Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học môn Lịch sử ở trường trung học cơ sở

A. ĐẶT VẤN ĐỀ

I. Lí do chọn sáng kiến kinh nghiệm
Trong điều kiện phát triển ngày nay hệ thống giáo dục ở các trường trung học cơ sở, môn Lịch sử có vai trò quan trọng trong việc bồi dưỡng thế hệ trẻ có những hiểu biết về kiến thức lịch sử của nước nhà, về văn hóa, tư tưởng, chính trị, phẩm chất đạo đức và phong cách sống. Môn Lịch sử cũng như các môn học khác, có vai trò to lớn trong việc tác động đến con người không chỉ về trí tuệ mà còn cả về tư tưởng, tình cảm, giúp các em thấy được quá trình phát triển của một đất nước, một dân tộc mà rộng hơn là cả xã hội loài người.
Trong thực tế hiện nay việc dạy – học môn Lịch sử chưa hoàn thành tốt vai trò của mình. Ở nhiều nơi, giáo viên chủ yếu vẫn dạy học bằng phương pháp dạy học truyền thống, giáo viên chỉ chú trọng đến việc truyền đạt hết những nội dung kiến thức trong sách giáo khoa, còn học sinh cố gắng chép đầy đủ những nội dung mà thầy cô đọc cho chép là đủ không cần mở rộng thêm nữa.
Từ đó trong thực tế giảng dạy giáo viên chưa phát huy được tính tích cực, chủ động, chưa gây được hứng thú học tập cho học sinh. Về phía học sinh, chưa chú tâm học tập, chưa chủ động suy nghĩ, tìm tòi nhiều em vẫn cho rằng học môn Lịch sử phải ghi nhớ quá nhiều sự kiện khô khan, Lịch sử là môn học nghiên cứu về quá khứ, mà quá khứ là những cái đã qua không thể thay đổi được nên chỉ cho quá khứ chứ không áp dụng vào thực tiễn.
Do đó muốn khắc phục được vấn đề này thì việc gây hứng thú học tập cho học sinh là điều không thể thiếu trong giờ học lịch sử. Vì thế việc đổi mới phương pháp sử dụng thiết bị dạy học môn Lịch sử ở trường trung học cơ sở là việc làm vô cùng cần thiết, để thông qua đó giáo viên có thể dễ hình thành khái niệm lịch sử cho học sinh hoặc giúp các em nhớ lâu, nhớ kĩ nội dung của bài học mà giáo viên giảng dạy trên lớp.
Thực tế ngày nay ngành giáo dục vẫn đang tiếp tục đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy học theo hướng lấy học sinh làm trung tâm, người thầy giữ vai trò tổ chức, hướng dẫn học sinh tích cực chủ động, tìm tòi, khám phá, lĩnh hội kiến thức mới. Vì vậy, mỗi giáo viên cần có sự chủ động, sáng tạo tích cực đổi mới phương pháp dạy học phù hợp nhằm gây hứng thú học tập bộ môn cho học sinh. Việc sử dụng đồ dùng trực quan phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học là một trong những hướng tích cực nhất, hiệu quả nhất trong việc đổi mới phương pháp dạy học. Và đối với bộ môn Lịch Sử, việc sử dụng đồ dùng trực quan vào giảng dạy là một việc làm rất cần thiết, giúp các em dễ hình dung lại sự phát triển của xã hội loài người và gây hứng thú học tập cho học sinh qua các hình ảnh minh họa.
Là một giáo viên giảng dạy bộ môn Lịch sử ở Trường THCS Tân Thới
học sinh của trường phần lớn là con em gia đình nông dân, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn, học sinh ít được tiếp cận với các vấn đề lịch sử, văn hóa chuyên sâu từ các kênh thông tin. Băng khoăn trước thực trạng đó, tôi luôn tìm tòi, nghiên cứu để nâng cao kiến thức và phương pháp giảng dạy của bộ môn mình giảng dạy để gây hứng thú học tập môn Lịch Sử cho học sinh, nhất là thông qua các hình ảnh nói về các sự kiện lịch sử để tạo cho học sinh có nhiều hứng thú trong học tập. Xuất phát từ những lý do cơ bản trên, nên tôi đã lựa chọn sáng kiến kinh nghiệm nghiên cứu là “ Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học môn Lịch sử ở trường trung học cơ sở”.
II. Mục đích nghiên cứu
Một trong những phương pháp đặc trưng của bộ môn Lịch sử là phải gây được hứng thú, phát huy được tính tích cực học tập của học sinh đó là sử dụng đồ dùng, công cụ dạy học đúng mục đích, yêu cầu của việc nhận thức. Ở đây người thầy có vai trò đặc biệt quan trọng giúp học sinh sử dụng đúng có hiệu quả theo nội dung của bài học. Bởi dạy học thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin rất phong phú, đa dạng và sinh động như: hình ảnh, sơ đồ, lược đồ, băng hình...do đó người thầy phải giúp học sinh khai thác đúng nội dung tạo hứng thú hơn cho học sinh trong học tập nhằm nâng cao chất lượng đào tạo.
III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
Sáng kiến kinh nghiệm này tôi chủ yếu tập trung nghiên cứu và đưa ra một số kinh nghiệm trong tổ chức dạy học có ứng dụng công nghệ