Ngµy so¹n: 25 /12 / 2014

Ngµy d¹y: 03 / 01 / 2015

TiÕt 37

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

- Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK môc I

- HiÖn t­îng tho¸i ho¸ do tù thô phÊn ë c©y giao phÊn biÓu hiÖn nh­ thÕ nµo?

-Cho HS quan s¸t H 34.1 minh häa hiÖn t­îng tho¸i ho¸ ë ng« do tù thô phÊn.

- HS t×m hiÓu môc 2 vµ tr¶ lêi c©u hái:

- Giao phèi gÇn lµ g×? G©y ra hËu qu¶ g× ë sinh vËt?

- Sù tho¸i hãa ë ®éng vËt cã nh÷ng biÓu hiÖn nh­ thÕ nµo?

- HS nghiªn cøu SGK ®Ó tr¶ lêi c©u hái, rót ra kÕt luËn.

- HS quan s¸t H 34.1 ®Ó thÊy hiÖn t­îng tho¸i ho¸ ë ng«.

VD: hång xiªm, b­ëi, v¶i tho¸i ho¸ qu¶ nhá, Ýt qu¶, kh«n ngät.

- Dùa vµo th«ng tin ë môc 2 ®Ó tr¶ lêi.

 Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV giíi thiÖu H 34.3 ; mµu xanh biÓu thÞ thÓ ®ång hîp

- Yªu cÇu HS quan s¸t H 34.3 vµ tr¶ lêi:

- Qua c¸c thÕ hÖ tù thô ph¸n hoÆc giao phèi cËn huyÕt, tØ lÖ thÓ ®ång hîp vµ dÞ hîp biÕn ®æi nh­ thÕ nµo?

- T¹i sao tù thô phÊn ë c©y giao phÊn vµ giao phèi gÇn ë ®éng vËt l¹i g©y ra hiÖn t­îng tho¸i ho¸?

*GV gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc.

*GV më réng thªm: ë mét sè loµi ®éng vËt, thùc vËt cÆp gen ®ång hîp kh«ng g©y h¹i nªn kh«ng dÉn ®Õn hiÖn t­îng tho¸i ho¸  cã thÓ tiÕn hµnh giao phèi gÇn.

- HS nghiªn cøu kÜ H 34.3, th¶o luËn nhãm vµ nªu ®­îc:

+ TØ lÖ ®ång hîp t¨ng, tØ lÖ dÞ hîp gi¶m.

+ C¸c gen lÆn ë tr¹ng th¸i dÞ hîp chuyÓn sang tr¹ng th¸i ®ång hîp  c¸c gen lÆn cã h¹i gÆp nhau biÓu hiÖn thµnh tÝnh tr¹ng cã h¹i, g©y hiÖn t­îng tho¸i ho¸.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

-GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin SGK vµ

tr¶ lêi c©u hái:

- T¹i sao tù thô phÊn b¾t buéc vµ giao phèi gÇn g©y ra hiÖn t­îng tho¸i ho¸ nh­ng nh÷ng ph­¬ng ph¸p nµy vÉn ®­îc ng­êi ta sö dông trong chän gièng?

- HS nghiªn cøu SGK môc III vµ tr¶ lêi c©u hái.

- 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

Ngµy so¹n: 26 / 12 / 2014

Ngµy d¹y: 07 / 01  / 2015

TiÕt 38

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV cho HS quan s¸t H 35 phãng to vµ ®Æt c©u hái:

- So s¸nh c©y vµ b¾p ng« cña 2 dßng tù thô phÊn víi c©y vµ b¾p ng« ë c¬ thÓ lai F1 trong H 35?

*GV nhËn xÐt ý kiÕn cña HS vµ cho biÕt: hiÖn t­îng trªn ®­îc gäi lµ ­u thÕ lai.

- ¦u thÕ lai lµ g×? Cho VD minh ho¹ ­u thÕ lai ë ®éng vËt vµ thùc vËt?

*GV cung cÊp thªm 1 sè VD.

- Theo em, tÝnh chÊt cña ­u thÕ lai vµ tho¸i hãa cã g× kh¸c nhau?

- VËy th× nguyªn nh©n hay c¬ së tÕ bµo häc cña hiÖn t­îng ­u thÕ lai nh­ thÕ nµo?

- HS quan s¸t h×nh, chó ý ®Æc ®iÓm: chiÒu cao c©y, chiÒu dµi b¾p, sè l­îng h¹t  nªu ®­îc:

+ C¬ thÓ lai F1 cã nhiÒu ®Æc ®iÓm tréi h¬n c©y bè mÑ.

- HS nghiªn cøu SGK, kÕt hîp víi néi dung võa so s¸nh nªu kh¸i niÖm ­u thÕ lai.

+ HS lÊy VD.

 Dùa trªn nh÷ng kiÕn thøc vÒ hiÖn t­îng tho¸i hãa, HS tiÕn hµnh so s¸nh, tr¶ lêi, rót ra nhËn xÐt kÕt luËn.

 Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

- Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin SGK vµ tr¶ lêi c©u hái:

- T¹i sao khi lai 2 dßng thuÇn ­u thÕ lai thÓ hiÖn râ nhÊt?

- T¹i sao ­u thÕ lai biÓu hiÖn râ nhÊt ë F1 sau ®ã gi¶m dÇn qua c¸c thÕ hÖ?

*GV gióp HS rót ra kÕt luËn.

- Muèn duy tr× ­u thÕ lai con ng­êi ®· lµm g×?

- HS nghiªncøu SGK, th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái:

+ ¦u thÕ lai râ v× xuÊt hiÖn nhiÒu gen tréi cã lîi ë con lai F1.

+ C¸c thÕ hÖ sau ­u thÕ lai gi¶m dÇn v× tØ lÖ dÞ hîp gi¶m.

+ Nh©n gièng v« tÝnh.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

-GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin SGK, hái:

- Con ng­êi ®· tiÕn hµnh t¹o ­u thÕ lai ë c©y trång b»ng ph­¬ng ph¸p nµo?

- Nªu VD cô thÓ?

*GV gi¶i thÝch thªm vÒ lai kh¸c thø vµ lai kh¸c dßng.

Lai kh¸c dßng ®­îc sö dông phæ biÕn h¬n.

- Con ng­êi ®· tiÕn hµnh t¹o ­u thÕ lai ë vËt nu«i b»ng ph­¬ng ph¸p nµo?VD?

*GV cho HS quan s¸t tranh ¶nh vÒ c¸c gièng vËt nu«i.

- T¹i sao kh«ng dïng con lai F1 ®Ó nh©n gièng?

- GVmë réng: ë n­íc ta lai kinh tÕ th­êng dïng con c¸i trong n­íc lai víi con ®ùc gièng ngo¹i.

- ¸p dông kÜ thuËt gi÷ tinh ®«ng l¹nh.

- HS nghiªn cøu SGK môc III ®Ó tr¶ lêi. Rót ra kÕt luËn.

- HS nghiªn cøu SGK vµ nªu ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p.

+ Lai kinh tÕ

+ ¸p dông ë lîn, bß.

+ NÕu nh©n gièng th× sang thÕ hÖ sau c¸c gen lÆn g©y h¹i ë tr¹ng th¸i ®ång hîp sÏ biÓu hiÖn tÝnh tr¹ng.

Ngµy so¹n: 01 / 01 / 2015

Ngµy d¹y: 10 / 01  / 2015

TiÕt 39

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV chia 4 – 6 em/ nhãm, h­íng dÉn HS c¸ch chän c©y mÑ, b«ng hoa, bao c¸ch vµ c¸c dông cô dïng trong giao phÊn.

- Cho HS quan s¸t H 38 SGK hoÆc xem b¨ng ®Üa h×nh vÒ c«ng t¸c giao phÊn ë c©y giao phÊn vµ tr¶ lêi c©u hái:

- Tr×nh bµy c¸c b­íc tiÕn hµnh giao phÊn ë c©y giao phÊn?

- HS chó ý nghe vµ ghi chÐp.

- C¸c nhãm xem b¨ng h×nh hoÆc quan s¸t tranh, chó ý c¸c thao t¸c c¾t, r¾c phÊn, bao nilon ... trao ®æi nhãm ®Ó nªu ®­îc c¸c thao t¸c. Rót ra kÕt luËn.

- Vµi HS nªu, nhËn xÐt.

- HS tù thao t¸c trªn mÉu thËt.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu HS lªn b¶ng tr×nh bµy l¹ic c¸c thao t¸c giao phÊn trªn mÉu vËt thËt.

*GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸

- Yªu cÇu HS vÒ nhµ viÕt b¸o c¸o thu häach.

-  HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

Ngµy so¹n: 06 / 01 / 2015

Ngµy d¹y:14  / 01  / 2015

TiÕt 40

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu HS:

+S¾p xÕp tranh ¶nh theo chñ ®Ò thµnh tùu chän gièng vËt nu«i, c©y trång.

+ Ghi nhËn xÐt vµo b¶ng 39.1; 39.2.

*GV gióp HS hoµn hiÖn c«ng viÖc.

- C¸c nhãm thùc hiÖn:

+ 1 sè HS d¸n tranh vµo giÊy khæ to theo chñ ®Ò sao cho logic.

+ 1 sè HS chuÈn bÞ néi dung b¶ng 39.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶.

*GV nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ nhãm.

*GV bæ sung kiÕn thøc vµo b¶ng 39.1 vµ 39.2.

- Mçi nhãm b¸o c¸o cÇn;

+ Treo tranh cña mçi nhãm.

+ Cö 1 ®¹i diÖn thuyÕt min.

+ Yªu cÇu néi dung phï hîp víi tranh d¸n.

- C¸c nhãm theo dâi vµ cã thÓ ®­a c©u hái ®Ó nhãm tr×nh bµy tr¶ lêi, nÕu kh«ng tr¶ lêi ®­îc th× nhãm kh¸c cã thÓ tr¶ lêi thay.

STT

Tªn gièng

H­íng dÉn sö dông

TÝnh tr¹ng næi bËt

1

Gièng bß:

- Bß s÷a Hµ Lan

- Bß Sind

- LÊy s÷a

- Cã kh¶ n¨ng chÞu nãng.

- Cho nhiÒu s÷a, tØ lÖ b¬ cao.

2

C¸c gièng lîn

- Lîn Ø Mãng C¸i

- Lîn B¬csai

- LÊy con gièng

- LÊy thÞt

- Ph¸t dôc sím, ®Î nhiÒu con.

- NhiÒu n¹c, t¨ng träng nhanh.

3

C¸c gièng ga

- Gµ R«tri

- Gµ Tam Hoµng

LÊy thÞt vµ trøng

- T¨ng trong nhanh, ®Î nhiÒu trøng.

4

C¸c gièng vÞt

- VÞt cá, vÞt bÇu

- VÞt kali cambet

LÊy thÞt vµ trøng

DÔ thÝch nghi, t¨ng träng nhanh, ®Î nhiÒu trøng.

5

C¸c gièng c¸

- R« phi ®¬n tÝnh

-  ChÐp lai

- C¸ chim tr¾ng

LÊy thÞt

DÔ thÝch nghi, t¨ng träng nhanh.

STT

Tªn gièng

TÝnh tr¹ng næi bËt

1

Gièng lóa:

- CR 203

- CM 2

-  BIR 352

- Ng¾n ngµy, n¨ng suÊt cao

- Chèng chÞu ®ùoc rÇy n©u.

- Kh«ng c¶m quang

2

Gièng ng«

- Ng« lai LNV 4

- Ng« lai LVN 20

- Kh¶ n¨ng thÝch øng réng

- Chèng ®æ tèt

- N¨ng suÊt tõ 8- 12 tÊn/ha

3

Gièng cµ chua:

- Cµ chua Hång Lan

- Cµ chua P 375

- ThÝch hîp víi vïng th©m canh

- N¨ng suÊt cao

Ngµy so¹n: 10 / 01 / 2015

Ngµy d¹y: 18  / 01 / 2015

TiÕt 41

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

 GV viÕt s¬ ®å lªn b¶ng:

           Thá rõng

Hái:

- Thá sèng trong rõng chÞu ¶nh h­ëng cña nh÷ng yÕu tè nµo?

*GV tæng kÕt: tÊt c¶ c¸c yÕu tè ®ã t¹o nªn m«i tr­êng sèng cña thá.

- M«i tr­êng sèng lµ g×?

- Cã mÊy lo¹i m«i tr­êng chñ yÕu?

*GV nãi râ vÒ m«i tr­êng sinh th¸i.

- Yªu cÇu HS quan s¸t H 41.1, nhí l¹i trong thiªn nhiªn vµ hoµn thµnh b¶ng 41.1.

- HS trao ®æi nhãm, ®iÒn ®­îc tõ: nhiÖt ®é, ¸nh s¸ng, ®é Èm, m­a, thøc ¨n, thó d÷ vµo mòi tªn.

-Tõ s¬ ®å HS kh¸i qu¸t thµnh kh¸i niÖm m«i tr­êng sèng.

- HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc.

- HS quan s¸t H 41.1, ho¹t ®éng nhãm  vµ hoµn thµnh b¶ng 41.2.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

- Nh©n tè sinh th¸i lµ g×?

- ThÕ nµo lµ nh©n tè v« sinh vµ nh©n tè h÷u sinh ?

*GV cho HS nhËn biÕt nh©n tè v« sinh, h÷u sinh trong m«i tr­êng sèng cña thá.

- Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 41.2 trang  119.

- Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn vÒ nh©n tè sinh th¸i.

- Ph©n tÝch nh÷ng ho¹t ®éng cña con ng­êi.

*GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn ▼/ SGK trang 120.

- Trong 1 ngµy ¸nh s¸ng mÆt trêi chiÕu trªn mÆt ®Êt thay ®æi nh­ thÕ nµo?

- N­íc ta ®é dµi ngµy vµo mïa hÌ vµ mïa ®«ng cã g× kh¸c nhau?

- Sù thay ®æi nhiÖt ®é trong 1 n¨m diÔn ra nh­ thÕ nµo?

- Yªu cÇu:

- NhËn xÐt vÒ sù thay ®æi cña c¸c nh©n tè sinh th¸i?

- HS dùa vµo kiÕn thøc SGK ®Ó tr¶ lêi.

- Quan s¸t m«i tr­êng sèng cña thá ë môc I ®Ó nhËn biÕt.

- Trao ®æi nhãm hoµn thµnh b¶ng 41.2.

+ Nh©n tè v« sinh: ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é, ®é Èm, ®Êt, x¸c chÕt sinh vËt, n­íc...

+ Nh©n tè con ng­êi.

- HS dùa vµo vèn hiÓu biÕt cña m×nh, ph©ntÝch t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc cña con ng­êi.

- HS th¶o luËn nhãm, nªu ®­îc:

+ Trong 1 ngµy ¸nh s¸ng t¨ng dÇn vÒ buæi tr­a, gi¶m vÒ chiÒu tèi.

+ Mïa hÌ dµi ngµy h¬n mïa ®«ng.

+ Mïa hÌ nhiÖt ®é cao, mïa thu m¸t mÎ, mïa ®«ng nhiÖt ®é thÊp, mïa xu©n Êm ¸p.

 C¸c NTST cña MT cã thÓ thay ®æi theo theo chu k× ngµy- ®ªm, mïa

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV sö dông H 41.2 vµ ®Æt c©u hái:

- C¸ r« phi ë ViÖt Nam sèng vµ ph¸t triÓn ë nhiÖt ®é nµo?

- NhiÖt ®é nµo c¸ r« phi sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn thuËn lîi nhÊt?

- T¹i sao trªn 5oC vµ d­íi 42oC th× c¸ r« phi sÏ chÕt?

*GV rót ra kÕt luËn: tõ 5oC - 42oC lµ giíi h¹n sinh th¸i cña c¸ r« phi. 5oC lµ giíi h¹n d­íi, 42oC lµ giíi h¹n trªn. 30oC lµ ®iÓm cùc thuËn.

*GV giíi thiÖu thªm: C¸ chÐp ViÖt Nam chÕt ë nhiÖt ®é d­íi 2o C vµ trªn 44oC, ph¸t triÓn thuËn lîi nhÊt ë 28oC.

- Giíi h¹n sinh th¸i lµ g×?

- NhËn xÐt vÒ giíi h¹n sinh th¸i cña mçi loµi sinh vËt?

