Giaùo aùn Ngöõ Vaên 7                                                    Naêm hoïc 2008 2009

Ai muoán sôõ höõu troïn boä giaùo aùn Vaên 7 thì xin lieân heä vaøo soá 0122.366.2000

Email: phanhoang20082008@yahoo.com.vn

Giaù caû: thöông löôïng sau. Ngoaøi ra coøn coù GA Vaên 6, söû 6,7

TUAÀN 1: BAØI 1

Tieát: 1

Teân baøi:                    COÅNG TRÖÔØNG MÔÛ RA

         - LYÙ LAN -

            ====================

I.  Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh:

-          Caûm nhaän vaø hieåu bieát ñöôïc nhöõng tình caûm ñeïp ñeõ cuûa ngöôøi meï ñoái vôùi con nhaân ngaøy khai tröôøng.

-          Thaáy ñöôïc yù nghóa lôùn lao cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi cuoäc ñôøi moãi con ngöôøi.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Daïy hoïc baøi môùi:

- Ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc ai ñaõ ñöa em ñeán tröôøng?Luùc aáy caûm xuùc cuûa em nhö theá naøo?

- Thaät vaäy, trong chuùng ta, ai cuõng coù nhöõng kyû nieäm ñeïp cuûa ngaøy ñaàu tieân ñeán tröôøng. Ñoù laø söï  haùo höùc, ruït reø vaø bôõ ngôõ. Taâm traïng cuûa caùc em laø vaäy, theá coøn taâm traïng cuûa caùc baäc laøm cha meï thì nhö theá naøo ñoái vôùi ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc cuûa con? chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu vaán ñeà “Coång tröôøng môû ra ” cuûa Lyù Lan.

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoaït ñoäng 1: Ñoïc

- Giaùo vieân ñoïc maãu ñoaïn ñaàu. 

- Goïi hoïc sinh ñoïc phaøn coøn laïi, chuù yù saéc thaùi bieåu caûm cuûa baøi vaên, höôùng daãn hoïc sinh ñoïc cho ñuùng.

- Goïi hoïc sinh ñoïc chuù thích saùch giaùo khoa, giaûi thích laïi moät soá töø khoù. 

Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu vaên baûn

- Veà baøi “ Coång tröôøng môû ” ra noùi ñeán söï vieäc gì? Taâm traïng cuûa ngöôøi meï trong ñeâm khoâng nguû tröôùc ngaøy khai tröôøng laàn ñaàu tieân cuûa con.

- Theo em taïi sao ngöôøi meï laïi khoâng nguû ñöôïc? Meï khoâng nguû ñöôïc moät phaàn do cuõng haùo höùc, baên khoaên lo laéng cho ngaøy mai laø ngaøy khai tröôøng cuûa con, moät phaàn laø do nhôù laïi nhöõng kyû nieäm thuôû môùi caép saùch ñeán tröôøng cuûa mình.

- Ñoù laø nhöõng kyû nieäm gì? Kyû nieäm ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc ñöôïc baø ngoïai daãn ñeán tröôøng. Caûm xuùc meï raát noân nao hoài hoäp khi cuøng baø ngoïai ñi tôùi gaàn ngoâi tröôøng vaø noãi chôi vôi hoát hoaûng khi coång tröôøng ñoùng laïi.

- Nhôù ñeán ngaøy khai tröôøng cuûa mình meï khoâng nguû ñöôïc vì ngaøy khai tröôøng ñaõ ñeå laïi daáu aán saâu ñaäm troïng taâm hoàn ngöôøi meï, ñeán noãi ngöôøi meï cöù nhaém maét laïi laø döôøng nhö vang beân tai tieáng ñoïc baøi traàm boång: “Haèng naêm cöù vaøo cuoái thu … daøi vaø heïp”

- Nhöõng chi tieát treân cho em thaáy ñaây laø moät ngöôøi meï nhö theá naøo? Ñeâm tröôùc ngaøy khai tröôøng taâm traïng cuûa ngöôøi meï laø vaäy, coøn taâm traïng cuûa ngöôøi con laø nhö theá naøo? Chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu veà taâm traïng cuûa ngöôøi con.

- Chi tieát naøo trong baøi bieåu hieän taâm traïng cuûa ngöôøi con?

+ “Ñeâm nay con cuõng haùo höùc nhö tröôùc moãi laàn ñi chôi xa”

+ “Giaác nguû ñeán vôùi con … ñang muùt keïo”

- Roõ raøng taâm traïng cuûa ñöùa con khoâng gioáng taâm traïng cuûa ngöôøi meï, ñöùa con raát voâ tö, hoàn nhieân thanh thaûn ñi vaøo giaác nguû.(Lieân heä thöïc teá)

- Coù phaûi ngöôøi meï ñang noùi tröïc tieáp vôùi con khoâng?

- Theo em, ngöôøi meï ñang taâm söï vôùi ai? Caùch vieát naøy coù taùc duïng gì? (Coù theå cho hoïc sinh thaûo luaän)

Ngöôøi meï khoâng tröïc tieáp noùi vôùi ngöôøi con hoaëc vôùi ai caû. Ngöôøi meï nhìn con nguû, nhö taâm söï vôùi con nhöng thaät ra laø ñang noùi vôùi chính mình, ñang töï oân laïi kyû nieäm cuûa rieâng mình.

- Caùch vieát naøy laøm noåi baät ñöôïc taâm traïng, khaéc hoïa ñöôïc taâm tö, tình caûm, nhöõng suy nghó saâu kín cuûa baø meï maø ñoâi khi khoù noùi ra baèng nhöõng lôøi tröïc tieáp

 * Nhaø tröôøng ñaõ mang laïi cho caùc em nhöõng gì? Caâu vaên naøo trong baøi noùi leân taàm quan troïng cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi theá heä treû?

 Ngöôøi meï noùi : … “ böôùc qua caùnh coång tröôøng laø moät theá giôùi kyø dieäu seõ môû ra” ñaõ gaàn 7 naêm böôùc qua caùnh coång tröôøng baây giôø em môùi hieåu theá giôùi kyø dieäu ñoù laø gì? (goïi 4 HS)

+ Coù theâm nhieàu baïn beø, ñöôïc soáng trong tình yeâu thöông cuûa thaày coâ vaø beø baïn.

+ Kieán thöùc veà cuoäc soáng, caùch öùng xöû vôùi moïi ngöôøi, vaø nhieàu ñieàu boå ích.

(Lieân heä baøi haùt : Ñaát Nöôùc Meán Thöông).

- Qua baøi hoïc naøy chuùng ta caàn ghi nhôù nhöõng gì?

Hoïat ñoäng 3: Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp

- Hoïc sinh ñoïc caâu hoûi.

- Suy nghó vaø laøm vaøo vôû

- Goïi 2 hoïc sinh ñoïc baøi laøm cuûa mình.

- Giaùo vieân nhaän xeùt, cho ñieåm.

- Ñoïc baøi ñoïc theâm saùch giaùo khoa.

I. Tìm hieåu vaên baûn

1. Taâm traïng cuûa ngöôøi meï trong ñeâm tröôùc ngaøy khai tröôøng cuûa con vaøo lôùp 1

 

 

 

A. Taâm traïng cuûa meï

- Quan taâm, lo laéng cho con

- Baâng khuaâng, xao xuyeán, thao thöùc, suy nghó trieàn mieân, nhôù laïi nhöõng kyû nieäm veà ngaøy khai tröôøng ñaàu tieân cuûa mình.

Moät ngöôøi meï raát yeâu thöông con.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

B. Taâm traïng cuûa con

- Haùo höùc, nheï nhaøng, thanh thaûn ñi vaøo giaác nguû.

“Giaác nguû ñeán vôùi con … aên moät caùi keïo”.

Treû con, hoàn nhieân.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 2. Vai troø cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi theá heä treû:

- Nhaø tröôøng ñaõ mang laïi tri thöùc, ñaïo ñöùc, tính chaát vaø lyù töôûng cho hoïc sinh.

- Vì theá ai cuõng bieát raèng moãi sai laàm trong giaùo duïc seõ aûnh höôûng ñeán caû theá heä mai sau, vaø sai laàm treân laø coù theå ñöa theá heä aáy ñi leäch caû haøng daëm sau naøy.

Noùi leân vai troø quan troïng cuûa nhaø tröôøng.

 

 

 

 

 

 

 

* Ghi nhôù : Saùch giaùo khoa/9.

Baøi taäp 1 :

   Moät baïn cho raèng coù raát nhieàu ngaøy khai tröôøng ñeå vaøo lôùp Moät laø ngaøy coù daáu aán saâu ñaäm nhaát trong taâm hoàn moãi con ngöôøi. Em coù taùn thaønh vôùi yù kieán ñoù khoâng? Vì sao?

  1. Cuûng coá:

-          Taâm traïng cuûa ngöôøi meï trong ñeâm tröôùc ngaøy khai tröôøng cuûa con nhö theá naøo?

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù.

-          Laøm baøi taäp 2 phaàn luyeän taäp.

-          Chuaån bò: Meï toâi.

IV.   Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:
Tieát: 2

Teân baøi:                    MEÏ TOÂI

        - EÙt-moân-ñoâ-ñô-A-mi-xi -

            ====================

I.  Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh:

-          Caûm nhaän ñöôïc tình yeâu thöông raát ñoãi thieâng lieâng cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ: Qua vaên baûn “coång tröôøng môû ra” em thaáy taâm traïng ngöôøi meï trong ñeâm tröôùc ngaøy khai tröôøng cuûa con nhö theá naøo? Em coù suy nghó gì veà  vaên baûn naøy?

-          Ñaõ 7 naêm ngoài gheá nhaø tröôøng, em thaáy vai troø cuûa nhaø tröôøng ñoái vôùi theá heä treû nhö theá naøo?

-          Kieåm tra baøi taäp veà nhaø. 

  1. Daïy hoïc baøi môùi:

Töø vaên baûn “coång tröôøng môû ra” chuùng ta thaáy trong cuoäc ñôøi cuûa moãi chuùng ta, ngöôøi meï giöõ moät vò trí vaø yù nghóa heát söùc lôùn lao, thieâng lieâng vaø cao caû. Nhöng khoâng phaûi khi naøo ta cuõng yù thöùc heát ñöôïc ñieàu ñoù. Chæ ñeán khi maéc nhöõng loãi laàm, ta môùi nhaän ra taát caû. Baøi vaên “Meï Toâi” seõ cho ta moät baøi hoïc nhö theá.

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoïat ñoäng 1:  - Ñoïc

- Giaùo vieân ñoïc vaên baûn sau ñoù höôùng daãn HS ñoïc laïi

- Ñaây laø vaên bieåu caûm neân löu yù cho hoïc sinh caàn theå hieän ñöôïc treân taâm tö vaø t/c buoàn khoå cuûa ngöôøi cha tröôùc loãi laàm cuûa con, vaø söï traân troïng cuûa oâng ñoái vôùi vôï mình.

- Goïi hoïc sinh ñoïc laïi chuù thích saùch giaùo khoa. Giaùo vieân giaûi thích moät soá töø khoù.

Hoïat ñoäng 2: 

Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu vaên baûn.

Taïi sao vaên baûn laø moät böùc thö ngöôøi boá göûi cho con nhöng nhan ñeà laïi laáy teân laø “Meï Toâi”?

Thöù  1, nhan ñeà aáy laø cuûa chính taùc giaû A-Mi-Xi ñaët cho ñoaïn trích. Moãi truyeän nhoû trong “Nhöõng taám loøng cao caû” ñeàu coù moät nhan ñeà do taùc giaû ñaët.

Thöù 2, khi ñoïc kyõ chuùng ta seõ thaáy tuy baø meï khoâng xuaát hieän tröïc tieáp trong caâu chuyeän nhöng ñoù laïi laø tieâu ñieåm maø caùc nhaân vaät vaø chi tieát ñeàu höôùng tôùi ñeå laøm saùng toû.

- Qua böùc thö ngöôøi boá göûi cho con chuùng ta laïi thaáy hieän leân hình töôïng moät ngöôøi meï cao caû vaø lôùn lao. Khoâng ñeå cho ngöôøi meï xuaát hieän tröïc tieáp, taùc giaû cuõng nhö boäc loä treân t/c vaø thaùi ñoä quyù troïng cuûa ngöôøi boá ñoái vôùi meï, môùi coù theå noùi ñöôïc moät caùch teá nhò vaø saâu saéc nhöõng gian khoå hi sinh maø nguôøi meï ñaõ aâm thaàm, laëng leõ daønh cho ñöùa con cuûa mình.

- Söï hi sinh cuûa ngöôøi meï ñoái vôùi con nhö theá naøo? caùc em haõy tìm treân chi tieát noùi veà ngöôøi meï cuûa En-Ri-Coâ?

 

 

- Qua ñoù em hieåu ñöôïc meï cuûa En-Ri-Coâ laø ngöôøi nhö theá naøo?

- En-Ri-Coâ coù loãi gì vôùi meï?

- Tröôùc loãi laàm aáy thaùi ñoä cuûa ngöôøi boá qua böùc thö nhö theá naøo? (Hoïc sinh thaûo luaän)

- Theo em ñieàu gì ñaõ khieán En-Ri-Coâ “xuùc ñoäng voâ cuøng” khi ñoïc thö cuûa boá ? (a, c, d)

- Taïi sao boá khoâng noùi tröïc tieáp vôùi En-Ri-Coâ maø laïi vieát thö ?

Bôûi vì ñoù laø treân t/c, treân ñieàu teá nhò nhieàu khi khoâng theå noùi tröïc tieáp ñöôïc cuõng coù theå qua thö, ngöôøi con seõ ñôõ bò töï aùi, xaáu hoå tröôùc maët cha mình.

- Maët khaùc, ngöôøi cha muoán con mình coù dòp ñoïc ñi ñoïc laïi ñeå suy gaãm nhöõng ñieàu trong thö. Nhöng cuõng coù theå laø cha con ít gaëp nhau nhieàu.

- Qua baøi hoïc naøy chuùng ta caàn ghi nhôù nhöõng gì?

Hoïat ñoäng 3: Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp.

- Hoïc sinh veà nhaø laøm (coù theå  choïn phaàn ghi nhôù)

- Giaùo vieân gôïi yù :

+ Ñoù laø chuyeän gì? Xaûy ra khi naøo? ÔÛ ñaâu?

+ Boá meï buoàn phieàn ra sao?

