Ngày soạn: …../09/2013

Tuần :09

Tiết thứ: 16(theo PPCT)

                                                            Ngày dạy: ...../...../2013

BÀI 10: TRUNG QUỐC CUỐI THẾ KỶ XIX-ĐẦU THẾ KỶ XX

 

I. Mục tiêu:

1. Kiến thức: Giúp HS hiểu được

  - Những nguyên nhân đưa Trung Quốc bị biến thành nước nửa thuộc địa cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.

  - Các PTĐT của nhân dân chống phong kiến và địa chủ cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.

  - Tiêu biểu là cuộc vận động Duy Tân, phong trào Nghĩa Hòa Đoàn, CM Tân Hợi... ý nghĩa lịch sử.

2.Kĩ năng

- Rèn luyện kỹ năng sử dụng biểu đồ.

3. Thái độ

- Tỏ rõ thái độ phê phán, triều đình phong kiến Mãn Thanh trong việc để  Trung Quốc biến thành miếng mồi xâu xé của các nước đế quốc

  - Khâm phục cuộc đấu tranh của nhân dân Trung Quốc chống đế quốc phong kiến, đặc biệt là cuộc CM Tân Hợi và Tôn Trung Sơn.             

II. Chuẩn bị.

- Thầy: Bản đồ thế giới

- Trò: Bài soạn.

III. Phương pháp Vấn đáp,  đàm thoại, gọi mở, tổng hợp

IV. Tiến trình giờ dạy-giáo dục

1.Ổn định:1’

2/ Kiểm tra bài cũ: 4

Trình bày Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Ấn Độ? trong các phong trào đó phong trào nào tiêu biểu?

Đáp án:

+ Từ giữa thế kỉ XIX, phong trào đấu tranh của nông dân, công nhân đã thức tỉnh ý thức dân tộc của giai cấp tư sản và tầng lớp trí thức Ấn Độ.

+ Cuối năm 1885, Đảng Quốc đại - chính đảng đầu tiên của giai cấp tư sản Ấn Độ được thành lập, đánh dấu một giai đoạn mới trong phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc, giai cấp tư sản Ấn Độ bước lên vũ đài chính trị.

+ Trong quá trình hoạt động, Đảng Quốc đại bị phân hóa thành hai phái, phái “ôn hòa” chủ trương thỏa hiệp, chỉ yêu cầu Chính phủ Anh tiến hành cải cách, phái “cấp tiến” do Ti-lắc cầm đầu thì kiên quyết chống thực dân Anh.

- Các phong trào tuy thất bại nhưng đã đặt cơ sở cho các thắng lợi sau này của nhân dân Ấn Độ.

3.Bài mới

Trước sự tăng cường xâm lược thuộc địa của CNĐQ, cũng như Ấn Độ, TQ sớm trở thành miếng mồi béo bở của chúng. Chúng ta cùng tìm hiểu bài ngày hôm nay  để thấy được vì sao cuối TK XIX, nước Trung Hoa rộng lớn, đông dân nhất TG lại bị các nước đế quốc xâm lược, xâu xé? Nhân dân TQ đã tiến hành những cuộc đấu tranh như thế nào để giành độc lập dân tộc.

 

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

HĐ 1 Trung Quốc bị các nước đế quốc chia xẻ.12’

 

GV: Treo bản đồ TG và giới thiệu về TQ

GV:  Trung Quốc đã bị các nước tư bản chia xẻ ntn?

GV: yêu cầu HS quan sát lược đồ các nước đế quốc sâu xé Trung Quốc

- Vì sao không phải một nước mà là nhiều nước đế quốc cùng xâu xé Trung Quốc?

- Như thế nào là chế độ nửa thuộc địa nửa phong kiến? Liên hệ với VN.

 

- TQ là quốc gia rộng lớn, đông dân, có nhiều tài nguyên khoáng sản, sớm trở thành mục tiêu xâm lược của các nước đế quốc.

- Từ năm 1840-1842, thực dân Anh đã tiến hành cuộc chiến tranh thuốc phiện, mở đầu quá trình xâm lược TQ, từng bước biến TQ từ một nước phong kiến độc lập thành nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến.

Sau chiến tranh thuốc phiện-> các nước đế quốc Anh, Pháp, Đức, Nga Nhật đã xâu xé chiếm nhiều vùng đất của TQ làm thuộc địa

HĐ2 II. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX. 8’

 

- GV hướng dẫn HS lập niên biểu về các phong trào đấu tranh:

 

- Từ 1851 – 1864: phong trào nông dân Thái Bình Thiên Quốc

- Năm 1898: cuộc vận động Duy tân

- Cuối TK XIX – XX: phong trào nông dân Nghĩa Hòa Đoàn.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

HĐ2 III  Cách mạng Tân Hợi (1911). 18

-Nguyên nhân bùng nổ của cách mạng là gì?

