Tap hop bo giao an GDCD lop 12 moi

Baøi 1 PHAÙP LUAÄT VAØ ÑÔØI SOÁNG ( 3 tieát ) I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: 1.Veà kieán thöùc: - Neâu ñöôïc khaùi nieäm, baûn chaát cuûa phaùp luaät ; moái quan heä giöõa phaùp luaät vôùi kinh teá, chính trò, ñaïo ñöùc. - Hieåu ñöôïc vai troø cuûa phaùp luaät ñoái vôùi ñôøi soáng cuûa moãi caù nhaân, nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi. 2.Veà kiõ naêng: - Bieát ñaùnh giaù haønh vi xöû söï cuûa baûn thaân vaø cuûa nhöõng ngöôøi xung quanh theo caùc chuaån möïc cuûa phaùp luaät. 3.Veà thaùi ñoä: - Coù yù thöùc toâ

Thể loại Giáo án bài giảng Khác

Số trang 1

Ngày tạo 8/9/2009 10:48:49 AM +00:00

Loại tệp doc

Kích thước 1.02 M

Tên tệp taphopbogiaoangdcdlop12moi doc

Download

Baøi 1

PHAÙP LUAÄT VAØ ÑÔØI SOÁNG

( 3 tieát )

I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC:

1.Veà kieán thöùc:

- Neâu ñöôïc khaùi nieäm, baûn chaát cuûa phaùp luaät ; moái quan heä giöõa phaùp luaät vôùi kinh teá, chính

trò, ñaïo ñöùc.

- Hieåu ñöôïc vai troø cuûa phaùp luaät ñoái vôùi ñôøi soáng cuûa moãi caù nhaân, nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi.

2.Veà kiõ naêng:

- Bieát ñaùnh giaù haønh vi xöû söï cuûa baûn thaân vaø cuûa nhöõng ngöôøi xung quanh theo caùc chuaån

möïc cuûa phaùp luaät.

3.Veà thaùi ñoä:

- Coù yù thöùc toân troïng phaùp luaät ; töï giaùc soáng, hoïc taäp theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.

II. NOÄI DUNG :

1. Troïng taâm:

- Khaùi nieäm phaùp luaät (bao goàm ñònh nghóa phaùp luaät , caùc ñaëc tröng cuûa phaùp luaät).

- Baûn chaát giai caáp vaø baûn chaát xaõ hoäi cuûa phaùp luaät.

- Moái quan heä giöõa phaùp luaät vôùi kinh teá, chính trò vaø ñaïo ñöùc.

- Vai troø cuûa phaùp luaät ñoái vôùi Nhaø nö ôùc, xaõ hoäi vaø moãi coâng d aân.

2. Moät soá kieán thöùc caàn löu yù:

a) Ñònh nghóa phaùp luaät:

Do nhöõng nguyeân nhaân khaùc nhau, cho ñeán nay, nhieàu ngöôøi vaãn thöôøng nghó raèng phaùp luaät chæ laø nhöõng ñieàu caám ñoaùn, laø söï haïn cheá töï do caù nhaân, laø vieäc xöû phaït…, töø ñoù hình thaønh trong moät boä phaän daân cö thaùi ñoä e ngaïi, xa laï vôùi phaùp luaät, coi phaùp luaät chæ laø vieäc cuûa Nhaø nöôùc… Ñeå giuùp HS coù nhaän thöùc vaø thaùi ñoä, tình caûm ñuùng ñaén ñoái vôùi phaùp luaät, caàn nhaán maïnh: Phaùp luaät laø heä thoáng nhöõng quy taéc xöû söï coù tính baét buoäc chung , do nhaø nöôùc xaây döïng, ban haønh vaø baûo ñaûm thöïc hieän baèng quyeàn löïc cuûa nhaø nöôùc. Trong tröôøng hôïp caù nhaân, toå chöùc naøo ñoù vi phaïm thì seõ bò xöû lí nghieâm minh, keå caû bò aùp duïng caùc bieän phaùp cöôõng cheá. Tuy nhieân, phaùp luaät khoâng phaûi chæ laø nhöõng ñieàu caám ñoaùn, maø phaùp luaät bao goàm caùc quy ñònh veà nhöõng vieäc ñöpôïc laøm, phaûi laøm vaø khoâng ñöôïc laøm. Muïc ñích xaây döïng vaø ban haønh phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc chính laø ñeå quaûn lí ñaát nöôùc, baûo ñaûm cho xaõ hoäi oån ñònh vaø phaùt trieån, baûo ñaûm cho caùc quyeàn töï do daân chuû vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa coâng daân.

b) Caùc ñaëc tröng cuûa phaùp luaät phaûn aùnh nguoàn goác , baûn chaát cuûa phaùp luaät.

+ Tính quy phaïm phoå bieán phaûn aùnh nguoàn goác xaõ hoäi, baûn chaát xaõ hoäi cuûa phaùp luaät . Trong cuoäc soáng giao löu daân söï haøng ngaøy , moãi caù nhaân tham gia vaøo raát nhieàu moái quan heä xaõ hoäi khaùc nhau, vì vaäy , xeùt veà baûn chaát xaõ hoäi , Maùc ñaõ coi “ baûn chaát cuûa con ngöôøi laø toång hoaø taát caû nhöõng quan heä xaõ hoäi ”. Töø caùc moái quan heä xaõ hoäi laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn qua moät quaù trình saøn loïc laâu daøi trong nhöõng ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi , vaên hoaù cuï theå, ñaõ daàn hình thaønh caùc quy taéc xöû xöï ñaùp öùng ôû möùc ñoä nhaát ñònh caùc nhu caàu , lôïi ích chung cuûa nhöõng caù nhaân , nhöõng coäng ñoàng ngöôøi khaùc nhau khi tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi .Ví duï , xeùt töø goùc ñoä cuûa hoaït ñoäng saûn xuaát xaõ hoäi , AÊng-ghen ñaõ phaân tích , taïi moät giai ñoaïn phaùt trieån nhaát ñònh cuûa löïc löôïng saûn xuaát , cuûa phaân coâng lao ñoäng ñaõ “ phaùt sinh nhu caàu phaûi taäp hôïp döôùi moät quy taéc chung , nhöõng haønh vi saûn xuaát, phaân phoái, trao ñoåi s aûn phaåm, nhöõng haønh vi naøy cöù taùi dieãn haøng ngaøy vaø phaûi laøm theá naøo ñeå moïi ngöôøi phaûi phuïc tuøng nhöõng

ñieàu kieän chung cuûa saûn xuaát vaø trao ñoåi . Quy taéc ñoù tröôùc tieân laø thoùi quen , sau thaønh “ phaùp luaät ”

Nhö vaäy, xeùt töø nguoàn goác xaõ hoäi , phaùp luaät laø söï moâ hình hoaù, khuoân maãu hoaù nhöõng thoùi quen , taäp quaùn , nhöõng quy taéc xöû söï ñöôïc hình thaønh töø chính nhu caàu khaùch quan cuûa con ngöôøi khi tham gia vaøo caùc quan heä xaõ hoäi trong caùc lónh vöïc khaùc nhau cuûa ñôøi soáng.