- C¸ r« phi vµ c¸ chÐp loµi nµo cã giíi h¹n sinh th¸i réng h¬n? Loµi nµo cã vïng ph©n bè réng?

*GV cho HS liªn hÖ:

N¾m ®­îc ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè sinh th¸i vµ giíi h¹n sinh th¸i trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nªn cÇn gieo trång ®óng thêi vô, khi khoanh vïng n«ng, l©m, ng­ nghiÖp cÇn x¸c ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai, khÝ hËu t¹i vïng ®ã cã phï hîp víi giíi h¹n sinh th¸i cña gièng c©y trång vËt nu«i ®ã kh«ng?

VD: c©y cao su chØ thÝch hîp víi ®Êt ®á bazan ë miÒn trung, Nam trung bé, miÒn B¾c c©y kh«ng ph¸t triÓn ®­îc.

- HS quan s¸t H 41.2 ®Ó tr¶ lêi.

+ Tõ 5oC tíi 42oC.

+ 30oC

+ V× qu¸ giíi h¹n chÞu ®ùng cña c¸.

- HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc.

- HS nghiªn cøu th«ng tin vµ tr¶ lêi.

- Mét HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung, nhËn xÐt, sau ®ã rót ra kÕt luËn vµ ghi nhí.

- HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc.

Ngµy so¹n: 13 / 01  / 2015

Ngµy d¹y: 21 / 01  / 2015

TiÕt 42

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV ®Æt vÊn ®Ò.

- ¸nh s¸ng cã ¶nh h­ëng tíi ®Æc ®iÓm nµo cña thùc vËt?

*GV cho HS quan s¸t c©y l¸ nèt, v¹n niªn thanh, c©y lóa, gîi ý ®Ó c¸c em so s¸nh c©y sèng n¬i ¸nh s¸ng m¹nh vµ c©y sèng n¬i ¸nh s¸ng yÕu. Cho HS th¶o luËn vµ hoµn thµnh b¶ng 42.1

*GV yªu cÇu 1 vµi nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, c¶ líp quan s¸t.

- Cho HS nhËn xÐt, quan s¸t minh häa trªn tranh, mÉu vËt.

*GV chiÕu kÕt qu¶ ®óng.

- HS nghiªn cøu SGK trang 122

+ Quan s¸t H 42.1; 42.2.

- HS quan s¸t tranh ¶nh, mÉu vËt.

- HS th¶o luËn nhãm, hoµn thµnh b¶ng 42.1.

Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña c©y

Khi c©y sèng n¬i quang ®·ng

Khi c©y sèng trong bãng r©m, d­íi t¸n c©y kh¸c, trong nhµ

§§ h×nh th¸i

- L¸

- Th©n

+ PhiÕn l¸ nhá, hÑp, mµu xanh nh¹t

+ Th©n c©y thÊp, sè cµnh c©y nhiÒu

+ PhiÕn l¸ lín, hÑp, mµu xanh thÉm

+ ChiÒu cao cña c©y bÞ h¹n chÕ bëi chiÒu cao cña t¸n c©y phÝa trªn, cña trÇn nhµ.

§§ sinh lÝ:

- Quang hîp

- Tho¸t h¬i n­íc

+ C­êng ®é quang hîp cao trong ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng m¹nh.

+ C©y ®iÒu tiÕt tho¸t h¬i n­íc linh ho¹t: tho¸t h¬i n­íc t¨ng trong ®iÒu kiÖn cã ¸nh s¸ng m¹nh, tho¸t h¬i n­íc gi¶m khi c©y thiÕu n­íc.

+ C©y cã kh¶ n¨ng quang hîp trong ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng yÕu, quang hîp yÕu trong ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng m¹nh.

+ C©y ®iÒu tiÕt tho¸t h¬i n­íc kÐm: tho¸t h¬i n­íc t¨ng cao trong ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng m¹nh, khi thiÕu n­íc c©y dÔ bÞ hÐo.

- Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.

- ¸nh s¸ng cã ¶nh h­ëng tíi nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo cña thùc vËt?

*GV nªu thªm: ¶nh h­ëng tÝnh h­íng s¸ng cña c©y.

- Nhu cÇu vÒ ¸nh s¸ng cña c¸c loµi c©y cã gièng nhau kh«ng?

- H·y kÓ tªn c©y ­a s¸ng vµ c©y ­a bãng mµ em biÕt?

- Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ng­êi n«ng d©n øng dông ®iÒu nµy nh­ thÕ nµo?

- HS rót ra kÕt luËn.

- Dùa vµo b¶ng trªn vµ tr¶ lêi.

- HS l¾ng nghe.

- 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

+ Trång xen kÏ c©y ®Ó t¨ng n¨ng suÊt vµ tiÕt kiÖm ®Êt.

 Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu HS nghiªn cøu thÝ nghiÖm SGK trang 123. Chän kh¶ n¨ng ®óng

- ¸nh s¸ng cã ¶nh h­ëng tíi ®éng vËt nh­ thÕ nµo?

- Qua VD vÒ ph¬i n¾ng cña th»n l»n H 42.3, em h·y cho biÕt ¸nh s¸ng cßn cã vai trß g× víi ®éng vËt?

- KÓ tªn nh÷ng ®éng vËt th­êng kiÕm ¨n vµo ban ngµy, ban ®ªm?

*GV th«ng b¸o thªm:

+ Gµ th­êng ®Î trøng ban ngµy

+ VÞt ®Î trøng ban ®ªm.

+ Mïa xu©n nÕu cã nhiÒu ¸nh s¸ng, c¸ chÐp th­êng ®Î trøng sím h¬n.

- Tõ VD trªn em h·y rót ra kÕt luËn vÒ ¶nh h­ëng cña ¸nh s¸ng tíi ®éng vËt?

- Trong ch¨n nu«i ng­êi ta cã biÖn ph¸p kÜ thuËt g× ®Ó gµ, vÞt ®Î nhiÒu trøng?

- HS nghiªncøu thÝ nghiÖm, th¶o luËn vµ chän ph­¬ng ¸n ®óng (ph­¬ng ¸n 3)

- HS tr¶ lêi c©u hái.

- HS tr¶ lêi: ¶nh h­ëng ®Õn tËp tÝnh sèng, c¸c qu¸ tr×nh sinh lÝ cña c¬ thÓ ®éng vËt.

- LÊy c¸c vÝ dô minh häa

- HS  l¾ng nghe GV, ghi nhËn vµ ghi nhí c¸c th«ng tin.

- HS rót ra kÕt luËn vÒ ¶nh h­ëng cña ¸nh s¸ng.

+ T¹o ngµy nh©n t¹o ®Ó gµ vÞt ®Î nhiÒu trøng.

Ngµy so¹n: 16 / 01 / 2015

Ngµy d¹y: 24 / 01  / 2015

TiÕt 43

Lµm l¸ biÕn thµnh gai

®éng vËt ngñ ®«ng

TÝnh h­íng s¸ng cña c©y

®éng vËt ho¹t ®éng vµo ban ®ªm

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV ®Æt c©u hái:

- Trong ch­¬ng tr×nh sinh häc ë líp 6 em ®· ®­îc häc qu¸ tr×nh quang hîp, h« hÊp cña c©y chØ diÔn ra b×nh th­êng ë nhiÖt ®é m«i tr­êng nh­ thÕ nµo?

*GV bæ sung: ë nhiÖt ®é 25oC mät bét tr­ëng thµnh ¨n nhiÒu nhÊt, cßn ë 8oC mät bét ngõng ¨n.

*GV yªu cÇu HS nghiªn cøu VD1; VD2; VD3, quan s¸t H 43.1; 43.2, th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái:

- VD1 nhiÖt ®é ®· ¶nh h­ëng ®Õn ®Æc ®iÓm nµo cña thùc vËt?

- VD2 nhiÖt ®é ®· ¶nh h­ëng ®Õn ®Æc ®iÓm nµo cña ®éng vËt?

- VD3 nhiÖt ®é ®· ¶nh h­ëng ®Õn ®Æc ®iÓm nµo cña ®éng vËt?

- Tõ c¸c kiÕn thøc trªn, em h·y cho biÕt nhiÖt ®é m«i tr­êng ®· ¶nh h­ëng tíi nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo cña sinh vËt?

- C¸c sinh vËt sèng ®­îc ë nhiÖt ®é nµo?

-  Cã mÊy nhãm sinh vËt thÝch nghi víi nhiÖt ®é kh¸c nhau cña m«i tr­êng?

§ã lµ nh÷ng nhãm nµo?

- Ph©n biÖt nhãm sinh vËt h»ng nhiÖt vµ biÕn nhiÖt?

- Nhãm nµo cã kh¶ n¨ng chÞu ®ùng cao víi sù thay ®æi nhiÖt ®é m«i tr­êng? T¹i sao?

*GV yªu cÇu HS hoµn thiÖn b¶ng 43.1 vµo PHT

*GV gäi HS c¸c nhãm lÇn l­ît b¸o c¸o tr¶ lêi, bæ sung, nhËn xÐt.

*GV chiÕu ®¸p ¸n ®óng (B¶ng 43.1 SGK)  chèt l¹i kiÕn thøc, yªu cÇu HS ghi nhí.

- HS liªn hÖ kiÕn thøc sinh häc 6 nªu ®­îc:

+ C©y chØ quang hîp tèt ë nhiÖt ®é 20- 30oC. C©y nhiÖt ®íi ngõng quang hîp vµ h« hÊp ë nhiÖt ®é qu¸ thÊp (0oC) hoÆc qu¸ cao (trªn 40oC).

- HS th¶o luËn nhãm, ph¸t biÓu ý kiÕn, c¸c HS kh¸c bæ sung vµ nªu ®­îc:

+ NhiÖt ®é ®· ¶nh h­ëng ®Õn ®Æc ®iÓm h×nh th¸i (mÆt l¸ cã tÇng cutin dµy, chåi c©y cã c¸c v¶y máng), ®Æc ®iÓm sinh lÝ (rông l¸).

+ NhiÖt dé ®· ¶nh h­ëng ®Õn ®Æc ®iÓm h×nh th¸i ®éng vËt (l«ng dµy, kÝch th­íc lín)

+ NhiÖt ®é ®· ¶nh h­ëng ®Õn tËp tÝnh cña ®éng vËt.

- HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc tõ néi dung trªn vµ rót ra kÕt luËn.

+ Sinh vËt h»ng nhiÖt cã kh¶ n¨ng duy tr× nhiÖt ®é c¬ thÓ æn ®Þnh, kh«ng thay ®æi theo nhiÖt ®é m«i tr­êng ngoµi nhê c¬ thÓ ph¸t triÓn, c¬ chÕ ®iÒu hßa nhiÖt vµ xuÊt hiÖn trung t©m ®iÒu hßa nhiÖt ë bé n·o. Sinh vËt h»ng nhiÖt ®iÒu chØnh nhiÖt ®é c¬ thÓ hiÖu qu¶ b»ng nhiÒu c¸ch nh­ chèng mÊt nhiÖt qua líp mì, da hoÆc ®iÒu chØnh mao m¹ch d­íi da khi c¬ thÓ cÇn to¶ nhiÖt.

Nhãm SV h»ng nhiÖt

 Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV cho HS quan s¸t 1 sè mÉu vËt: thùc vËt ­a Èm, thùc vËt chÞu h¹n, yªu cÇu HS:

- Giíi thiÖu tªn c©y, n¬i sèng vµ hoµn thµnh b¶ng 43.2 SGK.

*GV chiÕu kÕt qu¶ cña 1 vµi nhãm, cho HS nhËn xÐt.

- Nªu ®Æc ®iÓm thÝch nghi cña c¸c c©y ­a Èm, c©y chÞu h¹n?

*GV bæ sung thªm: c©y sèng n¬i kh« h¹n bé rÔ ph¸t triÓn cã t¸c dông hót n­íc tèt.

*GV cho HS quan s¸t tranh ¶nh Õch nh¸i, t¾c kÌ, th»n l»n, èc sªn vµ yªu cÇu HS:

- Giíi thiÖu tªn ®éng vËt, n¬i sèng vµ hoµn thµnh tiÕp b¶ng 43.2.

*GV gäi 1 vµi nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, yªu cÇu tù ®¸nh gi¸ nhËn xÐt.

- Nªu ®Æc ®iÓm thÝch nghi cña ®éng vËt ­a Èm vµ chÞu h¹n?

*GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái:

- VËy ®é Èm ®· t¸c ®éng ®Õn ®Æc ®iÓm nµo cña thùc vËt, ®éng vËt?

- Cã mÊy nhãm ®éng vËt vµ thùc vËt thÝch nghi víi ®é Èm kh¸c nhau?

- HS quan s¸t mÉu vËt, nªu tªn, n¬i sèng vµ ®iÒn vµo tÊm trong kÎ theo b¶ng 43.2.

- HS quan s¸t mÉu vËt, nghiªn cøu SGK tr×nh bµy ®­îc ®Æc ®iÓm c©y ­a Èm, c©y chÞu h¹n SGK.

- HS quan s¸t tranh vµ nªu ®­îc tªn, n¬i sèng ®éng vËt, hoµn thµnh b¶ng 43.2 vµo PHT.

- HS quan s¸t tranh, nghiªncøu SGK vµ nªu ®­îc ®Æc ®iÓm cña ®éng vËt ­a Èm, ­a kh« SGK.

- HS tr¶ lêi vµ rót ra kÕt luËn.

Ngµy so¹n: 20 / 01 / 2015

Ngµy d¹y: 28 / 01 / 2015

TiÕt 44

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu HS quan s¸t H 44.1 tr¶ lêi c©u hái vÒ mèi quan hÖ cïng loµi  SGK:

- Khi cã giã b·o, thùc vËt sèng thµnh nhãm cã lîi g× so víi sèng riªng lÎ?

- Trong thiªn nhiªn, ®éng vËt sèng thµnh bÇy, ®µn cã lîi g×? §©y thuéc lo¹i quan hÖ g×?

*GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸, ®­a 1 vµi h×nh ¶nh quan hÖ hç trî.

- Sè l­îng c¸c c¸ thÓ cña loµi ë møc ®é nµo th× gi÷a c¸c c¸ thÓ cïng loµi cã quan hÖ hç trî?

- Khi v­ît  qua møc ®é ®ã sÏ x¶y ra hiÖn t­îng g×? HËu qu¶ ?

*GV ®­a ra 1 vµi h×nh ¶nh quan hÖ c¹nh tranh.

- Yªu cÇu HS lµm bµi tËp  SGK trang 131.

*GV nhËn xÐt nhãm ®óng, sai.

- Sinh vËt cïng loµi cã mèi quan hÖ víi nhau víi nhau nh­ thÕ nµo?

- Trong ch¨n  nu«i, ng­êi ta ®· lîi dông quan hÖ hç trî cïng loµi ®Ó lµm g×?

- HS quan s¸t tranh, trao ®æi nhãm, ph¸t biÓu, bæ sung vµ nªu ®­îc:

+ Khi giã b·o, thùc vËt sèng thµnh nhãm cã t¸c dông gi¶m bít søc thæi cña giã, lµm c©y kh«ng bÞ ®æ, bÞ g·y.

+ §éng vËt sèng thµnh bÇy ®µn cã lîi trong viÖc t×m kiÕm ®­îc nhiÒu thøc ¨n h¬n, ph¸t hiÖn kÎ thï nhanh h¬n vµ tù vÖ tèt h¬n  quan hÖ hç trî.

+ Sè l­îng c¸ thÓ trong loµi phï hîp ®iÒu kiÖn sèng cña m«i tr­êng.

+ Khi sè l­îng c¸ thÓ trong ®µn v­ît qu¸ giíi h¹n sÏ x¶y ra quan hÖ c¹nh tranh cïng loµi  1 sè c¸ thÓ t¸ch khái nhãm (®éng vËt) hoÆc sù tØa th­a ë thùc vËt.

+ ý ®óng: c©u 3.

+ HS rót ra kÕt luËn.

+ HS liªn hÖ, nªu ®­îc:

Nu«i vÞt ®µn, lîn ®µn ®Ó chóng tranh nhau ¨n, sÏ mau lín.

 Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

- Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin b¶ng 44, c¸c mèi quan hÖ kh¸c loµi:

- Quan s¸t tranh, ¶nh chØ ra mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi?

- Yªu cµu HS lµm bµi tËp  SGK trang 132, quan s¸t H 44.2, 44.3.

