|
Hoạt động 1: tìm hiểu đời sống cơ cực của nhân dân dưới triều Nguyễn (12’)
? Dưới chính sách bảo thủ của nhà Nguyễn, đời sống ND ra sao? Biểu hiện như thế nào?
- Nhân dân, nhất là nông dân ngày càng cơ cực
- Địa chủ, cường hào cướp ruộng đất
- Quan lại tham nhũng
- Tô thuế nặng nề, bệnh dich đói kém
GV: nhấn mạnh (1842, bão to ở Nghệ An làm đổ hơn 4 vạn nóc nhà, hơn 5.000 người chết)
HS: đọc trích đoạn sgk
? Qua đoạn trích, em có nhận xét gì về chính quyền PK nhà Nguyễn?
HS: Quan lại từ trung ương đến địa phương ra sức đục khoét bóc lột nhân dân, XH loạn lạc, không còn kỷ cương phép nước.
? Thái độ của nhân dân như thế nào?
(Căm phẫn, oán giận, vùng lên đấu tranh)
Hoạt động 2: Tìm hiểu về các cuộc nổi dậy cụ thể của nông dân (24’)
* GV: Dùng lược đồ chỉ vị trí các cuộc KN bùng nổ, tên các thủ lĩnh.
? Trình bày những hiểu biết của mình về Phan Bá Vành?
(Làng Minh Giáng – Thái Bình, xuất thân từ gia đình nghèo)
? Nguyên nhân nào khiến cho Phan Bá Vành KN?
HS: Bất bình với giai cấp thống trị, 1821, nhân nạn đói ở TB, Nam Định, ông kêu gọi ND KN.
GV: Thuật lại cuộc KN của Phan Bá Vành
(XD căn cứ ở Trà Lũ – Lan rộng khắp tỉnh Nam Định sang TB, Hải Dương, Quảng Ninh)
? Nông Văn Vân là ai? Vì sao ông lại nổi dậy KN?
GV: Tường thuật lại cuộc KN.
Đây là cuộc KN tiêu biểu của đồng bào dân tộc thiểu số
? Cho biết một vài nét về Lê Văn Khôi?
HS: Một thổ bào ở Cao Bằng vào Nam KN.
- Cuộc KN được ND 6 tỉnh Nam Kỳ tham gia, sau đó bị Thái Công Triều làm phản, Lê Văn Khôi bị cô lập
Đây là cuộc KN tiêu biểu ở phía Nam được nhiều người tham gia
? Cho biết một vài nét về Cao Bá Quát?
HS: Nhà thơ lỗi lac, nhà nho yêu nước, căm thù chế độ nhà Nguyễn, thương dân.
GV: Tường thuật cuộc KN
Đây là cuộc KN của nông dân có sự tham gia của nhà Nho
?: Em có nhận xét gì về phạm vi của đấu tranh KN?
(Rộng khắp – Qui mô lớn)
HS thảo luận: Các cuộc KN trên có gì giống và khác nhau ?
-
Giống: Chống lại chính quyền nhà Nguyễn, kết quả đều bị đàn áp.
-
Khác nhau : Tính chất Nông dân
Dân tộc
Người lãnh đạo
? Vì sao các cuộc KN đều bị đàn áp ?
+ Phân tán, thiếu sự liên kết về lực lượng, bị triều đình đàn áp dã man
? Các cuộc KN trên chứng tỏ điều gì?
HS :Chứng tỏ tinh thần chiến đấu dũng cảm của ND.
? Qua phong trào KN chống lại triều đình của ND đã nói lên thực trạng gì?
GV : Cuộc sống nhân dân khổ cực, mâu thuẫn với giai cấp thống trị sâu sắc. Chính quyền phong kiến nhà Nguyễn sớm muộn cũng bị lật đổ.
|
II. CÁC CUỘC NỔI DẬY CỦA NHÂN DÂN
1. Đời sống nhân dân dưới triều Nguyễn
- Đời sống ND vô cùng cực khổ,
- Tô thuế nặng nề, bệnh dịch, đói kém hoành hành
2. Các cuộc nổi dậy
a. Cuộc KN của Phan Bá Vành (1821 – 1827)
- Xây dựng căn cứ ở Trà Lũ (Nam Định) và lan rộng sang các tỉnh TB –Quảng Ninh – Hải Dương
- Đầu 1827, quân triều đình bao vây tấn công dữ dội, Phan Bá Vành bị bắt, ông đã tự vẫn để giữ tròn khí tiết. Cuộc KN bị đàn áp
b. Cuộc KN của Nông Văn Vân
- Địa bàn: Miền núi Việt Bắc
- Hai lần nhà Nguyễn đem quân đàn áp đều bị thất bại.
- Mãi đến 1835, ông bị bao vây và chết trong rừng
c. Cuộc KN của Lê Văn Khôi (1833-1835)
- Cuộc KN được nhân nhân 6 tỉnh Nam Kì tham gia.
- 1834, Lê Văn Khôi qua đời, con trai ông lên thay bị Thái Công Triều làm phản
- 1825, cuộc KN bị đàn áp
d. Cuộc KN của Cao Bá Quát (1854-1856)
- Kế hoạch bị bài lộ, cuộc KN nổ ra sớm
- 1855, Cao Bá Quát hi sinh
1856, cuộc Kn bị dập tắt
|