+ Tính quyeàn löïc , tính baét buoäc chung phaûn aùnh baûn chaát giai caáp cuûa phaùp luaät. Khoâng phaûi moïi quy taéc xöû söï , moïi taäp quaùn hình thaønh töø caùc quan heä xaõ hoäi ñeàu trôû thaønh phaùp luaät. Trong xaõ hoäi coù phaân chia thaønh giai caáp vaø caùc taàng lôùp xaõ hoäi khaùc nhau ñeàu luoân toàn taïi nhöõng lôïi ích khaùc nhau, thaäm chí ñoái khaùng nhau, vì vaäy, khoâng phaûi luùc naøo xaõ hoäi cuõng coù khaû naêng, töï ñieàu chænh ñeå tìm ra khuoân maãu chung cho haønh vi öùng xöû cuûa caùc caù nhaân , coäng ñoàng . Nhaø nöôùc vôùi tö caùch laø toå chöùc ñaëc bieät cuûa quyeàn löïc chính trò ñeå thöïc hieän caùc chöùc naêng quaûn lí nhaèm duy trì xaõ hoäi phuø hôïp vôùi lôïi ích cuûa giai caáp thoáng trò trong xaõ hoäi. Phaùp luaät chính laø coâng cuï ñeå nhaø nöôùc ñieàu ch ænh c aùc quan heä xaõ hoäi phaùt trieån trong moät traät töï phuø hôïp vôùi yù chí cuûa giai caáp thoáng trò . Moät maët, Nhaø nöôùc löïa choïn nhöõng quy taéc xöû söï ñaõ phuø hôïp hoaëc söûa ñoåi cho phuø hôïp vôùi lôïi ích cuûa giai caáp thoáng trò ñeå ban haønh thaønh caùc quy phaïm phaùp luaät coù giaù trò baét buoäc thöïc hieän chung ñoái vôùi moïi thaønh vieân trong xaõ hoäi . Maët khaùc , khi caùc ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi thay ñoåi , xuaát hieän nhöõng loaïi quan heä xaõ hoäi môùi chöa coù tieàn leä, Nhaø nöôùc phaûi chuû ñoäng naém baét thöïc tieãn, döï baùo nhu caàu ñeå xaây döïng caùc moâ hình, khuoân maãu môùi nhaèm höôùng caùc quan heä xaõ hoäi ñoù phaùt trieån theo yù chí cuûa mình ñoàng thôøi phuø hôïp vôùi quy luaät khaùch quan , thuùc ñaåy tieán boä xaõ hoäi. Nhaø nöôùc laø ñaïi dieän cho quyeàn löïc coâng, vì vaäy , phaùp luaät do Nhaø nöôùc ban haønh mang tính quyeàn löïc , tính baét buoäc chung vaø phaûi ñöôïc thöïc hieän trong ñôøi soáng xaõ hoäi .

Nhö vaäy , phaùp luaät laø hieän töôïng vöøa mang baûn chaát xaõ hoäi vöøa mang baûn chaát giai caáp . Thuoäc tính quy phaïm phoå bieán vaø thuoäc tính quyeàn löïc nhaø nöôùc khoâng theå taùch rôøi nhau laøm neân ñaëc tröng rieâng cuûa quy phaïm phaùp luaät so vôùi caùc quy phaïm xaõ hoäi, quy phaïm ñaïo ñöùc.

+ Ngoaøi ra, phaùp luaät coøn coù Tính xaùc ñònh chaët cheõ veà maët hình thöùc.

c) Baûn chaát cuûa phaùp luaät theå hieän qua moái quan heä bieän chöùng , hai chieàu giöõa phaùp luaät vaø kinh teá , phaùp luaät vaø chính trò, phaùp luaät vaø ñaïo ñöùc theo quan ñieåm cuûa trieát hoïc Maùc-Leâ-nin.

Cheá ñoä kinh teá laø cô sôû cuûa phaùp luaät; chính trò laø bieåu hieän taäp trung cuûa kinh teá , do ñoù , ñöôøng loái chính trò cuûa giai caáp caàm quyeàn tröôùc heát theå hieän trong caùc chính saùch kinh teá vaø ñöôïc Nhaø nöôùc theå cheá hoaù thaønh phaùp luaät ( noäi dung cuûa chính saùch kinh teá theå hieän döôùi hình thöùc caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät). Maët khaùc, trong moät xaõ hoäi ña daïng , ña taàng veà lôïi ích kinh teá , chính trò theå hieän moái töông quan giai caáp, do ñoù, Nhaø nöôùc phaûi caên cöù vaøo söï töông quan löïc löôïng giöõa caùc giai caáp ñeå ghi nhaän vaø baûo hoä baèng phaùp luaät caùc quyeàn vaø lôïi ích cô baûn cuûa caù nhaân, coäng ñoàng, caùc taàng lôùp xaõ hoäi khaùc nhau (moät laàn nöõa giaùo vieân khaéc saâu baûn chaát giai caáp vaø baûn chaát xaõ hoäi cuûa phaùp luaät ).

