sinh học 6 tuần 13 (2016 - 2017)

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

Hoạt động 1: Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hưởng đến quang hợp?

- Gọi HS đọc thông tin mục  SGK tr.75, GV cho HS xem tranh đại diện nhóm cây ưa sáng, nhóm cây ưa bóng  yêu cầu HS kể tên.

- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm, nghiên cứu SGK.

1. Những đk bên ngoài nào ảnh hưởng đến quang hợp?

2. Tại sao trong trồng trọt muốn thu hoạch cao thì không nên trồng cây với mật độ quá dày?

3. Tại sao nhiều loại cây cảnh trồng ở chậu trong nhà mà và xanh tốt? Hãy tìm vài ví dụ?

4. Tại sao muốn cây sinh trưởng tốt cần phải chống nóng và chống rét cho cây?

- GV quan sát, giúp đỡ những nhóm còn lúng túng. GV có thể gợi ý cho các câu hỏi thảo luận, chú ý vào điều kiện ảnh hưởng đến quang hợp.

- GV nhận xét phần trao đổi nhóm của HS, GV đưa đáp án đúng để các nhóm có thể sửa hay bổ sung vào phần trả lời của mình.

* Kiến thức phân hóa:

- Liên hệ thực tế địa phương cho biết các bác nông dân đã làm gì để giúp cây quang hợp tốt, từ đó nâng cao năng suất cây trồng.

- GV cho HS quan sát tranh: bụi lá lốt ở dưới gốc cây hồng xiêm, tranh khóm chuối cằn ở gần nhiều lò gạch để thấy được ảnh hưởng của ánh sáng và lượng khí CO2.

- Cho HS rút ra kết luận.

- 1 HS đọc thông tin mục  SGK tr.75, quan sát tranh để kể

tên đại diện nhóm cây ưa sáng, nhóm cây ưa bóng.

- HS tự đọc thông tin  SGK trang 75, suy nghĩ trả lời câu hỏi mục . Trao đổi nhóm, thống nhất ý kiến trả lời.Yêu cầu nêu được kiến thức:

1. Các điều kiện ảnh hưởng đến quang hợp: khí CO2, nước, ánh sáng, nhiệt độ.

2. Trồng cây dày →  thiếu ánh sáng → cây quang hợp kém → năng suất thấp.

3. Vì cây cảnh thuộc nhóm cây ưa bóng vì thế nếu trồng ở trong nhà ánh sáng yếu vẫn đủ để cho cây quang hợp. VD cây thiết mộc lan, cây vạn niên thanh...

4. Nhiệt độ không khí quá cao hoặc quá thấp đều gây khó khăn cho quá tình quang hợp của lá...

- HS lắng nghe.

- Khi trời nắng tưới nước, làm giàn che cho cây, trồng cây đúng khoảng cách ghi trên bao bì…

- HS chú ý quan sát tranh.

- HS tự rút ra kết luận.

1. Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hưởng đến quang hợp?

Các điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quang hợp là: ánh sáng, nước, hàm lượng khí CO2, và nhiệt độ

   Các loài cây khác nhau đòi hỏi các điều kiện đó không giống nhau.

Hoạt động 2: Quang hợp của cây xanh có ý nghĩa gì ?

- GV kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm

- Cho HS thảo luận nhóm CH SGK tr.75, GV cho trao đổi toàn lớp câu trả lời.

   Lưu ý: nên sử dụng tranh ảnh và nêu ra ví dụ thực tế để đủ cơ sở khẳng định tầm quan trọng của các chất hữu cơ và khí oxi do cây quang hợp tạo ra.

- GV cho HS quan sát tranh về vai trò quang hợp đã chuẩn bị.

 - GV yêu cầu HS rút ra kết luận

- GV giúp HS hoàn thiện đáp án về ý nghĩa của quang hợp:

   + Hầu hết các loài sinh vật (kể cả con người) khi hô hấp đều cần lấy oxi, một phần lớn do cây quang hợp nhả ra

   + Khi quang hợp, cây xanh lấy vào CO2 do hô hấp của các sinh vật khác thải ra, cũng như hoạt động sống của con người nên góp phần giữ cân bằng hàm lượng khí trên Trái đất.

   + Hầu hết các loài động vật và con người đều có thể sử dụng trực tiếp hoặc gián tiếp chất hữu cơ của cây xanh làm thức ăn.