- Trong n«ng, l©m, con ng­êi lîi dông mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi ®Ó lµm g×? Cho VD?

- GV: ®©y lµ biÖn ph¸p sinh häc, kh«ng g©y « nhiÔm m«i tr­êng.

- HS nghiªn cøu b¶ng 44 SGK  t×m hiÓu c¸c mèi quan hÖ kh¸c loµi:

- Nªu ®­îc c¸c mèi quan hÖ kh¸c loµi trªn tranh, ¶nh.

+ Céng sinh: t¶o vµ nÊm trong ®Þa y, vi khuÈn trong nèt sÇn rÔ c©y hä ®Ëu.

+ Héi sinh: c¸ Ðp vµ rïa, ®Þa y b¸m trªn cµnh c©y.

+ C¹nh tranh: lóa vµ cá d¹i, dª vµ bß.

+ kÝ sinh: rËn kÝ sinh trªn tr©u bß, giun ®òa kÝ sinh trong c¬ thÓ ng­êi.

+ Sinh vËt ¨n sinh vËt kh¸c; h­¬u nai vµ hæ, c©y n¾p Êm vµ c«n trïng.

+ Dïng sinh vËt cã Ých tiªu diÖt sinh vËt cã Ých tiªu diÖt sinh vËt cã h¹i.

VD: Ong m¾t ®á diÖt s©u ®ôc th©n lóa, kiÕn vèng diÖt s©u h¹i l¸ c©y cam.

Ngµy so¹n: 23  / 01 / 2015

Ngµy d¹y: 31 / 01 / 2015

TiÕt 45

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu quan s¸t ngoµi thiªn nhiªn (gÇn tr­êng), nhËn biÕt c¸c loµi sinh vËt sinh sèng t¹i khu vù thùc hµnh ®iÒn th«ng tin ®Çy ®ñ vµo b¶ng 45.1.

- Em ®· quan s¸t ®­îc nh÷ng sinh vËt nµo? sè l­îng nh­ thÕ nµo?

- Theo em cã nh÷ng lo¹i m«i tr­êng sèng nµo trong ®o¹n b¨ng trªn? M«i tr­êng nµo cã sè l­îng sinh vËt nhiÒu nhÊt? M«i tr­êng nµo cã sè l­îng sinh vËt Ýt nhÊt? V× sao?

*HS thùc hµnh ngoµi thiªn nhiªn, hoµn thµnh c¸c yªu cÇu cña thµy vµ c¸c bµi tËp nhËn thøc ®Ò ra.

 CÇn neu ®­îc tªn c¸c sinh vËt vµ n¬i sèng cô thÓ cña chóng.

 Sau ®ã th¶o luËn ®Ó ®­a ra c©u tr¶ lêi cho c¸c c©u hái ®·nªu

 Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*Yªu cÇu HS chän quan sat 10 m·u l¸ (dùa theo h×nh 45 vµ nh÷ng th«ng tin cung cÊp tõ SGK trang 137, tiÕn hµnh hoµn thµnh viÖ ®iÒn th«ng tin phï hîp vµo b¶ng 45.2. Sau ®ã vÏ l¹i h×nh vÏ cña c¸c lo¹i l¸ c©y ®· quan s¸t vµ nhËn biÕt.

- Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña phiÕn l¸, em h·y cho biÕt l¸ c©y quan s¸t ®­îc lµ lo¹i l¸ c©y nµo? (­a s¸ng, ­a bãng...)

*GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña c¸ nh©n vµ nhãm sau khi hoµn thµnh b¶ng.

-HS ho¹t ®éng vµ thùc hµnh theo yªu cÇu, h­íng dÉn cña GV, hoµn thµnh b¶ng 45.2.

- Dùa theo nh÷ng kÕt qu¶ thu nhËn ®­îc, tiÕn hµnh b¸o c¸o, nhË xÐt, bæ sung, rót ra kÕt luËn vµ ghi nhí.

 Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*Yªu cÇu HS t×m, quan s¸t, nhËn biÐt c¸c lo¹i ®éng vËt sinh sèng ë klhu vùc quan s¸t, hoµn thµnh viÖc ®iÒn th«ng tin vµo b¶ng 45.3

*Trong qu¸ tr×nh HS thùc hµnh (ë tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng), gi¸o viªn th­êng xuyªn bao qu¸t, qu¶n lÝ, ®­a ra gi¶i ®¸p kÞp thêi cho mäi sù th¾c m¾c cña HS  gióp HS h¨ng say vµ thµnh c«ng trong viÖc häc tËp

*Thùc hiÑn theo yªu cÇu, hoµn thµnh viÖc ®iÒn th«ng tin vµo b¶ng.

- Nªu ®­îc tªn mét sè loµi ®éng vËt quan s¸t ®­îc; m«i tr­êng sèng cña chóng.

- M« t¶ ®­îc ®Æc ®iÓm cña ®éng vËt thÝch nghivíi m«i tr­êng.

Ngµy so¹n: 26 / 01 / 2015

Ngµy d¹y: 04  / 02 / 2015

TiÕt 48

*GV yªu cÇu HS c¸c nhãm lÇn l­ît b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hµnh (c¸c bng¶ tæng h¬p 45.1,2,3.

Gäi ý kiÕn nhËn xÐt, bæ sung, ®¸nh gi¸ lÉn nhau. Yªu cÇu HS tù chèt l¹i vµ ghi nhí.

*Sau ®ã yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái lÝ thuyÕt (trang 138):

?: Cã mÊy lo¹i MTS cña sinh vËt? §ã lµ nh÷ng m«i tr­êng nµo?

?: H·y kÓ tª nh÷ng nh©n tè sinh th¸i ¶nh h­ëng lªn ®êi sèng cña sinhvËt?

?: L¸ c©y ­a s¸ng ®· quan s¸t cã ®Æc ®iÓm vÒ h×nh th¸i nh­ thÕ nµo?

?: L¸ c©y ­a bãng ®· quan s¸t cã ®Æc ®iÓm vÒ h×nh th¸i nh­ thÕ nµo?

?: C¸c loµi §V ®· quan s¸t thuéc nhãm ®éng vËt nµo (sèng trong n­íc, ­a Èm hay ­a kh«)?

*HS thùc hiÖn theo yªu cÇu cña thµy, rót ra nhË xÐt bæ sung vµ kinh nghiÖm cho b¶n th©m ®Î c¸c hoµn thiÖn kÜ n¨ng thùc hµnh vµo c¸c bµi tiÕp ®Õn sau nµy.

 C¸ nh©n suy ngÉm vÒ qu¸ tr×nh thùc hµnh, tõ nh÷ng th«ng tin ë b¶ng thu häach vÌ thùc tÕ ®· quan s¸t, tr¶ lêi c¸c c©u hái  hoµn thµnh c¸c néi dung cßn l¹i cña bµi thùc hµnh

*Yªu cÇu HS tù c¶m t­ëng l¹i tiÕn tr×nh thùc hµnh,  tr¶ lêi yªu cÇu ®¹t ra:

?: M«i tr­êng ®· quan s¸t cã ®­îc b¶o vÖ tèt (ë møc ®é nµo) cho ®éng vµ thùc vËt sinh sèng hay kh«ng?

?: Em cã c¶m t­ëng g× sau 2 tiÕt thùc hµnh t×m hiÓu vÒ m«i tr­êng sinh th¸i

*HS giµnh mét chót thêi gain ®Ó suy ngÉm tr¶ lêi c¸c c©u hái vµ nªu lªn c¶m xóc thùc cña m×nh.

*Qua ®©y, mçi HS cÇn x©y dùng cho m×nh mét thãi quen tÝch cùc h¬n n÷a trong viÖc b¶o vÖ moi tr­êng sinh th¸i, b¶o vÒ c¸c loµi ®éngthùc vËt quanh khu vùc m×nh sinh sèng, häc tËp vµ lµm viÖc.

Ngµy so¹n:30/ 01 / 2015

Ngµy d¹y:07/ 02 / 2015

TiÕt 47

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV cho HS quan s¸t tranh: ®µn ngùa, ®µn bß, bôi tre, rõng dõa...

*GV th«ng b¸o r»ng chóng ®­îc gäi lµ 1 quÇn thÓ.

- Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái:

- ThÕ nµo lµ 1 quÇn thÓ sinh vËt?

*GV l­u ý HS nh÷ng côm tõ:

+ C¸c c¸ thÓ cïng loµi .

+ Cïng sèng trong kho¶ng kh«ng gian nhÊt ®Þnh.

+ Cã kh¶ n¨ng giao phèi.

- Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 47.1: ®¸nh dÊu x vµo chç trèng trong b¶ng nh÷ng VD vÒ quÇn thÓ sinh vËt vµ kh«ng ph¶i quÇn thÓ sinh vËt.

*GV nhËn xÐt, th«ng b¸o kÕt qu¶ ®óng vµ yªu cÇu HS kÓ thªm 1 sè quÇn thÓ kh¸c mµ em biÕt.

*GV cho HS nhËn biÕt thªm VD quÇn thÓ kh¸c: c¸c con voi sèng trong v­ên b¸ch thó, c¸c c¸ thÓ t«m sèng trong ®Çm, 1 bÇy voi sèng trong rõng rËm ch©u phi ...

- HS nghiªn cøu SGK trang 139 vµ tr¶ lêi c©u hái.

- 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

- HS trao ®æi nhãm, ph¸t biÓu ý kiÕn, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

+ VD 1, 3, 4 kh«ng ph¶i lµ quÇn thÓ.

+ VD 2, 5 lµ quÇn thÓ sinh vËt.

+ Chim trong rõng, c¸c c¸ thÓ sèng trong hå nh­ tËp hîp thùc vËt næi, c¸ mÌ tr¾ng, c¸ chÐp, c¸ r« phi...

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

- C¸c quÇn thÓ trong 1 loµi ph©n biÖt nhau ë nh÷ng dÊu hiÖu nµo?

- TØ lÖ giíi tÝnh lµ g×? Ng­êi ta x¸c ®Þnh tØ lÖ giíi tÝnh  ë giai ®o¹n nµo? TØ lÖ nµy cho phÐp ta biÕt ®­îc ®iÒu g×?

- TØ lÖ giíi tÝnh thay ®æi nh­ thÕ nµo? Cho VD ?

- Trong ch¨n nu«i, ng­êi ta ¸p dông ®iÒu nµy nh­ thÕ nµo?

- Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t b¶ng 47.2 vµ tr¶ lêi c©u hái:

- Trong quÇn thÓ cã nh÷ng nhãm tuæi nµo?

- Nhãm tuæi cã ý nghÜa g×?

*GV yªu cÇu HS ®äc tiÕp th«ng tin SGK, quan s¸t H 47 vµ tr¶ lêi c©u hái:

- Nªu ý nghÜa cña c¸c d¹ng th¸p tuæi?

- MËt ®é quÇn thÓ lµ g×?

*GV l­u ý HS: dïng khèi l­îng hay thÓ tÝch tuú theo kÝch th­íc cña c¸ thÓ trong quÇn thÓ. KÝch th­íc nhá th× tÝnh b»ng khèi l­îng...

- MËt ®é liªn quan ®Õn yÕu tè nµo trong quÇn thÓ? Cho VD?

- Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cÇn cã biÖn ph¸p g× ®Ó gi÷ mËt ®é thÝch hîp?

- Trong c¸c ®Æc tr­ng cña quÇn thÓ, ®Æc tr­ng nµo c¬ b¶n nhÊt? V× sao?

- HS nghiªncøu SGK nªu ®­îc:

+ TØ lÖ giíi tÝnh, thµnh phÇn nhãm tuæi, mËt ®é quÇn thÓ.

- HS tù nghiªn cøu SGK trang 140, c¸ nh©n tr¶ lêi, nhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn.

+ TÝnh tØ lÖ giíi tÝnh ë 3 giai ®o¹n: giai ®o¹n trøng míi ®­îc thô tinh, giai ®o¹n trøng míi në hoÆc con non, giai ®o¹n tr­ëng thµnh.

+ TØ lÖ ®ùc c¸i tr­ëng thµnh cho thÊy tiÒm n¨ng sinh s¶n cña quÇn thÓ.

+ Tuú loµi mµ ®iÒu chØnh cho phï hîp.

- HS trao ®æi nhãm, nªu ®­îc:

+ H×nh A: ®¸y th¸p rÊt réng, chøng tá tØ lÖ sinh cao, sè l­îng c¸ thÓ cña quÇn thÓ t¨ng nhanh.

+ H×nh B: §¸y th¸p réng võa ph¶i (trung b×nh), tØ lÖ sinh kh«ng cao, võa ph¶i (tØ lÖ sinh = tØ Ö tö vong) sè l­îng c¸ thÓ æn ®Þnh (kh«ng t¨ng, kh«ng gi¶m).

+ H×nh C: §¸y th¸p hÑp, tØ lÖ sinh thÊp, nhãm tuæi tr­íc sinh s¶n Ýt h¬n nhãm tuæi sinh s¶n, sè l­îng c¸ thÓ gi¶m dÇn.

- HS nghiªn cøu GSK trang 141 tr¶ lêi c©u hái.

- HS nghiªn cøu SGK, liªn hÖ thùc tÕ vµ tr¶ lêi c©u hái:

- Rót ra kÕt luËn.

+ BiÖn ph¸p: trång dµy hîp lÝ lo¹i bá c¸ thÓ yÕu trong ®µn, cung cÊp thøc ¨n ®Çy ®ñ.

+ MËt ®é quyÕt ®Þnh c¸c ®Æc tr­ng kh¸c v× ¶nh h­ëng ®Õn nguån sèng, tÇn sè gÆp nhau gi÷a ®ùc vµ c¸i, sinh s¶n vµ tö vong, tr¹ng th¸i c©n b»ng cña quÇn thÓ.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái trong môc  SGK trang 141.

*GV gîi ý HS nªu thªm 1 sè VD vÒ biÕn ®éng sè l­îng c¸ thÓ sinh vËt t¹i ®Þa ph­¬ng.

*GV ®Æt c©u hái:

- Nh÷ng nh©n tè nµo cña m«i tr­êng ®· ¶nh h­ëng ®Õn sè l­îng c¸ thÓ trong quÇn thÓ?

- MËt ®é quÇn thÓ ®iÒu chØnh ë møc ®é c©n b»ng nh­ thÕ nµo?

- HS th¶o luËn nhãm, tr×nh bµy vµ bæ sung kiÕn thøc, nªu ®­îc:

+ Vµo tiÕt trêi Êm ¸p, ®é Èm cao muçi sinh s¶n m¹nh, sè l­îng muçi t¨ng cao

+ Sè l­îng Õch nh¸i t¨ng cao vµo mïa m­a.

+ Chim cu g¸y lµ lo¹i chim ¨n h¹t, xuÊt hiÖn nhiÒu vµo mïa gÆt lóa.

- HS kh¸i qu¸t tõ VD trªn vµ rót ra kÕt luËn.

Ngµy so¹n: 03 / 02 / 2015

Ngµy d¹y: 11/ 02  / 2015

TiÕt 48

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 48.1 SGK.

*GV chiÕu kÕt qu¶ 1 vµi nhãm, cho HS nhËn xÐt.

*GV nhËn xÐt vµ th«ng b¸o ®¸p ¸n.

- QuÇn thÓ ng­êi cã ®Æc ®iÓm nµo gièng víi c¸c ®Æc ®iÓm cña quÇn thÓ sinh vËt kh¸c?

*GV l­u ý HS: tØ lÖ giíi tÝnh cã ¶nh h­ëng ®Õn møc t¨ng gi¶m d©n sè tõng thêi k×, ®Õn sù ph©n c«ng lao ®éng ...(nh­ SGV).

- QuÇn thÓ ng­êi kh¸c víi quÇn thÓ sinh vËt kh¸c ë nh÷ng ®Æc tr­ng nµo? do ®©u cã sù kh¸c nhau ®ã?

- Theo em th× nguyªn nh©n nµo ®· t¹o nªn sù kh¸c biÕt võa nªu?

- HS vËn dông kiÕn thøc ®· häc ë bµi tr­íc, kÕt hîp víi kiÕn thøc thùc tÕ, trao ®æi nhãm, thèng nhÊt ý kiÕn vµ hoµn thµnh b¶ng 48.1 vµo phim trong.

- §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

- HS quan s¸t b¶ng 48.1, nhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn.