Cuõng lieân quan ñeán baûn chaát xaõ hoäi vaø baûn chaát giai caáp cuûa phaùp luaät trong moái quan heä vôùi ñaïo ñöùc , moät ñieàu caàn löu yù laø trong xaõ hoäi coù giai caáp toàn taïi nhieàu quan nieäm, quy taéc ñaïo ñöùc khaùc nhau , trong ñoù , moät maët , phaùp luaät luoân theå hieän quan ñieåm ñaïo ñöùc chính thoáng cuûa giai caáp caàm quyeàn, maët khaùc, khoâng theå khoâng phaûn aùnh nhöõng quan nieäm, chuaån möïc öùng xöû cuûa nhöõng taàng lôùp xaõ hoäi , nhöõng coäng ñoàng daân cö khaùc nhau, ñaëc bieät laø nhöõng quan nieäm ñaïo ñöùc mang tính truyeàn thoáng daân toäc saâu saéc .Chính yeáu toá ñaïo ñöùc trong noäi dung phaùp luaät laøm cho phaùp luaät trôû neân gaàn guõi hôn, deã ñöôïc ngöôøi daân chaáp nhaän vaø tuaân thuû moät caùch töï nguyeän hôn.

d ) Vai troø cuûa phaùp luaät trong ñôøi soáng xaõ hoäi

+ Vai troø cuûa phaùp luaät ñoái vôùi Nhaø nöôùc

Trong saùch giaùo khoa ñaõ phaân tích kó vai troø cuûa phaùp luaät laø coâng cuï ñeå Nhaø nöôùc quaûn lí xaõ hoäi vaø caùch thöùc ñeå Nhaø nöôùc quaûn lí xaõ hoäi baèng phaùp luaät ( thoâng qua caùc quaù trình laøm ra phaùp luaät , toå chöùc thi haønh phaùp luaät , baûo veä phaùp luaät). Beân caïnh vai troø phaûn aùnh yù chí, vai troø coâng cuï cuûa phaùp luaät , caàn löu yù ñeán vai troø kieán thieát cuûa phaùp luaät ñoái vôùi Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi. Nhö treân ñaõ trình baøy , phaùp luaät toát laø phaùp luaät coù khaû naêng döï baùo ñuùng xu theá vaän ñoäng , phaùt trieån cuûa xaõ hoäi trong nhöõng giai ñoaïn lòch söû nhaát ñònh, töø ñoù , goùp phaàn taïo laäp vaø ñònh höôùng cho caùc quan heä kinh teá , chính trò , xaõ hoäi môùi . Moät heä thoáng phaùp luaät ñaày ñuû , toaøn dieän , ñoàng boä, thoáng nhaát vaø phuø hôïp laø cô sôû tin caäy ñeå naâng cao hieäu löïc , hieäu quaû cuûa quyeàn löïc nhaø nöôùc , cuûng coá ñoä tin caäy vaø uy tín cuûa Nhaø nöôùc trong moái quan heä vôùi coâng daân , vôùi xaõ hoäi vaø vôùi caùc quoác gia khaùc treân tröôøng quoác teá .

+ Vai troø cuûa phaùp luaät ñoái vôùi coâng daân

Phaùp luaät khoâng chæ laø coâng cuï ñeå Nhaø nöôùc ghi nhaän , khaúng ñònh caùc quyeàn , lôïi ích vaø nghóa vuï cô baûn cuûa coâng daân maø coøn laø phöông tieän ñeå coâng daân ñöôïc thöïc hieän vaø baûo veä caùc quyeàn , lôïi ích hôïp phaùp cuûa mình tröôùc moïi söï xaâm phaïm keå caû nhöõng vi phaïm töø phía cô quan , coâng chöùc nhaø nöôùc. Saùch giaùo khoa ñaõ ñeà caäp ñeán trong Baøi 1 vaø caùc baøi sau veà noäi dung caùc quyeàn , nghóa vuï cô baûn vaø caùch thöùc ñeå coâng daân thöïc hieän , baûo veä quyeàn vaø nghóa vuï cuûa mình.

Trong nhaø nöôùc phaùp quyeàn cuûa daân , do daân ,vì daân, quan heä giöõa Nhaø nöôùc vaø coâng daân laø moái quan heä traùch nhieäm phaùp lí qua laïi – treân cô sôû phaùp luaät vaø ñaûm baûo baèng phaùp luaät. Nhaø nöôùc coù traùch nhieäm toân troïng vaø baûo veä quyeàn, lôïi ích hôïp phaùp cuûa coâng daân, ngöôïc laïi , Nhaø nöôùc coù quyeàn yeâu caàu coâng daân phaûi thöïc hieän caùc nghóa vuï ñoái vôùi Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi , trong tröôøng hôïp coâng daân khoâng thöïc hieän ñuùng caùc quyeàn vaø nghóa vuï cuûa mình, Nhaø nöôùc coù quyeàn aùp duïng caùc bieän phaùp cöôõng cheá do phaùp luaät quy ñònh ñeå buoäc coâng daân phaûi thay ñoåi caùch öùng xöû cuûa mình vaø khaéc phuïc caùc haäu quaû do haønh vi traùi phaùp luaät gaây ra. Chæ khi caû hai maët cuûa moái quan heä traùch nhieäm naøy ñöôïc thöïc thi, phaùp luaät môùi thöïc söï laøm troøn ñöôïc vai troø ñieàu chænh vaø kieán taïo cuûa mình trong ñôøi soáng xaõ hoäi.

III. PHÖÔNG PHAÙP :

Thuyeát trình, vaán ñaùp, thaûo luaän nhoùm, taïo tình huoáng, tröïc quan,…

IV. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC:

- Tranh, aûnh, sô ñoà, giaáy khoå to.

- Coù theå söû duïng vi tính, maùy chieáu.

V. TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP :

1. OÅn ñònh toå chöùc lôùp :

2. Giaûng baøi môùi:

GV cho HS xem moät ñoaïn phim veà tình hình traät töï, an toaøn giao thoâng ôû nöôùc ta hieän nay raát phöùc taïp. Töø ñoù giuùp HS thaáy ñöôïc söï caàn thieát cuûa phaùp luaät trong ñôøi soáng. Giôùi thieäu baøi hoïc.

Phaàn laøm vieäc cuûa Thaày vaø Troø

Noäi dung chính cuûa baøi hoïc

Tieát 1:

Ñôn vò kieán thöùc 1: Khaùi nieäm phaùp luaät

 Möùc ñoä kieán thöùc:

HS hieåu ñöôïc:

Phaùp luaät laø gì? Chuû theå ban haønh vaø baûo ñaûm thöïc hieän phaùp luaät.