+ Nhöõng suy nghó vaø tình caûm cuûa em sau khi söï vieäc ñaõ xaûy ra .

I .Taùc giaû - Taùc phaåm :

Saùch giaùo khoa

 

 

 

 

 

II. Tìm hieåu vaên baûn :

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 1. Tình yeâu thöông cuûa ngöôøi meï ñoái vôùi En-Ri-Coâ

- Meï thöùc suoát ñeâm chaêm soùc lo laéng khi con beänh.

- Meï coù theå hi sinh moïi thöù vì con, thaäm chí coù theå hi sinh caû tính maïng mình ñeå cöùu soáng con.

Yeâu thöông con mình nhaát treân ñôøi.

2. Thaùi ñoä cuûa boá ñoái vôùi En-Ri-Coâ khi em ñaõ lôõ thoát ra lôøiõ thieáu leã ñoä vôùi meï luùc coâ giaùo ñeán thaêm

- “… nhö moät nhaùt dao ñaâm vaøo tim boá vaäy ”

- “… boá khoâng theå neùn giaän ñoái vôùi con ”

- “ caùi daáu veát vong aân boäi nghóa treân traùn con ”

- “… thaät ñaùng xaáu hoå vaø nhuïc nhaõ cho keû naøo ñaõ chaø ñaïp leân tình yeâu thöông ñoù ”

-“ Thaø raèng boá khoâng coù con coøn hôn laø thaáy con boäi baïc vôùi meï”

- “… boá seõ khoâng theå vui loøng ñaùp laïi caùi hoân cuûa con ñöôïc ”

Buoàn baõ vaø töùc giaän

 

 

* Ghi nhôù : Saùch giaùo khoa

III. Luyeän taäp :

Baøi taäp 1: Haõy choïn 2 ñoaïn trong thö coù noäi dung theå hieän yù nghóa voâ cuøng lôùn lao cuûa ngöôøi meï ñoái vôùi con vaø hoïc thuoäc ñoaïn vaên ñoù.

Baøi taäp 2: Haõy keå laïi moät vieäc em lôõ gaây khieán boá meï buoàn phieàn.

  1. Cuûng coá:

-          Tình yeâu thöông cuûa meï ñoái vôùi En-Ri-Coâ nhö theá naøo? Boá coù thaùi ñoä gì khi En-Ri-Coâ coù loãi vôùi meï.

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc baøi.

-          Ñoïc baøi ñoïc theâm.

-          Chuaån bò: Töø gheùp

IV.  Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:
Tieát: 3

Teân baøi:                             TÖØ GHEÙP

           ====================

I.  Muïc tieâu:

1. Kieán thöùc:

- Hieåu caáu taïo cuûa caùc loaïi töø gheùp vaø nghóa cuûa töø gheùp.

- Bieát caùch söû duïng töø gheùp.

 2. Kyõ naêng: Bieát hai loaïi töø gheùp: töø gheùp chính phuï vaø töø gheùp ñaúng laäp; tính chaát phaân nghóa cuûa töø gheùp chính phuï, tính chaát hôïp nghóa cuûa töø gheùp ñaúng laäp.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ: OÂn laïi ñònh nghóa töø gheùp ôû lôùp 6.
  3. Daïy hoïc baøi môùi:

ÔÛ lôùp 6 chuùng ta ñaõ bieát khaùi nieäm veà töø gheùp. Ñoù laø nhöõng töø phöùc ñöôïc taïo ra baèng caùch gheùp caùc tieáng coù quan heä vôùi nhau veà nghóa. Hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieàu xem töø gheùp coù maáy loaïi vaø nghóa cuûa caùc loïai töø gheùp.

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoïat ñoäng 1 :  OÂn laïi ñònh nghóa töø gheùp

Hoïat ñoäng 2 :  Tìm hieåu caáu taïo cuûa töø gheùp chính phuï vaø töø gheùp ñaúng laäp.

- Giaùo vieân cho 2 ví duï leân baûng

- Trong caùc töø gheùp “Baø ngoaïi”, “Thôm phöùc” ôû ví duï treân tieáng naøo laø tieáng chính.

- Tieáng naøo laø tieáng phuï boå sung tieáng chính ?

- Chuùng ta thöû so saùnh :     + Baø / Ngoaïi

                                             + Baø / Noäi

Chuùng ta thaáy baø ngoaïi vaø baø noäi chung neùt nghóa laø baø nhöng nghóa cuûa baø ngoaïi vaø baø noäi khaùc nhau laø do taùc duïng boå sung nghóa cuûa tieáng phuï “ngoaïi” “noäi”, tieáng boå sung nghóa laø tieáng phuï, tieáng ñöôïc boå sung laø tieáng chính.Töông töï :                                          Thôm / phöùc

     Thôm / ngaùt

Caùc em thaáy tieáng naøo ñöùng tröôùc, tieáng naøo ñöùng sau?

Nhö vaäy, töø gheùp coù tieáng chính (ñöùng tröôùc) vaø tieáng phuï (ñöùng sau) boå sung nghóa cho tieáng chính thì ñoù laø töø gheùp chính phuï.

* Cho ví duï khaùc : - Caùc em cho bieát caùc töø gheùp “quaàn aùo”, “traàm boång” ñaâu laø chính, ñaâu laø phuï? (khoâng phaân ra ñöôïc)

- Vaäy caùc töø ôû ví duï c,d chuùng ta khoâng theå phaân ra ñöôïc tieáng phuï, tieáng chính. Caùc tieáng ñeàu bình ñaúng vôùi nhau veà maët ngöõ phaùp. Nhöõng töø gheùp nhö vaäy ngöôøi ta goïi laø töø gheùp ñaúng laäp.

- Nhö vaäy caùc em thaáy coù maáy loaïi töø gheùp?

- Em naøo coù theå nhaéc laïi cho coâ theá naøo laø töø gheùp chính phuï? (cho hoïc sinh laáy theâm ví duï).

- Theá naøo laø töø gheùp ñaúng laäp? Laáy ví du.ï

Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu nghóa cuûa caùc töø gheùp.

- So saùnh nghóa cuûa caùc yeáu toá trong caùc töø "maùy caøy" vôùi töø gheùp "maùy caøy"?

 

 

 

- So saùnh nghóa cuûa caùc yeáu toá trong töø "saùch vôû"?

- Nhaän xeùt gì veà nghóa cuûa töø gheùp chính phuï vaø nghóa cuûa töø gheùp ñaúng laäp?

 

 

 

 

Hoïat ñoäng 4 : Hoïc sinh laøm baøi taäp.

Baøi taäp 1/15

Saép xeáp caùc töø gheùp sau thaønh hai loaïi.

 

 

Baøi taäp 2/15

Ñieàn theâm tieáng ñeå taïo ra töø gheùp chính phuï

I. Caùc loaïi töø gheùp

A. Meï coøn nhôù söï noân nao, hoài hoäp khi cuøng baø ngoaïi ñi tôùi gaàn ngoâi tröôøng vaø noãi chôi vôi hoát hoaûng khi coång tröôøng ñoùng laïi.

B. Coám khoâng phaûi …, caùi muøi thôm phöùc cuûa luùa môùi, cuûa hoa coû daïi ven bôø.  

+ Baø / Ngoaïi

+ Thôm / Phöùc

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

C./ Vieäc chuaån bò quaàn aùo môùi, giaøy noùn môùi … ngaøy khai tröôøng.

D./ Meï khoâng lo … tieáng ñoïc baøi traàm boång .

 - Quaàn / aùo

 - Traàm / boång

* Ghi nhôù : Sgk

 

 

II. Nghóa cuûa töø gheùp :

- Maùy: chæ chung

- Caøy: hoaït ñoäng laät ñaát

Maùy caøy: ñoäng cô duøng vaøo vieäc caøy ñaát

- Saùch: in duøng ñeå hoïc vaø ñoïc

- Vôû: ghi, vieát

Saùch vôû: Chæ saùch vôû noùi chung

+ Töø gheùp chính phuï coù tính chaát phaân nghóa. Nghóa cuûa töø gheùp chính phuï heïp hôn nghóa cuûa caùc tieáng taïo ra noù.

+ Töø gheùp ñaúng laäp coù tính chaát hôïp nghóa. Nghóa cuûa töø gheùp ñaúng laäp roäng hôn nghóa cuûa caùc tieáng taïo ra noù

III. Luyeän taäp

+ Töø gheùp chính phuï goàm: laâu ñôøi, xanh ngaét, nhaø aên, cöôøi nuï

+ Töø gheùp ñaúng laäp: suy nghó, chaøi löôùi, caây coû, aåm öôùt, ñaàu ñuoâi

- Ñieàn theâm ñeå taïo töø gheùp:

- Buùt: buùt bi, buùt möïc, buùt chì

- Thöôùc: thöôùc keû, thöôùc goã

- Möa: möa raøo, möa phuøn

- Laøm: laøm raãy, laøm ruoäng

- AÊn: aên yù, aên aûnh

- Traéng: traéng phau, traéng xoùa

  1. Cuûng coá:

-          Giaùo vieân cho hoïc sinh ñoïc phaàn ñoïc theâm Sgk 16/17

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù.

-          Chuaån bò: Lieân keát trong vaên baûn.

IV.  Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:


Tieát: 4

Teân baøi:                LIEÂN KEÁT TRONG VAÊN BAÛN

           ====================

I.  Muïc tieâu:

- Hieåu theá naøo laø lieân keát  vaø vai troø cuûa lieân keát trong vaên baûn.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ:
  3. Daïy hoïc baøi môùi:

ÔÛ lôùp 6 caùc em ñaõ ñöôïc tìm hieåu “vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït”. Qua vieäc tìm hieåu aáy, caùc em ñaõ hieåu vaên baûn phaûi coù nhöõng tieâu chuaån laø coù chuû ñeà thoáng nhaát, coù lieân keát maïch laïc nhaèm muïc ñích giao tieáp. Nhö theá moät vaên baûn toát phaûi coù tính lieân keát vaø maïch laïc. Vaäy lieân keát trong vaên baûn phaûi nhö theá naøo? Chuùng ta cuøng vaøo tieát hoïc hoâm nay.

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoaït ñoäng 1:

 

 

HS ñoïc ñoaïn vaên

? Trong ñoïan vaên treân coù caâu naøo sai ngöõ phaùp khoâng?

 

? Caâu naøo chöa roõ nghóa hay khoâng?

 

? Neáu em laø nhaân vaät En-ri-coâ thì em coù hieåu ñieàu ngöôøi cha muoán noùi gì khoâng?

 

 

 

? Theo em ñoaïn vaên treân thieáu ñieàu gì?

? Muoán cho ñoaïn vaên treân deã hieåu vaø hieåu ñaày ñuû thì caàn phaûi laøm gì?

? Qua ñoù em hieåu lieân keát coù vai troø nhö theá naøo vaø noù laø gì?

 

 

 

 

Hoïc sinh ñoïc phaàn ghi nhôù 1

 

HS ñoïc ñoaïn vaên ôû phaàn 1

? Theo em ôû ñoaïn vaên treân coøn thieáu yù gì khieán cho noù trôû neân khoù hieåu?

 

? Em haõy söûa laïi ñoaën vaên treân ñeå cho En-ri-coâ hieåu ñöôïc yù ngöôøi cha

GV söûa baøi laøm cuûa hoïc sinh

? Ñoïc ñoaïn vaên 2 vaø cho bieát söï thieáu lieân keát cuûa chuùng?

 

 

 

 

 

? Neáu taùch caùc caâu ra em coù hieåu ñöôïc khoâng?

 

 

? Vai troø cuûa caùc töø thieáu aáy laø gì?

 

? Vaäy ñeå lieân keát vaên baûn phaûi caàn coù nhöõng phöông tieän naøo?

Baøi taäp 1/18

Saép xeáp caùc caâu theo thöù töï hôïp lyù ñeå ñoïan vaên treân coù tính lieân keát

 

I. Lieân keát vaø phöông tieän lieân keát trong vaên baûn

1. Tính lieân keát trong vaên baûn

  * Ñoïc ñoaïn vaên vaø traû lôøi caâu hoûi

- Caùc caâu vaên ñeàu coù caáu taïo ngöõ phaùp hoaøn chænh, khoâng sai

- Moãi caâu ñeàu neâu leân moät söï vieäc hoaøn chænh, yù nghóa ñaày ñuû

- Gaây khoù hieåu cho ngöôøi ñoïc, chöa roõ muïc ñích cuûa ngöôøi cha. Yeâu caàu cuûa ngöôøi cha nhö theá naøo, caùc caâu vaên trong ñoaïn vaên treân khoâng coù quan heä chaët cheõ vôùi nhau. Chuùng khoâng cuøng moät noäi dung, caâu naøy taùch rôøi caâu kia.

- Thieáu tính lieân keát

 

 

- Lieân keát laø moät tính chaát voâ cuøng quan troïng trong vaên baûn

- Lieân keát laø tính chaát maø nhôø noù nhöõng caâu vaên ñuùng ngöõ phaùp daët caïnh nhau môùi taïo thaønh vaên baûn. Giuùp vaên baûn lieàn maïch, thoáng nhaát vaø deã hieåu

* Ghi nhôù: sgk/17

2. Phöông tieän lieân keát trong vaên baûn

 

- Caùc caâu trong ñoaïn trích khoâng coù cuøng noäi dung, moãi caâu ñeà caäp ñeán moät vaán ñeà, gheùp caùc caâu laïi thaønh nhöõng vaán ñeà khaùc nhau.

- Hs laøm baøi

 

 

- So vôùi vaên baûn goác, caû ba caâu ñeàu sai vaø thieáu caùc töø noái

Caâu 2 thieáu cuïm töø: coøn baây giôø

Caâu 3 töø "con" cheùp thaønh "ñöùa treû"

Vieäc cheùp sai, cheùp thieáu laøm cho caâu vaên treân rôøi raïc, khoù hieåu.

- Caùc caâu ñeàu ñuùng ngöõ phaùp, khi taùch khoûi ñoaïn vaên coù theå hieåu ñöôïc söï vieäc neâu trong caâu

- Caùc caâu khoâng thoáng nhaát veà noäi dung, thieáu caùc töø noái - coù tính chaát lieân keát

- Ghi nhôù: sgk/17

 

II. Luyeän taäp

- Do söï vieäc saép xeáp khoâng theo trình töï neân vaên baûn rôøi raïc, khoù hieåu, khoâng thoáng nhaát. Phaûi saép xeáp laïi theo trình töï söï vieäc

- Veà hình thöùc coù veû lieân keát nhöng caùc caâu khoâng thoáng nhaát veà thôøi gian vaø söï vieäc. "meï ñaõ maát" saùng nay - chieàu nay.....

