Phân tích đoạn hai trong bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng
Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài, bởi ông không chỉ viết thơ, làm văn mà còn viết kịch, làm nhạc. Riêng về thơ, ông có một hồn thơ phóng khoáng, hồn hậu, lãng mạn và tài hoa, thể hiện rõ nhất trong bài thơ viết về người lính Tây Tiến và xứ Đoài của mình. Bài thơ Tây Tiến của ông được xuất bản và phổ biến rộng rãi, rất nhiều người yêu thích ngay cả những người miền Nam thời bấy giờ và đã khắc hoạ thành công hình tượng người lính Tây Tiến mang vẻ đẹp lãng man, anh hùng bi tráng trước thiên nhiên hùng vĩ dữ dội, mỹ lệ ở Tây Bắc và con người Tây Bắc hào hoa đậm nghĩa tình. Song để lại nhiều ấn tượng trong lòng người đọc hơn cả có lẽ là đoạn thơ sau:
“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
………………………….
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa”
Tây Tiến là đơn vị quân đội thành lập đầu năm 1947 do chính Quang Dũng làm đại đội trưởng có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào bảo vệ biên giới Việt-Lào đánh tiêu hao lực lượng Pháp. Rừng núi Tây Bắc và vùng Thượng Lào là địa bàn đóng quân, là vùng hoạt động rộng lớn hoang sơ núi rừng hiểm trở khắc nghiệt. Thành phần tham gia chủ yếu là học sinh sinh viên Hà Nội. Tuy họ chiến đấu trong hoàn cảnh gian khổ, bệnh sốt rét hoành hành dữ dội nhưng vẫn lạc quan, chiến đấu dũng cảm với tinh thần “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Đến năm 1948 thì cuộc chiến tranh kết thúc. Quang Dũng chuyển sang đơn vị khác tại Phù Lưu Chanh nhớ về đơn vị cũ nên ông đã sáng tác bài thơ này. Lúc đầu có tên là “Nhớ Tây Tiến”, sau đổi lại thành”Tây Tiến” in trong tập “Mây đầu ô”
Nếu ở đoạn một là thế giới của cảnh quan thiên nhiên Tây Bắc khốc liệt dữ dội thì sang đoạn hai chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng thiên nhiên với những nét vẽ đẹp, thơ mộng và trữ tình. Những nét vẻ “bạo khoẻ gân guốc” giờ đây đã được hoạ sĩ mang tên Quang Dũng tô điểm bằng sự khéo léo, tinh tế, mềm mại, uyển chuyển để tạo nên một bức tranh thiên nhiên vừa huyền ảo, hiện thực mà vẫn đậm chất lãng mạn. Với bốn câu đầu hiện ra trước mắt một cảnh đêm liên hoan văn nghệ thắm tình quân nhân:
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa,
Kìa em xiêm áo tự bao giờ.
Khèn lên man điệunàng e ấp,
Nhạc về Viên Chănxây hồn thơ.
Cảnh đêm liên hoan văn nghệ của những người lính Tây Tiến với đồng bào địa phương được miêu tả bằng những chi tiết rất thực. Bằng chứng là đêm liên hoan văn nghệ được tổ chức ngay ở doanh trại bộ đội. Không gian ở bốn câu thơ này không còn rộng lớn như đoạn thơ đầu mà là không gian được thu hẹp lại thành “doanh trại” – một không gian bình yên, được coi là mái nhà của người lính. ở đây những người lính không phải gồng lên để chiến thắng những khó khắn mà tâm hồn họ thực sự được thư giãn, thoải mái. Từ “bừng lên” vừa chỉ ánh lửa, ánh đuốc bừng sáng lênrực rỡ chói loá từ những ngọn “đuốc hoa” sung sướng hạnh phúc đến vỡ oà, vừa tả âm thanh tiếng nói tiếng cười tiếng hát tiếng khèn vang lên tưng bừng rộn rã náo nhiệt. Hình ảnh “đuốc hoa” là cây nến hoa chúc – biểu tượng cho hạnh phúc của các cặp đôi uyên ương thắp lên trong đêm tân hôn. Truyện Kiều có câu: “Đuốc hoa chẳng thẹn với chàng mai xưa”. Quang Dũng sáng tạo thành “hội đuốc hoa” để nói về đêm liên hoan lửa trại tưng bừng sôi nổi trong ánh đuốc bập bùng hoà cùng tiếng nhạc rộn ràng giữa binh đoàn Tây Tiến với đồng bào các bản mường khiến cho đêm liên hoan trở thành đêm diễn ra lễ cưới có rất nhiều “đuốc hoa” thật lãng mạn và tình tứ. Đây là cách nói ẩn dụ. Hai chữ “kìa em” thể hiện tâm trạng ngạc nhiên, vui sướng của các chiến sĩ khi thấy các cô gái địa phương trong những bộ xiêm áo lộng lẫy tự bao giờ, vừa e thẹn vừa tình tứ trong vũ điệu đậm màu sắc xứ lạ, đã thu hút cả hồn vía những chàng trai Tây Tiến. Nét vẽ có hồn ấy đã gợi tả vẻ đẹp duyên dáng, kín đáo của các thiếu nữ miền Tây Bắc. Đằng sau hai chữ “kìa em” ta như thấy cả những nụ cười , những ánh nhìn tinh nghịch, say đắm của những chàng lính trẻ hồn nhiên yêu đời. Đây là sự phát hiện độc đáo của Quang Dũng khi viết về người lính xuất thân từ Hà Nội. Tiếng khèn là tiếng nhạc trong những man điệu rất là đặc trưng và tiêu biểu của người dân nơi đây. Nó đã khiến các anh say mê, lâng lâng
nguon VI OLET
