SKKN ỨNG DỤNG CNTT TRONG DẠY MÔN TD

1. Đặt vấn đề:

1. Lý do chọn đề tài:

Thể dục thể thao là một bộ phận của nền văn hóa chung, là một sự tổng hợp những thành tựu xã hội trong sự nghiệp sáng tạo và sử dụng những biện pháp chuyên môn để điều khiển sự phát triển thể chất của con người một cách có chủ định nhằm nâng cao sức khoẻ, kéo dài tuổi thọ. Thể dục thể thao là một mặt của giáo dục toàn diện không thể thiếu ở nhà trường phổ thông, là biện pháp tích cực nhất nhằm bảo vệ và tăng cường sức khỏe cho học sinh, đẩy mạnh sự phát triển toàn diện, nhịp nhàng, cân đối của cơ thể, tăng cường tố chất, nâng cao khả năng vận động của học sinh.

Hiện nay dạy học môn thể dục của một số giáo viên đứng lớp không gây được chú ý của các em học sinh, một phần do một số bộ phận giáo viên đã có tuổi nên lười thị phạm động tác, động tác không đẹp nên không gây chú ý nhiều cho học sinh làm cho việc học môn thể dục không được hứng thú, các em học một cách thụ động - đối phó với môn học, chương trình đề ra. Và với sự thay đổi quan điểm, quán triệt mạnh mẽ của ngành giáo dục về phương pháp giảng dạy, công nghệ thông tin được ứng dụng rất nhiều vào các môn học khác, giáo án điện tử được sử dụng nhiều trong các tiết học và bước đầu đã mang lại nhiều hiệu quả.

Vậy tại sao môn học Thể dục lại không sử dụng công nghệ thông tin vào các tiết học ? Ứng dụng công nghệ thông tin có đem lại hứng thú học tập cho học sinh trong tiết học thể dục ? Đó là lí do tôi chọn đề tài “ỨNG DỤNG CNTT TRONG GIẢNG DẠY MÔN THỂ DỤC LỚP 11 GÂY HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO HỌC SINH”

2. Phạm vi nghiên cứu:

Hiện nay nhìn chung đại đa số giáo viên đều ứng dụng công nghệ thông tin vào trong quá trình dạy học của mình, việc soạn giảng đã được đầu tư nhiều hơn, nhiều kênh thông tin được chia sẽ làm cho bài dạy phong phú nhưng đối với bộ môn thể dục thì rất ít giáo viên đầu tư vào việc soạn giảng giáo án để giảng dạy, ít đầu tư trong việc giảng dạy dẫn đến dạy chay làm cho các em học sinh cảm thấy nhàm chán, không hứng thú, cách truyền đạt không hiệu quả nên tiết học không sôi động, các em không nắm được trọng tâm của bài dạy. Chính vì vậy bản thân tôi đã mạnh dạn áp dụng phương pháp công nghệ thông tin vào trong quá trình giảng dạy để các em tiếp thu kỹ thuật nhanh hơn, thấy hình ảnh sống động, đông tác đẹp các em sẽ hứng thú với môn học hơn.

3. Phương pháp nghiên cứu:

Để trình bày đề tài sáng kiến này bản thân đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu như sau:

-         Phương pháp quan sát thực nghiệm sư phạm.

-         Phương pháp điều tra, khảo sát, thu thập thông tin trên các trang mạng

2. Nội dung:

1. Cơ sở lý luận:

Hiện nay không chỉ riêng nước ta mà cả những nước phát triển trên thế giới, những nước trong khu vực đều quan tâm đến việc làm gì để nâng cao khả năng tư duy, khả năng xử lí mọi tình huống của con người. Và để có được con người như thế, giáo dục đóng vai trò quan trọng và nhận phần trách nhiệm nặng nề. Nói đến giáo dục, chúng ta biết có nhiều phương pháp khác nhau để nhằm đạt tới mục đích nêu trên.