  1. Cuûng coá:

-          Theá naøo laø lieân keát trong vaên baûn?

-          Muoán laøm cho vaên baûn coù tính lieân keát ta phaûi thöïc hieän nhö theá naøo ?

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù.

-          Laøm caùc baøi taäp coøn laïi.

-          Chuaån bò: Cuoäc chia tay cuûa nhöõng con buùp beâ.

IV. Ruùt kinh nghieäm baøi day:
TUAÀN 2: BAØI 2

Tieát: 5 + 6

Teân baøi:      CUOÄC CHIA TAY CUÛA NHÖÕNG CON BUÙP BEÂ

               - KHAÙNH HOAØI -

            ====================

I.  Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh:

-          Thaáy ñöôïc tình caûm chaân thaønh, saâu naëng cuûa hai anh em trong caâu chuyeän.

-          Caûm nhaän ñöôïc moãi ñau ñôùn, xoùt xa cuûa nhöõng baïn nhoû chaúng may rôi vaøo hoøan caûnh gia ñình baát haïnh. Bieát caûm thoâng vaø chia seû vôùi nhöõng baïn aáy.

-          Thaáy ñöôïc caùi hay cuûa chuyeän laø caùch keå chaân thaät vaø caûm ñoäng.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ:

-          Qua vaên baûn “ Meï toâi” em thaáy tình yeâu thöông cuûa ngöôøi meï ñoái vôùi En-Ri-Coâ nhö theá naøo?

-          En-Ri-Coâ coù hoái haän veà vieäc laøm cuûa mình hay khoâng? Boá coù thaùi ñoä gì khi En-Ri-Coâ coù loãi vôùi meï?

  1. Baøi môùi:

-          Trong cuoäc soáng, ngoaøi vieäc cho treû ñöôïc soáng ñaày ñuû veà vaät chaát thì cha meï coøn laøm cho treû con ñaày ñuû, hoaøn thieän hôn veà ñôøi soáng tinh thaàn ñem laïi co treû söùc maïnh ñeå vöôït qua voâ vaøn khoù khaên, khoå naõo ôû ñôøi. Cho duø raát hoàn nhieân, ngaây thô, nhöng treû vaãn caûm nhaän, vaãn hieåu bieát 1 caùch ñaày ñuû veà cuoäc soáng cuûa gia ñình mình. Neáu chaúng may rôi vaøo hoaøn caûnh gia ñình baát haïnh, caùc em cuõng bieát ñau ñôùn, xoùt xa, nhaát laø chia tay vôùi nhöõng ngöôøi thaân yeâu ñeå ñöôïc sang cuoäc soáng khaùc.

-          Ñeå hieåu roõ hoaøn caûnh eùo le, ngang traùi cuûa cuoäc ñôøi ñaõ taùc ñoäng tuoåi thô cuûa caùc em nhö theá naøo? Chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu vaên baûn “cuoäc chia tay cuûa nhöõng con buùp beâ”.

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoaït ñoäng 1: - Ñoïc vaø toùm taét vaên baûn

- Hoïc sinh keå toùm taét (Giaùo vieân höôùng daãn)

- Cho hoïc sinh ñoïc laïi nhöõng ñoaïn vaên hay

- Tìm hieåu chuù thích (Giaùo vieân cho hoïc sinh ñoïc thaàm caùc chuù thích töø 2-6)

- Em hieåu gì veà xuaát xöù truyeän ngaén naøy? (chuù thích 1)

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu vaên baûn

Truyeän vieát veà ai, veà vieäc gì? Ai laø nhaân vaät chính?

(Truyeän vieát veà nhöõng em beù khoâng may ñöùng tröôùc söï ñoå vôõ cuûa gia ñình, ñoù laø 2 anh em Thuûy vaø Thaønh phaûi ñau ñôùn chia tay nhau vì boá meï ly hoân)

- Taïi sao teân truyeän laïi laø “cuoäc chia tay cuûa nhöõng con buùp beâ”

- Teân truyeän coù lieân quan gì yù nghóa cuûa truyeän hay khoâng? (Hoïc sinh thaûo luaän)

* Caâu hoûi gôïi môû :

+ Nhöõng con buùp beâ gôïi cho em suy nghó gì? Chuùng ñaõ maéc loãi gì? Chuùng coù chia tay thaät khoâng?

(Nhöõng con buùp beâ voán laø ñoà chôi cuûa treû nhoû, thöôøng gôïi leân söï ngoä nghónh, trong saùng, ngaây thô, voâ toäi gioáng nhö 2 anh em Thaønh, Thuûy chuùng khoâng coù loãi gì theá maø ñaønh phaûi chia xa)

- Vì sao chuùng phaûi chia tay? (Boá meï ly hoân)

- Nhö vaäy teân truyeän coù lieân quan gì ñeán noäi dung, yù nghóa, chuû ñeà cuûa truyeän?

(Teân truyeän ñaõ gôïi ra 1 tình huoáng buoäc ngöôøi ñoïc phaûi theo doõi vaø goùp phaàn laøm theå hieän ñöôïc yù ñoà, tö töôûng maø ngöôøi vieát muoán theå hieän)

+ Pheâ phaùn nhöõng baäc cha meï thieáu traùch nhieäm vôùi con caùi

+ Ca ngôïi tính chaát nhaân haäu trong saùng, vò tha cuûa 2 ñöùa treû.

+ Mieâu taû vaø theå hieän noãi ñau xoùt, tuûi hôøn cuûa 2 em beù chaúng may rôi vaøo hoaøn caûnh baát haïnh.

- Caâu truyeän ñöôïc keå theo ngoâi thöù maáy? Vieäc löïa choïn ngoâi coù taùc duïng gì?

(Ngoâi I: Ngöôøi xöng “toâi” trong truyeän (Thaønh) ngöôøi chöùng kieán caùc söï vieäc xaûy ra, cuõng laø ngöôøi chòu noãi ñau nhö Thuûy. Caùch löïa choïn ngoâi keå naøy ñaõ giuùp taùc giaû theå hieän ñöôïc 1 caùch saâu saéc nhöõng suy nghó, tình caûm vaø taâm traïng cuûa caùc nhaân vaät. Maët khaùc keå theo ngoâi naøy cuõng laøm taêng theâm tính chaân thöïc cuûa truyeän. Do vaäy tính thuyeát phuïc cuûa truyeän cuõng cao hôn)

- Haõy tìm nhöõng chi tieát trong truyeän ñeå thaáy 2 anh em Thaønh, Thuûy raát möïc yeâu thöông,gaàn guõi,chia seû vaø quan taâm laãn nhau?

- Em coù nhaän xeùt gì veà tình caûm cuûa 2 anh em trong caâu truyeän naøy?

- Keát thuùc truyeän Thuûy ñaõ choïn caùch giaûi quyeát nhö theá naøo? Chi tieát naøy gôïi leân cho em suy nghó gì? (caùch löïa choïn cuûa thuûy gôïi leân trong loøng ngöôøi ñoïc loøng thöông caûm 1 ngöôøi em gaùi giaøu loøng vò tha, vöøa thöông anh, thöông caû nhöõng con buùp beâ. Thaø mình chia lìa chöù khoâng ñeå nhöõng con buùp beâ chia tay, thaø mình chòu thieät thoøi ñeå anh luoân coù con veä só gaùc ñeâm cho anh nguû. Söï chia tay cuûa 2 anh em thaät voâ lyù, khoâng neân coù)

 

- Chi tieát naøo trong cuoäc chia tay cuûa Thuûy vôùi lôùp hoïc laøm coâ giaùo baøng hoaøng?

(Chi tieát Thuûy seõ khoâng ñi hoïc nöõ, do nhaø xa tröôøng quaù neân “meï baûo seõ saém cho em moät thuùng hoa ñeå ra chôï ngoài baùn”)

- Vì sao coâ giaùo baøng hoaøng?

(Vì quaù baát ngôø vì hoïc troø mình khoâng chæ baàt haïnh vì khoâng ñöôïc ñeán tröôøng)

- Trong ñoaïn naøy chi tieát naøo kieán em caûm ñoâïng nhaát? Vì sao?

Hoaït ñoäng 3:

- Qua caâu chuyeân naøy taùc giaû muoán göûi ñeán chuùng ta ñieàu gì?

- Haõy nhaän xeùt veà caùch keå chuyeän cuûa taùc giaû? Caùch keå chuyeän naøy coù taùc duïng gì trong vieäc laøm roõ noäi dung tieáp theo cuûa truyeän ?

- Caùch keå chuyeän baèng söï mieâu taû caûnh vaät xung quanh + ngheä thuaät mieâu taû taâm lyù nhaân vaät (nhaân vaät Thaønh: toâi)

- Lôøi keå giaûn dò, phuø hôïp vôùi taâm traïng nhaân vaät neân coù söùc truyeàn caûm cao.

I. Taùc giaû – Taùc phaåm

- Taùc giaû: Khaùnh Hoøa

- Taùc phaåm ñöôïc trao giaûi nhì trong cuoäc thi thô – vaên vieát veà quyeàn treû em do vieän khoa hoïc giaùo duïc vaø toå chöùc cöùu trôï treû em RAT - ÑA BAC – NEN - THUÏY ÑIEÅN toå chöùc naêm 1992

II. Tìm hieåu vaên baûn

 1. Cuoäc chia tay cuûa Thuûy vôùi anh trai

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Thuûy mang kim ra taän saân vaän ñoäng vaù aùo cho anh

- Chieàu naøo Thaønh cuõng ñoùn em ñi hoïc veà daét tay nhau, vöøa ñi vöøa troø chuyeän.

- Hai anh em nhöôøng ñoà chôi cho nhau khi buoäc phaûi chia

+“khoâng phaûi chia nöõa anh cho em taát”

+“khoâng…em ñeå laïi heát cho anh”

+ “… laáy ai gaùc ñeâm cho anh”

+ “ñaët em nhoû choaøng tay con veä só”

Tình caûm trong saùng, cao ñeïp, taám loøng nhaân haäu, vò tha. Ñau ñôùn khi phaûi chia tay

 

 

 2. Cuoäc chia tay cuûa Thuûy vôùi lôùp hoïc:

- Coâ giaùo môû caëp laáy 1 quyeån soå cuøng vôùi chieác buùt maùy naép vaøng ñöa cho em toâi

- Coâ thoát leân “trôøi ôi” khi bieát Thuûy khoâng tieáp tuïc ñi hoïc ñöôïc nöõa.

- … Em toâi ngaång ñaàu leân nöùc nôû.

- Cuoäc chia tay cuûa Thuûy vôùi lôùp hoïc thaät xuùc ñoäng. Moïi ngöôøi caàn yeâu thöông vaø quan taâm ñeán quyeàn lôïi cuûa treû em ñöøng laøm toån haïi ñeán tình caûm töï nhieân, trong saùng.

III. Toång keát 

* Ghi nhôù: Sgk/27

 

  1. Cuûng coá:

-          Cho hoïc sinh ñoïc theâm (traùch nhieäm cuûa boá meï).

  1. Caên daën veà nhaø:

-          Taäp toùm taét laïi truyeän.

-          Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù.

-          Chuaån bò: Boá cuïc vaø maïch laïc trong vaên baûn.

IV.   Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:
Tieát: 7

Teân baøi:           BOÁ CUÏC TRONG VAÊN BAÛN

    ====================

I.  Muïc tieâu:

- Hieåu theá naøo laø boá cuïc trong moät vaên baûn.

- Vai troø cuûa boá cuïc trong moät vaên baûn.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ:

-          Theá naøo laø lieân keát trong vaên baûn ?

-          Muoán laøm cho vaên baûn coù tính lieân keát thì chuùng ta phaûi söû duïng nhöõng phöông tieän lieân keát naøo ? cho ví duï minh hoïa.             

  1. Daïy hoïc baøi môùi:

Trong nhöõng naêm hoïc tröôùc, caùc em ñaõ sôùm ñöôïc laøm quen vôùi coâng vieäc xaây döïng daøn baøi. Maø daøn baøi laïi chính laø keát quaû, laø hình thöùc keå chuyeän cuûa boá cuïc. Vì theá, boá cuïc trong vaên baûn khoâng phaûi laø moät vaán ñeà hoaøn toaøn môùi meû ñoái vôùi chuùng ta. Tuy nhieân treân thöïc teá vaãn coù nhieàu hoïc sinh khoâng quan taâm ñeán boá cuïc vaø raát ngaïi phaûi xaây döïng boá cuïc trong luùc laøm baøi. Vì theá baøi hoïc hoâm nay seõ cho chuùng ta thaáy roõ taàm quan troïng cuûa boá cuïc trong vaên baûn, böôùc ñaàu giuùp ta xaây döïng ñöôïc nhöõng boá cuïc raønh maïch vaø hôïp lyù cho caùc baøi laøm.

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

- Em phaûi vieát 1 laù ñôn xin gia nhaäp ñoäi, haõy cho bieát trong ñôn aáy, em phaûi ghi nhöõng noäi dung gì?

 

 

 

- Nhöõng noäi dung treân ñöôïc xaép seáp theo traät töï nhö theá naøo? (Nhöõng noäi dung aáy ñöôïc saép xeáp theo traät töï tröôùc sau moät caùch hôïp lyù, chaët cheõ roõ raøng)

- Em coù theå tuøy thích ghi noäi dung naøo tröôùc cuõng ñöôïc khoâng? Ví duï coù theå vieát lyù do vaøo ñoäi tröôùc roài môùi khai teân em laø gì? (khoâng )

- Töø ñoù em thaáy boá cuïc cuûa vaên baûn caàn ñaït yeâu caàu gì ñeå ngöôøi ñoïc coù theå hieåu ñöôïc vaên baûn? (hoïc sinh ñoïc ghi nhôù ngang gaïch ñaàu doøng T1 cuûa khoaûn 2)

- Raønh maïch coù phaûi laø yeâu caàu duy nhaát ñoái vôùi boá cuïc khoâng? (môøi hoïc sinh ñoïc vaên baûn 2b  Sgk/23)

- Vaên baûn ñöôïc neâu trong ví duï goàm maáy ñoaïn? (2 ñoaïn)

- Noäi dung cuûa ñoïan vaên aáy coù töông ñoái thoáng nhaát khoâng? (Töông ñoái thoáng nhaát nhö vaên baûn keå trong ngöõ vaên 6)

+ Ñoaïn ñaàu noùi ñeán moät anh tính hay khoe, ñang muoán khoe nhöng chöa ñöôïc .