 

 

 

 

-Cách mạng Trung Quốc đã bùng nổ ntn?

Dựa vào đoạn chữ in nhỏ sgk trả lời

 

Dựa vào bản đồ cách mạng Tân Hợi bổ sung trình bày sơ lược diễn biến

 

Kết quả phong trào?

-2-1912 cách mạng Tân Hợi thất bại

 

 

 

 

 

 

 

Nguyên nhân thất bại?

Dựa vào sgk trả lời

 

 

 

 

 

Tính chất và ý nghĩa của cách mạng Tân Hợi?

Đọc phần chữ in nhỏ sgk trả lời

Nhận xét chung về tính chất, quy mô các phong trào đấu tranh của nhân dânTQ? Chống đế quốc, chống phong kiến với quy mô rộng khắp liên tục thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX → kết thúc bài học.

+ Nguyên nhân bùng nổ cách mạng:

- Ngày 9 - 5 - 1911, chính quyền Mãn Thanh ra sắc lệnh “Quốc hữu hóa đường sắt”, thực chất là trao quyền kinh doanh đường sắt cho các nước đế quốc, bán rẻ quyền lợi dân tộc. Sự kiện này đã châm ngòi cho cách mạng Tân Hợi bùng nổ.

+ Diễn biến:

- Ngày 10 - 10 - 1911, cách mạng Tân Hợi bùng nổ và giành thắng lợi tại Vũ Xương, sau đó lan sang tất cả các tỉnh miền Nam và miền Trung của Trung Quốc.

- Ngày 29 - 12 - 1911, Chính phủ lâm thời tuyên bố thành lập Trung Hoa Dân quốc và bầu Tôn Trung  Sơn làm Tổng thống.

- Tôn Trung Sơn đã mắc sai lầm là thương lượng với Viên Thế Khải (quan đại thần của nhà Thanh), đồng ý nhường cho ông ta lên làm Tổng thống (2 - 1912). Cách mạng coi như chấm dứt.

+ Ý nghĩa:

- Cách mạng Tân Hợi là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản, đã lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế Mãn Thanh, thành lập Trung Hoa Dân quốc, tạo điều kiện cho nền kinh tế TBCN ở Trung Quốc phát triển.

- Cách mạng Tân Hợi có ảnh hưởng lớn đến phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, trong đó có Việt Nam.

- Tuy nhiên, cách mạng còn nhiều hạn chế, đó là không nêu vấn đề đánh đuổi đế quốc, không tích cực chống phong kiến đến cùng, không giải quyết được vấn đề ruộng đất cho nông dân.

4,Củng cố: 2’

- Vì sao không phải một mà nhiều nước đế quốc cùng xâu xé Trung Quốc?

-Tiêu biểu là những cuộc đấu tranh nào đầu thế kỷ XX?

-Tôn Trung Sơn là người ntn? Và ông có vai trò gì đối với sự ra đời của TQĐM hội?

-Tính chất và ý nghĩa của cách mạng Tân Hợi?

Trình bày nguyên nhân thất bại và ý nghĩa của phong trào đ/t chống thực dân Anh của nhân dân Ấn Độ?

5/Dặn dò: 1’.:

-Học bài cũ.

- Đọc trước và soạn bài 11. có nhận xét gì về vị trí địa lý của các quốc gia Đông Nam Á?

- Tại sao trong các nước Đông Nam Á chỉ có Xiêm (Thái Lan) (thoát khỏi) giữ được phần chủ quyền của mình

V.Rút kinh nghiệm:

..........................................................................................................................................................................................................................................................

 

                                                                             

Ngày soạn: …../10/2013

Tuần :09

Tiết thứ: 17(theo PPCT)

                                                            Ngày dạy: ...../...../2013

BÀI 11: CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM  Á CUỐI THẾ KỶ

XIX  ĐẦU THÊ KỶ XX

 

I. Mục tiêu:

1/ Kiến thức: Giúp học sinh biết được:

Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ngày càng phát triển mạnh mẽ ở các nước Đông Nam Á. Trong khi giai cấp p/k trở thành công cụ tay sai cho CNTB thì g/c vô sản dân tộc đã tổ chức lãnh đạo phong trào. Đặc giai cấp công nhân, từng bước đã vươn lên vũ đài chính trị. Các phong trào diễn ra khắp các nước Đông Nam Á: In-đô-nê-xia, Cam-pu-chia, Lào, Việt Nam...