   + Chất hữu cơ do cây xanh chế tạo ra đã cung cấp rất nhiều loại sản phẩm cần cho nhu cầu của con người: lương thực, thực phẩm, tranh trí, thuốc,…

- GV chú ý thắc mắc của HS như: con giun sống trong ruột người không cần chất hữu cơ và khí oxi do cây xanh chế tạo và thải ra.

- GV liên hệ GDMT: Vậy các em có nên bảo vệ cây xanh không? Bảo vệ bằng cách nào?

- GV hướng cho HS cách bảo vệ và phát triển cây xanh theo suy nghĩ mà các em đã trình bày.

- GV cho HS đọc to phần kết luận cuối bài.

- HS thảo luận nhóm CH SGK tr.75  đại diện trình bày ý kiến của nhóm, cả lớp cùng thảo luận

- HS quan sát tranh về vai trò quang hợp mà GV đã chuẩn bị

- HS rút ra kết luận

- HS lắng nghe

- HS trả lời theo suy nghĩ của bản thân

- HS đọc phần kết luận

2. Quang hợp của cây xanh có ý nghĩa gì ?

 Các chất hữu cơ và khí Oxi do quang hợp của cây xanh tạo ra cần cho sự sống của hầu hết các sinh vật trên trái đất kể cả con người.

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

Hoạt động 1: Các thí nghiệm chứng minh hiện tượng hô hấp ở cây xanh

a. TN 1: nhóm Lan và Hải:

- GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK tr.77  nắm cách tiến hành thí nghiệm, kết quả thí nghiệm.

- GV cho HS trình bày tóm tắt thí nghiệm trước lớp

-  GV cho HS thảo luận câu hỏi:

1. Không khí trong 2 chuông đều có chất khí gì? Vì sao em biết?

2. Vì sao trên mặt cốc nước vôi trong chuông A có lớp váng trắng đục dày hơn?

- GV lưu ý HS phải giải thích lớp váng trắng đục ở cốc A dày hơn là do có nhiều khí cacbonic thì GV nên hỏi thêm: Vậy ở chuông A do đâu mà lượng khí cacbonic nhiều lên?

- GV giúp HS hoàn thiện đáp án:

+ Không khí trong 2 chuông đều có khí CO2, vì trên mặt cốc nước vôi trong 2 chuông đều có lớp váng trắng đục

+ Lớp váng trắng trên mặt cốc nước vôi trong ở chuông A dày hơn vì cây trong chuông đã thải ra khí CO2

- GV yêu cầu HS rút ra kết luận.

b. TN 2: nhóm An và Dũng

- GV cho HS nghiên cứu SGK, trả lời câu hỏi:

- Các bạn An và Dũng làm thí nghiệm nhằm mục đích gì?

- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm, hướng dẫn HS thiết kế thí nghiệm dựa trên dụng cụ có sẵn và kết quả thí nghiệm 1.

* Kiến thức nâng cao:

- GV yêu cầu nhóm thiết kế thí nghiệm, GV đi tới các nhóm quan sát, hưỡng dẫn, gợi ý cách bố trí thí nghiệm.

- GV lưu ý: Nếu HS trong lớp có học lực trung bình thì các em có thể không biết bố trí thí nghiệm, GV phải hướng dẫn tỉ mỉ từng bước.

- GV yêu cầu các nhóm trình bày cách thiết kế thí nghiệm trước lớp

- GV nhận xét giúp HS hoàn thiện thí nghiệm và giải thích rõ: Khi đặt cây vào cốc thuỷ tinh rồi đậy miếng kính lên, lúc đầu trong cốc vẫn còn O2 của không khí, đến khi khẽ dịch tấm kính để đưa que đóm đang cháy vào, đóm tắt ngay chứng tỏ trong cốc không còn khí O2 và cây đã nhả CO2.

- GV cho cả lớp quan sát thí nghiệm đã chuẩn bị, chốt lại kiến thức cho cả 2 thí nghiệm, HS nhắc lại.

- HS nghiên cứu SGK tr.77  ghi lại tóm tắt thí nghiệm gồm: chuẩn bị, tiến hành, kết quả                                                                                                                                                            thí nghiệm.

