KIỂM TRA BÀI CŨ:
Câu 1: Hai lực cân bằng là gì ? Nêu thí dụ về hai lực cân bằng.
Câu 2: Một vật chịu tác dụng của 2 lực cân bằng thì vật sẽ thế nào nếu ban đầu:
+ Vật đang đứng yên.
+ Vật đang chuyển động.
Câu 3: Quán tính của một vật là gì? Nêu thí dụ về vật có quán tính.
Trục bánh xe bò
Trục bánh xe đạp
Lực ma sát xuất hiện khi có hai vật va chạm vào nhau.
I. KHI NÀO CÓ LỰC MA SÁT?
1. Lực ma sát trượt
Hãy cho biết khi bóp nhẹ phanh thì vành bánh xe chuyển động thế nào trên mặt má phanh?
Vành bánh xe chuyển động cậm lại và trượt trên mặt má phanh
Khi bóp phanh mạnh thì bánh xe chuyển động thế nào trên mặt đường?
Bánh xe ngừng quay mà trượt trên mặt đường.
Lực ma sát trượt xuất hiện khi má phanh ép sát lên vành bánh xe và giữa bánh xe và mặt đường, làm xe chuyển động chậm rồi dừng lại.
Vậy lực ma sát trượt xuất hiện khi nào?
Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật …… ………...một vật khác .
I. KHI NÀO CÓ LỰC MA SÁT?
1. Lực ma sát trượt
trượt trên
bề mặt
C1. Hãy lấy ví dụ về lực ma sát trượt trong đời sống và trong kĩ thuật?
Máy quạt đang quay: Trục quạt bàn với ổ trục
C1. Ví dụ về lực ma sát trượt
1. Lực ma sát trượt
Trượt tuyết : Ma sát giữa mặt ván trượt với mặt sân băng.
Fms
2. Lực ma sát lăn.
Vì sao hòn bi lăn một lúc rồi dừng lại?
Vì có một lực ngăn cản chuyển động của hòn bi.
Vậy lực ma sát lăn sinh ra khi nào?
Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật ….......... …...... của vật khác .
lăn trên bề mặt
Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật trượt trên bề mặt một vật khác .
I. KHI NÀO CÓ LỰC MA SÁT?
1. Lực ma sát trượt
2. Lực ma sát lăn.
Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác .
C2. Hãy tìm thêm ví dụ về lực ma sát trượt trong đời sống và trong kĩ thuật ?
C2. Ví dụ về lực ma sát lăn
2. Lực ma sát lăn.
Một bạn đangrượt patin: bánh xe lăn trên mặt đường
Cầu thủ đang đá bóng: quả bóng lăn trên mặt sân
C3. Trong các trường hợp vẽ ở hình 6.1, trường hợp nào có lực ma sát trượt, trường hợp nào có ma sát lăn ?
Ma sát trượt
Ma sát lăn
Em có nhận xét gì về cường độ lực ma sát trượt và lực ma sát lăn trong 2 trường hợp này?
Cường độ của lực ma sát trượt lớn hơn lực ma sát lăn
2. Lực ma sát lăn.
Fk
Fmsn
3. Lực ma sát nghỉ.
Tại sao trong thí nghiệm trên, mặc dù có
lực kéo tác dụng lên vật nặng nhưng vật
vẫn đứng yên?
Vật đứng yên chứng tỏ giữa mặt bàn với vật có một lực cản. Lực này đặt lên vật cân bằng với lực kéo để giữ cho vật đứng yên.
Lực ma sát nghỉ ………………………….. khi vật bị tác dụng của một lực khác.
Fmsn= Fk
- Về mặt độ lớn
giữ cho vật không trượt
C5. Hãy tìm các VD khác về lực ma sát nghỉ trong đời sống và kỷ thuật.
HS đứng trên mặt sàn: lực ma sát nghỉ giữa đế giày và mặt sàn
Băng truyền đang hoạt động: Ma sát giữa mặt băng truyền và các đĩa đặt lên băng truyền.
C5. Ví d? về lực ma sát nghỉ trong đời sống và kỷ thuật.