1. Khaùi nieäm phaùp luaät:

Caùc ñaëc tröng cuûa phaùp luaät: Tính quy phaïm phoå bieán; Tính quyeàn löïc baét buoäc chung; Tính xaùc ñònh chaët cheõ veà maët hình thöùc.

 Caùch thöïc hieän: GV coù theå söû duïng phöông phaùp thuyeát trình, tình huoáng coù vaán ñeà, ñaøm thoaïi,…

 Phaùp luaät laø gì?

GV hoûi:

Em haõy keå teân moät soá luaät maø em ñaõ ñöôïc bieát . Nhöõng luaät ñoù do cô quan naøo ban haønh?

Vieäc ban haønh luaät ñoù nhaèm muïc ñích gì?

Neáu khoâng thöïc hieän phaùp luaät coù sao khoâng?

HS traû lôøi.

GV giaûng:

Hieän nay, nhieàu ngöôøi vaãn thöôøng nghó raèng phaùp luaät chæ laø nhöõng ñieàu caám ñoaùn, laø söï haïn cheá töï do caù nhaân, laø vieäc xöû phaït..., töø ñoù hình thaønh thaùi ñoä e ngaïi, xa laï vôùi phaùp luaät, coi phaùp luaät chæ laø vieäc cuûa nhaø nöôùc...

Phaùp luaät khoâng phaûi chæ laø nhöõng ñieàu caám ñoaùn, maø phaùp luaät bao goàm caùc quy ñònh veà :

- Nhöõng vieäc ñöôïc laøm.

- Nhöõng vieäc phaûi laøm.

- Nhöõng vieäc khoâng ñöôïc laøm.

VD: Coâng daân coù quyeàn töï do kinh doanh theo quay ñònh cuûa phaùp luaät ñoàng thôøi coù nghóa vuï noäp thueá.

Muïc ñích cuûa nhaø nöôùc xaây döïng vaø ban haønh phaùp luaät chính laø ñeå quaûn lí ñaát nöôùc, baûo ñaûm cho xaõ hoäi oån ñònh vaø phaùt trieån, baûo ñaûm caùc quyeàn töï do daân chuû vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa coâng daân.

GV nhaán maïnh: Phaùp luaät laø nhöõng quy taéc xöû söï chung aùp duïng cho moïi ñoái töôïng vaø chæ coù nhaø nöôùc môùi ñöôïc pheùp ban haønh.

 Caùc ñaëc tröng cuûa phaùp luaät

 Tính quy phaïm phoå bieán

GV hoûi :

Theá naøo laø tính quy phaïm phoå bieán cuûa phaùp luaät? Tìm ví duï minh hoaï

HS traû lôøi.

GV giaûng:

Noùi ñeán phaùp luaät laø noùi ñeán nhöõng quy phaïm cuûa noù, vaø nhöõng quy phaïm naøy coù tính phoå bieán.

Tính quy phaïm : nhöõng nguyeân taéc, khuoân maãu, quy taéc xöû söï chung.

Tuy nhieân, trong xaõ hoäi khoâng phaûi chæ phaùp luaät môùi coù tính quy phaïm. Ngoaøi quy phaïm phaùp luaät, caùc quan heä xaõ hoäi coøn ñöôïc ñieàu chænh bôûi caùc quy phaïm xaõ hoäi khaùc nhö quy phaïm ñaïo ñöùc, quy phaïm taäp quaùn, tín ñieàu toân giaùo, quy phaïm cuûa caùc toå chöùc chính trò – xaõ hoäi, cuûa caùc ñoaøn theå quaàn chuùng. Cuõng nhö caùc quy phaïm phaùp luaät, caùc quy phaïm ñaïo ñöùc, taäp quaùn, tín ñieàu toân giaùo, quy phaïm cuûa toå chöùc chính trò - xaõ hoäi ñeàu coù caùc quy taéc xöû söï chung.

a) Phaùp luaät laø gì ?

Phaùp luaät laø heä thoáng caùc quy taéc xöû söï chung do nhaø nöôùc ban haønh vaø ñöôïc baûo ñaûm thöïc hieän baèng quyeàn löïc nhaø nöôùc.

b) Caùc ñaëc tröng cuûa phaùp luaät:

Tính quy phaïm phoå bieán : Phaùp luaät ñöôïc aùp duïng nhieàu laàn, ôû nhieàu nôi, ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi, trong moïi lónh vöïc ñôøi soáng xaõ hoäi.

Nhöng khaùc vôùi quy phaïm xaõ hoäi, quy phaïm phaùp luaät laø quy taéc xöû söï chung coù tính phoå bieán.

GV hoûi:

Taïi sao noùi, phaùp luaät coù tính quy phaïm phoå bieán ?

HS traû lôøi.

GV giaûng:

Phaùp luaät laø heä thoáng quy taéc xöû söï, laø nhöõng khuoân maãu, ñöôïc aùp duïng ôû moïi nôi, ñoái vôùi moïi toå chöùc, caù nhaân vaø trong moïi moái quan heä xaõ hoäi.

Phaùp luaät ñöôïc aùp duïng ôû phaïm vi roäng hôn, bao quaùt hôn, vôùi nhieàu taàng lôùp, ñoái töôïng khaùc nhau, vôùi moïi thaønh vieân trong xaõ hoäi. Trong khi ñoù, caùc quy phaïm xaõ hoäi khaùc chæ ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi töøng toå chöùc (ví duï: Ñieàu leä Ñoaøn thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh, Ñieàu leä coâng ñoaøn…). Ñaây chính laø ranh giôùi ñeå phaân bieät phaùp luaät vôùi caùc loaïi quy phaïm xaõ hoäi khaùc cuûa caùc toå chöùc chính trò - xaõ hoäi, bôûi vì caùc quy phaïm xaõ hoäi chæ ñöôïc aùp duïng ñoái töøng toå chöùc rieâng bieät. Chaúng haïn, Ñieàu leä Ñoaøn thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh, Ñieàu leä Hoäi Lieân hieäp phuï nöõ Vieät Nam cuõng bao goàm caùc quy phaïm nhöng chæ ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi toå chöùc cuûa mình neân noù khoâng coù tính quy phaïm phoå bieán nhö quy phaïm phaùp luaät.