- HS tiÕp tôc quan s¸t b¶ng 48.1, nhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn.

- Con ng­êi cã t­ duy, mäi ho¹t ®éng trong ®êi sèng ®Òu cã môc ®Ých, v× vËy sèng trong ®iÒu kiÖn TN, con ng­êi cã thÓ c¶i t¹o m«i tr­êng theo ý muèn cña m×nh.

 Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

-GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin SGK  TL:

- Trong quÇn thÓ ng­êi, nhãm tuæi ®­îc ph©n chia nh­ thÕ nµo?

*GV giíi thiÖu th¸p d©n sè H 48.

- C¸ch s¾p xÕp nhãm tuæi còng nh­ c¸ch biÓu diÔn th¸p tuæi ë quÇn thÓ ng­êi vµ quÇn thÓ sinh vËt cã ®Æc ®iÓm nµo gièng vµ kh¸c nhau?

(Cho HS quan s¸t H 47 vµ H 48 ®Ó HS so s¸nh).

- Yªu cÇu HS th¶o luËn hoµn thµnh b¶ng 48.2

*GV chiÕu kÕt qu¶ 1 sè nhãm, cho HS nhËn xÐt.

*GV nhËn xÐt kÕt qu¶, ph©n tÝch c¸c H 48.2 a, b, c nh­ SGV.

- Em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ 1 n­íc cã d¹ng th¸p d©n sè trÎ vµ n­íc cã d¹ng th¸p d©n sè giµ?

- Trong 3 d¹ng th¸p trªn, d¹ng th¸p nµo lµ d©n sè trÎ, d¹ng th¸p nµo lµ th¸p d©n sè giµ?

*GV bæ sung: n­íc ®ang chiÕm vÞ trÝ giµ nhÊt trªn thÕ giíi lµ NhËt B¶n víi

ng­êi giµ chiÕm tØ lÖ 36,5% d©n sè, T©y Ban Nha 35%, ý lµ 34,4 % vµ Hµ Lan 33,2%.

ViÖt Nam lµ n­íc cã d©n sè trÎ, phÊn ®Êu n¨m 2050 lµ n­íc cã d©n sè giµ.

*GV rót ra kÕt luËn.

- ViÖc nghiªn cøu th¸p tuæi ë quÇn thÓ ng­êi cã ý nghÜa g×?

- HS nghiªn cøu SGK,

nªu ®­îc 3 nhãm tuæi vµ rót ra kÕt luËn.

- HS quan s¸t kÜ H 48 ®äc chó thÝch.

- HS trao ®æi nhãm vµ nªu ®­îc:

+ Gièng: ®Òu cã 3 nhãm tuæi, 3 d¹ng h×nh th¸p.

+ Kh¸c: th¸p d©n sè kh«ng chØ dùa trªn kh¶ n¨ng sinh s¶n mµ cßn dùa trªn kh¶ n¨ng lao ®éng. ë ng­êi th¸p d©n sè chia 2 nöa: nöa ph¶i biÓu thÞ nhãm cña n÷, nöa tr¸i biÓu thÞ c¸c nhãm tuæi cña nam. (vÏ theo tØ lÖ % d©n sè kh«ng theo sè l­îng).

- HS nghiªn cøu kÜ b¶ng 48.

+ §äc chó thÝch, trao ®æi nhãm vµ hoµn thµnh b¶ng 48 vµo phim trong.

- §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, bæ sung.

- Dùa vµo b¶ng 48.2 HS nªu ®­îc:

+ Th¸p d©n sè trÎ lµ n­íc cã tØ lÖ trÎ em sinh ra h»ng n¨m nhiÒu vµ tØ lÖ tö vong cao ë ng­êi trÎ tuæi, tØ lÖ t¨ng tr­ëng d©n sè cao.

+ N­íc cã d¹ng th¸p dÊnè giµ cã tØ lÖ trÎ em sinh ra h»ng n¨m Ýt, tØ lÖ ng­êi giµ nhiÒu.

+ Th¸p a, b: d©n sè trÎ

+ Th¸p c: d©n sè giµ.

+ Nghiªn cøu th¸p tuæi ®Ó cã kÕ häach ®iÒu chØnh t¨ng gi¶m d©n sè cho phï hîp.

 Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

-GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin SGK.

- Ph©n biÖt t¨ng d©n sè tù nhiªn víi t¨ng d©n sè thùc?

*GV ph©n tÝch thªm vÒ hiÖn t­îng ng­êi di c­ chuyÓn ®i vµ ®Õn g©y t¨ng d©n sè.

- Yªu cÇu HS hoµn thµnh bµi tËp SGK trang 145.

*GV nhËn xÐt vµ ®Æt c©u hái:

- Sù t¨ng d©n sè cã liªn quan nh­ thÕ nµo ®Õn chÊt l­îng cuéc sèng?

- ë ViÖt Nam ®· cã biÖn ph¸p g× ®Ó gi¶m sù gia t¨ng d©n sè vµ n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng?

*GV giíi thiÖu t×nh h×nh t¨ng d©n sè ë ViÖt Nam (SGK trang 134).

- Cho HS th¶o luËn vµ rót ra nhËn xÐt.

- Nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo ë quÇn thÓ ng­êi cã ¶nh h­ëng lín tíi chÊt l­îng cuéc sèng cña mçi con ng­êi vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi cña mçi quèc gia?

- Em h·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ quÇn thÓ ng­êi, d©n sè vµ ph¸t triÓn x· héi?

- HS nghiªn cøu 3 dßng ®Çu SGK trang 145 ®Ó tr¶ lêi:

 t¨ng d©n sè thùc gåm  gia t¨ng TN vµ gia t¨ng c¬ giíi.

- HS trao ®æi nhãm, liªn hÖ thùc tÕ vµ hoµn thµnh bµi tËp.

- §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

+ Lùa chän a, b, c, d, e, f, g.

+ Thùc hiÖn ph¸p lÖnh d©n sè.

+ Tuyªn truyÒn b»ng tê r¬i, pan«.

+ Gi¸o dôc sinh s¶n vÞ thµnh niªn.

- HS  th¶o luËn, tr¶ lêi vµ rót ra kÕt luËn.

Ngµy so¹n: 10 / 02 / 2015

Ngµy d¹y: 25 /02  / 2015

TiÕt 49

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV cho HS quan s¸t l¹i tranh ¶nh vÒ quÇn x·.

- Cho biÕt rõng m­a nhiÖt ®íi cã nh÷ng quÇn thÓ nµo?

- Rõng ngËp mÆn ven biÓn cã nh÷ng quÇn thÓ nµo?

- Trong 1 c¸i ao tù nhiªn cã nh÷ng quÇn thÓ nµo?

- C¸c quÇn thÓ trong quÇn x· cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo?

*GV ®Æt vÊn ®Ò: ao c¸, rõng... ®­îc gäi lµ quÇn x·. VËy quÇn x· lµ g×?

- Yªu cÇu HS t×m thªm VD vÒ quÇn x·.

- Yªu cÇu HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi:

?  QuÇn x· sinh vËt kh¸c quÇn thÓ sinh vËt nh­ thÕ nµo?

- HS quan s¸t tranh vµ nªu ®­îc:

+ C¸c quÇn thÓ: c©y bôi, c©y gç, c©y ­a bãng, c©y leo...

+ QuÇn thÓ ®éng vËt: r¾n, v¾t, t«m,c¸ chim, ..vµ c©y.

+ QuÇn thÓ thùc vËt: rong, rªu, t¶o, rau muèng...

QuÇn thÓ ®éng vËt: èc, Õch, c¸ chÐp, c¸ diÕc...

+ Quan hÖ cïng loµi, kh¸c loµi.

- HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc thµnh kh¸i niÖm.

- HS lÊy thªm VD.

- HS th¶o luËn nhãm vµ tr×nh bµy.

QuÇn thÓ sinh vËt

QuÇn x· sinh vËt

- Gåm nhiÒu c¸ thÓ cïng loµi.

- §é ®a d¹ng thÊp

- Mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ thÓ lµ quan hÖ cïng loµi chñ yÕu lµ quan hÖ sinh s¶n vµ di truyÒn.

- Gåm nhiÒu quÇn thÓ.

- §é ®a d¹ng cao.

- Mèi quan hÖ gi÷a c¸c quÇn thÓ lµ quan hÖ kh¸c loµi chñ yÕu lµ quan hÖ dinh d­ìng.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

- Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK môc II trang 147 vµ tr¶ lêi c©u hái:

- Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña 1 quÇn x· sinh vËt.

- Nghiªn cøu b¶ng 49 cho biÕt:

- §é ®a d¹ng vµ ®é nhiÒu kh¸c nhau c¨n b¶n ë ®iÓm nµo?

*GV bæ sung: sè loµi ®a d¹ng th× sè l­îng c¸ thÓ mçi loµi gi¶m ®i vµ ng­îc l¹i sè l­îng loµi thÊp th× sè c¸ thÓ cña mçi loµi cao.

*GV cho HS quan s¸t tranh quÇn x· rõng m­a nhiÖt ®íi vµ quÇn x· rõng th«ng ph­¬ng B¾c.

- Quan s¸t tranh nªu sù sai kh¸c c¬ b¶n vÒ sè l­îng loµi, sè l­îng c¸ thÓ cña loµi trong quÇn x· rõng m­a nhiÖt ®íi vµ quÇn x· rõng th«ng ph­¬ng B¾c.

- ThÕ nµo lµ ®é th­êng gÆp?

C > 50%: loµi th­êng gÆp

C < 25%: loµi ngÉu nhiªn

25 < C < 50%: loµi Ýt gÆp.

? Nghiªn cøu b¶ng 49 cho biÕt loµi ­u thÕ vµ loµi ®Æc tr­ng kh¸c nhau c¨n b¶n ë ®iÓm nµo?

*GV lÊy VD: thùc vËt cã h¹t lµ qu©n thÓ cã ­u thÕ ë quÇn x· sinh vËt trªn c¹n.QuÇn thÓ c©y cä ®Æc tr­ng cho quÇn x· sinh vËt ®åi ë VÜnh Phó, c¸ tr¾m cá hoÆc c¸ mÌ lµ quÇn thÓ ­u thÕ trong quÇn x· ao hå.

- HS nghiªn cøu 4 dßng ®Çu, môc II SGK trang 147 nªu ®­îc c©u tr¶ lêi vµ rót ra kÕt luËn.

- HS trao ®æi nhãm, nªu ®­îc:

+ §é ®a d¹ng nãi vÒ sè l­îng loµi trong quÇn x·.

+ §é nhiÒu nãi vÒ sè l­îng c¸ thÓ cã trong mçi loµi.

+ Rõng m­a nhiÖt ®íi cã ®é ®a d¹ng cao nh­ng sè l­îng c¸ thÓ mçi loµi rÊt Ýt. QuÇn x· rõng th«ng ph­¬ng B¾c sè l­îng c¸ thÓ nhiÒu nh­ng sè loµi Ýt.

+ §é th­êng gÆp SGK: kÝ hiÖu lµ C.

+ Loµi ­u thÕ lµ loµi ®ãng vai trß quan träng trong quÇn x· do sè l­îng, cì lín hay tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña chóng.

+ Loµi ®Æc tr­ng lµ loµi chØ cã ë 1 quÉn x· hoÆc cã nhiÒu h¬n h¼n loµi kh¸c.

 Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV gi¶ng gi¶i quan hÖ gi÷a ngo¹i c¶nh vµ quÇn x· lµ kÕt qu¶ tæng hîp c¸c mèi quan hÖ gi÷a ngo¹i c¶nh víi c¸c quÇn thÓ.

- Yªu cÇu HS nghiªn cøu c¸c VD SGK vµ tr¶ lêi c©u hái:

VD1: §iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh ®· ¶nh h­ëng ®Õn quÇn x· nh­ thÕ nµo?

VD2: §iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh ®· ¶nh h­ëng ®Õn quÇn x· nh­ thÕ nµo ?

*GV yªu cÇu HS: LÊy thªm VD vÒ ¶nh h­ëng cña ngo¹i c¶nh tíi quÇn x·, ®Æc biÖt lµ vÒ sè l­îng?

*GV ®Æt vÊn ®Ò:

+ NÕu c©y ph¸t triÓn m¹nh  s©u ¨n l¸ c©y t¨ng vÒ sè l­îng v× cã nhiÒu thøc ¨n, khi s©u t¨ng qu¸ cao, l­îng thøc ¨n kh«ng cung cÊp ®ñ, s©u l¹i chÕt ®i tøc lµ sè l­îng c¸ thÓ gi¶m, khi s©u gi¶m c©y l¹i ph¸t triÓn.

- GV: Sè l­îng c¸ thÓ cña quÇn thÓ nµy bÞ sè l­îng c¸ thÓ cña quÇn thÓ kh¸c khèng chÕ, hiÖn t­îng nµy gäi lµ hiÖn t­îng khèng chÕ sinh häc.

- Tõ VD1 vµ VD2: ? §iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh ®· ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn quÇn x· sinh vËt?

- ý nghÜa sinh häc cña hiÖn t­îng khèng chÕ sinh häc?

( NÕu HS kh«ng nªu ®­îc, GV bæ sung)

- Trong thùc tÕ ng­êi ta sö dông khèng chÕ sinh häc nh­ thÕ nµo?

*GV lÊy VD: dïng ong m¾t ®á ®Ó tiªu diÖt s©u ®ôc th©n lóa. Nu«i mÌo ®Ó diÖt chuét.

+ Sù thay ®æi chu k× ngµy ®ªm, chu k× mïa dÉn ®Õn sinh vËt còng ho¹t ®éng theo chu k×.

+ §iÒu kiÖn thuËn lîi thùc vËt ph¸t triÓn lµm cho ®éng vËt còng ph¸t triÓn. Sè l­îng loµi ®éng vËt nµy khèng chÕ sè l­îng cña loµi kh¸c.

- HS kÓ thªm VD.

- HS l¨ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc.

- HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc vµ rót ra kÕt luËn.

- HS kh¸i qu¸t ý nghÜa vµ rót ra kÕt luËn.

+ Khèng chÕ sinh häc lµ c¬ së khoa häc cho biÖn ph¸p ®Êu tranh sinh häc, ®Ó t¨ng hay gi¶m sè l­îng 1 loµi nµo ®ã theo h­íng cã lîi cho con ng­êi, ®¶m b¶o c©n b»ng sinh häc cho thiªn nhiªn.

§Æc ®iÓm

QuÇn thÓ

QuÇn x·

1. Lµ tËp hîp

2. §é ®a d¹ng

3. HiÖn t­îng khèng chÕ sinh häc

...

...

...

...

...

...

Ngµy so¹n: 18 / 02 / 2015

Ngµy d¹y: 28 / 2 / 2015

TiÕt 50

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

- Cho HS quan s¸t s¬ ®å, t×m hiÓu th«ng tin SGK vµ tr¶ lêi c©u hái:

- HÖ sinh th¸i lµ g×?

- Treo tranh H50. Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm, lµm bµi tËp SGK trang 150 trong 2 phót.

- Nh÷ng nh©n tè v« sinh vµ h÷u sinh cã thÓ cã trong hÖ sinh th¸i rõng?

- L¸ vµ c©y môc lµ thøc ¨n cña nh÷ng sinh vËt nµo?

- GV: l¸ vµ cµnh c©y môc lµ nh÷ng nh©n tè v« sinh.

- C©y rõng cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo ®èi víi ®êi sèng ®éng vËt rõng?

- §éng vËt rõng cã ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo tíi thùc vËt?

- NÕu nh­ rõng bÞ ch¸y mÊt hÇu hÕt c¸c c©y gç lín, nhá vµ cá th× ®iÒu g× sÏ x¶y ra? T¹i sao?

- VËy em cã nhËn xÐt g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi sinh vËt víi nh©n tè v« sinh cña m«i tr­êng?

- Mét hÖ sinh th¸i hoµn chØnh cã c¸c thµnh phÇn chñ yÕu nµo?

*GV l­u ý HS: Sinh vËt s¶n xuÊt (sinh vËt cung cÊp): ngoµi thùc vËt cßn cã nÊm, t¶o.

- Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi:

- C¸c thµnh phÇn cña hÖ sinh th¸i cã mèi quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo?

