TỔNG HỢP VÔ CƠ ÔN THI THPT QUỐC GIA 2021

VẤN ĐỀ 1: CHẤT LƯỠNG TÍNH
LÍ THUYẾT
1. Chất/Ion lưỡng tính
- Chất/Ion lưỡng tính là những chất/ion vừa có khả năng nhường vừa có khả năng nhận proton ( H+)
- Chất/ ion lưỡng tính vừa tác dụng được với dung dịch axit ( như HCl, H2SO4 loãng…), vừa tác dụng được với dung dịch bazơ( như NaOH, KOH, Ba(OH)2…)
Lưu ý:Chất vừa tác dụng được với dung dịch axit, vừa tác dụng được với dung dịch bazơ nhưng chưa chắc đã phải chất lưỡng tính như: Al, Zn, Sn, Pb, Be
2. Các chất lưỡng tính thường gặp.
- Oxit như: Al2O3, ZnO, BeO, SnO, PbO, Cr2O3.
- Hidroxit như: Al(OH)3, Zn(OH)2, Be(OH)2, Pb(OH)2, Cr(OH)3…
- Muối chứa ion lưỡng tính như: Muối HCO3-, HSO3-, HS-, H2PO4-…
- Muối amoni của axit yếu như: (NH4)2CO3, (NH4)2SO3, (NH4)2S, CH3COONH4…
3. Các phản ứng của các chất lưỡng với dd HCl, NaOH
- Giả sử: X ( là Al, Cr), Y là ( Zn, Be, Sn, Pb)
a. Oxit:
* Tác dụng với HCl
X2O3 + 6HCl → 2MCl3 + 3H2O
YO + 2HCl → YCl2 + H2O
* Tác dụng với NaOH
X2O3 + NaOH → NaXO2 + 2H2O
YO + 2NaOH → Na2YO2 + H2O
b. Hidroxit lưỡng tính
* Tác dụng với HCl
X(OH)3 + 3HCl →XCl3 + 3H2O
Y(OH)2 + 2HCl → YCl2 + 2H2O
* Tác dụng với NaOH
X(OH)3 + NaOH → NaXO2 + 2H2O
Y(OH)2 + 2NaOH → Na2YO2 + 2H2O
c. Muối chứa ion lưỡng tính
* Tác dụng với HCl
HCO3- + H+→ H2O + CO2
HSO3- + H+→ H2O + SO2
HS- + H+→ H2S
* Tác dụng với NaOH
HCO3- + OH-→ CO32- + H2O
HSO3- + OH-→ SO32- + H2O
HS- + OH-→ S2- + H2O
d. Muối của NH4+ với axit yếu
* Tác dụng với HCl
(NH4)2RO3 + 2HCl → 2NH4Cl + H2O + RO2 ( với R là C, S)
(NH4)2S + 2HCl → 2NH4Cl + H2S
* Tác dụng với NaOH
NH4+ + OH-→ NH3 + H2O
Lưu ý: Kim loại Al, Zn, Be, Sn, Pb không phải chất lưỡng tính nhưng cũng tác đụng được với cả axit và dung dịch bazơ
M + nHCl → MCln +
H2 ( M là kim loại Al, Zn, Be, Sn, Pb; n là hóa trị của M)
M + (4 - n)NaOH + (n – 2) H2O → Na4-nMO2 +
H2

CÂU HỎI
Câu 1.Câu4-A7-748:Chodãycácchất:Ca(HCO3)2,NH4Cl,(NH4)2CO3,ZnSO4,Al(OH)3,Zn(OH)2.Sốchấttrong dãy có tính chất lưỡng tính là
A. 3. B. 4. C. 2. D. 5.
Câu 2.Câu 56-CD7-439: Các hợp chất trong dãy chất nào dưới đây đều có tính lưỡng tính?
A. Cr(OH)3,Zn(OH)2, Pb(OH)2. B. Cr(OH)3,Pb(OH)2, Mg(OH)2.
C. Cr(OH)3,Zn(OH)2, Mg(OH)2. D. Cr(OH)3,Fe(OH)2, Mg(OH)2.
Câu 3.Câu53-CD8-216:Chodãycácchất:Cr(OH)3,Al2(SO4)3,Mg(OH)2,Zn(OH)2,MgO,CrO3.Sốchấttrongdãy có tính chấtlưỡng tính là
A. 5. B. 2. C. 3. D. 4.
Câu 4.Câu 35-CD9-956: Dãy gồmcác chất vừa tan trong dung dịch HCl, vừa tan trong dung dịch NaOH là:
A. NaHCO3, MgO, Ca(HCO3)2. B. NaHCO3,Ca(HCO3)2,Al2O3.
C. NaHCO3, ZnO, Mg(OH)2. D. Mg(OH)2,Al2O3,Ca(HCO3)2.
Câu 5.Câu14-A11-318:Chodãycácchất:NaOH, Sn(OH)2, Pb(OH)2