Phương pháp sử dụng phương tiện trực quan và ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy hiện nay đang được ngành giáo dục, cũng như giáo viên quan tâm bởi vì nó có vị trí đặc biệt trong việc nhận thức của học sinh. Phương pháp sử dụng phương tiện trực quan không phải là phương pháp mới nhưng ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy lại là phương pháp mới.      Lâu nay mọi người chưa có quan tâm đúng mức về nó nhất là phía giáo viên, do những điều kiện chủ quan và khách quan mà họ không thể sử dụng được bằng phương tiện máy tính trong giờ dạy, mà đặt biệt lại là môn học thể dục, môn học không thể thiếu trong giáo dục toàn diện. Môn học chủ yếu trên sân tập, mang tính vận động nhiều hơn nhằm mục đích thực hiện yêu cầu của môn học là rèn luyện và nâng cao sức khoẻ; góp phần đẩy mạnh quá trình phát triển toàn diện, cân đối của cơ thể, song song đó là bồi dưỡng các đức tính tốt: ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong khỏe mạnh, khẩn trương, tinh thần dũng cảm, khắc phục khó khăn…Nên việc trình bày có kết hợp làm mẫu, thị phạm, phim, ảnh, đặc biệt là những đoạn phim về những cuộc thi đấu thể thao đỉnh cao của những vận động viên thế giới, những động tác kĩ thuật được quay chậm, hay như những động tác do chính các em thực hiện được ghi hình rồi trình chiếu để cả lớp xem, nhìn nhận rút kinh nghiệm cho chính bản thân thì rất cần thiết và quan trọng. Điều này đã góp phần không nhỏ giúp học sinh hứng thú hơn trong tiết học và môn học thể dục, say mê tự tìm hiểu, học tập và tập luyện thể dục thể thao thường xuyên hơn.

2. Thực trạng của vấn đề:
   1. Thuận lợi:

Hàng năm Hội khỏe phù đổng của tỉnh Bình Phước luôn được tổ chức, chính vì vậy Ban giám hiệu nhà trường đã xác định nhiệm vụ, đề ra mục tiêu và yêu cầu bộ môn: Thể dục – Giáo dục quốc phòng và an ninh tổ chức Hội khỏe Phù đổng cấp trường, tuyển chọn vận động viên tham dự Hội khỏe Phù đổng cấp tỉnh. Đây là thuận lợi đáng kể giúp tôi có được những đánh giá sơ bộ về kĩ thuật một số môn thể thao trong chương trình đã được tôi ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Bên cạnh đó, là việc không ngừng đầu tư trang thiết bị, máy móc và dụng cụ tập luyện của Ban giám hiệu, là sự quan tâm giúp đỡ, động viên rất nhiệt tình của Ban lãnh đạo, tổ chuyên môn đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi thực hiện đề tài này, cùng sự giúp đỡ tận tình của giáo viên dạy cùng bộ môn, tất cả giáo viên của các tổ bộ môn khác cũng như giáo viên chủ nhiệm các khối lớp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi khi thực hiện điều tra cơ bản, tìm hiểu tâm sinh lí, giới tính, thành tích học tập của các em.

2. Khó khăn:

Số phòng học trang bị máy chiếu chưa nhiều, các tiết dạy trùng nhau, Cơ sở vật chất của nhà trường cho một số môn thể thao chưa đáp ứng được yêu cầu học tập, không có nhà tập đa năng nên việc học tập một số môn rất khó đạt kết quả cao như môn: Cầu Lông, Đá cầu, việc tập luyện thể thao của phần đông các em học sinh chưa hiệu quả, chưa nắm bắt và vận dụng tốt kĩ thuật để đáp ứng yêu cầu môn học, học sinh một bộ phận lười học, không chịu khó tập luyện, sợ nắng nên các em chưa phát huy hết khả năng bản thân và nâng cao thành tích trong học tập, tập luyện và thi đấu Thể dục thể thao.

3. Biện pháp tổ chức thực hiện:

Để đánh giá hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin vào trong quá trình giảng dạy bộ môn thể dục đề tài đã tiến hành thực nghiệm sư phạm bằng hình thức so sánh kết quả của năm học trước không ứng dụng công nghệ thông tin và kết quả của năm học có ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy.

1. Nội dung:

Qua tìm hiểu thực tế một số lớp tôi đang giảng dạy, phần lớn hầu như các em chưa thực sự hứng thú học tập đối với bộ môn này, điều này được biểu hiện cụ thể như sau :

- Ở lớp: Các em đi học, ý thức tập luyện chưa có, tập luyện hời hợt - đối phó, chưa tích cực và tự giác tập luyện, thường xuyên bị giáo viên đôn đốc, nhắc nhở .

- Ở nhà: Dành nhiều thời gian cho việc học các môn khác, phụ giúp gia đình làm kinh tế, không tham gia tập luyện thể thao ở nhà, chỉ một số em học sinh yêu thích thể thao, tham gia vào một số câu lạc bộ tại ddiacj phương thì có tập luyện nhưng nhìn chung rất ít.