*GV l­u ý HS: ®éng vËt ¨n thùc vËt lµ sinh vËt tiªu thô bËc 1, ®éng vËt ¨n sinh vËt tiªu thô bËc 1 lµ sinh vËt tiªu thô bËc 2....

*GV chèt l¹i kiÕn thøc: Nh­ vËy thµnh phÇn cña hÖ sinh th¸i cã mèi quan hÖ g¾n bã mËt thiÕt víi nhau, ®Æc biÖt lµ quan hÖ vÒ mÆt dinh d­ìng t¹o thµnh 1 chu tr×nh khÐp kÝn ®ång thêi trong hÖ sinh th¸i sè l­îng c¸c loµi lu«n khèng chÕ lÉn nhau lµm hÖ sinh th¸i lµ 1 hÖ thèng hoµn chØnh vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh.

GV ®­a ra s¬ ®å m« h×nh.

*GV cho HS nh¾c l¹i:

- DÊu hiÖu cña 1 hÖ sinh th¸i?

- Cho HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm:

Chän c©u tr¶ lêi ®óng: c¸nh ®ång lóa lµ:

a. 1 quÇn thÓ                    b. 1 quÇn x·

c. 1 hÖ sinh th¸i               d. C¶ a, b, c

- Yªu cÇu HS kÓ tªn 1 sè hÖ sinh th¸i mµ HS biÕt.

*GV cho HS quan s¸t mét vµi h×nh ¶nh vÒ c¸c hÖ sinh th¸i.

- Trong hÖ sinh th¸i mèi quan hÖ nµo lµ th­êng xuyªn vµ quan träng nhÊt?

a. Quan hÖ giíi tÝnh

b. Quan hÖ n¬i ë

c. Quan hÖ dinh d­ìng

d. Quan hÖ cha mÑ, con c¸i, bÇy ®µn.

- GV: quan hÖ dinh d­ìng ®­îc thÓ hiÖn qua chuçi thøc ¨n vµ l­íi thøc ¨n.

- HS dùa vµo vèn hiÓu biÕt, nghiªn cøu th«ng tin SGK nªu ®­îc kh¸i niÖm vµ rót ra kÕt luËn.

- 1 HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm.

- 1 HS lªn b¶ng trinhg bµy c©u tr¶ lêi.

+ Nh©n tè v« sinh: ®Êt, l¸ c©y môc, nhÖt ®é, ¸nh s¸ng, ®é Èm...

+ Nh©n tè h÷u sinh: thùc vËt (c©y cá, c©y gç...) ®éng vËt: h­¬u, nai, hæ, VSV...

- HS tr¶ lêi c©u hái:

+ L¸ vµ cµnh c©y môc lµ thøc ¨n cña  c¸c VSV ph©n gi¶i: vi khuÈn, nÊm, giun ®Êt...

+ Lµ nguån thøc ¨n, n¬i ë, n¬i tró Èn, n¬i sinh s¶n, t¹o khÝ hËu «n hßa.... cho ®éng vËt sinh sèng.

+ §éng vËt rõng ¶nh h­ëng tíi thùc vËt: ®éng vËt ¨n thùc vËt ®ång thêi gãp phÇn ph¸t t¸n thùc vËt, cung cÊp ph©n bãn cho thùc vËt, x¸c ®éng vËt chÕt ®i t¹o chÊt mïn kho¸ng nu«i thùc vËt.

+ NÕu rõng ch¸y: ®éng vËt mÊt n¬i ë, nguån thøc ¨n, n¬i tró ngô, nguån n­íc, khÝ hËu kh« h¹n... ®éng vËt sÏ chÕt hoÆc ph¶i di c­ ®i n¬i kh¸c.

- HS dùa vµo vèn kiÕn thøc võa ph©n tÝch, ®äc SGK vµ rót ra kÕt luËn.

- HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung vµ rót ra kÕt luËn.

+ M«i tr­êng víi c¸c nh©n tè v« sinh ®· ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng ®éng vËt, thùc vËt, VSV, ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña chóng.

 bèn thµnh phÇn.

+ Sinh vËt s¶n xuÊt tËn dông chÊt v« c¬ tæng hîp nªn chÊt h÷u c¬, lµ thøc ¨n cho ®éng vËt (sinh vËt dÞ

- HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc; ghi nhí mèi quan hÖ sinh th¸i:

- Chän c: HÖ sinh th¸i.

- §¸p ¸n c.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV chiÕu H 50.2 giíi thiÖu trong hÖ sinh th¸i, c¸c loµi sinh vËt cã mèi quan hÖ dinh d­ìng qua chuçi thøc ¨n (chØ 1 sè chuçi thøc ¨n).

- Yªu cÇu 3 HS lªn b¶ng viÕt:

- Thøc ¨n cña chuét lµ g×? ®éng vËt nµo ¨n thÞt chuét?

- Thøc ¨n cña s©u lµ g×? §éng vËt nµo ¨n thÞt s©u?

- Thøc ¨n cña cÇy lµ g×? §éng vËt nµo ¨n thÞt cÇy?

(L­u ý mçi 1 chuçi chØ viÕt 1 ®éng vËt).

- Cho HS nhËn xÐt ®©y chØ lµ mét d·y thøc ¨n.

*GV trong chuçi thøc ¨n, mçi loµi sinh vËt lµ 1 m¾t xÝch. Em cã nhËn xÐt g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a mét m¾t xÝch víi 1 m¾t xÝch ®øng tr­íc vµ ®øng sau trong chuçi thøc ¨n?

- H·y ®iÒn tiÕp vµo c¸c tõ phï hîp vµo chç trèng trong c©u sau SGK.

- ThÕ nµo lµ 1 chuçi thøc ¨n? Cho VD vÒ chuçi thøc ¨n?

*GV nªu: 1 chuçi thøc ¨n cã nhiÒu thµnh phÇn sinh vËt tiªu thô.

*GV dùa vµo chuçi thøc ¨n HS viÕt b¶ng ®Ó khai th¸c

- Cho biÕt s©u ¨n l¸ tham gia vµo chuçi thøc ¨n nµo?

- Cho biÕt chuét tham gia vµo chuçi thøc ¨n nµo?

- Cho biÕt cÇy tham gia vµo chuçi thøc ¨n nµo?

- GV: trong thiªn nhiªn 1 loµi sinh vËt kh«ng chØ tham gia vµo 1 chuçi thøc ¨n mµ cßn tham gia vµo nh÷ng chuçi thøc ¨n kh¸c t¹o nªn m¾t xÝch chung?

 *GV chiÕu c¸c m¾t xÝch chung.

- NhiÒu m¾t xÝch chung t¹o thµnh l­íi thøc ¨n.

- ThÕ nµo lµ l­íi thøc ¨n?

- H·y s¾p xÕp c¸c sinh vËt theo tõng thµnh phÇn chñ yÕu cña hÖ sinh th¸i?

- Thu tÊm trong chiÕu b¶ng, nhËn xÐt.

- Mét l­íi thøc ¨n hoµn chØnh gåm thµnh phÇn sinh vËt nµo?

- Th«ng b¸o kÕt qu¶ vµ cho HS quan s¸t l¹i s¬ ®å, ®èi chiÕu vµ kÕt luËn.

- Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ng­êi n«ng d©n cã biÖn ph¸p g× ®Ó tËn dông nguån thøc ¨n cña sinh vËt?

- Mçi HS viÕt tr¶ lêi 1 c©u hái:

C©y cá       chuét       r¾n

C©y cá       chuét       cÇy

C©y gç       chuét       r¾n

C©y gç      chuét       r¾n

C©y cá      s©u       bä ngùa

C©y cá      s©u       cÇy

C©y cá      s©u       chuét

+ M¾t xÝch phÝa tr­íc bÞ m¾t xÝch phÝa sau tiªu thô.

+ §iÒn tõ: phÝa tr­íc, phÝa sau.

- HS tr¶ lêi.

- HS nghe GV gi¶ng.

- HS th¶o luËn, ph¸t biÓu tr¶ lêi.

- HS tr¶ lêi c¸c c©u hái.

- HS tr¶ lêi.

- Th¶ nhiÒu lo¹i c¸ trong ao hå ®Ó tËn dông nguån thøc ¨n.

- Thùc hiÖn m« h×nh VAC.

Ngµy so¹n:25  / 02 / 2015

Ngµy d¹y: 04 / 3 / 2015

TiÕt 51

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV cho HS x¸c ®Þnh môc tiªu cña bµi thùc hµnh:

+ §iÒu tra c¸c thµnh phÇn cña hÖ sinh th¸i.

+ X¸c ®Þnh thµnh phÇn c¸c sinh vËt trong khu vùc quan s¸t.

*GV cho HS quan s¸t thiªn nhiªn, tiÕn hµnh nh­ sau:

+ Thùc hiÖn theo c¸c néi dung ®· ®Þnh.

+ HS xem lÇn thø 2 vµ thø 3 ®Ó hoµn thµnh b¶ng 51.1 + 51.2 + 51.3.

*GV quan s¸t c¸c nhãm, gióp ®ì nhãm yÕu.

*GV yªu cÇu HS quan s¸t vµ tÝch cùc ph¸t hiÖn chi tiÕt c¸c thµnh phÇn trong

hÖ sinh th¸i ®ång ruéng

- GVcã thÓ kiÓm tra sù quan s¸t cña HS b»ng c¸ch chiÕu 1 vµi phim trong cña c¸c nhãm.

- L­u ý: ho¹t ®éng 1 nµy cã thÓ tiÕn hµnh trong 1 tiÕt ®Çu cña bµi thùc hµnh ®Ó HS cã thÓ quan s¸t vµ t×m hiÓu kÜ vÒ hÖ sinh th¸i.

- HS hùc hiÖn theo nhãm sau ®ã tiÕn hµnh c¸c bb­íc theo yªu cÇu h­íng dÉn cña thµy.

- Tr­íc khi tiÕn hµnh c¸c nhãm chuÈn bÞ s½n néi dung cÇn quan s¸t ë b¶ng 51.1 ®Õn 51.3.

- Sau khi quan s¸t, c¸c nhãm tiÕn hµnh tõng néi dung b¶ng.

- HS l­u ý: cã nh÷ng thùc vËt, ®éng vËt

kh«ng biÕt tªn cã thÓ hái GV.

*Gi¸o viªn yªu cÇu HS sö dông c¸c th«ng tin thu nhËn ®­îc, b»ng kiÕn thøc thùc tÕ cña b¶n th©n, sau ®ã tiÕn hµnh th¶o luËn, sau ®ã ph¸t biÓu tr¶ lêi c¸c c©u hái.

? HÖ sinh th¸i ®ång ruéng bao cã nh÷ng thµnh phÇn nµo?

? C¸c bËc dinh d­ìng trong hÖ sinh th¸i ®ång ruéng?

? Em cã suy nghÜ g× vÒ HÖ sinh th¸i ®ång ruéng?

? Lµm thÕ nµo ®Ó b¶o vÖ HÖ sinh th¸i ®ång ruéng?

*HS tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nhËn thøc, th¶o luËn nhãm, thèng nhÊt c¸c ý kiÕn ph¸t biÓu tr¶ lêi:

Sau c¸c ý kiÕn tr¶ lêi, HS tiÕn hµnh nhËn xÐt, bæ sung, rót ra kÕt luËn ghi nhí.

Ngµy so¹n:27/ 2 / 2015

Ngµy d¹y: 07 /3  / 2015

TiÕt 52

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu HS hoµn thiÖn b¶ng 51.4 SGK.

- Gäi ®¹i diÖn lªn viÕt b¶ng

*GV gióp HS hoµn thµnh b¶ng 51.4, yªu cÇu HS viÕt thµnh chuçi thøc ¨n.

*GV giao bµi tËp nhá:

Trong HST ®ång ruéng gåm c¸c sinh vËt: thùc vËt, s©u, Õch, dª, thá, hæ, b¸o, ®¹i bµng, r¾n, gµ, ch©u chÊu, sinh vËt ph©n huû. H·y thµnh lËp l­íi thøc ¨n.

*GV ch÷a vµ h­íng dÉn thµnh lËp l­íi thøc ¨n.

                     Ch©u chÊu  Õch     r¾n

Thùc vËt         S©u            gµ

                      Dª          Hæ       §¹i bµng

                 Thá              c¸o      

                                               VSV                                                                

*GV yªu cÇu HS th¶o luËn theo chñ ®Ò: BiÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ sinh th¸i rõng nhiÖt ®íi:

+ Cho HS th¶o luËn toµn líp.

+ GV ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña c¸c nhãm.

- X©y dùng chuçi thøc ¨n

- C¸c nhãm trao ®æi, nhí l¹i b¨ng h×nh ®· xem hoÆc dùa vµo b¶ng 51.1 ®Ó ®iÒn tªn sinh vËt vµo b¶ng 51.4.

- §¹i diÖn nhãm viÕt kÕt qu¶ lªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

- HS ho¹t ®éng nhãm vµ viÕt l­íi thøc ¨n, líp bæ sung.

* Th¶o luËn: ®Ò xuÊt biÖn ph¸p ®Ó b¶o vÖ hÖ sinh th¸i rõng nhiÖt ®íi, yªu cÇu nªu ®­îc:

- Sè l­îng sinh vËt trong hÖ sinh th¸i.

- C¸c loµi sinh vËt cã bÞ tiªu diÖt kh«ng?

- HÖ sinh th¸i nµy cã ®­îc b¶o vÖ kh«ng?

* BiÖn ph¸p b¶o vÖ:

+ Nghiªm cÊm chÆt ph¸ rõng bõa b·i.

+ Nghiªm cÊm s¨n b¾t ®éng vËt, thùc vËt cã nguy c¬ tiÖt chñng

+ B¶o vÖ nh÷ng loµi thùc vËt vµ ®éng vËt, ®Æc biÖt lµ loµi quý.

+ Tuyªn truyÒn ý thøc b¶o vÖ rõng ®Õn tõng ng­êi d©n.

Ngµy so¹n:03  / 3 / 2015

Ngµy d¹y: 11 / 3 / 2015

TiÕt 53

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV cã thÓ tiÕn hµnh nh­ sau:

- Chia 2 HS cïng bµn lµm thµnh 1 nhãm

- Ph¸t phiÕu cã néi dung c¸c b¶ng nh­ SGK (GV ph¸t bÊt k× phiÕu cã néi dung nµo trªn giÊy tr¾ng)

- Yªu cÇu HS hoµn thµnh

*GV ch÷a bµi nh­ sau:

+ Gäi bÊt k× nhãm nµo, nÕu nhãm cã phiÕu trªn giÊy th× GV cho ®äc, cßn nÕu nhãm cã phiÕu trªn giÊy th× HS tr×nh bµy.

+ GV ch÷a lÇn l­ît c¸c néi dung vµ gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc nÕu cÇn.

*GV th«ng b¸o ®¸p ¸n lªn b¶ng ®Ó c¶ líp theo dâi, ®èi chiÕu vµ ®iÒu chØnh c¸c kÕt luËn cña m×nh…

- C¸c nhãm nhËn phiÕu ®Ó hoµn thµnh néi dung.

- L­u ý t×m VD ®Ó minh häa.

- Thêi gian lµ 10 phót.

- C¸c nhãm thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV.

- C¸c nhãm bæ sung ý kiÕn nÕu cÇn vµ cã thÓ hái thªm c©u hái kh¸c trong néi dung cña nhãm ®ã.

- HS theo dâi vµ söa ch÷a nÕu cÇn.

M«i tr­êng

Nh©n tè sinh th¸i (NTST)

VÝ dô minh ho¹

M«i tr­êng n­íc

NTST v« sinh

NTST h÷u sinh

- ¸nh s¸ng

- §éng vËt, thùc vËt, VSV.

M«i tr­êng trong ®Êt

NTST v« sinh

NTST h÷u sinh

- §é Èm, nhiÖt ®é

- §éng vËt, thùc vËt, VSV.

M«i tr­êng trªn mÆt ®Êt

NTST v« sinh

NTST h÷u sinh

- §é Èm, ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é

- §éng vËt, thùc vËt, VSV, con ng­êi.

M«i tr­êng sinh vËt

NTST v« sinh

NTST h÷u sinh

- §é Èm, nhiÖt ®é, dinh d­ìng.

- §éng vËt, thùc vËt, con ng­êi.

Nh©n tè sinh th¸i

Nhãm thùc vËt

Nhãm ®éng vËt

¸nh s¸ng

- Nhãm c©y ­a s¸ng

- Nhãm c©y ­a bãng

- §éng vËt ­a s¸ng

- §éng vËt ­a tèi.