2/ Kĩ năng: Biết sử dụng bản đồ để trình bày các sự kiện đấu tranh tiêu biểu; phân biệt được nét chung, riêng của các nước Đông Nam Á cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.

3/ Thái độ: Nhận thức đúng về thời kỳ phát triển sôi động của phong trào giải phóng dân tộc chống CNĐQ, CNTD; tinh thần đoàn kết hữu nghị ủng hộ đấu tranh vì độc lập tự do vì sự tiến bộ của nhân dân.             

II. Chuẩn bị.

- Thầy: Bản đồ thế giới

- Trò: Bài soạn.

III. Phương pháp Vấn đáp,  đàm thoại, gọi mở, tổng hợp

IV. Tiến trình giờ dạy-giáo dục

1.Ổn định:1’

2/ Kiểm tra bài cũ: 4’

Trình bày   ý nghĩa của cách mạng Tân Hợi năm 1911?

Đáp án:

+ Ý nghĩa:

- Cách mạng Tân Hợi là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản, đã lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế Mãn Thanh, thành lập Trung Hoa Dân quốc, tạo điều kiện cho nền kinh tế TBCN ở Trung Quốc phát triển.

- Cách mạng Tân Hợi có ảnh hưởng lớn đến phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, trong đó có Việt Nam.

- Tuy nhiên, cách mạng còn nhiều hạn chế, đó là không nêu vấn đề đánh đuổi đế quốc, không tích cực chống phong kiến đến cùng, không giải quyết được vấn đề ruộng đất cho nông dân.

3.Bài mới

Em hiểu gì về khu vực ĐNA? Tại sao khu vực này trở thành đối tượng nhòm ngó của thực dân phương Tây? chúng ta đi  tìm hiểu qua nội dung bài học

 

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

HĐ 1 I. Quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân ở Đông Nam Á. 15’

Dùng bản đồ giới thiệu các nước ĐNÁ cuối thế kỷ XIX- XX g/t khái quát.

Qua theo dõi + sự chuẩn bị bài ở nhà em có nhận xét gì về vị trí địa lý của các quốc gia Đông Nam Á?

Dựa vào sgk trả lời

Khẳng định một lần nữa và hỏi:

Tại sao Đông Nam Á trở thành miếng mồi hấp dẫn cho các nước tư bản phương tây và là đối tượng dòm ngó xâm lược của chúng?

Theo dõi và dựa vào kiến thức sgk trả lời.

 

Quá trình xâm lược của tư bản phương Tây đối với các nước Đông Nam Á diễn ra như thế nào? Hậu quả?

 + Đông Nam Á là một khu vực có vị trí địa lí quan trọng, giàu tài nguyên, chế độ PK lại đang lâm vào khủng hoảng, suy yếu nên không tránh khỏi bị các nước phương Tây nhòm ngó, xâm lược.

+ Từ nửa sau thế kỉ XIX, tư bản phương Tây đẩy mạnh xâm lược Đông Nam Á: Anh chiếm Mã Lai, Miến Điện; Pháp chiếm Việt Nam, Lào và Cam-pu-chia; Tây Ban Nha, rồi Mĩ chiếm Phi-líp-pin; Hà Lan và Bồ Đào Nha chiếm In-đô-nê-xi-a.

+ Xiêm (nay là Thái Lan) là nước duy nhất ở Đông Nam Á vẫn còn giữ được độc lập, nhưng cũng trở thành “vùng đệm” của tư bản Anh và Pháp.

HĐ2 II. Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở khu vực Đông Nam Á. 23’

 

Trước sự xâm lược của tư bản phương Tây, nhân dân Đông Nam Á đã đấu tranh như thế nào?

Sau khi chiếm được các nước Đông Nam Á, tư bản phương Tây đã thực hiện điều gì?

Đã thi hành những chính sách cai trị hà khắc

Hà khắc ntn?

Vơ vét, đàn áp, chia để trị

Mời HS hoặc gv đọc phần chữ in nhỏ sgk

 

Dựa vào nội dung bạn đọc + sự chuẩn bị cho biết chính sách thuộc địa của thực dân phương Tây có những điểm chung nào nổi bật?

Trả lời theo những hiểu biết của mình

 

Vì sao nhân dân Đông Nam Á đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân? Mục tiêu chung của các cuộc đấu tranh đặt ra là gì?

Trả lời

Điển hình phong trào này diễn ra ở những nước nào?

In- đô-nê-xia, Phi-líp-pin, Cam-pu-chia, lào, Việt Nam

 

Ở In-đô-nê-xia có gì nổi bật?