Vì vậy, kết quả học tập của các em không cao. Theo tôi là do các em chưa yêu thích, hứng thú với môn học, học tập và tập luyện một cách miễn cưỡng nên kết quả học tập chưa cao, sức khoẻ và thể lực chưa được duy trì và tăng cường, làm ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả học tập của những môn học khác cũng như các sinh hoạt khác trong cuộc sống. Do đó một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của người giáo viên là phải tìm mọi cách để gây hứng thú học tập cho học sinh, phải thay đổi phương pháp giảng dạy.

2. Biện pháp thực hiện

    Hình thành động cơ học tập môn học cho học sinh:

Sức khoẻ là vốn quý của con người. Có sức khoẻ là có tất cả. Vậy làm gì để có sức khoẻ ? Ngoài những vấn đề khác không nói đến ở đây thì tập luyện thể dục thể thao thường xuyên là biện pháp hữu hiệu và đơn giản nhất giúp chúng ta củng cố, giữ gìn và tăng cường sức khoẻ. Môn học thể dục làm được điều này. Nó giúp các em giảm bớt sự căng thẳng, mệt mỏi trong học tập, lao động vá các sinh hoạt khác; giúp các em hiểu và tập luyện đúng phương pháp, đúng kĩ thuật động tác góp phần vào việc nâng cao sức khoẻ. Các em hiểu được vấn đề này sẽ hình thành được động cơ học tập. Và như vậy tạo được sự hưng phấn, sự hứng thú đối với môn học trong các em học sinh.

  Tìm hiểu đặc điểm sức khoẻ, tâm sinh lí lứa tuổi học sinh:

Điều này rất quan trọng trong hoạt động thể dục thể thao cũng như môn học thể dục để đạt được hiệu quả cao nhất, tránh những tác dụng xấu có thể xảy đến. Tôi đã phải làm những việc sau trong quá trình giảng dạy:

 Căn cứ đặc điểm giải phẫu, sinh lý của từng lứa tuổi, giới tính: hệ vận động, nội tạng, hệ thần kinh… để có phương pháp hữu hiệu khi giảng dạy.

 Căn cứ đặc điểm phát triển tố chất cơ thể: sức nhanh, sức mạnh, sức bền, linh hoạt, khéo léo của học sinh để có những bài tập, lượng vận động phù hợp…

Với việc làm này, tôi nhận thấy các em đã thay đổi được nhận thức, đã tích cực tập luyện thể dục thể thao hơn, hứng thú và say mê hơn với môn thể dục vì đã có được những môn học đúng với khả năng, lượng vận động phù hợp với bản thân. Sức khoẻ được duy trì và tăng cường, kết quả học tập cũng được nâng lên.

  Nghiên cứu kĩ nôi dung, bài dạy phải súc tích, khoa học và cải tiến phương pháp giảng dạy:

Vì nội dung của bài chính là sự tổ chức quá trình dạy học tức là thực hiện sự thống nhất giữa quá trình dạy và quá trình học. Trong đó quá trình dạy là người giáo viên cung cấp những kiến thức mới cho học sinh và thông qua đó người giáo viên thực hiện nhiệm vụ giáo dục và phát triển cho học sinh, còn đối với học sinh thì giáo viên cần phải chủ động điều khiển, hướng dẫn lớp học để học sinh tiếp thu kiến thức một cách chủ động và nắm vững kiến thức một cách có hệ thống và biến những kiến thức ấy thành cái của mình, nên tôi:

      Áp dụng triệt để và phù hợp các nguyên tắc giảng dạy thể dục thể thao: nguyên tắc tư tưởng, nguyên tắc trực quan, nguyên tắc toàn diện, hệ thống, nguyên tắc phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh, nguyên tắc củng cố và nâng cao.

      Sử dụng tốt các phương pháp giảng dạy thể dục, phù hợp với nội dung, động tác: phương pháp hoàn chỉnh và phân đoạn, phương pháp giảng giải và làm mẫu, phương pháp luyện tập, phương pháp sửa chữa các động tác sai

      Có kế hoạch giảng dạy và phương pháp tiến hành giờ thể dục cụ thể và hợp lý.

Đặc biệt, tôi đã thay đổi, cải tiến phương pháp giảng dạy là ứng dụng CNTT vào một số bài dạy, tiết học thể dục và thực hiện một số việc sau:

    Cho xem video clip về bài Thể dục phát triển chung của Nam và bài Thể dục nhịp điệu của nữ trên mạng sau đó triển khai cho các em thực hiện, giáo viên thực hiện chậm và các em làm theo.

