¸c em hiÓu nghÜa cña tõ. Tõ ®ã gióp häc sinh viÕt ®óng chÝnh t¶.

Ph©n tÝch ©m tiÕt trong viÕt chÝnh t¶ gióp cho häc sinh thao t¸c viÕt tõ, viÕt ch÷ trong côm tõ, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ch÷, c¸ch nèi liÒn c¸c con ch÷ viÕt ®Ó t¹o nªn hiÖu qu¶ viÕt ®óng, viÕt ®Ñp.

- Duy tr× rÌn luyÖn tèc ®é viÕt trong  giê viÕt chÝnh t¶ phï hîp víi khèi líp ®· quy ®Þnh.

RÌn cho häc sinh thãi quen võa nghe, võa nh×n, võa nhÈm trong ®Çu ®¸nh vÇn ®Ó viÕt. H­íng dÉn thËt tØ mØ cho häc sinh c¸ch cÇm bót, c¸ch rÏ bót, c¸ch nèi liÒn c¸c con ch÷ trong mét tiÕng vµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ch÷ trong mét tõ.

Gi¸o viªn cÇn cã ng÷ ®iÖu ®äc râ rµng, chÝnh x¸c . Gi¸o viªn cÇn ®äc 3 lÇn: lÇn thø nhÊt cho häc sinh nghe, lÇn thø hai cho häc sinh viÕt, lÇn thø ba cho häc sinh so¸t l¹i.

- Khi viÕt b¶ng t«i lu«n ph¶i ®óng mÉu trong bÊt kú giê häc nµo.

- ChÊm ch÷a bµi cho häc sinh g¹ch ch©n lçi sai ,viÕt l¹i lçi sai lªn bªn trªn chç trèng.

§èi víi häc sinh yÕu kÐm t«i cã thÓ chÐp, viÕt mÉu cho häc sinh c¶ bµi yªu cÇu häc sinh nh×n chÐp cho thËt ®óng mÉu cña c«, viÕt ®i viÕt l¹i nhiÒu lÇn. Nh÷ng nÐt nµo ch­a ®óng mÉu c« cã thÓ cÇm tay häc sinh ®Ó viÕt cho thËt ®óng.

- Phèi hîp chÆt chÏ gi÷a nhµ tr­êng vµ phô huynh häc sinh. Ngay tõ ®Çu ngµy häp ®Çu tiªn phô huynh häc sinh t«i ®· thèng nhÊt víi phô huynh häc sinh sè l­îng vë viÕt trªn líp lµ bao nhiªu cho nh÷ng m«n häc nµo, thèng nhÊt viÕt cïng mét lo¹i bót vµ cïng mét lo¹i mùc.

Hµng th¸ng xÕp vë s¹ch ch÷ ®Ñp göi vÒ tõng gia ®×nh vµ xin ý kiÕn nhËn xÐt cña phô huynh.

Thi viÕt ch÷ ®Ñp hµng th¸ng nhµ tr­êng tæ chøc ®éng viªn, nh¾c nhë häc sinh ch÷ viÕt ch­a ®Ñp mét c¸ch kÞp thêi.

* Trong tiết dạy tập viết , chính tả thường xuyên vận dụng các phương pháp sau :