+ Ñoaïn hai : Anh ñaõ khoe ñöôïc.

- Vaäy keå chuyeän theo caùch naøy coù quaù thieáu raønh maïch hay khoâng? (khoâng ñeán noãi quaù loän xoän thieáu raønh maïch)

- Nhöng caùch keå aáy coù neâu baät ñöôïc yù nghóa pheâ phaùn vaø laøm cho ta buoàn cöôøi hay khoâng? (Khoâng vì laøm maát ñi yeáu toá baát ngôø khieán cho tieáng cöôøi khoâng baät ra ñöôïc vaø caâu chuyeän khoâng theå taäp trung vaøo nhaân vaät chính ñöôïc) - Töø ñaây em ruùt ra baøi hoïc gì veà boá cuïc trong vaên baûn? (ghi nhôù)

Hoaït ñoäng 2: Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp.

Ghi laïi boá cuïc cuûa truyeän "Cuoäc chia tay cuûa nhöõng con buùp beâ"?

 

 

- Nhaän xeùt veà boá cuïc vöøa tìm ñöôïc

 

I . Baøi hoïc

1. Boá cuïc:

- Teân, tuoåi, ngheà nghieäp, ñòa chæ

- Nguyeän voïng gia nhaäp ñoäi

- Lôøi höùa

- Boá cuïc: Saép xeáp caùc thöù töï thaønh moät trình töï  raønh maïch, hôïp lyù.  

 

 2. Yeâu caàu ñoái vôùi boá cuïc trong vaên baûn

Raønh maïch

- Hôïp lyù

- Ñieàu kieän ñeå moät boá cuïc ñöôïc coi laø raønh maïch, hôïp lyù.

* Ghi nhôù: Sgk/30.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

II. Luyeän taäp

+ Meï baûo phaûi chia ñoà chôi

+ Hai anh em chia ñoà chôi

+ Hai anh em ñeán tröôøng chia tay thaày coâ vaø baïn beø

+ Hai anh em chia tay nhau

- Boá cuïc hôïp lyù theo trình töï thôøi gian dieán ra söï vieäc, coù môû ñaàu coù keát thuùc

 

+ Baùo caùo thaønh tích hoïc cuûa caù nhaân

+ Môû baøi:

+ Thaân baøi: Thaønh tích hoïc taäp cuûa baûn thaân

- Baûn thaân ñaõ hoïc ôû nhaø, ôû lôùp nhö theá naøo

+ Keát baøi: Chuùc ñaïi hoäi thaønh coâng

  1. Cuûng coá:

-          HS ñoïc laïi ghi nhôù.

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Ñoïc phaàn ñoïc theâm trang 31.

-          Hoïc thuoäc ghi nhôù.

-          Chuaån bò: Maïch laïc trong vaên baûn.

IV.  Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:


Tieát: 8

Teân baøi:            MAÏCH LAÏC TRONG VAÊN BAÛN

           ====================

I.  Muïc tieâu:

- Hieåu theá naøo laø maïch laïc trong moät vaên baûn.

- Vai troø cuûa maïch laïc trong vaên baûn.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ:

-          Qua tieát hoïc tröôùc em ruùt ra ñöôïc baøi hoïc gì veà boá cuïc trong vaên baûn ?

-          Moät boá cuïc nhö theá naøo ñöôïc coi laø raønh maïch vaø hôïp lyù? Cho ví duï minh hoïa

  1. Daïy hoïc baøi môùi:

ÔÛ lôùp 6 caùc em ñaõ ñöôïc giôùi thieäu veà 6 kieåu vaên baûn vôùi nhöõng phöông thöùc bieåu ñaït töông öùng. Ta thaáy duø laø kieåu vaên baûn naøo thì noù cuõng ñoøi hoûi 1 boá cuïc chaët cheõ, raønh maïch vaø hôïp kyù. Ngoaøi boá cuïc ra, vaên baûn cuõng caàn phaûi maïch laïc ñeå ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe thaáy deã hieåu vaø höùng thuù. Tieát hoïc ngaøy hoâm nay coâ seõ höôùng daãn caùc em tìm hieåu maïch laïc trong vaên baûn.trong caùc baøi taäp laøm vaên

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoaït ñoäng 1: Hoïc sinh ñoïc phaàn 1 Sgk

- Em hieåu “maïch laïc” nghóa laø gì?

- Trong vaên baûn, maïch laïc laø söï tieáp noái cuûa caùc caâu, caùc yù theo 1 trình töï hôïp lyù. Em coù taùn thaønh yù kieán ñoù khoâng? Vì sao? (Vì caùc caâu, caùc yù aáy thoáng nhaát xoay quanh moät yù chung taùn thaønh)

- Höôùng daãn hoïc sinh traû lôøi caùc caâu hoûi trong sgk.

? 2a. Toaøn boä söï vieäc xoay quanh vaán ñeà 2 anh em Thaønh vaø Thuûy buoäc phaûi xa nhau, nhöng caùc em nhaát ñònh khoâng ñeå cho tình caûm anh em mình chia lìa. Trong ñoù coù söï chia tay vaø “Nhöõng con buù beâ” laø söï kieän chính, Thaønh vaø Thuûy laø nhaân vaät chính cuûa truyeän. Vaên baûn khoâng heà thieáu maïch laïc

? 2b. Caùc söï vieäc neâu treân ñaõ lieân keát xoay quanh 1 chuû ñeà thoáng

? 2c. caùc ñoïan vaên aáy ñöôïc noái vôùi nhau theo moät quan heä taùc giaû.

- Vaäy caàn nhöõng ñieàu kieän naøo ñeå vaên baûn coù tính maïch laïc? (Hoïc sinh ñoïc ghi nhôù, saùch giaùo khoa)

Hoaït ñoäng 2:  Giaùo vieân höôùng daãn laøm baøi taäp.

Baøi taäp 1: Laõo noâng vaø caùc con.

 

 

 

 

 

Baøi taäp 2: Vaên baûn cuûa nhaø vaên Toâ Hoaøi.

I. Tìm hieåu baøi

1. Maïch laïc trong vaên baûn

- Maïch laïc coù tính chaát thoâng suoát, lieân tuïc, khoâng ñöùt ñoaïn.

Khoâng laøm maát ñi söï lieân keát, chaët cheõ giöõa caùc phaàn, caùc ñoaïn trong vaên baûn.

2. Caùc ñieàu kieän ñeå moät vaên baûn coù tính maïch laïc:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

* Ghi nhôù: Sgk

II. Luyeän taäp.

Baøi thô ñöôïc xaây döïng theo boá cuïc 3 phaàn

a. Môû baøi: 2 doøng ñaàu.

b. Thaân baøi: Phuù noâng boäi thu.

c. Keát baøi: Ñoaïn coøn laïi.

- Boá cuïc raønh maïch vaø hôïp lyù.

- YÙ töù chæ ñaïo xuyeân suoát ñoaïn caên. Saéc vaøng truø phuù, ñaàm aám cuûa laøng queâ vaøo muøa ñoâng giöõa ngaøy muøa.

+ Caâu ñaàu: Giôùi thieäu bao quaùt veà saéc vaøng trong TG ( muøa ñoâng, giöõa ngaøy muøa) vaø khoâng gian (laøng queâ)

+ Sau ñoù taùc giaû neâu leân nhöõng bieåu hieän cuûa saéc vaøng trong thôøi gian vaø khoâng gian ñoù.

+ Hai caâu cuoái: Nhaän xeùt caûm xuùc veà maøu vaøng ñoù.

- Moät tình töï vôùi 3 phaàn nhaát quaùn vaø roõ raøng nhö theá ñaõ laøm cho maïch laïc thoâng suoát vaø boá cuïc cuûa ñoaïn vaên trôû neân maïch laïc.

  1. Cuûng coá:

-          Nhö theá naøo laø 1 boá cuïc raønh maïch vaøhôïp lyù.

-          Em haõy cho ví duï minh hoïa veà tính maïch laïch trong vaên baûn?

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù.

-          Chuaån bò: Lieân keát trong vaên baûn.

IV.  Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:


TUAÀN 3: BAØI 3: CA DAO DAÂN CA

Tieát: 9

Teân baøi:         NHÖÕNG CAÂU HAÙT VEÀ TÌNH CAÛM GIA ÑÌNH

           ====================

I.  Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh:

-          Hieåu ñöôïc khaùi nieäm ca dao, daân ca

-          Naém ñöôïc noäi dung, yù nghóa vaø moät soá hình thöùc ngheä thuaät tieâu bieåu cuûa nhöõng baøi ca dao coù chuû ñeà tính chaát giaùo duïc

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ: Theá naøo laø lieân keát trong vaên baûn?
  3. Daïy hoïc baøi môùi:

Moãi con ngöôøi ñeàu sinh ra töø nhöõng chieác noâi gia ñình, lôùn leân trong voøng tay yeâu thöông cuûa cha, meï, söï ñuøm boïc yeâu thöông cuûa anh em ruoät thòt. Maùi aám gia ñình daãu coù ñôn sô ñeán ñaâu ñi nöõa vaãn laø nôi ta traùnh naéng, traùnh möa, laø nôi ta tìm nieàm an uûi, ñoäng vieân, nghe nhöõng lôøi baûo ban, baøn baïc chaân tình. Chính nhôø lôùn leân trong tình yeâu gia ñình nhö 1 nguoàn maïch chaûy xuyeân suoát, maïnh meõ theå hieän trong ca dao, daân ca maø tieát hoïc hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu.

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu ñònh nghóa ca dao – daân ca

- Hoïc sinh ñoïc chuù thích sgk.

- Em hieåu ca dao, daân ca laø gì?

Hoaït ñoäng 2:  Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu 4 baøi ca dao.

- Lôøi cuûa töøng baøi ca dao laø lôøi cuûa ai noùi vôùi ai?

+ Baøi 1: Meï ru con.

+ Baøi 2: Ngöôøi con gaùi laáy choàng xa queâ noùi vôùi meï queâ meï

+ Baøi 3: Con chaùu noùi vôùi oâng baø

+ Baøi 4: OÂng baø coâ baùc noùi vôùi chaùu, hoaëc cha meï noùi vôùi con

- Goïi hoïc sinh ñoïc baøi 1.

- Tính chaát baøi 1 muoán dieãn taû laø tính chaát gì?

- Haõy chæ ra caùi hay cuûa hình aûnh, aâm ñieäu, ngoân ngöõ cuûa baøi ca dao naøy.

a. Hình aûnh: Baøi ca dao laáy caùi to lôùn, vónh haèng cuûa thieân nhieân laøm hình aûnh so saùnh vôùi coâng cha, nghóa meï. 2 hình aûnh nuùi, bieån ñöôïc nhaéc laïi 2 laàn coù yù nghóa bieåu töôïng cuûa vaên hoùa phöông Ñoâng, so saùnh cha - trôøi, meï -bieån, cha - nuùi, meï - ñaát. Chæ nhöõng hình aûnh to lôùn aáy môùi dieãn taû noåi coâng ôn sinh thaønh cuûa cha meï. Nuùi ngaát trôøi, bieån meâng moâng khoâng theå naøo ño ñöôïc, cuõng nhö coâng cha, nghóa meï ñoái vôùi con. Vôùi nhöõng hình aûnh so saùnh aáy baøi ca dao khoâng phaûi laø lôøi giaùo huaán veà chöõ “hieáu” khoâ khan nöõa maø trôû neân cuï theå, sinh ñoäng hôn.

b. Veà aâm ñieäu: Laø lôøi nhaén göûi veà boån phaän laøn con ñöôïc theå hieän trong lôøi ru, caâu haùt. Lôøi ru nghe gaàn guõi, aám aùp, thieâng lieâng. Do ñoù aâm ñieäu baøi ca dao naøy laø aâm ñieäu taâm tình, thaønh kính, saâu laéng.

c. Ngoân ngöõ: Giaûn dò maø saâu saéc.

- Tìm nhöõng caâu ca dao cuõng noùi ñeán coâng cha, nghóa meï nhö theá?

* Baøi 2: Hoïc sinh ñoïc.

- Em coù suy nghó gì veà töø “chieàu chieàu”

- Thôøi gian khoâng phaûi laø moät buoåi chieàu maø laø nhieàu buoåi chieàu. Buoåi chieàu gôïi leân noãi nhôù. Chieàu hoâm laø thôøi ñieåm trôû veà ñoaøn tuï vôùi gia ñình. Vaäy maø ngöôøi con gaùi laáy choàng xa vaãn bô vô nôi xöù laï queâ ngöôøi.

- “Ngoõ sau” laø nôi vaèng laëng heo huùt. Vaøo thôøi ñieåm chieàu hoâm ngoõ sau caøng theâm vaéng laëng. Khoâng gian aáy chæ söï coâ ñôn cuûa nhaân vaät, soá haän cuûa ngöôøi phuï nöõ  trong gia ñình döôùi cheá ñoä phong kieán.

- Ngöôøi con gaùi “troâng veà queâ meï” nhöng bieát bao giôø môùi ñöôïc veà? Ñoù laø noãi ñau, buoàn tuûi cuûa ngöôøi con phaûi xa caùch cha meï, khoâng ñöôïc sôùm hoâm ñôõ ñaàn cha meï luùc oám ñau.

- Baøi ca raát giaûn dò, moäc maïc theá maø laïi ñau khoå, yeâu thöông nhöùc buoát.

- Em naøo coù theå nhaéc laïi cho coâ noäi dung cuûa baøi ca dao naøy?

- Haõy cho bieát ngheä thuaät ñöôïc söû duïng trong baøi ca dao? (AÅn duï - ngoõ sau - nghó ñeán caûnh vaät coâ ñôn cuûa nhaân vaät)

* Baøi 3 : Ñoïc baøi ca dao :

 - Baøi ca dao naøy noùi leân ñieàu gì?