3. Lực ma sát nghỉ.
II. LỰC MA SÁT TRONG ĐỜI SỐNG VÀ KĨ THUẬT
1. Tác hại của lực ma sát và cách làm giảm
Tra dầu vào xích xe để làm giảm ma sát.
Lực ma sát trượt giữa đĩa và xích làm mòn đĩa và xích xe .
Tác hại:
Cách làm giảm ma sát:
Lực ma sát trượt làm mòn trục và cản chuyển động quay của xe
Thay bằng trục quay có ổ bi.
Tác hại:
Cách làm giảm ma sát :
Lắp thêm các bánh xe vào thùng để thay thế ma sát nghỉ thành ma sát lăn.
Lực ma sát trượt làm cản trở chuyển động của thùng, làm mòn thùng.
Tác hại:
Cách làm giảm ma sát :
2. Lợi ích của lực ma sát và cách làm tăng.
Nếu không có lực ma sát : bảng trơn, nhẵn quá không thể dùng phấn để viết lên bảng
Cách làm tăng ma sát: Tăng độ nhám của bảng để tăng lực ma sát trượt giữa viên phấn với bảng
Nếu không có ma sát giữa mặt răng của ốc và vít : thì con ốc sẽ bị quay lỏng dần khi bị rung động. Nó không còn tác dụng ép chặt các mặt cần ghép.
Cách làm tăng ma sát : Tạo ren cho ốc và vít, làm nhám bề mặt vỏ diêm
Khi quyẹt diêm, nếu không có ma sát : đầu que diêm trượt trên mặt sườn bao diêm sẽ không phát ra lửa
BT 6.6 SBT: Lực ma sát nghỉ xuất hiện khi
A. quyển sách để yên trên mặt bàn nằm nghiêng.
B. ô tô đang chuyển động, đột ngột hãm phanh(thắng).
C. quả bóng bàn đặt trên mặt nằm ngang nhẵn bóng.
D. xe đạp đang xuống dốc
Khoanh tròn chữ cái đứng trước câu trả lời ma em chọn.
LUYỆN TẬP
BT 6.8 SBT: Lực ma sát trượt xuất hiện trong trường hợp nào sau đây?
A. Ma sát giữa các viên bi với ổ trục xe đạp, xe máy.
C. Ma sát giữa lốp xe với mặt đường khi xe chuyển động.
D. Ma sát giữa má phanh với vành xe khi bóp nhẹ phanh.
B. Ma sát giữa cốc nước đăt trên mặt bàn với mặt bàn.
III. VẬN DỤNG
C8. Hãy giải thích các hiện tượng sau và cho biết trong các hiện tượng này ma sát có ích hay có hại:
a) Khi đi trên sàn đá hoa mới lau dễ bị ngã.
Giải thích: Vì lực ma sát giữa sàn nhà với chân người rất nhỏ. Ma sát này là có ích giúp cho người không bị trượt ngã.
b. Ô tô đi chỗ bùn lầy, có khi bánh quay tít mà xe không tiến lên được.
Giải thích : khi đó lực ma sát lên lốp ô tô quá nhỏ nên bánh xe ô tô quay trượt trên mặt đường. Ma sát lúc này là có ích có thể giúp cho bánh xe lăn được ra khỏi vũng bùn.
c. Giày đi mãi đế bị mòn.
Giải thích:Vì l?c ma s�t gi?a m?t du?ng v?i d? gi�y l�m mịn d? gi�y. Ma sát trong trường hợp n�y có hại.
d. Phải bôi nhựa thông vào dây cung ở cần kéo nhị (đàn cò).
Giải thích: Để tăng ma sát giữa dây cung với
dây đàn nh?, nhờ đó đàn kêu to. L?c ma s�t cĩ ích
- Ổ bi có tác dụng làm giảm ma sát do thay ma sát trượt bằng ma sát lăn của các viên bi.
- Nhờ sử dụng ổ bi đã giảm lực cản lên các vật chuyển động làm cho máy móc hoạt động dễ dàng góp phần thúc đẩy sự phát triển của các ngành như động lực học, cơ khí, chế tạo máy…
? Đọc phần "Có thể em chưa biết" SGK.
? Học thuộc bài và làm bài tập trong SBT.
Đọc trước bài 7 : "�p su?t"
Hướng dẫn về nhà
nguon VI OLET