Ví duï : Phaùp luaät giao thoâng ñöôøng boä quy ñònh : Caám xe oâ toâ, xe maùy, xe ñaïp ñi ngöôïc chieàu cuûa ñöôøng moät chieàu.

 Tính quyeàn löïc, baét buoäc chung

GV hoûi:

Taïi sao phaùp luaät mang tính quyeàn löïc, baét buoäc chung? Ví duï minh hoaï.

HS traû lôøi.

GV giaûng:

Trong xaõ hoäi coù phaân chia thaønh giai caáp vaø caùc taàng lôùp xaõ hoäi khaùc nhau ñeàu luoân toàn taïi nhöõng lôïi ích khaùc nhau, thaäm chí ñoái khaùng nhau. Nhaø nöôùc vôùi tö caùch laø toå chöùc ñaëc bieät cuûa quyeàn löïc chính trò ñeå thöïc hieän caùc chöùc naêng quaûn lí nhaèm duy trì traät töï xaõ hoäi phuø hôïp vôùi lôïi ích cuûa giai caáp thoáng trò trong xaõ hoäi. Nhaø nöôùc laø ñaïi dieän cho quyeàn löïc coâng, vì vaäy, phaùp luaät do Nhaø nöôùc ban haønh mang tính quyeàn löïc, tính baét buoäc chung,

Tính quyeàn löïc , baét buoäc chung: Phaùp luaät ñöôïc ñaûm baûo thöïc hieän baèng söùc maïnh quyeàn löïc nhaø nöôùc, baét buoäc ñoái vôùi taát caû moïi ñoái töôïng trong xaõ hoäi.

nghóa laø phaùp luaät do nhaø nöôùc vaø baûo ñaûm thöïc hieän, baét buoäc ñoái vôùi moïi toå chöùc, caù nhaân, baát kì ai cuõng phaûi thöïc hieän, baát kì ai vi phaïm cuõng ñeàu bò xöû lí nghieâm theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.

VD: Luaät giao thoâng ñöôøng boä quay ñònh : chaáp haønh hieäu leänh cuûa ngöôøi ñieàu khieån giao thoâng hoaëc chæ daãn cuûa ñeøn tín hieäu, bieån baùo hieäu , vaïch keû ñöôøng …

GV hoûi:

Em coù theå phaân bieät söï khaùc nhau giöõa phaùp luaät vôùi quy phaïm ñaïo ñöùc?

HS traû lôøi.

GV giaûng:

+ Vieäc tuaân theo quy phaïm ñaïo ñöùc chuû yeáu döïa vaøo tính töï giaùc cuûa moïi ngöôøi, ai vi phaïm thì bò dö luaän xaõ hoäi pheâ phaùn.

+ Vieäc thöïc hieän phaùp luaät laø baét buoäc ñoái vôùi moïi ngöôøi, ai vi phaïm phaùp luaät thì seõ bò xöû lí theo caùc quy phaïm phaùp luaät töông öùng. Vieäc xöû lí naøy theå hieän quyeàn löïc nhaø nöôùc vaø mang tính cöôõng cheá (baét buoäc).

 Tính chaët cheõ veà maët hình thöùc:

GV giaûng:

Thöù nhaát, hình thöùc theå hieän cuûa phaùp luaät laø caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät, ñöôïc quy ñònh roõ raøng, chaët cheõ trong töøng ñieàu khoaûn ñeå traùnh söï hieåu sai daãn ñeán söï laïm duïng phaùp luaät.

Thöù hai, thaåm quyeàn ban haønh vaên baûn cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc ñöôïc quy ñònh trong Hieán phaùp vaø Luaät Ban haønh vaên baûn quy phaïm phaùp luaät.

Thöù ba, caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät naèm trong moät heä thoáng thoáng nhaát : Vaên baûn cuûa cô quan caáp döôùi phaûi phuø hôïp vôùi vaên baûn cuûa cô quan caáp treân.

VD: Hieán phaùp naêm 1992 quay ñònh nguyeân taéc “Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi khoâng thöøa nhaän vieäc phaân bieät ñoái xöû giöõa caùc con “ (Ñieàu 64). Phuø hôïp vôùi Hieán phaùp , Luaät hoân nhaân gia ñ

Tính chaët cheõ veà hình thöùc: caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät do cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn ban haønh.

Noäi dung cuûa vaên baûn do cô quan caáp döôùi ban haønh (coù hieäu löïc phaùp lí thaáp hôn) khoâng ñöôïc traùi vôùi noäi dung cuûa vaên baûn do cô quan caáp treân ban haønh (coù hieäu löïc phaùp lí cao hôn). Noäi dung cuûa taát caû caùc vaên baûn ñeàu phaûi phuø hôïp khoâng ñöôïc traùi Hieán phaùp.

ình naêm 2000 khaúng ñònhh quay taéc chung “Cha meï khoâng ñöôïc phaân bieät ñoái xöû giöõa caùc con” (Ñieàu 34)

( GV coù theå giôùi thieäu nhanh sô ñoà “Heä thoáng phaùp luaät Vieät Nam” khi giaûng phaàn naøy)

GV giôùi thieäu cho HS veà moät luaät vaø moät soá ñieàu khoaûn cuûa luaät, sau ñoù cho caùc em nhaän xeùt veà maët noäi dung, hình thöùc.

GV coù theå laáy ví duï minh hoaï khi phaân tích caùc ñaëc tröng cuûa phaùp luaät: Luaät Hoân nhaân vaø Gia ñình.