Dieãn taû noãi nhôù vaø söï yeâu kính ñoái vôùi oâng baø

- Nhöõng tình caûm ñoù ñöôïc dieãn taû nhö theá naøo? (baèng hình thöùc gì)

(Ñöôïc dieãn taû baèng hình thöùc so saùnh. Kieåu so saùnh naøy khaù phoå bieán trong ca dao: “bao nhieâu…baáy nhieâu”

- Neâu caùi hay cuûa caùch dieãn taû ñoù? (so saùnh möùc ñoä ngaøy caøng taêng)

+ “ngoù leân” - theå hieän söï toân trong,toân kính.

+ “Nuoät laïc maùi nhaø” - noái keát beàn chaët, khoâng taùch rôøi nhöõng söï vaät, cuõng nhö tính chaát huyeát thoáng vaø coâng lao gaày döïng ngoâi nhaø, gaày döng gia ñình cuûa oâng baø ñoái vôùi con chaùu.

+ Hình thöùc so saùnh möùc ñoä “bao nhieâu…baáy nhieâu” gôïi noãi nhôù da dieát khoân nguoâi.

- AÂm ñieäu cuûa theå thô luïc baùt raát phuø hôïp, hoã trôï cho söï dieãn taû tính chaát trong baøi ca dao.

* Baøi 4 : Ñoïc baøi ca dao :

- Tình caûm gì ñöôïc theå hieän trong baøi ca dao naøy? (Tình caûm anh em thaân thöông, ruoät thòt )

- Ñöôïc dieãn taû nhö theá naøo?

(Quan heä “anh em” khaùc “quan heä ngöôøi xa”)

* Chuù yù: “cuøng”, “chung”, moät”. Anh em tuy 2 nhöng laïi laø moät vì cuøng moät meï cha sinh ra, cuøng chung soáng söôùng khoå trong moät ngoâi nhaø.

Quan heä anh em ñöôïc so saùnh baèng hình aûnh: tay, chaân xöông thòt, ngöôøi con  theå hieän söï gaén boù thieâng lieâng cuûa 2 anh em.

- Baøi ca dao treân nhaéc nhôû chuùng ta ñieàu gì? (Anh em phaûi hoøa thuaän ñeå cha meï vui loøng, phaûi bieát nöông töïa laãn nhau).

- Neâu noäi dung baøi ca dao naøy?

- Qua 4 baøi ca dao vöøa hoïc em ruùt ñöôïc gì cho baûn thaân?

Hoaït ñoäng 3: Luyeän taäp.

Baøi taäp 1:

- Tình caûm ñöôïc dieãn taû trong 4 baøi ca dao laø tình caûm gia ñình. Nhaän xeùt:

 

 

Baøi taäp 2: HS veà töï söu taàm moät soá baøi ca dao töông töï.

I. Theá naøo laø daân ca, ca dao

 Hoïc Sgk /55

 

II. Tìm hieåu vaên baûn:

1. Noäi dung:

Baøi 1: Coâng lao bieån trôøi cuûa cha meï, traùch nhieäm cuûa con caùi ñoái vôùi cha meï

- Hình aûnh so saùnh

- Pheùp ñoái xöùng

- AÂm ñieäu saâu laéng tình caûm.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Baøi 2: Noãi nieàm cuûa ngöôøi con gaùi laáy choàng xa queâ, nhôù veà queâ meï.

- Bieän phaùp aån duï ngoõ sau.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Baøi 3: Dieãn taû noãi nhôù, söï bieát ôn ñoái vôùi oâng baø.

- “Ngoù leân” thaùi ñoä kính troïng ñoái vôùi oâng baø.

- So saùnh möùc ñoä: bao nhieâu … baáy nhieâu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Baøi 4: Tình caûm anh em thaân thöông, ruoät thòt.

- So saùnh baèng hình aûnh.

 

 

 

 2. Ngheä thuaät:

- Thô luïc baùt

- So saùnh aån duï ñoái xöùng

- Saâu laéng, tình caûm

 

 

 

 

 

 

III  Ghi nhôù: Sgk /36

IV. Luyeän taäp:

+ Baøi 1 : Coâng lao cha meï, traùch nhieäm laøm con.

+ Baøi 2 : Nhôù thöông meï khi laáy choàng xa queâ.

+ Baøi 3 : Yeâu kính oâng baø

+ Baøi 4 : Tình anh em ruoät thòt

 

  1. Cuûng coá:

-          HS ñoïc laïi ghi nhôù.

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù.

-          Laøm baøi taäp 2 phaàn luyeän taäp.

-          Chuaån bò: Nhöõng caâu haùt veà tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi.

IV. Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:
Tieát: 10

Teân baøi: NHÖÕNG CAÂU HAÙT VEÀ TÌNH YEÂU QUEÂ HÖÔNG,

ÑAÁT NÖÔÙC, CON NGÖÔØI

        ====================

I.  Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh:

-          Naém ñöôïc noäi dung, yù nghóa vaø moät soá hình thöùc ngheä thuaät tieâu bieåu cuûa ca dao, daân ca qua nhöõng baøi ca thuoäc chuû ñeà tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi.

-          Thuoäc nhöõng baøi ca trong vaên baûn vaø bieát theâm moät soá baøi ca trong heä thoáng cuûa chuùng.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ:

-          Khaùi nieäm veà ca dao, daân ca. Ñoïc 4 baøi ca dao ñaõ hoïc vaø ñoïc theâm caùc baøi ca dao khaùc coù cuøng chuû ñeà.

-          Ñoïc ghi nhôù sgk/38 vaø cho bieát nhöõng bieän phaùp ngheä thuaät naøo ñöôïc söû duïng trong 4 baøi ca dao ñoù.

  1. Daïy hoïc baøi môùi:

Hoâm nay, trong tieát hoïc naøy coâ vaø caùc em seõ tìm hieåu “nhöõng caâu haùt veà tình yeâu, queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi”

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoaït ñoäng 1: Ñoïc vaên baûn vaø tìm hieåu chuù thích

Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn hoïc sinh traû lôøi, thaûo luaän caùc caâu hoûi.

1. - Khi ñoïc xong caâu haùt thöù nhaát em thaáy caùc taùc giaû daân gian ñaõ gôïi ra caùc ñòa danh,phong caûnh naøo? Em hieåu gì veà caùc ñòa danh phong caûnh aáy?

- Nhaän xeùt veà baøi treân, em ñoàng yù vôùi yù kieán naøo döôùi ñaây? (yù kieán b + c)

- Taïi sao em laïi ñoàng yù vôùi yù kieán b?

(Nhöõng töø ngöõ: ôû ñaâu? Soâng naøo - neâu leân söï thaéc maéc cuûa caùc chaøng trai)

+ Caùch xöng hoâ: Chaøng ôi, naøng ôi.

+ Moät loaït daáu chaám hoûi - theå hieän cho 1 loaït kieåu caâu nghi vaán ñoøi hoûi ngöôøi nghe phaûi traû lôøi nhöõng thaéc maéc, nhöõng yeâu caàu cuûa ngöôøi noùi.

- Em haõy neâu nhöõng daãn chöùng ñeå yeâu caàu yù kieán (C) laø ñuùng?

- Vì sao chaøng trai,coâ gaùi laïi hoûi ñaùp veà nhöõng ñòa danh vôùi nhöõng ñaëc ñieåm nhö vaäy? (thaûo luaän)

+ Ngöôøi hoûi phaûi bieát choïn neùt tieâu bieåu cuûa töøng ñòa danh ñeå hoûi.

+ Ngöôøi ñaùp hieåu raát roõ vaø traû lôøi ñuùng yù ngöôøi hoûi.

- Hoûi ñaùp nhö vaäy laø ñeå theå hieän, chia seû söï hieåu bieát cuõng nhö nieàm töï haøo, tình yeâu ñaát nöôùc.

- Em coù nhaän xeùt gì veà ngöôøi hoûi vaø ngöôøi ñaùp?

(Caû 2 cuøng coù chung söï hieåu bieát, cuøng chung tình caûm. Ñoù laø cô sôû vaø ñoù laø caùch ñeå hoï baøy toû tình caûm vôùi nhau Qua ñoù ta thaáy hoï laø nhöõng ngöôøi lòch laõm, teá nhò )

2. - Khi naøo thì ngöôøi ta noùi “ruû nhau” (khi ngöôøi ruû vaø ngöôøi ñöôïc ruû coù quan heä thaân thieát, gaàn guõi. Hoï coù chung moái quan taâm vaø cuøng muoán laøm moät vieäc gì ñoù. ÔÛ ñaây “ruû nhau” xem caûnh kieám Hoà - töùc ngöôøi ruû vaø ngöôøi ñöôïc ruû ñeàu muoán ñi xem Hoà Göôm, 1 thaéng caûnh thieân nhieân ôû giöõa loøng thuû ñoâ Haø Noäi, ñoàng thôøi cuõng laø 1 di tích lòch söû vaên hoùa)

Nhaän xeùt cuûa em veà caùch taû cuûa baøi naøy?

(Baøi ca ngôïi nhieàu hôn taû. Chæ taû baèng caùch nhaéc ñeán Kieám Hoà, caàu Theâ Huùc, chuøa Ngoïc Sôn, ñaøi Nghieân, thaùp Buùt. Ñoù laø nhöõng ñòa danh, caûnh trí tieâu bieåu nhaát cuûa hoà hoaøn kieám).

- Ñòa danh vaø caûnh trí trong baøi gôïi leân ñieàu ñoù.

Gôïi leân 1 hoà Göôm, 1 Thaêng Long ñeïp, giaøu truyeàn thoáng lòch söû, vaên hoùa. Caûnh ña daïng, coù hoà, caàu, chuøa, ñaøi, thaùp. Taát caû taïo thaønh 1 khoâng gian thieân taïo vaø nhaân taïo thô moäng, thieâng lieâng. Ñòa danh gôïi leân aâm vang lòch söû veà caâu truyeän truyeàn thuyeát “söï tích Hoà Göôm” vôùi nhöõng cuoäc khôûi nghóa choáng quaân Minh laâu daøi, gian khoå veû vang cuûa quaân Lam Sôn Leâ Lôïi (töùc vua Leâ Thaùi Toå sau naøy). Chính nhöõng ñòa danh, caûnh trí ñöôïc nhaéc ñeán gôïi tình yeâu, nieàm töï haøo veà Hoà Göôm veà Thaêng Long vaø ñaát nöôùc. Vì vaäy moïi ngöôøi haùo höùc ruû nhau ñeán thaêm.

- Em coù suy nghó gì veà caâu hoûi cuoái baøi ca “hoûi ai gaây döïng neân non nöôùc naøy”?

- Caâu hoûi töï nhieân, giaøu aâm ñieäu nhaén nhuû, taâm tình. Ñaây cuõng laø doøng thô xuùc ñoäng, saâu laéng nhaát tröïc tieáp taùc ñoäng vaøo tình caûm ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe.

- Caâu hoûi khaúng ñònh vaø nhaéc nhôû veà coâng lao xaây döïng non nöôùc cuûa cha oâng nhieàu theá heä.

- Caâu hoûi nhaéc nhôû theá heä con chaùu phaûi tieáp tuïc giöõ gìn vaø xaây döïng non nöôùc cho xöùng ñaùng vôùi truyeàn thoáng lòch söû, vaên hoùa daân toäc.

3./  - Nhaän xeùt cuûa em veà caûnh trí xöù Hueá ?

Baøi ca phaùc hoïa ñöôøng vaøo xöù Hueá: Caûnh raát ñeïp, coù non xanh, nöôùc bieác maøu saéc toaøn laø maøu gôïi veû ñeïp neân thô, töôi maùt, soáng ñoäng. Non xanh nöôùc bieác caøng ñeïp hôn khi ví vôùi “tranh hoïa ñoà”. Baøi ca duø coù nhieàu chi tieát taû caûnh nhöng vaãn gôïi nhieàu hôn taû.

Em haõy phaân tích ñaïi töø “Ai” vaø chæ ra nhöõng tình caûm aån chöùa trong lôøi môøi, lôøi nhaén gôûi “Ai voâ xöù Hueá thì voâ”

Ñaïi töø “Ai” coù theå laø soá ít hoaëc soá nhieàu, coù theå nhaén ngöôøi maø taùc giaû baøi ca tröïc tieáp nhaén göûi hoaëc höôùng tôùi ngöôøi chöa quen bieát. Lôøi môøi, lôøi nhaén gôûi ñoù, moät maët theå hòeân tình yeâu, loøng töï haøo ñoái vôùi caûnh ñeïp xöù Hueá, maët khaùc muoán chia seû vôùi moïi ngöôøi veà caûnh ñeïp vaø tình yeâu, loøng töï haøo ñoù.

4. - Hai doøng thô ñaàu coù gì ñaëc bieät veà töø ngöõ?

(Moãi doøng thô daøi 1,2 tieáng söï daøi, roäng , to lôùn cuûa caùnh ñoàng. Caùc ñieäp töø, ñaûo töø  nhìn veà phía naøo cuõng thaáy meânh moâng, roäng lôùn cuûa caùnh ñoàng ñeïp, truø phuù, ñaày söùc soáng).

- Phaân tích hình aûnh coâ gaùi trong 2 doøng thô cuoái.

- Ngheä thuaät so saùnh “nhö cheõn luùa ñoøng ñoøng” vaø “ngoïn naéng hoàng ban mai” baèng treû trung phôi phôùi vaø söùc soáng ñang xuaân. Nhöng chính baøn tay con ngöôøi nhoû beù ñoù ñaõ laøm ra caùnh ñoàng truø phuù kia.

- ÔÛ hai doøng thô ñaàu ta chæ môùi thaáy caùnh ñoàng bao la, chöa thaáy caùi hoàn cuûa toaøn caûnh. Ñeán 2 doøng cuoái, hoàn cuûa caûnh ñaõ hieän ra. Ñoù chính laø con ngöôøi, laø coâ thoân nöõ maûnh mai nhieàu duyeân ngaàm vaø ñaày söùc soáng tröôùc caùnh ñoàng do chính baøn tay lao ñoäng cuûa coâ taïo neân.

I. Tìm hieåu vaên baûn

Baøi 1:

- Theå thô luïc baùt bieán theå.

- Haùt ñoái ñaùp (ca dao ñoái ñaùp).

Nieàm töï haøo, tình yeâu ñoái vôùi queâ höông, ñaát nöôùc.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Baøi 2 :

Caâu haùt giaøu aâm ñieäu nhaén nhuû taâm tình. Coù nhieàu töø laëp laïi gôïi nhieàu hôn taû.