Dựa vào sgk trả lời dựa vào bản đồ gt vài nét về In-đô-nê-xia và ptđ/t giải phóng dân tộc

Là đất nước rộng lớn bao gồm hơn 13.600 đảo lớn nhỏ như “ Một chuỗi ngọc vân vào đường xích đạo” đông dân là thuộc địa của Hà Lan phong trào giải phóng dân tộc nổ ra mạnh mẽ kết quả. Đảng Cộng sản In-đô-nê-xia thành lập (5-1920).

 

Phi-líp-pin phong trào đấu tranh diễn ra ntn?

Dựa vào sgk trả lời

Mỹ tiến hành xâm lược Phi-líp-pin ra sao?

 

 

Nêu một vài nét về phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Việt Nam, Lào, Campuchia.

Dựa vào sgk trả lời

 

 

 

 

 

Qua các giải thích đó hãy rút ra những nét chung nổi bật của phong trào?

Có nhiều điểm chung, họ nổi dậy đấu tranh

Kể tên một vài sự kiện chứng tỏ sự phối hợp đ/t chống Pháp?

Dựa vào hiểu biết của mình để trả lời

Kết luận

 

 + Ngay từ khi thực dân phương Tây nổ súng xâm lược, nhân dân Đông Nam Á đã nổi dậy đấu tranh để bảo vệ Tổ quốc.

- Ở In-đô-nê-xi-a, từ cuối thế kỉ XIX, nhiều tổ chức yêu nước của trí thức tư sản tiến bộ ra đời. Năm 1905, các tổ chức công đoàn thành lập và bắt đầu quá trình truyền bá chủ nghĩa Mác, chuẩn bị cho sự ra đời của Đảng Cộng sản (1920).

- Ở Phi-líp-pin, cuộc cách mạng 1896 - 1898, do giai cấp tư sản lãnh đạo chống lại thực dân Tây Ban Nha giành thắng lợi, dẫn tới sự thành lập nước Cộng hòa Phi-líp-pin, nhưng sau đó lại bị đế quốc Mĩ thôn tính.

- Ở Cam-pu-chia, có cuộc khởi nghĩa của A-cha Xoa lãnh đạo ở Ta-keo (1863 - 1866), tiếp đó là khởi nghĩa của nhà sư Pu-côm-bô (1866 - 1867), có liên kết với nhân dân Việt Nam gây cho Pháp nhiều khó khăn.

- Ở Lào, năm 1901, Pha-ca-đuốc lãnh đạo nhân dân Xa-van-na-khét tiến hành cuộc đấu tranh vũ trang. Cũng năm đó, cuộc khởi nghĩa ở cao nguyên Bô-lô-ven bùng nổ, lan sang cả Việt Nam, gây khó khăn cho thực dân Pháp trong quá trình cai trị, đến năm 1907 mới bị dập tắt.

- Ở Việt Nam, sau khi triều đình Huế đầu hàng, phong trào Cần vương nổ ra và quy tụ thành nhiều cuộc khởi nghĩa lớn (1885 - 1896). Phong trào nông dân Yên Thế do Hoàng Hoa Thám lãnh đạo, kéo dài tới 30 năm (1884 - 1913) cũng gây nhiều khó khăn cho thực dân Pháp. 

+ Nhận xét chung: Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở khu vực Đông Nam Á đã nổ ra ngay sau khi thực dân phương Tây xâm lược một cách mạnh mẽ, liên tục với một tinh thần anh dũng và lực lượng quần chúng nhân dân (chủ yếu là công nhân và nông dân) tham gia đông đảo. Nhưng cuối cùng, các phong trào đều thất bại vì chưa có đường lối cứu nước đúng đắn.

4,Củng cố: 2’

- Vì sao cuối thế kỷ XIX Đông Nam Á trở thành đối tượng xâm lược của TB phương Tây?

- Nhận xét chung của em về tình hình chung của các nước Đông Nam Á vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.

- Kể tên một vài sự kiện chứng tỏ sự phối hợp đ/t chống Pháp?

4/Dặn dò 1

- Học bài cũ.

- Đọc trước và soạn bài 12

+ Bấy giờ các nước tư bản phương Tây đã làm gì Nhật bản?

+ Nửa sau thế kỷ XIX Nhật Bản đang đứng trước những yêu cầu cấp bách nào?

+ Canh tân đất nước được thực hiện ntn ở Nhật?

+ Vài nét so lược về tiểu sử của Thiên hoàng Minh Trị?

+ Nội dung cơ bản của cuộc Duy tân Minh Trị?

V.Rút kinh nghiệm:

..........................................................................................................................................................................................................................................................

                                 Tuần 09: TPPCT:16-17

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

nguon VI OLET