Đinh Tiên Hoàng (924 – 979), còn có tên là Đinh Bộ Lĩnh. Bộ Lĩnh (là tước quan của sứ quân Trần Lâm phong). Quê ở động Hoa Lư, châu Đại Hoàng, nay là huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Cha là Đinh Công Trứ, làm quan thứ sử ở châu Hoan (Nghệ An) đời Dương Diên Nghệ, mất sớm, nên ông theo mẹ về quê, nương nhờ người chú ruột là Đinh Dự. Ông đi chăn trâu cho chú, thường nhóm họp bè bạn, bẻ lau làm cờ tập trận đánh nhau và tỏ ra có năng khiếu chỉ huy. Lớn lên, ông sang đầu quân ở sứ quân Trần Lâm. Do mến tài, Trần Lâm đã gả con gái cho ông. Khi Trần Lâm mất, ông lên thay, đem quân về đóng giữ Hoa Lư, chiêu mộ hào kiệt, hùng cứ một phương, chống lại nhà Ngô và các sứ quân khác. Năm 965, Đinh Bộ Lĩnh đã dẹp yên được các sứ quân trong vùng rồi tự xưng là Vạn Thắng vương. Năm 968, ông lên ngôi vua, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt, tôn hiệu là Đại Thắng Minh, đóng đô ở Hoa Lư.
Đinh Tiên Hoàng có công thống nhất đất nước về một mối. Năm 979, Đinh Tiên Hoàng và con lớn là Đinh Liễn bị người hầu cận là Đỗ Thích giết chết. Đinh Tiên Hoàng trị vì được 12 năm (968 – 979). Con thứ của ông là Đinh Tuệ nối ngôi chỉ non một năm thì bị Lê Hoàn lật đổ, cơ nghiệp nhà Đinh chấm dứt.
Chúc vui.
AB.