- Ñòa danh vaø caûnh trí gôïi leân tình yeâu, nieàm töï haøo veà ñaát nöôùc, nhaéc nhôû theá heä con chaùu phaûi tieáp tuïc giöõ gìn vaø xaây döïng non nöôùc.

 

 

  1. Cuûng coá:

-          Hoïc sinh laøm phaàn luyeän taäp

-          Em coù nhaän xeùt gì veà theå thô trong 4 baøi ca

-          Tính chaát chung theå hieän trong 4 baøi ca laø gì ?

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc sinh hoïc ghi nhôù vaø caùc baøi ca dao.

-          Söu taàm moät soá baøi ca dao cuøng chuû ñeà.

-          Chuaån bò: Töø laùy.

IV. Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:
Tieát: 11

Teân baøi:                               TÖØ LAÙY

           ====================

I.  Muïc tieâu:

 1. Kieán thöùc:

 - Hieåu caáu taïo cuûa töø laùy vaø nghóa cuûa töø laùy.

 - Nhaän bieát vaø böôùc ñaàu phaân tích ñöôïc giaù trò cuûa vieäc duøng töø laùy trong vaên baûn.

 - Hieåu giaù trò töôïng thanh, gôïi hình, gôïi caûm cuûa töø laùy.

 - Bieát caùch söû duïng töø laùy.

 2. Kyõ naêng: Bieát hai loaïi töø laùy: töø laùy toaøn boä vaø töø laùy boä phaän (laùy phuï aâm ñaàu, laùy vaàn)

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ:

-          Trình baøy caáu taïo, traät töï xaép xeáp vaø yù nghóa cuûa töø gheùp C - P, cho ví duï minh hoïa.

-          So saùnh söï khaùc nhau cuûa 2 loïai töø gheùp C – P vaø töø gheùp Ñ – L.

  1. Daïy hoïc baøi môùi:

ÔÛ lôùp 6 caùc em ñaõ bieát khaùi nieäm veà töø laùy. Ñoù laø nhöõng töø phöùc coù söï hoøa phoái aâm thanh. Vôùi tieát hoïc hoâm nay, caùc em seõ naém ñöôïc caáu taïo cuûa töø laùy vaø töø ñoù vaän duïng nhöõng hieåu bieát veà caáu taïo vaø cô cheá taïo nghóa töø ñeå caùc em söû duïng toát töø laùy.

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoaït ñoäng 1:  Tìmhieåu veà caáu taïo cuûa caùc loaïi töø laùy.

- Giaùo vieân ghi leân baûng

Ví duï   a:     Ñöôøng voâ xöù ngheä quanh quanh

       Non xanh nöôùc … nhö tranh hoïa ñoà

 b: Vaäy maø giôø ñaây, anh em toâi saép phaûi xa nhau. Coù theå xa nhau maõi maõi

- Em coù nhaän xeùt gì veà aâm thanh cuûa 2 töø laùy treân? Töø laùy “quanh quanh”, “maõi maõi” laø töø laùy coù 2 tieáng hoaøn toaøn gioáng nhau veà maët aâm thanh tieáng goác “quanh”, “maõi” ñöôïc laùy laïi hoaøn toaøn - goïi laø laùy nguyeân veïn tieáng goác .

 Giaùo vieân ghi tieáp 2 ví duï leân baûng

Ví duï c: Caëp maét ñen cuûa em toâi luùc naøy buoàn thaêm thaúm, hai bôø mi ñaõ moïng leân vì khoùc nhieàu.

   d: Thuûy chaúng quan taâm gì ñeán chuyeän ñoù, maét noù cöù raùo hoaûnh nhìn vaøo khoûang khoâng, thænh thoaûng laïi cöù nöùc leân khe kheõ

- Taïi sao khoâng noùi thaûêm thaúm, kheõ kheõ maø laïi noùi thaêm thaúm, khe kheõ ?

- Ñaây laø (tröôøng hôïp) hieän töôïng bieán ñoåi thanh ñieäu ôû tieáng thöù nhaát do quy luaät hoøa phoái aâm thanh, nhöõng töø treân thöïc chaát laø nhöõng töø ñöôïc caáu taïo theo loái laëp laïi tieáng goác, nhöng ñeå cho deã xuoâi tai neân coù söï bieán ñoåi veà aâm cuoái vaø thanh ñieäu.

- Giaùo vieân ñöa theâm ví duï

Ñeïp ñeïp - ñeøm ñeïp.  

Nhaït nhaït - nhaøn nhaït

- Qua nhöõng ví duï treân ta thaáy nhöõng töø laùy nguyeân veïn tieáng goác hoaëc coù söï bieán ñoåi thanh ñieäu hoaëc phuï aâm cuoái (ñeå coù söï haøi hoøa veà vaàn vaø thanh ñieäu) thì ngöôøi ta goïi ñoù laø töø laùy toaøn boä.

- Cho hoïc sinh ñoïc ghi nhôù 1 sgk.

- Giaùo vieân ghi ví duï leân baûng

VD: Toâi meáu maùo traû lôøi vaø ñöùng choân chaân xuoáng ñaát nhìn theo caùi boùng beù nhoû, lieâu xieâu cuûa em toâi treøo leân xe

- Trong caùc töø “Meáu maùo”, “Lieâu xieâu” tieáng naøo laø tieáng goác, tieáng naøo laùy laïi tieáng goác? (meáu, xieâu)

- Trong töø laùy 1 boä phaän thì 1 tieáng goác coù nghóa vaø moät tieáng laùy laïi tieáng goác.

- Caùc tieáng trong töø “lieâu xieâu” gioáng nhau ôû boä phaän aâm thanh naøo?  Gioáng phaàn vaàn “ieâu”.

- “Meáu maùo” - phuï aâm phaàn ñaàu “m”

* Neáu coâ löôïc boû ñi caùc tieáng laùy thì tieáng goác coù roõ raøng khoâng? Vì sao?

- Khoâng coøn roõ nghóa - chöùng toû raèng nghóa cuûa töø laùy boä phaän khaùc vôùi nghóa cuûa tieáng goác.

- Em thaáy töø laùy boä phaän giöõa caùc tieáng coù söï gioáng nhau veà phuï aâm ñaàu hoaëc phaàn vaàn.

(ñöa phaàn choát laïi naøy leân tröôùc caâu hoûi*)

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu nghóa cuûa töø laùy

- Nghóa cuûa caùc töø laùy “ha haû, oa oa, tích taéc, gaâu gaâu” ñöôïc taïo thaønh do nhöõng ñieåm gì veà aâm thanh

- Nhaùy laïi caùc tieáng keâu, tieáng ñoäng.

* Traû lôøi caâu hoûi 2/sgk/42.

- Caùc töø laùy lí nhí, ti ti, ti hí… coù chung khuoân vaàn “i” thöôøng ñöôïc gôïi taû nhöõng aâm thanh, hình daùng nhoû beù.

- Caùc töø laùy nhaáp nhoâ, phaäp phoàng, baäp beành… coù chung khuoân vaàn“aáp” thöôøng gôïi taû nhöõng hình aûnh, ñoäng taùc leân xuoáng moät caùch lieân tieáp.

- Qua caùc ví duï treân em thaáy nghóa cuûa töø laùy ñöôïc taïo thaønh nhôø ñaëc ñieåm gì?

- Giaùo vieân ghi leân baûng.

+ Kheõ - khe kheõ, giaûm nheï

+ Thaúm - thaêm thaúm, nhaán maïnh

- Trong 2 töø laùy treân töø naøo coù nghóa giaûm nheï, töø naøo coù nghóa nhaán maïnh so vôùi tieáng goác?

Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp.

- Thoáng keâ caùc loaïi töø laùy trong ñoaïn vaên

I. Caùc loïai töø laùy :

- Coù 2 loaïi

1. Töø laùy toaøn boä

Ví duï:  Maõi maõi

 Thaêm thaúm

 Khe kheõ

- Ñeïp ñeïp - ñeøm ñeïp

- Nhaït nhaït - nhaøn nhaït

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2. Töø laùy boä phaän

Ví duï:  Laëng leõ

 Meáu maùo

 Lieâu xieâu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

* Ghi nhôù 1: Sgk /42

II. Nghóa cuûa töø laùy:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

* Ghi nhôù 2 : Sgk /42

III. Luyeän taäp:

- Baàn baät, haêm thaúm, nöùc nôû, töùc töôûi, roùn reùn, laëng leõ, röïc rôõ, ríu ran, naëng neà, chieâm chieáp.

  1. Cuûng coá:

-          HS ñoïc ghi nhôù SGK.

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù.

-          HS veà laøm caùc baøi taäp coøn laïi.

-          Chuaån bò: Quaù trình taïo laäp vaên baûn. Vieát baøi taäp laøm vaên soá 1 ôû nhaø.

IV. Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:


Tieát: 12

Teân baøi:            QUAÙ TRÌNH TAÏO LAÄP VAÊN BAÛN

       VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 1 ÔÛ NHAØ

           ====================

I.  Muïc tieâu:

- Bieát caùc böôùc taïo laäp moät vaên baûn: ñònh höôùng, laäp ñeà cöông, vieát, ñoïc laïi vaø söûa chöõa vaên baûn.

- Bieát vieát ñoaïn vaên, baøi vaên coù boá cuïc, maïch laïc, vaø söï lieân keát chaët cheõ.

- Bieát vaän duïng caùc kieán thöùc veà lieân keát, maïch laïc boá cuïc vaøo ñoïc – hieåu vaên baûn vaø thöïc tieãn noùi.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ:
  3. Daïy hoïc baøi môùi:

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

- Khi naøo ngöôøi ta coù nhu caàu taïo laäp vaên baûn? (Laáy vieäc vieát thö cho ngöôøi naøo ñoù laøm vaên baûn).

- Ñeå taïo laäp vaên baûn (ví duï nhö vieát thö) tröôùc tieân ta phaûi xaùc ñònh roõ 4 vaán ñeà gì?

- Neáu boû qua 1 trong 4 vaán ñeà ñoù coù taïo ra ñöôïc vaên baûn khoâng? (khoâng ñöôïc)

- Sau khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc 4 vaán ñeà ñoù caàn phaûi laøm nhöõng vieäc gì ñeå vieát ñöôïc vaên baûn?

- Chæ coù yù vaø daøn baøi maø chöa vieát thaønh vaên baûn thì ñaõ taïo ñöôïc moät vaên baûn chöa? Haõy cho bieát vieäc vieát thaønh vaên baûn aáy caàn ñaït nhöõng yeâu caàu gì?

Nhö vaäy ñeå taïo laäp 1 vaên baûn ta caàn phaûi laàn löôït thöïc hieän caùc böôùc gì?

 

 

 

 

 

Hoaït ñoäng 2: Laøm baøi taäp

- Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh laøm

 a - Neáu baïn chæ toaøn keå laïi vieäc mình ñaõ hoïc theá naøo vaø ñaõ ñaït ñöôïc thaønh tích gì trong hoïc taäp thì chöa ñuû. Baïn caàn noùi ñöôïc töø thöïc teá aáy ruùt ra kinh nghieäm gì ñeå giuùp caùc baïn khaùc hoïc taäp toát hôn.

 b - Trong tröôøng hôïp naøy baïn aáy ñaõ khoâng xaùc ñònh ñuùng ñoái töôïng giao tieáp. Baøi baùo caùo phaûi trình baøy vôùi hoïc sinh chöù khoâng phaûi thaày coâ. Baïn aáy phaûi noùi “thöa caùc baïn” vaø phaûi xöng “toâi”.

I. Caùc böôùc taïo laäp vaên baûn:

- Khi con ngöôøi muoán thoâng tin moät vaán ñeà gì ñoù thì ngöôøi ta môùi taïo laäp VB.

 - Vieát cho ai?

 - Vieát ñeå laøm gì?

 - Vieát veà caùi gì?

 - Vieát nhö theá naøo?

- Caàn tìm yù vaø saép xeáp yù ñeå coù 1 boá cuïc raønh maïch, hôïp lyù theå hieän ñuùng ñònh höôùng treân

+ Ñuùng chính taû

+ Ñuùng ngöõ phaùp

+ Duøng töø chính xaùc

+ Saùt vôùi boá cuïc

+ Coù tính lieân keát

+ Coù maïch laïc

+ Keå chuyeän haáp daãn

+ Lôøi vaên trong saùng

* Ghi nhôù: Sgk

II. Luyeän taäp

 Baøi taäp 2: sgk/46

 

 

  1. Cuûng coá:

-          Hoïc sinh ñoïc laïi ghi nhôù.

-          Ra ñeà Taäp laøm vaên cho HS veà nhaø laøm.

VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 1 (ÔÛ NHAØ)

ÑEÀ: Em haõy keå cho meï nghe moät caâu chueän lyù thuù (hoaëc caûm ñoäng, hoaëc buoàn cöôøi …) maø em ñaõ gaëp trong tröôøng hoïc

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù.

-          Laøm caùc baøi taäp coøn laïi.

-          Veà nhaø laøm baøi taäp laøm vaên soá 1. Moät tuaàn sau thu baøi.

-          Chuaån bò: Nhöõng caâu haùt than thaân.

IV.  Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:


TUAÀN 4: BAØI 4:

Tieát: 13

Teân baøi:                     NHÖÕNG CAÂU HAÙT THAN THAÂN

           ====================

I.  Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh:

-          Hoïc sinh hieåu thaân phaän ngöôøi lao ñoäng trong xaõ hoäi cuõ - söï ña daïng trong caùch dieãn taû noãi khoå cuûa ngöôøi lao ñoäng.

-          Giaùo duïc loøng caûm thoâng vôùi noãi ñau khoå, baát haïnh cuûa ngöôøi lao ñoäng khôi daäy tình caûm nhaân aùi.

-          Reøn kyõ naêng phaân tích, so saùnh.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ: Ñoïc thuoäc loøng nhöõng baøi ca dao thuoäc tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi?
  3. Daïy hoïc baøi môùi:

Trong kho taøng vaên hoïc daân gian Vieät Nam, ca dao - daân ca laø moät boä phaän raát quan troïng, noù chính laø taám göông phaûn aùnh taâm hoàn cuûa nhaân daân, laø söï gaén boù chaët cheõ giöõa thô vaø nhaïc daân gian. Noù khoâng chæ laø tieáng haùt yeâu thöông, tình nghóa trong caùc quan heä gia ñình, laø nhöõng baøi ca veà tình yeâu queâ höông , ñaát nöôùc, con ngöôøi maø noù coøn laø tieáng haùt than thôû cho nhöõng maûnh ñôøi cô cöïc, ñaéng cay maø caùc em seõ ñöôïc tìm hieåu qua tieát hoïc hoâm nay.