NhiÖt ®é

- Thùc vËt biÕn nhiÖt

- §éng vËt biÕn nhiÖt

- §éng vËt h»ng nhiÖt

§é Èm

- Thùc vËt ­a Èm

- Thùc vËt chÞu h¹n

- §éng vËt ­a Èm

- §éng vËt ­a kh«.

Quan hÖ

Cïng loµi

Kh¸c loµi

Hç trî

- QuÇn tô c¸ thÓ

- C¸ch li c¸ thÓ

- Céng sinh

- Héi sinh

C¹nh tranh

(hay ®èi ®Þch)

- C¹nh tranh thøc ¨n, chç ë.

- C¹nh tranh trong mïa sinh s¶n

- ¡n thÞt nhau

- C¹nh tranh

- KÝ sinh, nöa kÝ sinh

- Sinh vËt nµy ¨n sinh vËt kh¸c.

Kh¸i niÖm

VÝ dô minh ho¹

- QuÇn thÓ: lµ tËp hîp nh÷ng c¸c thÓ cïng loµi, sèng trong 1 kh«ng gian nhÊt ®Þnh, ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, cã kh¶ n¨ng sinh s¶n.

- QuÇn x·: lµ tËp hîp nh÷ng quÇn thÓ sinh vËt kh¸c loµi, cïng sèng trong 1 kh«ng gian x¸c ®Þnh, cã mèi quan hÖ g¾n bã nh­ mét thÓ thèng nhÊt nªn cã cÊu tróc t­¬ng ®èi æn ®Þnh, c¸c sinh vËt trong quÇn x· thÝch nghi víi m«i tr­êng sèng.

- C©n b»ng sinh häc lµ tr¹ng th¸i mµ sè l­îng c¸ thÓ  mçi quÇn thÓ trong quÇn x· dao ®éng quanh vÞ trÝ c©n b»ng nhê khèng chÕ sinh häc.

- HÖ sinh th¸i bao gåm quÇn x· sinh vËt vµ khu vùc sèng cña quÇn x·, trong ®ã c¸c sinh vËt lu«n t¸c ®éng lÉn nhau vµ t¸c ®éng qua l¹i víi nh©n tè v« sinh cña m«i tr­êng t¹o thµnh mét hÖ thèng hoµn chØnh vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh.

- Chuçi thøc ¨n: lµ mét d·y nhiÒu loµi sinh vËt cã mèi quan hÖ dinh d­ìng víi nhau, mçi loµi lµ mét m¾t xÝch, võa lµ m¾t xÝch tiªu thô m¾t xÝch phÝa tr­íc, võa bÞ m¾t xÝch phÝa sau tiªu thô.

- L­íi thøc ¨n lµ c¸c chuçi thøc ¨n cã nhiÒu m¾t xÝch chung.

VD: QuÇn thÓ th«ng 3 l¸ ë  §µ L¹t, cä Phó Thä, voi Ch©u Phi sèng tªn d¶o Ma®agasca...

VD; QuÇn x· ao, quÇn x· rõng Cóc Ph­¬ng...

VD: Thùc vËt ph¸t triÓn  s©u ¨n thùc vËt t¨ng  chim ¨n s©u t¨ng  s©u ¨n thùc vËt gi¶m.

VD: HÖ sinh th¸i rõng nhiÖt ®íi, rõng ngËp mÆn, biÓn, th¶o nguyªn...

+ Rau  S©u  Chim ¨n s©u  §¹i bµng  VSV.

C¸c ®Æc tr­ng

Néi dung c¬ b¶n

ý nghÜa sinh th¸i

TØ lÖ ®ùc/ c¸i

- PhÇn lín c¸c quÇn thÓ cã tØ lÖ ®ùc: c¸i lµ 1:1

- Cho thÊy tiÒm n¨n sinh s¶n cña quÇn thÓ

Thµnh phÇn nhãm tuæi

QuÇn thÓ gåm c¸c nhãm tuæi:

- Nhãm tuæi tr­íc sinh s¶n

- Nhãm tuæi sinh s¶n

- Nhãm sau sinh s¶n

- T¨ng tr­ëng khèi l­îng vµ kÝch th­íc quÇn thÓ

- QuyÕt ®Þnh møc sinh s¶n cña quÇn thÓ

- Kh«ng ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn cña quÇn thÓ.

MËt ®é quÇn thÓ

- Lµ sè l­îng sinh vËt trong 1 ®¬n vÞ diÖn tÝch hay thÓ tÝch.

- Ph¶n ¸nh c¸c mèi quan hÖ trong quÇn thÓ vµ ¶nh h­ëng tíi c¸c ®Æc tr­ng kh¸c cña quÇn thÓ.

Ngµy so¹n: 05 /3  / 2015

Ngµy d¹y: 14 / 3 / 2015

TiÕt 54

Ngµy so¹n:10 / 3  / 2015

Ngµy d¹y:18 / 3 / 2013

TiÕt 55

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV cho HS nghiªn cøu th«ng tin SGK vµ tr¶ lêi c©u hái:

- Thêi k× nguyªn thuû, con ng­êi ®· t¸c ®éng tíi m«i tr­êng tù nhiªn nh­ htÕ nµo?

- X· héi n«ng nghiÖp ®· ¶nh h­ëng ®Õn m«i tr­êng nh­ thÕ nµo?

- X· héi c«ng nghiÖp ®· ¶nh h­ëng ®Õn m«i tr­êng nh­ thÕ nµo?

- HS nghiªn cøu th«ng tin môc I SGK, th¶o luËn vµ tr¶ lêi.

- 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

- HS rót ra kÕt luËn.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV nªu c©u hái:

- Nh÷ng ho¹t ®éng nµo cña con ng­êi ph¸ huû m«i tr­êng tù nhiªn?

- HËu qu¶ tõ nh÷ng ho¹t ®éng cña con ng­êi lµ g×?

- Ngoµi nh÷ng ho¹t ®éng cña con ng­êi trong b¶ng 53.1, h·y cho biÕt cßn ho¹t ®éng nµo cña con ng­êi g©y suy tho¸i m«i tr­êng?

- Tr×nh bµy hËu qu¶ cña viÖc chÆt ph¸ rõng bõa b·i vµ g©y ch¸y rõng?

*GV cho HS liªn hÖ tíi t¸c h¹i cña viÖc chÆt ph¸ rõng vµ ®èt rõng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.

- HS nghiªn cøu b¶ng 53.1 vµ tr¶ lêi c©u hái.

- HS ghi kÕt qu¶ b¶ng 53.1 vµ nªu ®­îc:

1- a (ë møc ®é thÊp)

2- a, h

3- a, b, c, d, g, e, h

4- a, b, c, d, g, h

5- a, b, c, d, g, h

6- a, b, c, d, g, h

7- TÊt c¶

- HS kÓ thªm nh­: x©y dùng nhµ m¸y lín, chÊt th¶i c«ng nghiÖp nhiÒu.

- HS th¶o luËn nhãm, bæ sung vµ nªu ®­îc:

ChÆt ph¸ rõng, ch¸y rõng g©y xãi mßn ®Êt, lò quÐt, n­íc ngÇm gi¶m, khÝ hËu thay ®æi, mÊt n¬i ë cña c¸c loµi sinh vËt  gi¶m ®a d¹ng sinh häc  g©y mÊt c©n b¨ng sinh th¸i.

- HS kÓ: lò quÐt, lë ®Êt, s¹t lë bê s«ng Hång...

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV ®Æt c©u hái:

- Con ng­êi ®· lµm g× ®Ó b¶o vÖ vµ c¶i t¹o m«i tr­êng ?

*GV liªn hÖ thµnh tùu cña con ng­êi ®· ®¹t ®­îc trong viÖc b¶o vÖ vµ c¶i t¹o m«i tr­êng.

- HS nghiªn cøu th«ng tin SGK vµ

tr×nh bµy biÖn ph¸p.

- 1 HS tr×nh b¸y, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

- HS nghe GV gi¶ng.

Ngµy so¹n:13 / 3 / 2015

Ngµy d¹y: 21 / 3 / 2015

TiÕt 56

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV ®Æt c©u hái:

- ¤ nhiÔm m«i tr­êng lµ g×?

- Do ®©u mµ m«i tr­êng bÞ « nhiÔm?

- HS nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin SGK.

- KÓ tªn c¸c chÊt khÝ th¶i g©y ®éc?

- C¸c chÊt khÝ ®éc ®­îc th¶i ra tõ ho¹t ®éng nµo?

- Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 54.1 SGK.

*GV ch÷a b¶ng 54.1 b»ng c¸ch cho HS c¸c nhãm ghi tõng néi dung.

*GV ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ c¸c nhãm.

*GV cho HS liªn hÖ

- KÓ tªn nh÷ng ho¹t ®éng ®èt ch¸y nhiªn liÖu t¹i gia ®×nh em vµ hµng xãm cã thÓ g©y « nhiÔm kh«ng khÝ?

*GV ph©n tÝch thªm: viÖc ®èt ch¸y nhiªn liÖu trong gia ®×nh sinh ra l­îng khÝ CO; CO2... NÕu ®un bÕp kh«ng th«ng tho¸ng, c¸c khÝ nµy sÏ tÝch tô g©y ®éc h¹i cho con ng­êi.

*GV yªu cÇu HS quan s¸t H 54.2 vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái  SGK trang 163

- L­u ý chiÒu mòi tªn: con ®­êng ph¸t t¸n chÊt ho¸ häc.

*GV treo H54.2 phãng to, yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái:

- C¸c ho¸ chÊt b¶o vÖ thùc vËt vµ chÊt ®éc ho¸ häc th­êng tÝch tô ë nh÷ng m«i tr­êng nµo?

*GV bæ sung thªm: víi chÊt ®éc khã ph©n huû nh­ §T, trong chuçi thøc ¨n nång ®é c¸c chÊt ngµy mét cao h¬n ë c¸c bËc dinh d­ìng cao  kh¶ n¨ng g©y ®éc víi con ng­êi lµ rÊt lín.

- Con ®­êng ph¸t t¸n c¸c lo¹i ho¸ chÊt ®ã?

- ChÊt phãng x¹ cã nguån gèc tõ ®©u?

- C¸c chÊt phãng x¹ g©y nªn t¸c h¹i nh­ thÕ nµo?

*GV nãi vÒ c¸c vô th¶m häa phãng x¹.

- Cho HS ®äc th«ng tin SGK vµ ®iÒn néi dung vµo b¶ng 54.2.

*GV yªu cÇu HS lªn b¶ng hoµn thµnh b¶ng.

*GV l­u ý thªm: ChÊt th¶i r¾n cßn g©y c¶n trë giao th«ng, g©y tai n¹n cho ng­êi.

- Sinh vËt g©y bÖnh cã nguån gèc tõ ®©u?

- Nguyªn nh©n cña c¸c bÖnh giun s¸n, sèt rÐt, t¶ lÞ...

- Phßng tr¸nh bÖnh sèt rÐt?

- HS nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi.

+ CO2; NO2; SO2; CO; bôi...

- HS th¶o luËn ®Ó t×m ý kiÕn vµ hoµn thµnh b¶ng 54.1 SGK.

- Mçi nhãm hoµn thµnh 1 néi dung, rót ra kÕt luËn.

- HS cã thÓ tr¶ lêi:

+ Cã hiÖn t­îng « nhiÔm m«i tr­êng do ®un than, bÕp dÇu....

- HS tù nghiªn cøu H54.2, trao ®æi nhãm vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK.

- §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung vµ rót ra kÕt luËn.

- HS tiÕp thu kiÕn thøc.

- HS nghiªn cøu SGK ®Ó tr¶ lêi

- HS nghiªn cøu SGK tr¶ lêi vµ rót ra kÕt luËn.

- HS vËn dông kiÕn thøc ®· häc vµ tr¶ lêi.

+ Do thãi quen vµ lèi sèng thiÕu vÖ sinh, ®iÒu kiÖn sèng bÞ nhiÔm bÈn

+ Nguyªn nh©n bÖnh ®­êng tiªu ho¸ do ¨n uèng mÊt vÖ sinh.

+ Phßng bÖnh sèt rÐt: diÖt bä gËy, gi÷ vÖ sinh nguån n­íc, ®i ngñ m¾c mµn...

Ngµy so¹n: 20 / 3 / 2015

Ngµy d¹y: 28 / 3 / 2015

TiÕt 57

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr­êng theo sù chuÈn bÞ s½n tr­íc ë nhµ.

+ Nguyªn nh©n g©y « nhiÔm kh«ng khÝ (hoÆc « nhiÔm nguån n­íc, « nhiÔm do thuèc b¶o vÖ thùc vËt, « nhiÔm do chÊt r¾n)

+ HËu qu¶:...

+ BiÖn ph¸p h¹n chÕ « nhiÔm m«i tr­êng.

+ B¶n th©n em ®· lµm g× ®Ó gãp phÇn gi¶m « nhiÔm m«i tr­êng (mçi nhãm tr×nh bµy tõ 5 – 7 phót).

*GV vµ 2 HS lµm gi¸m kh¶o chÊm.

- Sau khi c¸c nhãm tr×nh bµy xong c¸c néi dung th× gi¸m kh¶o sÏ c«ng bè ®iÓm.

- C¸c nhãm ®· lµm s½n b¸o c¸o ë nhµ dùa trªn vèn kiÕn thøc, vèn hiÓu biÕt, s­u tÇm t­ liÖu, tranh H 55.1 tíi 55.4.

- §¹i diÖn b¸o c¸o, yªu cÇu nªu ®­îc:

+ Nguyªn nh©n

+ HËu qu¶

+ BiÖn ph¸p kh¾c phôc

+ §ãng gãp cña b¶n th©n

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV cho HS hoµn thµnh b¶ng 55 SGK.

*GV th«ng b¸o ®¸p ¸n ®óng.

*GV më réng: cã b¶o vÖ ®­îc m«i tr­êng kh«ng bÞ « nhiÔm th× c¸c thÕ hÖ hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai míi ®­îc sèng trong bÇu kh«ng khÝ trong lµnh, ®ã lµ sù bÒn v÷ng.

*Gi¸o viªn gi¶ng g¶i, liªn hÖ thùc tiÔn, kh¾c sau kiÕn thøc yªu cÇu häc sinh kÕt luËn vµ ghi nhí.

- HS ®iÒn nhanh kÕt qu¶ vµo b¶ng 55 kÎ s½n vµo vë bµi tËp.

- §¹i diÖn nhãm nªu kÕt qu¶ vµ nªu ®­îc:

1- a, b, d, e, i, l, n, o ,p.

2- c, d, e, g, i, k, l, m, o.

3- g, k, l, n.

4- g, k, l...

5- HS ghi thªm kÕt qu¶

=> KÕt luËn: BiÖn ph¸p h¹n chÕ « nhiÔm m«i tr­êng (SGK b¶ng 55).

Ngµy so¹n:21 / 3  / 2015

Ngµy d¹y: 01 / 4 / 2015

TiÕt 58

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

- Chän m«i tr­êng ®Ó ®iÒu tra

+ GV l­u ý: Tuú tõng ®Þa ph­¬ng mµ ®Ò xuÊt ®Þa ®iÓm ®iÒu tra:

VD: ë H¶i D­¬ng s«ng B¹ch §»ng bÞ « nhiÔm, mét khu chî, mét khu d©n c­...

*GV h­íng dÉn néi dung b¶ng 56.1

- Yªu cÇu HS:

+ T×m hiÓu nh©n tè v« sinh, h÷u sinh .

+ Con ng­êi cã nh÷ng ho¹t ®éng nµo g©y « nhiÔm m«i tr­êng.

+ §iÒn VD minh häa.

*GV h­íng dÉn néi dung b¶ng 56.2

+ T¸c nh©n g©y « nhiÔm: r¸c, ph©n ®éng vËt, ...

+ Møc ®é: th¶i nhiÒu hay Ýt.

+ Nguyªn nh©n: r¸c ch­a xö lÝ, ph©n ®éng vËt cßn ch­a ñ th¶i trùc tiÕp ra m«i tr­êng...

+ BiÖn ph¸p kh¾c phôc: lµm g× ®Ó ng¨n chÆn c¸c t¸c nh©n.