Thöù nhaát, veà maët noäi dung: Trong lónh vöïc hoân nhaân vaø gia ñình, nam nöõ töï nguyeän keát hoân treân cô sôû tình yeâu hoaëc söï phuø hôïp, keát hoân giöõa nhöõng ngöôøi khoâng coù vôï, khoâng coù choàng ñeå ñaûm baûo gia ñình moät vôï, moät choàng, vôï choàng bình ñaúng, toân troïng laãn nhau ñaõ trôû thaønh caùc quy taéc xöû söï chung, coù tính phoå bieán trong toaøn xaõ hoäi Vieät Nam hieän nay, ñoàng thôøi phuø hôïp vôùi söï tieán boä xaõ hoäi, phuø hôïp vôùi khaùt voïng veà tình yeâu, haïnh phuùc, veà quyeàn ñöôïc toân troïng nhaân phaåm vaø bình ñaúng cuûa moãi con ngöôøi ngay trong toå aám gia ñình. Caùc quy taéc ñoù phuø hôïp vôùi yù chí cuûa Nhaø nöôùc, vôùi ñöôøng loái vaø muïc tieâu phaùt trieån cuûa xaõ hoäi Vieät Nam vaên minh, daân chuû, tieán boä, vì con ngöôøi. Do ñoù, Nhaø nöôùc “quy phaïm hoaù” caùc quy taéc xöû söï naøy thaønh nguyeân taéc cô baûn cuûa phaùp luaät hoân nhaân vaø gia ñình.

Thöù hai, veà tính hieäu löïc baét buoäc thi haønh cuûa phaùp luaät, caùc quy taéc öùng xöû trong quan heä hoân nhaân vaø gia ñình töôûng nhö raát rieâng tö, nhöng khi ñaõ trôû thaønh ñieàu luaät thì ñeàu coù hieäu löïc baét buoät ñoái vôùi moïi coâng daân.

Thöù ba, veà maët hình thöùc theå hieän, caùc quy taéc xöû söï trong lónh vöïc hoân nhaân vaø gia ñình noùi chung, caùc quy taéc cuï theå nhö keát hoân töï nguyeän, gia ñình moät vôï moät choàng, vôï choàng bình ñaúng ñöôïc theå hieän thaønh caùc ñieàu khoaûn moät caùch nhaát quaùn trong nhieàu vaên baûn quy phaïm phaùp luaät ( Hieán phaùp naêm 1992; Luaät Hoân nhaân vaø Gia ñình; Boä luaät Daân söï; Boä luaät Hình söï).

Tieát 2:

Ñôn vò kieán thöùc 2: Baûn chaát cuûa phaùp luaät

 Möùc ñoä kieán thöùc:

HS hieåu ñöôïc:

Baûn chaát giai caáp vaø baûn chaát xaõ hoäi cuûa phaùp luaät (phaùp luaät cuûa ai, do ai vaø vì ai?)

2. Baûn chaát cuûa phaùp luaät

 Caùch thöïc hieän:

GV phaùt vaán yeâu caàu HS töï phaùt hieän vaán ñeà döïa treân vieäc tham khaûo SGK.

 Baûn chaát cuûa phaùp luaät:

 Veà baûn chaát giai caáp cuûa phaùp luaät

GV coù theå söû duïng caùc caâu hoûi phaùt vaán ñeå yeâu caàu HS töï phaùt hieän vaán ñeà döïa treân vieäc tham khaûo SGK:

Em ñaõ hoïc veà nhaø nöôùc vaø baûn chaát cuûa nhaø nöôùc (GDCD11). Haõy cho bieát, Nhaø nöôùc ta mang baûn chaát cuûa giai caáp naøo?

Theo em, phaùp luaät do ai ban haønh?

Phaùp luaät do Nhaø nöôùc ta ban haønh theå hieän yù chí, nguyeän voïng, lôïi ích cuûa giai caáp ?

Nhaø nöôùc ta ban haønh phaùp luaät nhaèm muïc ñích gì?

HS traû lôøi: Phaùp luaät do Nhaø nöôùc ta ban haønh theå hieän yù chí, nhu caàu, lôïi ích cuûa giai caáp coâng nhaân vaø ña soá nhaân daân lao ñoäng vì baûn chaát cuûa Nhaø nöôùc ta mang baûn chaát cuûa giai caáp coâng nhaân, laø Nhaø nöôùc cuûa daân, do daân , vì daân.

GV nhaän xeùt vaø keát luaän: Phaùp luaät mang baûn chaát giai caáp saâu saéc vì phaùp luaät do nhaø nöôùc, ñaïi dieän cho giai caáp caàm quyeàn ban haønh vaø baûo ñaûm thöïc hieän.

Phaàn GV giaûng môû roäng:

Nhaø nöôùc chæ sinh ra vaø toàn taïi trong xaõ hoäi coù giai caáp vaø bao giôø cuõng theå hieän baûn chaát giai caáp.

Nhaø nöôùc, theo ñuùng nghóa cuûa noù, tröôùc heát laø moät boä maùy cöôõng cheá ñaëc bieät naèm trong tay giai caáp caàm quyeàn, laø coâng cuï saéc beùn nhaát ñeå thöïc hieän söï thoáng trò giai caáp, thieát laäp vaø duy trì traät töï xaõ hoäi coù lôïi cho giai caáp thoáng trò.

Cuõng nhö nhaø nöôùc, phaùp luaät chæ phaùt sinh, toàn taïi vaø phaùt trieån trong xaõ hoäi coù giai caáp, bao giôø cuõng theå hieän tính giai caáp. Khoâng coù phaùp luaät phi giai caáp.

Baûn chaát giai caáp cuûa phaùp luaät theå hieän ôû choã, phaùp luaät phaûn aùnh yù chí cuûa giai caáp thoáng trò. Nhôø naém trong söùc maïnh cuûa quyeàn löïc nhaø nöôùc, thoâng qua nhaø nöôùc giai caáp thoáng trò ñaõ theå hieän vaø hôïp phaùp hoaù yù chí cuûa giai caáp mình thaønh yù chí cuûa nhaø nöôùc. YÙ chí ñoù ñöôïc cuï theå hoaù trong caùc vaên baûn phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc.

Baûn chaát giai caáp laø bieåu hieän chung cuûa baát kyø kieåu phaùp luaät naøo (phaùp luaät chuû noâ, phaùp luaät phong kieán, phaùp luaät tö saûn, phaùp luaät xaõ hoäi chuû nghóa), nhöng moãi kieåu phaùp luaät laïi coù nhöõng bieåu hieän rieâng cuûa noù.

a) Baûn chaát giai caáp cuûa phaùp luaät
Caùc quy phaïm phaùp luaät do nhaø nöôùc ban haønh phuø hôïp vôùi yù chí cuûa giai caáp caàm quyeàn

maø nhaø nöôùc ñaïi dieän .

- Phaùp luaät chuû noâ quy ñònh quyeàn löïc voâ haïn cuûa chuû noâ vaø tình traïng voâ quyeàn cuûa giai caáp noâ leä.