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoaït ñoäng 1: GV ñoïc sau ñoù höôùng daãn hoïc sinh ñoïc laïi.

Hoaït ñoäng 2:

1./ - Hoïc sinh ñoïc baøi ca dao 1

- Baøi ca dao laø lôøi höùa cuûa ai, noùi vceà ñieàu gì? (cuûa ngöôøi lao ñoäng keå veà cuoäc ñoài soá phaän cuûa coø)

- Trong baøi ca dao naøy coù maáy laàn taùc giaû nhaéc ñeán hình aûnh con coø ? (2 laàn)

- Nhöõng töø ngöõ, hình aûnh mieâu taû ñoù gôïi cho em lieân töôûng ñeán ñieàu gì?

+ Thaân coø: Gôïi hình aûnh soá phaän leû loi coâ ñoäc, ñaày ngang traùi.

+ Gaày coø con : Gôïi hình daùng beù nhoû, gaày guoäc, yeáu ñuoái.

- Baøi ca dao gôïi nhieàu hôn taû, hình aûnh soá phaän coø thaät toäi nghieäp, ñaùng thöông

- Thaân phaän coø ñöôïc dieãn ñaït nhö theá naøo trong baøi ca dao naøy?

- Nhaän xeùt cuûa em veà caùch söû duïng hình aûnh trong baøi ca dao naøy? (hình aûnh ñoái laäp)

- Noù ñoái laäp nhö theá noùi leân ñieàu gì? (dieãn taû cuoäc ñôøi, thaân phaän cuûa noù)

- Ngoaøi baøi ca dao naøy chuùng ta coøn baét gaëp hình aûnh cuûa coø qua nhöõng baøi ca dao naøo nöõa?

- Taùc giaû möôïn hình aûnh con coø ñeå noùi ñeå noùi veà taàng lôùp naøo? Qua ñoù em hieåu ñöôïc soá phaän cuûa ngöôøi noâng daân xöa nhö theá naøo? (laän ñaän, vaát vaû)

- Em hieåu gì veà töø “ai”? töø “ai” muoàn chæ ai? taàng lôùp naøo? (giai caáp thoáng trò phong kieán)

2./- Hoïc sinh ñoïc baøi ca dao 2.

- Baøi ca dao ñöôïc baét ñaàu töø nhöõng töø naøo? Em hieåu theá naøo veà töø “thöông thay”? (Vöøa thöông vöøa ñoàng caûm, thöông cho ngöôøi cuõng nhö cho chính mình vì mình cuõng ôû trong caûnh ngoä nhö vaäy).

- Baøi ca dao naøy baøy toû nieàm thöông caûm ñeán ñoái töôïng naøo? 

(taèm nhaû tô, luõ kieán tìm moài, haïc bay moûi caùnh, cuoác keâu ra maùu)

- Nhöõng hình aûnh ñoù gôïi leân cho em lieân töôûng ñeán ai? (nhöõng ngöôøi lao ñoäng vôùi nhieàu noãi thoáng khoå khaùc nhau)

  + (1) Thöông cho thaân phaän bò boøn ruùt söùc löïc cuûa ngöôøi noâng daân.

  + (2) Thöông cho moãi khoå chunbg cuûa nhöõng thaân phaän nhoû nhoi suoát ñôøi xuoâi ngöôïc maø vaãn ngheøo khoù.

+ (3) Thöông cuoäc ñôøi phieâu baït laän ñaän vaø nhöøng coá gaéng voâ voïng cuûa ngöôøi lao ñoäng trong xaõ hoäi cuõ.

+ (4) Thöông thaân phaän thaáp coå beù hoïng, noãi ñau oan traùi khoâng ñöôïc leõ coâng baèng naøo soi toû cuûa ngöôøi lao ñoäng.

- Ngheä thuaät gì ñöôïc söû duïng trong baøi ca dao naøy? (laëp keát caáu)

- Nhaän xeùt veà aâm ñieäu cuûa baøi ca dao?

(Taâm tình, Thuû thæ, vöøa ñoäc thoaïi, vöøa ñoái thoaïi)

3./ - Hoïc sinh ñoïc baøi ca dao 3.

- Baøi ca dao naøy noùi veà thaân phaän cuûa ai? Hình aûnh so saùnh cuûa baøi naøy coù gì ñaëc bieät?

(traùi baàn  gôïiñeán caûnh ñôøi ngheøo buoàn khoå, buoàn ñau, ñaéng cay)

- Qua ñoù em thaáy cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hoäi phong kieán nhö theá naøo?

- Em hieåu nhö theá naøo laø nhöõng caâu haùt than thaân?

- Nhöõng baøi ca dao thuoäc chuû ñeà than thaân muoán noùi leân ñieàu gì?

Hoaït ñoäng 3         

I. Tìm hieåu vaên baûn

Baøi 1:

 Thaân coø

 Laän ñaän

 Nöôùc non >< moät mình

 Leân thaùc   >< xuoáng gheành

 Beå ñaày      >< ao caïn

Hình aûnh ñoái laäp. Cuoäc ñôøi laän ñaän vaát vaû cuûa ngöôøi noâng daân.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Baøi 2

Thöông thay

 Con taèm … nhaû tô

 Luõ kieán … tìm moài

 

Haïc … bay moûi caùnh

Cuoác … keâu ra maùu

AÅn duï: noãi khoå nhieàu beà cuûa ngöôøi lao ñoäng bò aùp böùc, boùc loät, chòu nhieàu oan traùi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Baøi 3

- Hình aûnh so saùnh: Thaân em … traùi baàn

 

Cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi phuï nöõ leânh ñeânh, chìm noåi, ñau khoå trong xaõ hoäi xöa.

 

 

* Ghi nhôù: Sgk

 

 

II. Luyeän taäp:

  1. Cuûng coá:

-          Ñoïc laïi toøan boä caùc baøi ca dao thuoäc chuû ñeà “than thaân”

-          Ñoïc phaàn ñoïc theâm sgk

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc thuoäc loøng caùc baøi ca dao

-          Söu taàm nhöõng baøi ca dao coù cuøng chuû ñeà

-          Chuaån bò: Nhöõng caâu haùt chaâm bieám.

IV. Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:
Tieát: 14

Teân baøi:        NHÖÕNG CAÂU HAÙT CHAÂM BIEÁM

        ====================

I.  Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh:

-          Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc nhöõng noäi dung, yù nghóa vaø 1 soá hình thöùc ngheä thuaät tieâu bieåu cuûa nhöõng baøi ca dao thuoäc chuû ñeà chaâm bieám trong baøi hoïc.

-          Thuoäc nhöõng baøi ca dao trong vaên baûn

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ:

-          Em haõøy neâu nhöõng ñieåm chung veà noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa caùc baøi ca dao thuoäc chuû ñeà “than thaân”. Ñoïc nhöõng baøi ca dao coù noäi dung than thaân.

  1. Daïy hoïc baøi môùi:

Hoâm nay coâ vaø caùc em cuøng tìm hieåu vaên baûn “nhöõng caâu haùt chaâm bieám”

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoaït ñoäng 1: Ñoïc (giaùo vieân ñoïc maãu)

- Hoïc sinh ñoïc to - Theå hieän söï chaâm bieám

+ Baøi 1: Ñoïc hoûi nhanh

+ Baøi 2: Ñoïc chaäm raõi taïo söï hoài hoäp

* Hoïc sinh ñoïc baøi ca dao 1.

- Ñoïc 2 caâu ñaàu cuûa baøi ca dao, em thaáy hình aûnh naøo ñöôïc nhaéc ñeán trong nhöõng caâu haùt than thaân? (caùi coø)

- Nhöõng caûnh dieãn taû khaùc hay gioáng nhau? (khaùc nhau)

- ÔÛ baøi naøy hình aûnh caùi coø ñöôïc nhaéc ñeùn khoâng phaûi ñeå dieãn taû thaân phaän maø chæ laø hình thöùc hoïa vaàn chuaån bò cho vieäc giôùi thieäu nhaân vaät.

- Cho hoïc sinh giaûi thích töø  khoù.

- Qua caùnh xöng hoâ trong baøi ca dao, em thaáy ñoù laø lôøi cuûa ai noùi vôùi ai? Noùi vì ai vaø noùi ñeå laøm gì?

- Böùc chaân dung cuûa ngöôøi chuù ñöôïc ngöôøi chaùu giôùi thieäu nhö theá naøo? Söû duïng bieän phaùp ngheä thuaät gì? (lieät keâ)

- Em coù nhaän xeùt gì veà “hay”?  Mæa mai. Hay laø “gioûi”, “thích” ôû ñaây yù noùi ngöôøi chuù gioûi röôïu cheø nguû tröa … thoùi xaáu, cheá gieãu

- Trong cuoäc soáng ngöôøi ta thöôøng hay öôùc nhöõng ñieàu toát ñeïp. Nhöng ngöôøi chuù ôû trong baøi naøy uôùc gì? Vì sao ngöôøi chuù laïi öôùc nhö vaäy?

- Roõ raøng ngöôøi chuù khoâng chæ coù nhieàu taät xaáu theå hieän qua haønh ñoäng maø coøn theå hieän qua suy nghó tö töôûng

* Hoïc sinh ñoïc baøi 2:

- Ñaây laø lôøi cuûa ai? Ñoái töôïng ñi xem boùi ôû ñaây laø ai?

- Taïi sao taùc giaû laïi choïn ngöôøi ñi xem boùi laø nöõ ?

- Lôøi thaày phaùn bao goàm nhöõng gì ? coù nhaän xeùt gì veà lôøi cuûa thaày (coù cuõng hnö khoâng vì ñoù laø nhöõng lôøi leõ ñöông nhieân)

- Baøi ca pheâ phaùn hieän töôïng gì trong xaõ hoäi? (meâ tín )

- Hieän töôïng ñoù ngaøy nay coøn toàn taïi hay khoâng? Cho VD

* Goïi hoïc sinh ñoïc baøi 3

- Moãi con vaät trong 3 baøi töôïng tröng cho ai? Haïng ngöôøi naøo trong xaõ hoäi?  coø ngöôøi noâng daân

- Caø cuoáng - keû tai to maët lôùn

- Chaøo maøo, chim ri - cai leä

- Chim chích - anh maõ

- Caûnh töôïng coù phuø hôïp trong vieäc leã ñaùm ma hay khoâng?

- Caûnh töôïng khoâng phuø hôïp vôùi caûnh ñaùm ma. Caûnh ñaùnh cheùn dieãn ra trong caûnh maát maùt, tang toùc. Noäi dung pheâ phaùn trôû neân kín ñaùo

* Hoïc sinh ñoïc baøi 4

- Chaân dung caäu sai ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo? Söû duïng ngheä thuaät gì?

- Baøi ca dao theå hieän thaùi ñoä gì ñoái vôùi caäu cai?

- Qua baøi hoïc naøy chuùng ta caàn ghi nhôù nhöõng gì?

Hoaït ñoäng 3 :

Baøi taäp 1: Caû 4 baøi cao dao ñeàu coù noäi dung chaâm bieám.

Baøi taäp 2: Gioáng nhau cöôøi daân gian laø ñeàu taïo cho ngöôøi ñoïc moät traân cöôøi vui, thoaûi maùi hoaëc gieãu côït nhöõng thoùi hö taät xaáu trong xaõ hoäi.

I. Tìm hieåu vaên baûn:

 

 

 

Baøi 1:

- … Hay töûu hay taêm.

- hay nöôùc cheø ñaëc, hay naém nguû tröa.

- Öôùc … ngaøy möa.

- Öôùc … ñeâm thöøa troáng canh.

Laëp töø, lieät keâ, noùi ngöôïc chaâm bieám haïng ngöôøi nghieän ngaäp löôøi lao ñoäng.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Baøi 2:

- Soá co â: chaúng giaøu thì ngheøo

- Sinh con … chaúng gaùi thì trai

Noùi döïa, noùi nöôùc ñoâi

Chaâm bieám pheâ phaùn nhöõng hieän töôïng meâ tín dò ñoan.

 

 

Baøi 3:

- Ngheä thuaät aån duï, caûnh töôïng khoâng phuø hôïp vôùi caûnh ñaùm ma. Caûnh ñaùnh cheùn vui veû trong tang leã. Baøi ca dao pheâ phaùn, chaâm bieám thuû tuïc ma chay trong xaõ hoäi cuõ.

 

 

 

 

 

 

Baøi 4:

- Ngheä thuaät phoùng ñaïi. Thaùi ñoä mæa mai pha chuùt thöông haïi cuûa ngöôøi daân ñoái vôùi caäu cai.

 

* Ghi nhôù: Sgk

II. Luyeän taäp

 

  1. Cuûng coá:

-          Ñoïc dieãn caûm baøi ca dao.

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc thuoäc loøng vaên baûn.

-          Chuaån bò: Ñaïi töø.

IV. Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:
Tieát: 15

Teân baøi:                               ÑAÏI TÖØ

           ====================

I.  Muïc tieâu:

 1. Kieán thöùc:

 - Hieåu theá naøo laø ñaïi töø.

- Bieát taùc duïng cuûa ñaïi töø trong vaên baûn.

- Bieát caùch söû duïng ñaïi töø khi noùi vaø vieát.

- Bieát caùc loaïi loãi thöôøng gaëp vaø caùch söûa caùc loãi veà ñaïi töø.

2. Kyõ naêng: Nhaän bieát ñaïi töø vaø caùc loaïi ñaïi töø: ñaïi töø ñeå troû, ñaïi töø ñeå hoûi.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ:

-          Cho bieát töø laùy coù maáy laïi? Cho ví duï (laøm baøi taäp 5)

  1. Daïy hoïc baøi môùi:

Trong khi noùi hoaëc vieát, ta thöôøng duøng nhöõng töø nhö: toâi, tao, tôù, maøy, noù, hoï … ñeå xöng hoâ hoaëc duøng: ñaây, ñoù, noï, kia … ai, gì, sao, theá ñeå troû, ñeå hoûi. Nhö vaäy laø voâ hình chung ta ñaõ söû duïng 1 soá ñaïi töø tieáng vieät ñeå giao tieáp. Vaäy ñaïi töø laø gì? Ñaïi töø coù chöùc naêng, nhieäm vuï vaø caùch söû dung ra sao? Chuùng ta seõ cuøng nhau tìm lôøi giaûi ñaùp qua tieát hoïc naøy.