- 1 – 2 HS trình bày lại thí nghiệm trước lớp

- HS thảo luận, trả lời đạt:

1. Không khí trong 2 chuông đều có khí CO2

2. Vì lượng khí CO2 trong chuông A nhiều hơn và do cây thải ra.

- Yêu cầu HS nêu được lượng khí CO2 trong chuông A tăng lên chỉ có thể do cây thải ra.

- HS lắng nghe.

- HS rút kết luận

- HS đọc thông tin   SGK, quan sát hình 23.2 trang 78 và trả lời câu hỏi.

- Tìm hiểu cây hô hấp nhả ra khí gì và hút khí gì?

- HS hoạt động nhóm, thiết kế thí nghiệm dựa trên dụng cụ có sẵn và kết quả thí nghiệm 1.

- HS trong nhóm cùng tiến hành thảo luận từng bước của thí nghiệm.

- Các nhóm trình bày cách thiết kế thí nghiệm trước lớp.

- HS nghe và bổ sung vào bài của mình những chỗ chưa đúng.

- HS quan sát, ghi nhận

1. Các thí nghiệm chứng minh hiện tượng hô hấp ở cây xanh

a. TN 1: nhóm Lan và Hải:

Khi không có ánh sáng, cây đã thải ra nhiều khí CO2.

b. TN 2: nhóm An và Dũng

Cây thải ra khí CO2  và hút khí O2  

Hoạt động 2: Hô hấp ở cây

- GV yêu cầu HS hoạt động độc lập với SGK, trả lời câu hỏi:

1. Hô hấp là gì? Hô hấp có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống của cây?

2. Cơ quan nào của cây tham gia hô hấp và trao đổi khí trực tiếp với môi trường ngoài?

3. Cây hô hấp vào thời gian nào?

4. Người ta đã dùng biện pháp nào để giúp rễ và hạt mới gieo hô hấp?

- GV gọi 2 HS trả lời.

- GV chốt lại kiến thức và chú ý nếu HS trả lời: ban đêm cây mới hô hấp thì GV giải thích.

- GV yêu cầu HS trả lời mục  SGK trang 79.

- GV giải thích các biện pháp kĩ thuật cho cả lớp nghe cho HS rút ra kết luận.

- Tại sao khi ngủ đêm trong rừng ta thấy khó thở, còn ban ngày thì mát và dễ thở?

- Em biết được những gì qua bài học này?

-  Viết sơ đồ hô hấp?

- GV nhận xét.

- HS đọc thông tin  SGK trang 78, 79 suy nghĩ trả lời 4 câu hỏi.

HS dựa vào SGK trang 78, 79 để trả lời.

1. Hô hấp là quá trình cây lấy O2 để phân giải các chất hữu cơ, sản sinh ra năng lượng cần cho các hoạt động sống của cây, đồng thời thải ra khí CO2 và hơi nước.

2. Mọi cơ quan của cây đều tham gia hô hấp.

3. Cây hô hấp suốt ngày đêm.

4. Làm đất tơi, xốp, thoáng khí:

+ Cày bừa kĩ cho đất tơi xốp trước khi gieo hạt để tạo điều kiện cho hạt hô hấp tốt, thuận lợi cho sự nảy mầm của hạt.

+ Luôn xới xáo cho đất tơi, xốp bảo đảm đủ không khí cho rễ

+ Phơi ải đất trước khi cấy và làm cỏ sục bùn, tạo điều kiện cho đất chứa được nhiều không khí.

+ Khi các cây sống trên cạn bị ngập phải tìm cách tháo nước ngay để tránh úng, giúp đất thoáng khí.

- 2 HS trả lời, HS khác bổ sung.

- HS lắng nghe.

- HS đọc yêu cầu, trao đổi nhanh trong nhóm đưa ra biện pháp như: cuốc, tháo nước khi ngập.

- HS lắng nghe.

- Vì ban đêm cây hô hấp hút ôxi, thải cacbonic. Ban ngày khi có ánh sang mặt trời cây quang hợp nhả ra khí oxi

- HS trả lời qua sự hiểu bài.

- HS tự viết sơ đồ.

- HS lắng nghe.

2. Hô hấp ở cây

- Cây hô hấp suốt ngày đêm. Tất cả các cơ quan của cây đều tham gia hô hấp.

 - Trong quá trình hô hấp, cây lấy oxi để phân giải các chất hữu cơ, sản sinh ra năng lượng cần cho các hoạt động sống của cây, đồng thời thải ra khí CO2 và hơi nước.