a. Phương pháp kể chuyện nêu gương
         Khi dạy tập viết cho học sinh, điều quan trọng là phải gây được hứng thú, làm cho học sinh yêu thích rèn viết chữ đẹp từ đó các em say mê và quyết tâm rèn chữ cho đẹp. Giáo viên có thể nêu những gương sáng về rèn chữ viết, kể những câu chuyện về rèn chữ như: Thần siêu luyện chữ, Chữ người tử tù, Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu... Cần nêu ngay những gương người thật việc thật, ví dụ: Em A chữ viết đẹp nhất trường, các em hãy quan sát chữ viết của bạn và học tập. Giáo viên có thể phô tô các bài viết của học sinh đạt giải cấp huyện, cấp tỉnh, cấp quốc gia để làm mẫu cho các em,đồng thời động viên các em nếu cố gắng, kiên trì rèn luyện thì chữ viết của các em cũng đạt được như vậy thậm chí có thể đẹp hơn. Khi đã gây được hứng thú chi học sinh, lúc đó các em rất thích rèn viết chữ đẹp. Cô giáo lúc này sẽ cung cấp các bài tập để rèn kĩ năng viết.
b. Phương pháp đàm thoại gợi mở
        Sử dụng trong giai đoạn đầu của tiết học để hướng dẫn học sinh phân tích nhận xét cấu tạo của chữ cái, độ cao, độ rộng con chữ, nét giống nhau và khác biệt giữa con chữ mới với con chữ đã học từ trước. Giáo viên đặt câu hỏi và định hướng cho học sinh trả lời.
c. Phương pháp trực quan
         Sử dụng khi hình thành biểu tượng về chữ cho các em.
      Phương tiện trực quan là chữ mẫu: Chữ mẫu in sẵn, chữ phóng to trên bảng, chữ trong vở tập viết, hộp chữ mẫu, hoặc một bài viết đẹp, chữ của giáo viên khi sửa chấm bài... Chữ mẫu phải đúng quy định, rõ ràng và đẹp.
       Khi dạy chữ viết, việc đưa giáo cụ trực quan là chữ viết mẫu được in sẵn từng chữ cái, bảng chữ cái. Đây là việc làm để cung cấp cho học biểu tượng về chữ viết, chưa cung cấp được kĩ năng viết. Nếu trực quan cho học sinh quan sát chữ của cô giáo viết mẫu còn có giá trị hơn. Giáo viên vừa viết, vừa phân tích từng nét của chữ cái hoặc từng kĩ thuật nối liền nét các con chữ trong một chữ. Việc viết mẫu của giáo viên còn có tác dụng tạo niềm tin cho học sinh, mặt khác học sinh cũng dễ tiếp thu hơn, tạo điều kiện cho việc rèn kĩ năng viết liền mạch, viết nhanh. Khi chấm bài, chữa bài, lời phê, chữ viết của giáo viên được học sinh quan sát như một loại chữ mẫu. Vì vậy giáo viên cũng phải chú ý rèn chữ viết cho mình được đúng mẫu, rõ ràng, đều, đẹp. Ngoài ra khi dạy viết chữ giáo viên cũng chú ý đọc mẫu các chữ đó. Đọc đúng cũng góp phần quan trọng để đảm bảo viết đúng.
d. Phương pháp luyện tập thực hành
       Sử dụng để hình thành kĩ năng viết chữ cho học sinh.
       Đây là một phương pháp cực kì quan trọng. Chữ viết, tập viết chữ có tính chất thực hành. Phải thường xuyên nhắc nhở học sinh ở mọi lúc mọi nơi, không chỉ ở môn tập viết mà còn ở tất cả các môn khác, môn nào cũng cần chữ viết để ghi nội dung bài. Các bài tập cho học sinh luyện tập cần chú ý. Các chữ có nét giống nhau thì cùng xếp vào một nhóm để rèn. Rèn chữ với số lượng ít nhưng lặp lại nhiều lần với yêu cầu cao dần. Cho học sinh viết đi viết lại nhiều lần một bài để giáo viên dễ dàng nhận ra lỗi sai của học sinh đồng thời cũng dễ nhận xét sự tiến bộ của học sinh.
        Hướng dẫn học sinh luyện tập phải tiến hành từ thấp nên cao, tăng dần độ khó để học sinh dễ tiếp thu: viết đúng rồi viết nhanh viết đẹp. Việc luyện chữ phải được tiến hành một cách đồng bộ ở lớp cũng như ở nhà, phân môn tập viết cũng như các môn khác, môn học khác.
      Khi học sinh luyện tập viết chữ, giáo viên cần chú ý uốn nắn để các em cầm bút đúng và ngồi đúng tư thế. Nơi ngồi viết cần phải đảm bảo đủ ánh sáng, ghế ngồi viết phải phù hợp với chiều cao của học sinh.
Các hình thức luyện tập:
    Tập viết chữ trên bảng lớp: Khi kiểm tra bài cũ, hoặc sau bước giải thích cách viết chữ, bước luyện tập viết chữ ở lớp.
    Tập viết chữ vào bảng con của học sinh: Trước khi tập viết giáo viên cần chú ý nhắc nhở học sinh lau bảng từ trên xuống, cách sử dụng và bảo quản phấn, cách lau tay sau khi viết. Khi viết xong giơ bảng lên để kiểm tra theo lệnh của giáo viên. Cần chú ý giữ trật tự trong lớp khi dùng hình thức này và nên tận dụng hai mặt bảng.
     Luyện tập trong vở tập viết: Giáo viên cần hướng dẫn tỉ mỉ nội dung và yêu cầu về kĩ năng của từng bài viết. Trước khi học sinh viết giáo viên cần nhắc nhở một lần nữa về tư thế ngồi viết cách cầm bút và để vở.
Luyện tập viết chữ khi học các môn học khác: Giáo viên phải có những yêu cầu về chữ viết của học sinh khi học những môn học khác. Coi chữ viết là một trong những tiêu chuẩn kiểm tra và đánh giá tất cả các môn học.
e. Phương pháp chia nhóm
         Căn cứ vào đặc điểm của từng chữ cái, căn cứ vào các nét đồng dạng giữa các chữ cái trong bảng chữ cái, căn cứ vào kích thước quy trình viết các chữ cái. Chúng ta có thể chia nhóm chữ như sau:
* Chữ thường có thể chia làm 3 nhóm.
Nhóm 1: i, u, ư, t, p, y, n, m, v, r, s
Nhóm 2: l, b, h, k
Nhóm 3: o, ô, ơ, a, ă, â, d, đ, q, g, c, e, ê, x
Cần chú ý khi dạy các chữ thường là phân tích kĩ chữ đầu tiên của nhóm. Dựa vào nét chữ đồng dạng với đầu nhóm, giáo viên cho học sinh tự rèn các chữ còn lại chú ý nhắc học sinh rèn kĩ các nét cơ bản.
* Chữ hoa.
Dựa và các nét chữ đồng dạng ta chia chữ cái viết hoa thành các nhóm như sau:
+ Nhóm 1: A Ă Â N M
+ Nhóm 2: P B R D D
+ Nhóm 3: C G S L E Ê T
+ Nhóm 4: I K V H K V H
+ Nhóm 5: O Ô Ơ Q
+ Nhóm 6: U Ư Y X
Tương tự khi dạy chữ viết hoa, chúng ta cũng cần chú ý cho học sinh phân tích kĩ chữ đầu tiên của nhóm, tập viết thật kĩ chữ đầu tiên của nhóm cho thật đẹp, từ đó học sinh có thể phân tích và tự rèn các chữ còn lại.

