TÁC DỤNG CỦA VIỆC CHO HỌC SINH
ĐẶT BÀI TOÁN MỚI TỪ BÀI TOÁN BAN ĐẦU
( ( (
I./ ĐẶT VẤN ĐỀ:
Học sinh rất hay quên các bài toán đã giải về cách trình bày bài giải, phương pháp giải. Từ đó cảm thấy các bài toán thầy cho rất xa lạ, khó hiểu, làm cho học sinh cảm thấy khô khan khi học môn toán.
Làm thế nào để cho học sinh nắm bắt được các dạng toán đã giải, nhớ lâu hơn và tạo hứng thú cho học sinh trong quá trình học tập? Trong quá trình dạy học mỗi một giáo viên sẽ có những biện pháp riêng và phù hợp với đối tượng học sinh lớp của mình giảng dạy. Có rất nhiều các biện pháp khác nhau. Tôi xin đưa một biện pháp mà tôi vẫn thường sử dụng đó là: “Cho học sinh đặt các bài toán tương tự từ bài toán ban đầu”.
II./ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
Bài toán mới có thể là bài toán hoàn toàn mới, cũng có thể là sự mở rộng, đào sâu những bài toán đã biết. Thực ra, khó có thể tạo ra một bài toán hoàn toàn không có quan hệ gì về nội dung hay về phương pháp với những bài toán đã có.
Chúng ta có 5 con đường dẫn đến bài toán mơí từ bài toán ban đầu:
Lập bài toán tượng tự
Lập bài toán đảo
Thêm một số yếu tố đặc biệt hoá
Bớt một số yếu tố khái quát hoá
Thay đổi một số yếu tố.
Đối với các lớp đại trà thì việc áp dụng con đường thứ nhất “Lập bài toán tượng tự” là thích hợp nhất.
- Tượng tự thường được hiểu là giống nhau, như nhau. Những vấn đề tương tự là những vấn đề thường được nghiên cứu cùng với nhau, có liên quan chặt chẽ với nhau:
Vd: chu vi và diện tích của một hình, tổng và hiệu, tích và thương…
- Những đối tượng tương tự thường là những đối tượng có tính chất giống nhau, có vai trò giống nhau.
Vd: các đường trung tuyến, đường cao, phân giác của tam giác có một số tính chất giống nhau, tam giác và tứ giác cũng là trường hợp riêng của đa giác …..
(Vấn đề tương tự của hai bài toán có thể được xem xét dưới các khía cạnh sau:
- Chúng có đường lối giải, phương pháp giải giống nhau.
- Nội dung của chúng có những nét giống nhau, có giả thiết như nhau hoặc có kết luận như nhau
- Chúng đề cập tới những đối tượng có tính chất giống nhau.
Ỏû đây thì chúng ta chỉ cho học sinh đặt bài toán tượng tự dưới khía cạnh là bài toán mới có nội dung giả thiết và kết luận như nhau và phương pháp giải như nhau.
( Cách thực hiện:
- Sau khi đã sửa bài mẫu cho học sinh thì giáo viên cho học sinh đặt các bài toán khác tương tự từ bài toán đã giải. Lưu ý trước khi học sinh đọc đề toán của mình cho các bạn giải thì học sinh đó phải tự giải bài toán đó và đã có đáp số của bài toán đó. Giáo viên có thể gọi 1 đến 3 em đưa ra các bài toán của mình. Cho học sinh trong lớp giải bài tập toán mà học sinh vừa đặt ra.
- Mọi bài toán đều có thể đặt được các bài toán khác tương tự bài toán ban đầu. Với biện pháp này giáo viên có thể áp dụng ở mọi bài dạy đặc biệt là các tiết dạy luyện tập.
- Tuỳ vào từng lớp từng đối tượng học sinh giáo viên có thể đặt các bài toán tương tự khó hơn bằng cách thêm hoặc bớt các yếu tố khác và giao cho học sinh về nhà làm.
- Khi ra bài tập về nhà thì giáo viên cũng cho học sinh nhận biết được các dạng bài tập nào có dạng các bài tập đã sửa hay hướng dẫn trên lớp.
(Ví dụ:
( BT: Toán 6:27d SGK < 16 > Tính nhanh: 28 . 64 + 28 . 36
Học sinh có thể đặt các bài toán tương tự như sau:
Tính nhanh: 39 . 73 + 39 . 27;
87 . 36 + 87 . 64;
93 . 54 + 46 . 93;....
( BT: Toán 6:157 SGK< 60 >: Hai bạn An và Bách cùng học một trường nhưng ở hai lớp khác nhau. An cứ 10 ngày lại trực nhật, Bách cứ 12 ngày lại trực nhật. Lần đầu cả hai cùng trực nhật vào một ngày. Hỏi sau ít nhất bao nhiêu ngày thì hai bạn lại cùng trực nhật?
Học sinh có thể đặt bài toán tương tự bằng cách thay tên hai bạn An và Bách bằng hai tên khác sau đó thay số ngày trực nhật của hai bạn này.
( BT: Toán 6: 6 SGK < 127 >: Cho đoạn thẳng AB dài
nguon VI OLET