- Phaùp luaät phong kieán quy ñònh ñaëc quyeàn, ñaëc lôïi cuûa ñòa chuû phong kieán vaø caùc cheá taøi haø khaéc ñoái vôùi nhaân daân lao ñoäng.

- So vôùi phaùp luaät chuû noâ vaø phaùp luaät phong kieán, phaùp luaät tö saûn coù böôùc phaùt trieån môùi, tieán boä, quy ñònh cho nhaân daân ñöôïc höôûng caùc quyeàn töï do, daân chuû trong caùc lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi. Vôùi bieåu hieän naøy, tính giai caáp cuûa phaùp luaät tö saûn thaät khoâng deã nhaän thaáy, laøm cho nhieàu ngöôøi laàm töôûng raèng phaùp luaät tö saûn laø phaùp luaät chung cuûa xaõ hoäi, vì lôïi ích chung cuûa nhaân daân, khoâng mang tính giai caáp. Nhöng suy ñeán cuøng, phaùp luaät tö saûn luoân theå hieän yù chí cuûa giai caáp tö saûn vaø tröôùc heát phuïc vuï cho lôïi ích cuûa giai caáp tö saûn - lôïi ích cuûa thieåu soá ngöôøi trong xaõ hoäi.

- Phaùp luaät xaõ hoäi chuû nghóa theå hieän yù chí cuûa giai caáp coâng nhaân vaø nhaân daân lao ñoäng, quy ñònh quyeàn töï do, bình ñaúng, coâng baèng cho taát caû nhaân daân.

 Veà baûn chaát xaõ hoäi cuûa phaùp luaät:

GV hoûi:

Theo em, do ñaâu maø nhaø nöôùc phaûi ñeà ra phaùp luaät? Em haõy laáy ví duï chöùng minh.

GV laáy ví duï thoâng qua caùc quan heä trong xaõ hoäi ñeå chöùng minh cho phaàn naøy vaø keát luaän: Phaùp luaän mang baûn chaát xaõ hoäi vì phaùp luaät baét nguoàn töø thöïc tieãn ñôøi soáng xaõ hoäi, do caùc thaønh vieân cuûa xaõ hoäi thöïc hieän, vì söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi.

GV söû duïng ví duï trong SGK ñeå giaûng phaàn naøy.

Sau khi phaân tích ví duï, GV keát luaän: Moät ñaïo luaät chæ phaùt huy ñöôïc hieäu löïc vaø hieäu quaû neáu keát hôïp ñöôïc haøi hoaø baûn chaát xaõ hoäi vaø baûn chaát giai caáp. Khi nhaø nöôùc – ñaïi dieän cho giai caáp thoáng trò naém baét ñöôïc hoaëc döï baùo ñöôïc caùc quy taéc xöû söï phoå bieán phuø hôïp vôùi quy luaät khaùch quan cuûa söï vaän ñoäng, phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi trong töøng giai ñoaïn lòch söû vaø bieán caùc quy taéc ñoù thaønh nhöõng quy phaïm phaùp luaät theå hieän yù chí, söùc maïnh chung cuûa nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi thì seõ coù moät ñaïo luaät vöøa coù hieäu quaû vöøa coù hieäu löïc, vaø ngöôïc laïi.

b) Baûn chaát xaõ hoäi cuûa phaùp luaät:
Caùc quy phaïm phaùp luaät baét nguoàn töø thöïc tieãn ñôøi soáng xaõ hoäi.

Caùc quy phaïm phaùp luaät ñöôïc thöïc hieän trong thöïc tieãn ñôøi soáng xaõ hoäi vì söï phaùt trieån cuûa

xaõ hoäi.

Phaàn GV giaûng môû roäng:

+ Phaùp luaät baét nguoàn töø thöïc tieãn ñôøi soáng xaõ hoäi

Phaùp luaät baét nguoàn töø chính thöïc tieãn ñôøi soáng xaõ hoäi, do thöïc tieãn cuoäc soáng ñoøi hoûi.

Ví duï : Phaùp luaät veà baûo veä moâi tröôøng quy ñònh nghieâm caám haønh vi thaûi chaát thaûi chöa ñöôïc xöû lí ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng vaø chaát ñoäc, chaát phoùng xaï, chaát nguy haïi khaùc vaøo ñaát, nguoàn nöôùc chính laø vì quy ñònh naøy baét nguoàn töø thöïc tieãn ñôøi soáng xaõ hoäi : Caàn coù ñaát vaø nguoàn nöôùc trong saïch ñeå baûo ñaûm cho söùc khoeû, cuoäc soáng cuûa con ngöôøi vaø cuûa toaøn xaõ hoäi.

Ví duï :

+ Phaùp luaät phaûn aùnh nhu caàu, lôïi ích cuûa giai taàng khaùc nhau trong xaõ hoäi

Trong xaõ hoäi coù giai caáp, ngoaøi giai caáp thoáng trò coøn coù caùc giai caáp vaø caùc taàng lôùp xaõ hoäi khaùc. Vì theá, phaùp luaät khoâng chæ phaûn aùnh yù chí cuûa giai caáp thoáng trò maø coøn phaûn aùnh nhu caàu, lôïi ích, nguyeän voïng cuûa caùc giai caáp vaø caùc taàng lôùp daân cö khaùc trong xaõ hoäi. Vì vaäy, ngoaøi tính giai caáp cuûa noù, phaùp luaät coøn mang tính xaõ hoäi.

Ví duï : phaùp luaät cuûa caùc nhaø nöôùc tö saûn, ngoaøi vieäc theå hieän yù chí cuûa giai caáp tö saûn coøn phaûi theå hieän ôû möùc ñoä naøo ñoù yù chí cuûa caùc giai caáp khaùc trong xaõ hoäi nhö giai caáp coâng nhaân, giai caáp noâng daân, taàng lôùp tieåu thöông, tieåu chuû, ñoäi nguõ trí thöùc,…

+ Caùc quy phaïm phaùp luaät ñöôïc thöïc hieän trong thöïc tieãn ñôøi soáng xaõ hoäi vì söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi

Khoâng chæ coù giai caáp thoáng trò thöïc hieän phaùp luaät, maø phaùp luaät do moïi thaønh vieân trong xaõ hoäi thöïc hieän, vì söï phaùt trieån chung cuûa toaøn xaõ hoäi.