    Cho các em xem băng hình môn học liên quan của các VĐV hàng đầu Thế giới và Việt Nam thực hiện để các em cảm nhận, hình dung được môn học, cố gắng tập luyện.

 

 

    Hay những thước phim khi thực hiện động tác kĩ thuật được quay chậm, giúp các em nhìn nhận, tìm hiểu cặn cẽ nên tiếp thu nhanh và chính xác:

 

     Đặc biệt là việc việc giảng dạy các phần luật của các nội dung trong chương trình phổ thông thì đặc biệt hiệu quả, giúp các em tiếp thu nhanh hơn và ghi nhớ lâu hơn về các điều luật này để các em vận dụng tốt vào trong quá trình tập luyện và thi đấu với nhau:

 

 

 

 

 

 

 

 

      Hay chính những động tác do các em thực hiện được ghi nhận để cùng nhau theo dõi, phân tích, đánh giá, những ưu và khuyết điểm của động tác đó, để cùng nhau học tập. Những hình ảnh này đã kích thích, gây hứng thú trong học tập cho các em, làm tiết học sôi động, không khí học vui vẻ được tăng thêm nên tác động rất tốt đến kết quả học tập của các em:

 

 

4. Kết quả đạt được:

1. Tự đánh giá các tiết dạy:

Trong năm học 2012-2013 bản thân tôi đã đưa việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong việc giảng dạy các tiết học của bộ môn thể dục các lớp do tôi trực tiếp giảng dạy thì nhìn chung các em học sinh rất thích được học các nội dung trong chương trình học thể dục, đặc biệt là các kỹ thuật mới, các tiết giới thiệu về luật thi đấu lúc này thì các em sẽ được xem các video clip do tôi tự sưu tầm về các kỹ thuật liên quan đến bài học, các VĐV nổi tiếng của thế giới và Việt Nam, làm cho các em tiếp thu bài nhanh hơn, giáo viên khi giảng dạy lại kỹ thuật đó học sinh cũng dễ hiểu hơn, tiếp thu nhanh hơn.

2. Đánh giá nhận xét của tổ chuyên môn:

Qua việc ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết học thì bản thân tôi được tổ chuyên môn đánh giá cao trong từng tiết thao giảng, kết quả trong năm học vừa qua bản thân tôi thao giảng 06 tiết, kết quả đều đạt 06 tiết đều xếp loại giỏi, nhìn chung HS tiếp thu bài nhanh, có ý thức tập luyện và nắm vững kỹ thuật của từng kỹ thuật động tác, nắm rõ luật thi đấu, biết vận dụng luật vào trong tập luyện và thi đấu.

3. Kết quả giảng dạy:

Trong 2012 – 2013 tôi được phân công giảng dạy 02 lớp 11, tôi đã mạnh dạn đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào trong quá trình giảng dạy các môn: Đá cầu, Cầu lông và chạy tiếp sức, qua điều tra đánh giá chất lượng học tập thông qua điểm số của các môn: Đá cầu, Cầu lông và chạy tiếp sức của các lớp có ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy và so sánh với kết quả của năm học 2011 – 2012 của 02 lớp giảng dạy theo phương pháp truyền thống, kết quả cụ thể:

Kết quả của lớp không ứng dụng CNTT vào trong bài dạy

Năm học 2011 – 2012

Kết quả xếp loại:

 

Kết quả của lớp ứng dụng CNTT vào trong bài dạy

Năm học 2012 – 2013

Kết quả xếp loại:

 

  Áp dụng thực hiện các biện pháp được nêu ở trên với mục đích thay đổi phương pháp giảng dạy, thay đổi không khí – làm tăng sự hứng thú, say mê hơn với môn học thể dục, tôi nhận thấy, kĩ thuật động tác của các em được cải thiện hơn so với trước, có được không khí tập luyện, thi đấu hào hứng, lành mạnh. Sự ham thích, thái độ học tập của các em với môn Thể dục được nâng lên, các em thường xuyên tham gia tập luyện thể dục thể thao nhiều hơn, góp phần nâng cao giá trị môn thể dục, làm không khí nhà trường được sôi động với các hoạt động thể dục thể thao cũng như các hoạt động phong trào khác. Giúp các em ngày càng hoàn thiện, nâng cao và phát huy được kỹ thuật động tác để đạt được những thành tích khả quan, được phát triển toàn diện hơn.