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoaït ñoäng 1 : Giaùo vieân goïi hoïc sinh ñoïc ví duï sgk.

Sau ñoù ghi ví duï leân baûng, yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi.

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu baøi.

- Töø “noù” ôû ñoaïn vaên thöù 1 troû ai? (em toâi ngöôøi)

- Töø “noù” ôû ñoaïn vaên thöù 2 troû con vaät gì? (con gaø vaät)

- Töø “ai” trong baøi ca dao duøng ñeå laøm gì? (ñeå hoûi)

- Caùc töø trong caùc ví duï treân khoâng goïi teân cuûa söï vaät maø chæ duøng ñeå troû (ñeå hoûi) caùc söï vaät, hoaït ñoäng, tính chaát maø thoâi. Nhö vaäy troû töùc laø khoâng tröc tieáp goïi teân söï vaät, hoaït ñoäng, tính chaát maø duøng 1 coâng cuï khaùc (töùc laø ñaïi töø) ñeå chæ ra caùc söï vaät hoïat ñoäng tính chaát ñöôïc noùi ñeán. Vaäy em hieåu theá naøo laø ñaïi töø ?

- Nhìn vaøo 3 ví duï treân, haõy cho bieát ñaïi töø “noù”, “ai” giöõ vai troø ngöõ phaùp gì trong caâu?

- Ngoaøi ra em coøn bieát ñaïi töø coøn giöõ chöùc vuï gì nöõa? Neáu coù haõy cho ví duï.

- Nhö vaäy ñaïi töø giöõ vai troø ngöõ phaùp gì trong caâu.

- Nhìn vaøo ñaïi töø  cuûa 3 ví duï treân em naøo coù theå cho bieát ñaïi töø goàm coù maáy loaïi? (2 loaïi: troû vaø hoûi).

- Caùc ñaïi töø : toâi, tao, tôù, chuùng toâi, chuùng maøy, noù, haén, hoï duøng ñeå troû gì?

- Caùc ñaïi töø : baáy, baáy nhieâu troû gì?

- Coøn caùc ñaïi töø : ñaây, ñoù, kia, aáy,  naøy, noï, baây giôø, baáy giôø ñöôïc duøng ñeå troû gì?

- Ñaïi töø vaäy, theá troû gì?

- Toùm laïi caùc ñaïi töø deå troû duøng ñeå troû gì

- Caùc ñaïi töø ai, gì … hoûi veà gì?

- Ñaïi töø bao nhieâu, baáy nhieâu hoûi veà gì?

- Caùc ñaïi töø ñaâu, bao giôø?

- Coøn caùc ñaïi töø sao, theá naøo… theo em noù ñöôïc hoûi veà gì?

Vaäy ñaïi töø ñeå hoûi duøng nhö theá naøo ?

Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp

1. Xeáp loaïi töø troû ngöôøi, vaät vaø heä thoáng

 

 

 

2. Xaùc ñònh ngoâi cuûa ñaïi töø “mình”

- Caäu giuùp mình nheù!

- Mình veà coù nhôù ta chaêng

I. Theá naøo laø ñaïi töø:

 1. Khaùi nieäm:

Ví duï:

- Gia ñình toâi… noù laïi keùo tay nöõa

- Chôït con gaø troáng… noù doõng daïc nhaát xoùm

- Ai laøm .. coø con Ñaïi töø

2. Vai troø ngöõ phaùp:

Noù  laïi keùo tay nöõa

 

CN            VN

- Tieáng noù  doõng daïc nhaát xoùm

 

Ngöôøi hoïc gioûi nhaát lôùp  laø noù

 

* Ghi nhôù: (Hoïc sgk)

II. Caùc loaïi ñaïi töø:

1. Ñaïi töø duøng ñeå hoûi:

- Troû ngöôøi, söï vaät (…)

- Troû soá löôïng (baáy, baáy nhieâu )

- Troû khoâng gian, thôøi gian (ñaây, ñoù,baây giôø)

- Troû hoaït ñoäng, tính chaát söï vaät

* Ghi nhôù 2: Sgk

 2. Ñaïi töø duøng ñeå hoûi:

- Hoûi veà ngöôøi, vaät (ai, gì)

- Hoûi veà soá löôïng (bao nhieâu, baáy nhieâu)

- Hoûi veà khoâng gian, thôøi gian

- Hoûi veà hoaït ñoäng, tính chaát söï vieäc (sao, theá naøo …)

 

 

 

III. Luyeän taäp:

1. Baøi soá 1:

- Toâi, tao, tôù - chuùng

- Maøy, mi...

- Noù, haén...

2. Baøi soá 2:

Ngoâi thöù 1

Ngoâi thöù 2

  1. Cuûng coá:

-          Hoïc sinh ñoïc laïi 3 khung ghi nhôù trong sgk

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù.

-          Hoaøn taát baøi hoïc.

-          Chuaån bò: Luyeän taäp taïo laäp vaên baûn.

IV. Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:


Tieát: 16

Teân baøi:          LUYEÄN TAÄP TAÏO LAÄP VAÊN BAÛN

           ====================

I.  Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh:

-          OÂn taäp vaø cuûng coá kieán thöùc veà lieân keát, boá cuïc, maïch laïc vaø quaù trình taïo laäp vaên baûn.

-          Reøn kyõ naêng vaän duïng lyù thuyeát - laøm baøi taäp thöïc taäp.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ: ÔÛ naêm hoïc tröôùc em ñaõ hoïc nhöõng loaïi vaên baûn naøo? Moãi loaïi cho 1 vaên baûn ñeå minh hoïa.
  3. Daïy hoïc baøi môùi:

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoaït ñoäng 1: OÂn laïi caùc böôùc taïo laäp vaên baûn.

- Em naøo haõy nhaéc laïi caùc böôùc taïo laäp vaên baûn.

Hoaït ñoäng 2:

- Chuùng ta ñaõ chuaån bò baøi ôû nhaø roài, baây giôø chuùng ta baét ñaàu thöïc haønh baøi vieát treân lôùp.

Gôïi yù:

- Phaàn ñaàu thö.

+ Ñòa ñieåm, ngaøy, thaùng, naêm, vieát thö.

+ Lôøi xöng hoâ vôùi ngöôøi nhaän thö.

+ Lyù do vieát thö.

- Noäi dung cuûa böùc thö.

+ Hoûi thaêm tình hình söùc khoûe cuûa baïn cuøng gia quyeán.

+ Ca ngôïi toå quoác baïn.

+ Giôùi thieäu veà ñaát nöôùc mình.

+ Con ngöôøi Vieät Nam.

+ Truyeàn thoáng lòch söû.

+ Danh lam thaéng caûnh.

+ Ñaëc saéc veà vaên hoùa vaø phong tuïc taäp quaùn

- Cuoái thö:

+ Lôøi chaøo, lôøi chuùc söùc khoûe

+ Lôøi môøi baïn ñeán thaêm ñaát nöôùc Vieät Nam

+ Mong tình baïn 2 nöôùc ngaøy caøng khaêng khít

Giaùo vieân chaám ñieåm vaø söûa sai cho hoïc sinh

- Ñònh höôùng chính xaùc

- Xaây döïng boá cuïc raønh maïch, hôïp lyù, theå hieän ñuùng ñònh höôùng treân

- Dieãn ñaït caùc yù ñaõ ghi treân boá cuïc

- Kieåm tra vaên baûn

Ñeà baøi: Em haõy vieát thö cho moät ngöôøi baïn ñeå hieåu veà ñaát nöôùc mình.

(Toái ña 1.500 chöõ)

 

 

 

 

 

Ñeà 2: ( Veà nhaø laøm)

Keå laïi moät buoåi leã ñaëc saéc

(Buoåi leã khai tröôøng ôû tröôøng em)

 

  1. Cuûng coá: Hoïc sinh nhaéc laïi moät laàn nöõa caùc böôùc taïo laäp vaên baûn.
  2. Caên daën veà nhaø :

-          Ñoïc phaàn ñoïc theâm SGK. Chuaån bò: Soâng nuùi nöôùc Nam.

IV.  Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:

TUAÀN 5: BAØI 5:

Tieát: 17

Teân baøi:         SOÂNG NUÙI NÖÔÙC NAM – PHOØ GIAÙ VEÀ KINH

           ====================

I.  Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh:

-          Hoïc sinh caûm nhaän ñöôïc tinh thaàn ñoäc laäp, khí phaùch vaø khaùt voïng cuûa daân toäc trong 2 baøi thô, böôùc ñaàu hieåu veà theå thô Ñöôøng luaät.

-          Reøn kyõ naêng caûm thuï thô tröõ tình.

II. Chuaån bò:

-          GV: SGK, Giaùo aùn.

-          HS: SGK, vôû.

III. Tieán trình daïy hoïc:

  1. OÅn ñònh:
  2. Kieåm tra baøi cuõ:

-          Cho bieát noäi dung vaø ngheä thuaät nhöõng baøi ca dao maø chuû ñeà chaâm bieám.

-          Ñoïc moät soá baøi ca dao thuoäc chuû ñeà treân.

  1. Daïy hoïc baøi môùi:

-          Soâng nuùi nöôùc Nam: Töø ngaøn xöa daân toäc Vieät Nam ta ñaõ ñöùng leân choáng giaëc ngoaïi xaân raát oanh lieät, kieân cöôøng. Töï haøo thay! OÂng cha ta ñaõ ñöa ñaát nöôùc ta böôùc sang 1 trang söû môùi. Ñoù laø thoaùt khoûi aùch ñoâ hoä phong kieán ngaøn naêm phöông Baéc, moät kyû nguyeân môùi môû ra. Vì theá baøi thô “Soâng Nuùi Nöôùc Nam” ra ñôøi, ñöôïc coi laø moät baûn tuyeân ngoân ñoäc laäp ñaàu tieân, khaúng ñònh moät quoác gia töï chuû. Vaäy theá naøo laø baûn tuyeân ngoân ñoäc laäp, caùc em seõ tìm hieåu qua vaên baûn treân.

-          Phoø giaù veà kinh: ÔÛ vaên baûn naøy caùc em laïi caøng thaáy roõ hôn tinh thaàn ñoäc laäp, khí phaùch haøo huøng vaø khaùt voïng lôùn lao cuûa daân toäc ta ñöôïc theå hieän maïnh meõ qua baøi thô “Phoø Giaù Veà Kinh” cuûa thöôïng töôùng traàn Quang Khaûi.

TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG

GHI BAÛNG

Hoaït ñoäng 1:

- Hoïc sinh ñoïc

- Giaùo vieân ñoïc - giôùi thieäu hoaøn caûnh ra ñôøi (Soâng nuùi nöôùc Nam)

-Ñöôøng luaät (Töù tuyeät)

Hoaït ñoäng 2:

 

- Ñaây ñöôïc coi laø 1 baûn tuyeân ngoân ñoäc laäp ñaàu tieân - theá naøo goïi laø tuyeân ngoân ñoäc laäp. (tuyeân boá chuû quyeàn)

 

- Noäi dung chuû yeáu cuûa baøi laø gì? 2 caâu ñaàu noùi gì?

Nhaän xeùt baûn dòch ñeá - vua? Nhòp thô?

- Hai caâu sau noùi gì?

 

 

- Gioïng ñieäu? (Tröõ tình, nghò luaän)

 

- Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh ñoïc chuù thích tìm hieåu veà taùc giaû.

- Baøi thô

- Boá cuïc (4 phaàn)

- Phaân tích yù nghóa 2 caâu thô ñaàu?

- Caùc töø ñaùng chuù yù?

- Nhaän xeùt veà caùc töø gheùp Haùn Vieät? (ñaúng laäp, chính phuï)

- Gioïng thô? (nieàm tin, töï haøo, töï tin, raén roûi)

 

 

- Tinh thaàn chuû ñaïo toaùt leân ôû 2 baøi thô ñoïc ghi nhôù.

 

 

 

Haøo khí Ñoâng A

I/ Ñoïc tìm hieåu chung:

 1. Ñoïc

 2. Tìm hieåu chuù thích

 3. Theå thô.

 

II/ Phaân tích:

 1. Soâng nuùi nöôùc Nam

- Khaúng ñònh chuû quyeàn:

+ Nöôùc Nam - ngöôøi Nam

+ Ñònh taïi saùch trôøi.

Hieån nhieân, taát yeáu ñònh meänh khoâng theå khaùc.

- Lôøi caûnh baùo:

+ Chuoác laáy thaát baïi thaûm haïi ñi ngöôïc laïi yù trôøi.

Gioïng thô chaéc khoeû, ñanh theùp, töï haøo veà söùc maïnh daân toäc, yù chí töï cöôøng...

 2. Phoø giaù veà kinh

  a. Hai caâu thô ñaàu

+ Thaéng lôïi veû vang:

- Ñoaït giaùo ôû beán Chöông Döông

- Baét giaëc ôû cöûa Haøm Töû

Ñoäng töø: maïnh meõ - tö theá chuû ñoäng töï haøo

  b. Hai caâu thô cuoái

- Tu trí non nöôùc ngaøn thu

Lôøi khaúng ñònh: ñaát nöôùc thaùi bình muoân thuôû nhôø söï noã löïc cuûa chính mình.

III/ Toång keát

Nieàm töï haøo daân toäc

- Khí phaùch hieân ngang - töï chuû

- Lôøi leõ ñanh theùp - saûng khoaùi

- Laäp luaän chaët cheõ - maïch laïc

  1. Cuûng coá:

-          Em haõy giôùi thieäu laïi theå thô “nguõ ngoân töù tuyeät”.

-          Baøi thô giôùi thieäu nhöõng noäi dung cô baûn naøo?

  1. Caên daën veà nhaø :

-          Hoïc thuoäc hai baøi thô.

-          Ñoïc phaàn ñoïc theâm.

-          Chuaån bò: Töø Haùn Vieät.

IV. Ruùt kinh nghieäm baøi daïy:

 

Giaùo vieân:  Nguyeãn Taán Phan Hoaøng                                                                                                 Trang 1

nguon VI OLET