Tính xaõ hoäi cuûa phaùp luaät ñöôïc theå hieän ôû möùc ñoä ít hay nhieàu, ôû phaïm vi roäng hay heïp coøn tuyø thuoäc vaøo tình hình chính trò trong vaø ngoaøi nöôùc, ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi ôû moãi nöôùc, trong moãi thôøi kyø lòch söû nhaát ñònh cuûa moãi nöôùc.

Ñôn vò kieán thöùc 3: Moái quan heä giöõa phaùp luaät vôùi kinh teá, chính trò, ñaïo ñöùc.

 Möùc ñoä kieán thöùc:

Moái quan heä giöõa phaùp luaät vôùi kinh teá, chính trò, ñaïo ñöùc.

3. Moái quan heä giöõa phaùp luaät vôùi kinh teá, chính trò, ñaïo ñöùc:

 Caùch thöïc hieän:

GV söû duïng phöông phaùp thuyeát trình giaûng giaûi.

GV xuaát phaùt töø nguoàn goác, baûn chaát vaø caùc ñaëc tröng cuûa phaùp luaät ñeå ñi vaøo phaân tích moái quan heä giöõa phaùp luaät vôùi kinh teá, chính trò, ñaïo ñöùc.

 Moái quan heä giöõa phaùp luaät vôùi kinh teá

GV giaûng:

Moái quan heä giöõa phaùp luaät vaø kinh teá laø moái quan heä bieän chöùng, hai chieàu, xaâm nhaäp vaøo nhau, taùc ñoäng laãn nhau, cuøng thuùc ñaåy nhau phaùt trieån.

Tröôùc heát, phaùp luaät phuï thuoäc vaøo kinh teá, noäi dung phaùp luaät do caùc ñieàu kieän kinh teá quy ñònh. Phaùp luaät khoâng hình thaønh moät caùch chuû quan, naèm ngoaøi caùc ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi cuûa moät nöôùc. Noäi dung phaùp luaät chính laø baûn sao cuûa quan heä kinh teá. Noùi caùch khaùc, quan heä kinh teá theá naøo thì coù noäi dung phaùp luaät nhö theá. Phaùp luaät luoân luoân phaûn aùnh trình ñoä phaùt trieån cuûa kinh teá, noù khoâng theå cao hôn hoaëc thaáp hôn cuõng nhö khoâng ñöôïc khaùc vôùi trình ñoä phaùt trieån cuûa kinh teá.

Ví duï: trong neàn kinh teá thò tröôøng, quan heä giöõa caùc chuû theå kinh teá laø quan heä bình ñaúng, töï thoaû thuaän thì noäi dung cuûa phaùp luaät cuõng phaûi theå hieän nguyeân taéc bình ñaúng, töï thoaû thuaän cuûa caùc chuû theå, khoâng ñöôïc quy ñònh theo quan heä haønh chính - meänh leänh.

Moái quan heä giöõa phaùp luaät vôùi kinh teá coøn theå hieän ôû choã, tuy sinh ra töø caùc ñieàu kieän, tieàn ñeà kinh teá nhöng phaùp luaät khoâng phaûn aùnh moät caùch thuï ñoäng maø coù taùc ñoäng trôû laïi ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa kinh teá. Phaùp luaät taùc ñoäng ñeán kinh teá theo caùc höôùng sau :

- Höôùng tích cöïc : Neáu phaùp luaät coù noäi dung tieán boä, ñöôïc xaây döïng phuø hôïp vôùi caùc quy luaät kinh teá, phaûn aùnh ñuùng trình ñoä phaùt trieån cuûa kinh teá thì noù coù taùc ñoäng tích cöïc ñeán söï phaùt trieån kinh teá, kích thích kinh teá phaùt trieån.

- Höôùng tieâu cöïc : Neáu phaùp luaät coù noäi dung laïc haäu, khoâng phuø hôïp vôùi caùc quy luaät kinh teá thì noù seõ kìm haõm söï phaùt trieån cuûa kinh teá.

GV yeâu caàu HS tìm nhöõng ví duï ñeå minh hoaï.

 Moái quan heä giöõa phaùp luaät vôùi chính trò

GV giaûng:

Trong moái quan heä giöõa phaùp luaät vaø chính trò, phaùp luaät vöøa laø phöông tieän ñeå thöïc hieän chính trò cuûa giai caáp caàm quyeàn, vöøa laø hình thöùc bieåu hieän cuûa chính trò, ghi nhaän yeâu caàu, noäi dung, muïc ñích chính trò cuûa giai caáp caàm quyeàn. Moái quan heä giöõa phaùp luaät vaø chính trò ñöôïc theå hieän taäp trung trong moái quan heä giöõa ñöôøng loái, chính saùch cuûa ñaûng caàm quyeàn vaø phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc. Thoâng qua phaùp luaät, ñöôøng loái, chính saùch cuûa ñaûng caàm quyeàn trôû thaønh yù chí cuûa nhaø nöôùc.

a) Quan heä giöõa phaùp luaät vôùi kinh teá:
Caùc quan heä kinh teá quyeát ñònh noäi dung cuûa phaùp luaät, söï thay ñoåi caùc quan heä kinh teá sôùm hay muoän cuõng seõ daãn ñeán söï thay ñoåi noäi dung

cuûa phaùp luaät.
Phaùp luaät laïi taùc ñoäng ngöôïc trôû laïi ñoái vôùi kinh teá, coù theå theo höôùng tích cöïc hoaëc tieâu cöïc.

b) Quan heä giöõa phaùp luaät vôùi chính trò:
Ñöôøng loái chính trò cuûa ñaûng caàm quyeàn chæ ñaïo vieäc xaây döïng vaø thöïc hieän phaùp luaät . Thoâng qua phaùp luaät , yù chí cuûa giai caáp caàm quyeàn trôû thaønh yù chí cuûa nhaø nöôùc .

Ñoàng thôøi , phaùp luaät coøn theå hieän ôû möùc ñoä nhaát ñònh ñöôøng loái chính trò cuûa giai caáp vaø caùc taàng lôùp khaùc trong x

nguon VI OLET

Thư mục tạm