*GV cho HS chän m«i tr­êng mµ con ng­êi ®· t¸c ®éng lµm biÕn ®æi.

*GV nªu c¸ch ®iÒu tra: 4 b­íc nh­ SGK.

- Néi dung b¶ng 56.3: X¸c ®Þnh c¸c møc ®é t¸c ®éng cña con ng­êi tíi HST ®ang quan s¸t  xu h­íng biÕn ®æi c¸c thµnh phÇn trong t­¬ng lai cã thÓ theo h­íng tèt hay xÊu  Ho¹t ®éng cña con ng­êi gåm biÕn ®æi tèt hay xÊu cho hÖ sinh th¸i.

1. §iÒu tra c¸c nh©n tè sinh th¸i, t×nh h×nh  vµ møc ®é « nhiÔm m«i tr­êng trong khu vùc quan s¸t.

- HS nghe GV h­íng dÉn, ghi nhí ®Ó tiÕn hµnh ®iÒu tra.

-         Néi dung c¸c b¶ng 56.1 vµ 56.2.

 Trong néi dung b¶ng 56.1, HS ph¶i tr×nh bµy ®­îc c¸c nh©n tè v« sinh, c¸c nh©n tè h÷u sinh vµ c¸c t¸c ®éng cña con ng­êi tíi hÖ sinh th¸i ®ång ruéng; tr×nh bµy ®­îc c¸c t¸c nh©n t¸c ®éng lµm « nhiÔm hÖ sinh th¸i ®ång ruéng – n¬i ®ang trùc tiÕp quan s¸t, nhËn ®Þnh ®­îc møc ®é g©y « nhiÔm cña c¸c nh©n tè ®ã, gi¶i thÝch ®­îc nguyªn nh©n vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ã.

2. §iÒu tra t¸c ®éng cña con ng­êi tíi m«i tr­êng

- HS cã thÓ chän khu vùc ®iÒu tra: khu ®Êt hoang ®­îc c¶i t¹o thµnh khu sinh th¸i VAC, 1 ®Çm hå bÞ san lÊp ®Ó x©y nhµ...

- Nghiªn cøu kÜ c¸c b­íc tiÕn hµnh ®iÒu tra.

- N¾m ®­îc yªu cÇu cña bµi thùc hµnh.

- HiÓu râ néi dung b¶ng 56.3.

-> Thùc hiÖn theo yªu cÇu vµ h­íng dÉn cña thµy, tiÕn hµnh hµo thµnh viÖc ®iÒn c¸c th«ng tin vµo b¶ng. CÇn chó ý ®Õn xu h­íng biÕn ®æi cña hÖ sinh th¸i vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc vµ b¶o vÖ, ...

- HS ®iÒu tra theo nhãm vµo ngµy nghØ, ghi l¹i kÕt qu¶.

Ngµy so¹n:24  / 3 / 2015

Ngµy d¹y: 04 / 4 / 2015

TiÕt 59

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu:

+ C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ ®iÒu tra.

*GV cho c¸c nhãm th¶o luËn kÕt qu¶.

*GV nhËn xÐt ®¸nh gi¸ ®Æt biÖt nhÊn m¹nh vÒ møc ®é « nhiÔm vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc.

Gi¸o viªn gäi häc sinh lÇn l­ît ph¸t biÓu c¶m t­ëng sau c¸c ho¹t ®éng hùc hµnh, tõ ®ã gi¸o dôc häc sinh ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i ë ®Þa ph­¬ng

- Mçi nhãm viÕt néi dung b¸o c¸o ®· ®iÒu tra ®­îc vµo khæ giÊy to.

L­u ý: Tr×nh bµy 3 b¶ng 56.1 tíi 56.3 trªn 1 tê giÊy.

- §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

=> Chó ý nghe, ghi nhí, ...

Yªu cÇu häc lµm bµi kiÓm tra 15 phót:

C©u 1: Nªu nh÷ng nguyªn nh©n g©y « nhiÔm m«i tr­êng? C¸ch kh¾c phôc?

C©u 2: HiÖn nay ë ®Þa ph­¬ng em  con ng­êi cã nh÷ng ho¹t ®éng nµo cã thÓ g©y « nhiÔm m«i tr­êng? Trong t­¬ng lai chóng ta cÇn ph¶i lµm g× ®Ó h¹n chÕ sù huû häai m«i tr­êng do nh÷ng ho¹t ®éng cña con ng­êi?

Ngµy so¹n:26 / 3 / 2015

Ngµy d¹y: 08 / 4 / 2015

TiÕt 60

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh bµi tËp b¶ng 58.1 SGK trang 173.

*GV nhËn xÐt, th«ng b¸o ®¸p ¸n ®óng b¶ng 58.1

1- b, c, g

2- a, e. i

3- d, h, k, l.

*GV ®Æt c©u hái h­íng tíi kÕt luËn:

- Nªu c¸c d¹ng tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ ®Æc ®iÓm cña mçi d¹ng? Cho VD?

- Yªu cÇu HS thùc hiÖn  bµi tËp SGK trang 174.

- Nªu tªn c¸c d¹ng tµi nguyªn kh«ng cã kh¶ n¨ng t¸i sinh ë n­íc ta?

- Tµi nguyªn rõng lµ d¹ng tµi nguyªn t¸i sinh hay kh«ng t¸i sinh? V× sao?

- C¸ nh©n HS nghiªn cøu th«ng tin môc I SGK, trao ®æi nhãm hoµn thµnh b¶ng 58.1.

- §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

- HS dùa vµo th«ng tin vµ b¶ng 58.1 ®Ó tr¶ lêi, rót ra kÕt luËn:

- HS tù liªn hÖ vµ tr¶ lêi:

+ Than ®¸, dÇu löa, má thiÕc, s¾t, vµng...

+ Rõng lµ tµi nguyªn t¸i sinh v× b¶o vÖ vµ khai th¸c hîp lÝ th× cã thÓ phôc håi sau mçi lÇn khai th¸c.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV giíi thiÖu 2 vÊn ®Ò sö dông hîp lÝ tµi nguyªn thiªn nhiªn

+ CÇn tËn dông triÖt ®Ó n¨ng l­îng vÜnh cöu ®Ó thay thÕ dÇn n¨ng l­îng ®ang bÞ c¹n kiÖt dÇn vµ h¹n chÕ « nhiÔm m«i tr­êng.

+ §èi víi tµi nguyªn kh«ng t¸i sinh, cÇn cã kÕ häach khai th¸c thËt hîp lÝ vµ sö dông tiÕt kiÖm.

+ §èi víi tµi nguyªn t¸i sinh: ®Êt, n­íc, rõng ph¶i sö dông bªn c¹nh phôc håi.

*GV giíi thiÖu vÒ thµnh phÇn cña ®Êt: chÊt kho¸ng, n­íc, kh«ng khÝ, sinh vËt.

-Yªu cÇu HS:

- Nªu vµi trß cña ®Êt?

- V× sao ph¶i sö dông hîp lÝ tµi nguyªn ®Êt?

*GV cho HS lµm b¶ng 58.2 vµ bµi tËp môc 1 trang 174.

- VËy cÇn cã biÖn ph¸p g× ®Ó sö dông hîp lÝ tµi nguyªn ®Êt?

- N­íc cã vai trß quan träng nh­ thÕ nµo ®èi víi con ng­êi vµ sinh vËt?

- HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn. Cho HS quan s¸t H 58.2

- V× sao ph¶i sö dông hîp lÝ nguån tµi nguyªn n­íc?

Cho HS lµm bµi tËp ®iÒn b¶ng 58.3, nªu nguyªn nh©n « nhiÔm nguån n­íc vµ c¸ch kh¾c phôc.

- NÕu thiÕu n­íc sÏ cã t¸c h¹i g×?

- Trång rõng cã t¸c dông b¶o vÖ tµi nguyªn nh­ thÕ nµo?

- Sö dông tµi nguyªn n­íc nh­ thÕ nµo lµ hîp lÝ?

- HS tiÕp thu kiÕn thøc.

- Môc 1.

+ HS nghiªn cøu th«ng tin môc 1 vµ tr¶ lêi:

Nªu bËt vai trß cña ®Êt trong ®êi sèng vµ nÒn kinh tÕ.

+ Tµi nguyªn ®Êt ®ang bÞ suy tho¸i do xãi mßn, röa tr«i, nhiÔm mÆn, b¹c mµu, « nhiÔm ®Êt.

- HS th¶o luËn nhãm hoµn thµnh bµi tËp.

+ §¸nh dÊu vµo b¶ng kÎ s½n trong vë bµi tËp.

+ N­íc ch¶y chËm v× va vµo gèc c©y vµ líp th¶m môc  chèng xãi mßn ®Êt nhÊt lµ ë nh÷ng s­ên dèc.

- HS dùa vµo vèn hiÓu biÕt ®Ó nªu ®­îc: N­íc lµ thµnh phÇn c¬ b¶n cña chÊt sèng, chiÕm 90% l­îng c¬ thÓ sinh vËt, con ng­êi cÇn n­íc sinh ho¹t (250 lÝt/ 1 ng­êi/ 1 ngµy) n­íc cho ho¹t ®éng c«ng nghÞªp, n«ng nghiÖp...

+ Nguån tµi nguyªn n­íc ®ang bÞ « nhiÔm vµ cã nguy c¬ c¹n kiÖt.

+ ThiÕu n­íc lµ nguyªn nh©n g©y ra nhiÒu bÖnh tËt do mÊt vÖ sinh, ¶nh h­ëng tíi mïa mµng, h¹n h¸n, kh«ng ®ñ n­íc cho gia sóc.

+ Trång rõng t¹o ®iÒu kiÖn cho tuÇn hoµn n­íc, t¨ng n­íc bèc h¬i vµ n­íc ngÇm.

- HS th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi c©u hái vµ rót ra kÕt luËn.

- HS dùa vµo vèn kiÕn thøc cña m×nh ®Ó tr¶ lêi c©u hái.

Ngµy so¹n:01 / 4 / 2015

Ngµy d¹y: 11 / 4 / 2015

TiÕt 61

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

- V× sao cÇn ph¶i kh«i phôc vµ gi÷ g×n thiªn nhiªn hoang d·?

*GV giíi thiÖu thªm vÒ n¹n ph¸ rõng: §Çu thÕ kØ XX, S rõng thÕ giíi lµ 6 tØ ha, n¨m 1958 lµ 4,4 tØ ha, n¨m 1973 lµ 3,8 tØ ha, n¨m 1995 lag 2,3 tØ ha.

ViÖt Nam tèc ®é mÊt rõng 200.000 ha/n¨m.

- V× sao g×n gi÷ thiªn nhiªn hoang d· lµ gãp phÇn gi÷ c©n b»ng sinh th¸i?

- HS nghiªncøu SGK, kÕt hîp víi kiÕn thøc bµi tr­íc vµ tr¶ lêi c©u hái.

- Qua c¸c ý kiÕn tr¶ lêi, HS nhËn xÐt, bæ sung rót ra kÕt luËn vµ ghi nhí.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV treo c¸c tranh ¶nh H 59 kh«ng cã chó thÝch vµo khæ giÊy to. yªu cÇu HS chän nh÷ng m¶nh h×a in s½n ch÷ g¾n vµo tranh sao cho phï hîp.

- Nªu c¸c biÖn ph¸p chñ yÕu b¶o vÖ thiªn nhiªn hoang d·?

*GV ph©n biÖt cho SH khu b¶o tån thiªn nhiªn vµ v­ên quèc gia.

- KÓ tªn c¸c v­ên quèc gia ë ViÖt Nam?

- KÓ tªn nh÷ng sinh vËt cã tªn trong s¸ch ®á cÇn ®­îc b¶o vÖ?

*GV yªu cÇu HS hoµn thµnh cét 2, b¶ng 59 SGK.

*GV nhËn xÐt vµ ®­a ra ®¸p ¸n ®óng; liªn hÖ thùc tiÔn, gi¶i thÝch vµ gi¶ng gi¶i ®Ó kh¾c s©u kiÕn thøc cho häc sinh.

- C¸c nhãm quan s¸t tranh t×m hiÓu ý nghÜa, g¾n c¸c m¶nh b×a thÓ hiÖn néi dung.

- HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc trong H 59, tr¶ lêi c©u hái vµ rót ra kÕt luËn.

+ V­ên quèc gia Ba BÓ, Ba V×, C¸t Bµ, BÕn Ðn, C«n §¶o, Cóc Ph­¬ng...

+ Sao la, sÕu ®Çu ®á....

- HS nghiªn cøu néi dung c¸c biÖn ph¸p, trao ®æi nhãm ®iÒn c¸c biÖn vµo b¶ng 59, kÎ vµo vë bµi tËp:

+ C¶i t¹o khÝ hËu, h¹n chÕ xãi mßn ®Êt, h¹n chÕ h¹n h¸n, lò lôt...

+ §iÒu hßa l­îng n­íc, h¹n chÕ lò lôt, h¹n h¸n, cã n­íc më réng S trång trät, t¨ng n¨ng suÊt c©y trång.

+ T¨ng ®é mµu mì cho ®Êt, phñ xanh vïng ®Êt trèng bá hoang, ph©n h÷u c¬ ®­îc xö lÝ ®óng kÜ thuËt, kh«ng mang mÇm bÖnh cho ng­êi vµ ®éng vËt.

+ Lµm ®Êt kh«ng bÞ c¹n kiÖt nguån dinh d­ìng, tËn dông hiÖu suÊt sö dông ®Êt, t¨ng n¨ng suÊt c©y trång.

+ §em l¹i lîi Ých kinh tÕ, cã ®ñ kinh phÝ ®Çu t­ cho c¶i t¹o ®Êt.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

- Cho HS th¶o luËn bµi tËp:

+ Tr¸ch nhiÖm cña HS trong viÖc b¶o vÖ thiªn nhiªn.

+ Tuyªn truyÒn nh­ thÕ nµo cho mäi ng­êi cïng hµnh ®éng ®Ó b¶o vÖ thiªn nhiªn.

- HS th¶o luËn vµ nªu ®­îc:

+ Kh«ng vøt r¸c bõa b·i, tÝch cùc tham gia vÖ sinh c«ng céng, vÖ sinh c«ng viªn, tr­êng häc, ®­êng phè...

+ Kh«ng chÆt ph¸ c©y cèi bõa b·i, tÝch cùc trång c©y, ch¨m sãc vµ b¶o vÖ c©y.

+ Tuyªn truyÒn vÒ gi¸ trÞ cña thiªn nhiªn vµ môc ®Ých b¶o vÖ thiªn nhiªn cho b¹n bÌ vµ céng ®ång.

Ngµy so¹n: 06 / 4 / 2015

Ngµy d¹y: 15 / 4 / 2015

TiÕt 62

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV cho SH quan s¸t tranh, ¶nh c¸c hÖ sinh th¸i, nghiªn cøu b¶ng 60.1 vµ tr¶ lêi c©u hái:

- Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm cña c¸c hÖ sinh th¸i trªn c¹n, n­íc mÆn vµ hÖ sinh th¸i n­íc ngät?

*GV cho HS quan s¸t l¹i tranh vµ nhËn xÐt ý kiÕn HS:

- Cho VD vÒ hÖ sinh th¸i?

*GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸, bæ sung:

Mçi hÖ sinh th¸i ®Æc tr­ng bëi c¸c ®Æc ®iÓm: khÝ hËu, ®éng vËt, thùc vËt. §Æc ®iÓm riªng: hÖ ®éng vËt, hÖ thùc vËt, ph©n tÇng chiÕu s¸ng...

- HS quan s¸t tranh ¶nh kÕt hîp nghiªn cøu b¶ng 60.1 vµ ghi nhí kiÕn thøc.

- Mét vµi HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

- HS t×m VD qua tranh ¶nh, kiÕn thøc thùc tÕ.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

- Cho HS tr¶ lêi c¸c c©u hái:

- V× sao ph¶i b¶o vÖ hÖ sinh th¸i rõng?

- C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ sinh th¸i rõng mang l¹i hiÖu qu¶ nh­ thÕ nµo?

*GV nhËn xÐt ý kiÕn cña HS vµ ®­a ra ®¸p ¸n.

*GV l­u ý HS: Víi HS thµnh phè, viÖc b¶o vÖ hå, c©y trong v­ên hoa, c«ng viªn lµ gãp phÇn b¶o vÖ hÖ sinh th¸i.

- Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái:

- T¹i sao ph¶i b¶o vÖ hÖ sinh th¸i biÓn?

- Yªu cÇu HS th¶o luËn vÒ c¸c t×nh huèng nªu ra trong b¶ng 60.3 vµ ®­a ra c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ phï hîp.

*GV ch÷a bµi b»ng c¸ch cho c¸c nhãm lªn ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng ®Ó c¶ líp nhËn xÐt.

+ Cho HS liªn hÖ: HS, sinh viªn vïng biÓn H¹ Long, SÇm S¬n... tù nguyÖn nhÆt r¸c trªn b·i biÓn vµo mïa du lÞch.

- Cho HS tr¶ lêi c¸c c©u hái:

- T¹i sao ph¶i b¶o vÖ c¸c hÖ sinh th¸i n«ng nghiÖp?

- Cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo ®Ó b¶o vÖ hÖ sinh th¸i n«ng nghiÖp?

- C¸ nh©n nghiªn cøu SGK, ghi nhí kiÕn thøc, tr¶ lêi c©u hái vµ nªu ®­îc:

+ Vai trß quan träng cña hÖ sinh th¸i rõng.

+ HÖ sinh th¸i rrõng ViÖt Nam ®· bÞ khai th¸c qu¸ møc.

- C¸ nh©n nghiªn cøu néi dung b¶ng 60.2 SGK, th¶o luËn hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ, ®¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

- HS nªu ®­îc:

+ BiÓn ®· cho con ng­êi nh÷ng g×?

+ Con ng­êi ®· khai th¸c sinh vËt biÓn qu¸ møc nh­ thÕ nµo? biÓn bÞ « nhiÔm nh­ thÕ nµo?

- HS nghiªn cøu b¶ng 60.3, th¶o luËn nhãm ®­a ra t×nh huèng phï hîp.

- §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶, c¸c nhãm kh¸c bæ sung.

- HS nghiªn cøu SGK, ghi nhí kiÕn thøc vµ tr¶ lêi c©u hái: HÖ sinh th¸i n«ng nghiÖp cung cÊp l­¬ng thùc, thùc phÈm nu«i sèng con ng­êi.

- HS nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi c©u hái, rót ra kÕt luËn.

Ngµy so¹n: 10 / 4 / 2015

Ngµy d¹y:18 / 4 / 2015

TiÕt 63

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV ®Æt c©u hái:

- V× sao ph¶i ban hµnh luËt b¶o vÖ m«i tr­êng?

- NÕu kh«ng cã luËt b¶o vÖ m«i tr­êng th× hËu qu¶ sÏ nh­ thÕ nµo?

- Cho HS lµm bµi tËp b¶ng 61.

*GV cho c¸c nhãm lªn b¶ng ghi ý kiÕn vµo cét 3 b¶ng 61.

*GV cho trao ®æi gi÷a c¸c nhãm vÒ hËu qu¶ cña viÖc kh«ng cã luËt b¶o vÖ m«i tr­êng vµ rót ra kÕt luËn.

- HS tr¶ lêi ®­îc:

+ LÝ do ban hµnh luËt lµ do m«i tr­êng bÞ suy tho¸i vµ « nhiÔm nÆng.

- HS trao ®æi nhãm hoµn thµnh néi dung cét 3 b¶ng 61 SGK.

- §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV giíi thiÖu s¬ l­îc vÒ néi dung luËt b¶o vÖ m«i tr­êng gåm 7 ch­¬ng, nh­ng ph¹m vi bµi häc chØ nghiªn cøu ch­¬ng II vµ III.

- Yªu cÇu 1 HS ®äc to :

+ GV l­u ý HS: sù cè m«i tr­êng lµ c¸c tai biÕn hoÆc rñi ro x¶y ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña con ng­êi hoÆc do biÕn ®æi bÊt th­êng cña thiªn nhiªn g©y suy tho¸i m«i tr­êng nghiªm träng.

- Em ®· thÊy cã sù cè m«i tr­êng ch­a vµ em ®· lµm g×?

-HS ®äc néi dung.

+ Ch¸y rõng, lë ®Êt, lò lôt, sËp hÇm, sãng thÇn...

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV yªu cÇu HS:

- Tr¶ lêi 2 c©u hái môc  SGK trang 185.

*GV nhËn xÐt, bæ sung vµ yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.

*GV liªn hÖ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, mçi ng­êi d©n ®Òu rÊt hiÓu luËt vµ thùc hiÖn tèt  m«i tr­êng ®­îc b¶o vÖ vµ bÒn v÷ng.

- C¸ nh©n suy nghÜ hoÆc trao ®æi nhãm vµ nªu ®­îc:

+ T×m hiÓu luËt

+ ViÖc cÇn thiÕt ph¶i chÊp hµnh luËt

+ Tuyªn truyÒn d­íi nhiÒu h×nh thøc

+ Vøt r¸c bõa b·i lµ vi ph¹m luËt.

- HS cã thÓ kÓ c¸c viÖc lµm thÓ hiÖn chÊp hµnh luËt b¶o vÖ m«i tr­êng ë 1 sè n­íc

VD: Singapore: vøt mÈu thuèc l¸ ra ®­êng bÞ ph¹t 5 USD vµ t¨ng ë lÇn sau.

Ngµy so¹n: 13 / 4 / 2015

Ngµy d¹y: 22 / 4 / 2015

TiÕt 64

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV chia líp thµnh 8 nhãm nhá.

- 2 nhãm cïng th¶o luËn 1 chñ ®Ò

- Mçi chñ ®Ò th¶o luËn 15 phót. Tr¶ lêi c¸c c©u hái vµo khæ giÊy lín.

*Yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh th¶o luËn hoµn thµnh viÖc tr¶ lêi c¸c c©u hái cã liªn quan ®Õn c¸c vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng theo chñ ®Ò ®· chän.

- Nh÷ng hµnh ®éng nµp hiÖn nay ®ang vi ph¹m LuËt b¶o vÖ m«i tr­êng?

- HiÖn nay nhËn thøc cña ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng  vÒ vÊn ®Ò ®ã ®· ®óng nh­ luËt b¶o vÖ m«i tr­êng quy ®Þnh ch­a?

- ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vµ nh©n d©n cÇn lµm g× ®Ó thùc hiÖn tèt luËt b¶o vÖ m«i tr­êng?

- Nh÷ng khã kh¨n  trong viÖc thùc hiÖn luËt b¶o vÖ m«i tr­êng lµ g×? Cã c¸ch nµo kh¾c phôc?

- Tr¸ch nhiÖm cña mçi HS trong viÖc thùc hiÖn tèt luËt b¶o vÖ m«i tr­êng lµ g×?

*GV yªu cÇu c¸c nhãm treo tê giÊy cã viÕt néi dung lªn b¶ng ®Ó tr×nh bµy vµ c¸c nhãm kh¸c tiªn theo dâi.

*GV nhËn xÐt phÇn th¶o luËn theo chñ ®Ò cña nhãm vµ bæ sung (nÕu cÇn).

- T­¬ng tù nh­ vËy víi 3 chñ ®Ò cßn l¹i.

- Mçi nhãm:

+ Chän 1 chñ ®Ò

+ Nghiªn cøu kÜ néi dung luËt

+ Nghiªn cøu c©u hái

+ Liªn hÖ thùc tÕ ë ®Þa ph­¬ng

+ Thèng nhÊt ý kiÕn, ghi vµo giÊy khæ lín.

- VD ë chñ ®Ò: Kh«ng ®æ r¸c bõa b·i, yªu cÇu:

+ NhiÒu ng­êi vøt r¸c bõa b·i ®Æc biÖt lµ n¬i c«ng céng.

+ NhËn thøc cña ng­êi d©n vÒ vÊn ®Ò nµy cßn thÊp, ch­a ®óng luËt.

+ ChÝnh quyÒn cÇn cã biÖn ph¸p thu gän r¸c, ®Ò ra quy ®Þnh ®èi víi tõng hé, tæ d©n phè.

+ Khã kh¨n trong viÖc thùc hiÖn luËt  b¶o vÖ m«i tr­êng lµ ý thøc cña ng­êi d©n cßn thÊp, cÇn tuyªn truyÒn ®Ó ng­êi d©n hiÓu vµ thùc hiÖn.

+ HS ph¶i tham gia tÝch cùc vµo viÖc tuyªn truyÒn, ®i ®Çu trong ciÖc thùc hiÖn luËt b¶o vÖ m«i tr­êng.

- §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c theo dâi vµ nhËn xÐt, ®Æt c©u hái ®Ó cïng th¶o luËn.

Ngµy so¹n: 16 / 4 / 2015

Ngµy d¹y: 25 /4  / 2015

TiÕt 65

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV cã thÓ tiÕn hµnh nh­ sau:

- Chia 2 HS cïng bµn lµm thµnh 1 nhãm

- Ph¸t phiÕu cã néi dung c¸c b¶ng nh­ SGK (GV ph¸t bÊt k× phiÕu cã néi dung nµo trªn giÊy tr¾ng)

- Yªu cÇu HS hoµn thµnh

*GV ch÷a bµi nh­ sau:

+ Gäi bÊt k× nhãm nµo, nÕu nhãm cã phiÕu trªn giÊy th× GV cho ®äc, cßn nÕu nhãm cã phiÕu trªn giÊy th× HS tr×nh bµy.

+ GV ch÷a lÇn l­ît c¸c néi dung vµ gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc nÕu cÇn.

*GV th«ng b¸o ®¸p ¸n lªn b¶ng ®Ó c¶ líp theo dâi, ®èi chiÕu vµ ®iÒu chØnh c¸c kÕt luËn cña m×nh.

- C¸c nhãm nhËn phiÕu ®Ó hoµn thµnh néi dung.

- L­u ý t×m VD ®Ó minh häa.

- Thêi gian lµ 10 phót.

- C¸c nhãm thùc hiÖn theo yªu cÇu cña GV.

- C¸c nhãm bæ sung ý kiÕn nÕu cÇn vµ cã thÓ hái thªm c©u hái kh¸c trong néi dung cña nhãm ®ã.

- HS theo dâi vµ söa ch÷a nÕu cÇn.

M«i tr­êng

Nh©n tè sinh th¸i (NTST)

VÝ dô minh ho¹

M«i tr­êng n­íc

NTST v« sinh

NTST h÷u sinh

- ¸nh s¸ng

- §éng vËt, thùc vËt, VSV.

M«i tr­êng trong ®Êt

NTST v« sinh

NTST h÷u sinh

- §é Èm, nhiÖt ®é

- §éng vËt, thùc vËt, VSV.

M«i tr­êng trªn mÆt ®Êt

NTST v« sinh

NTST h÷u sinh

- §é Èm, ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é

- §éng vËt, thùc vËt, VSV, con ng­êi.

M«i tr­êng sinh vËt

NTST v« sinh

NTST h÷u sinh

- §é Èm, nhiÖt ®é, dinh d­ìng.

- §éng vËt, thùc vËt, con ng­êi.

Nh©n tè sinh th¸i

Nhãm thùc vËt

Nhãm ®éng vËt

¸nh s¸ng

- Nhãm c©y ­a s¸ng

- Nhãm c©y ­a bãng

- §éng vËt ­a s¸ng

- §éng vËt ­a tèi.

NhiÖt ®é

- Thùc vËt biÕn nhiÖt

- §éng vËt biÕn nhiÖt

- §éng vËt h»ng nhiÖt

§é Èm

- Thùc vËt ­a Èm

- Thùc vËt chÞu h¹n

- §éng vËt ­a Èm

- §éng vËt ­a kh«.

Quan hÖ

Cïng loµi

Kh¸c loµi

Hç trî

- QuÇn tô c¸ thÓ

- C¸ch li c¸ thÓ

- Céng sinh

- Héi sinh

C¹nh tranh

(hay ®èi ®Þch)

- C¹nh tranh thøc ¨n, chç ë.

- C¹nh tranh trong mïa sinh s¶n

- ¡n thÞt nhau

- C¹nh tranh

- KÝ sinh, nöa kÝ sinh

- Sinh vËt nµy ¨n sinh vËt kh¸c.

Ngµy so¹n: 16 / 4 / 2015

Ngµy d¹y: 25 /4  / 2015

TiÕt 67

Kh¸i niÖm

VÝ dô minh ho¹

- QuÇn thÓ: lµ tËp hîp nh÷ng c¸c thÓ cïng loµi, sèng trong 1 kh«ng gian nhÊt ®Þnh, ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, cã kh¶ n¨ng sinh s¶n.

- QuÇn x·: lµ tËp hîp nh÷ng quÇn thÓ sinh vËt kh¸c loµi, cïng sèng trong 1 kh«ng gian x¸c ®Þnh, cã mèi quan hÖ g¾n bã nh­ mét thÓ thèng nhÊt nªn cã cÊu tróc t­¬ng ®èi æn ®Þnh, c¸c sinh vËt trong quÇn x· thÝch nghi víi m«i tr­êng sèng.

- C©n b»ng sinh häc lµ tr¹ng th¸i mµ sè l­îng c¸ thÓ  mçi quÇn thÓ trong quÇn x· dao ®éng quanh vÞ trÝ c©n b»ng nhê khèng chÕ sinh häc.

- HÖ sinh th¸i bao gåm quÇn x· sinh vËt vµ khu vùc sèng cña quÇn x·, trong ®ã c¸c sinh vËt lu«n t¸c ®éng lÉn nhau vµ t¸c ®éng qua l¹i víi nh©n tè v« sinh cña m«i tr­êng t¹o thµnh mét hÖ thèng hoµn chØnh vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh.

- Chuçi thøc ¨n: lµ mét d·y nhiÒu loµi sinh vËt cã mèi quan hÖ dinh d­ìng víi nhau, mçi loµi lµ mét m¾t xÝch, võa lµ m¾t xÝch tiªu thô m¾t xÝch phÝa tr­íc, võa bÞ m¾t xÝch phÝa sau tiªu thô.

- L­íi thøc ¨n lµ c¸c chuçi thøc ¨n cã nhiÒu m¾t xÝch chung.

VD: QuÇn thÓ th«ng 3 l¸ ë  §µ L¹t, cä Phó Thä, voi Ch©u Phi sèng tªn d¶o Ma®agasca...

VD; QuÇn x· ao, quÇn x· rõng Cóc Ph­¬ng...

VD: Thùc vËt ph¸t triÓn  s©u ¨n thùc vËt t¨ng  chim ¨n s©u t¨ng  s©u ¨n thùc vËt gi¶m.

VD: HÖ sinh th¸i rõng nhiÖt ®íi, rõng ngËp mÆn, biÓn, th¶o nguyªn...

+ Rau  S©u  Chim ¨n s©u  §¹i bµng  VSV.

C¸c ®Æc tr­ng

Néi dung c¬ b¶n

ý nghÜa sinh th¸i

TØ lÖ ®ùc/ c¸i

- PhÇn lín c¸c quÇn thÓ cã tØ lÖ ®ùc: c¸i lµ 1:1

- Cho thÊy tiÒm n¨n sinh s¶n cña quÇn thÓ

Thµnh phÇn nhãm tuæi

QuÇn thÓ gåm c¸c nhãm tuæi:

- Nhãm tuæi tr­íc sinh s¶n

- Nhãm tuæi sinh s¶n

- Nhãm sau sinh s¶n

- T¨ng tr­ëng khèi l­îng vµ kÝch th­íc quÇn thÓ

- QuyÕt ®Þnh møc sinh s¶n cña quÇn thÓ

- Kh«ng ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn cña quÇn thÓ.

MËt ®é quÇn thÓ

- Lµ sè l­îng sinh vËt trong 1 ®¬n vÞ diÖn tÝch hay thÓ tÝch.

- Ph¶n ¸nh c¸c mèi quan hÖ trong quÇn thÓ vµ ¶nh h­ëng tíi c¸c ®Æc tr­ng kh¸c cña quÇn thÓ.

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

*GV cho HS nghiªn cøu c¸c c©u hái ë SGK trang 190, th¶o luËn nhãm ®Ó tr¶ lêi:

- (NÕu hÕt giê th× phÇn nµy HS tù tr¶ lêi).

- C¸c nhãm nghiªn cøu c©u hái, th¶o luËn ®Ó tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.

Ngµy so¹n: 21 / 4 / 2015

Ngµy d¹y: 29 / 4 / 2015

TiÕt 66