5. KÕt qu¶ cô thÓ:

Qua một thời gian áp dụng, tôi thấy học sinh lớp có những chuyển biến rõ rệt về chữ viết. Viết nắn nót, cẩn thận đã thành thói quen của học sinh. Các em luôn tự giác trong học tập, sách vở luôn giữ sạch đẹp. Phong trào “vở sạch - chữ đẹp” của lớp luôn được Ban thi đua đánh giá cao. Vở viết của học sinh đảm bảo chất lượng, chữ viết đúng mẫu, tốc độ viết đúng quy định. Bản thân giáo viên khi dạy cũng thấy hứng thú, say sưa nâng cao chất lượng giờ dạy tốt hơn.

*KÕt qu¶ trong năm học 2011- 2012:

 + 3 em ®¹t gi¶i ch÷ ®Ñp cÊp trường

+ 1 em đạt giải Nhất cấp Huyện

+ 1 em đạt giải Nhì cấp Tỉnh

          + 60 % sè HS trong líp xÕp VSC§ ®¹t lo¹i A.

6. Khả năng tiếp tục phát huy, mở rộng sáng kiến đã thực hiện:

Néi dung bµi viÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nµy ®· ®­îc ¸p dông thùc hiÖn trong ph¹m vi tr­êng häc, cô thÓ lµ tr­êng TiÓu häc B¾c Môc, huyÖn Hµm Yªn. Néi dung nµy còng cã thÓ thùc hiÖn ë ph¹m vi cao h¬n nh­ båi d­ìng HS viÕt ch÷ ®Ñp cÊp huyÖn, TØnh. C¨n cø n¨ng lùc cña gi¸o viªn vµ häc sinh mµ viÖc ¸p dông néi dung nµy cã thÓ ®­îc triÓn khai thùc hiÖn ë mçi ®¬n vÞ ®Ó tõ ®ã n©ng cao chÊt l­îng “ RÌn ch÷ gi÷ vë” trong nhµ tr­êng.

                                                                   Bắc Mục,  tháng 5 năm 2012

Người viết

Nguyễn Thị Hường

NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG

..................................................

..................................................

..................................................

..................................................

..................................................