 So với kết quả trên thì ta nhận thấy tỉ lệ học sinh giỏi và khá đã tăng lên, tỉ lệ trung bình giảm xuống, tỉ lệ học sinh yếu không còn.             

 Với kết quả được ghi nhận ở trên, việc thay đổi phương pháp giảng dạy, ứng dụng công nghệ thông tin vào các tiết học của môn thể dục, sự hứng thú với môn học của các em được tăng lên, giờ học thể dục nhàm chán trước đây được thay bằng không khí sôi động, vui vẻ trong học tập, trong tập luyện và trong thi đấu thể dục thể thao. Sức khoẻ của các em được củng cố, tăng cường với việc có nhiều em tham gia tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, kết quả học tập của những môn học khác có tiến triển, khả quan.

C. Kết luận:

1. Bài học kinh nghiệm:

Những nội dung và biện pháp thực hiện ở trên, cùng với kết quả điều tra ghi nhận được (có thể còn sai sót do trình độ của các em có khác nhau), tôi thấy việc kết hợp các phương pháp dạy học và đặc biệt là khi ứng dụng công nghệ thông tin vào các tiết học thể dục, các hình ảnh, phim tư liệu được trình chiếu, giảng dạy bằng hiệu ứng Microsoft PowerPoint trong bài dạy đã thu hút được sự chú ý của học sinh, làm cho không khí sinh động, hào hứng, sôi nổi. Kết hợp với thuyết minh bài giảng, đặt câu hỏi để học sinh trả lời, yêu cầu học sinh thực hiện động tác làm cho giờ học sinh động. Học sinh vừa nghe, vừa nhìn, vừa suy nghĩ, hoạt động bằng ngôn ngữ. Học sinh vừa nghe, vừa quan sát làm nảy sinh những yêu cầu mới về nội dung của bài học. Không khí lớp học trở nên hào hứng, hình ảnh và lời giảng của giáo viên luôn được xen kẽ với nhau khiến học sinh trong giờ học thái độ rất nghiêm túc và với những hình ảnh thực tế, những thước phim về động tác kĩ thuật được quay chậm, quay lại nhiều lần… làm các em rất thích, dễ tiếp thu, các em sẽ không còn cảm thấy chán nản, mệt mỏi và khô khan trong tiết học thể dục.

2. Đề xuất:

Giáo dục thể chất là một mặt của giáo dục toàn diện không thể thiếu được ở trong trường phổ thông. Thông qua giáo dục thể chất, bồi dưỡng cho học sinh những đức tính dũng cảm, ngoan cường, ý thức tổ chức, kỷ luật, đoàn kết, tương trợ, xây dựng thói quen rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh, đồng thời làm cho không khí nhà trường thêm tươi vui, lành mạnh, sôi nổi, trẻ trung. Những yêu cầu đó chỉ có thể giải quyết trong công tác chăm sóc sức khỏe, tổ chức rèn luyện thể dục thể thao một cách hợp lí, thường xuyên, liên tục. Điều này, đặt ra cho nhà trường phổ thông nhiệm vụ nặng nề hơn để đạt được mục đích, yêu cầu đó. Và tổ chuyên môn thể dục nói chung, giáo viên thể dục nói riêng phải nhận thức rõ vai trò và trách nhiệm của mình, phải thay đổi phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng dạy và học môn thể dục bằng những biện pháp sau:

       Giúp học sinh hiểu rõ ý nghĩa – tác dụng của môn học đối với bản thân và thực tiễn của cuộc sống.

       Hình thành nhu cầu và động cơ học tập đúng đắn cho học sinh, tạo ra một phong trào thi đua học tập, rèn luyện thân thể.

       Thiết kế bài giảng có nội dung xúc tích, lô gích và khoa học để gây hứng thú, say mê học tập, tập luyện thể dục thể thao. Phát huy tính năng động và sáng tạo ở học sinh trong học tập.

Muốn vậy giáo viên phải thực sự nắm vững tri thức bộ môn, hiểu được trình độ, đặc điểm sức khoẻ, lứa tuổi, giới tính học sinh và có hiểu biết về khoa học sư phạm. Từ đó, giáo dục tư tưởng cho học sinh, đào tạo phát triển cơ thể học sinh toàn diện, để học sinh thường xuyên đến với các hoạt động thể dục thể thao, thích học môn thể dục.