SINH HỌC LỚP 12.
Phần 5:DI TRUY?N H?C
Chương I: CO CH? DI TRUY?N V� BI?N D?
TIẾT 1: GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN
1. Khái niệm
TIẾT 1: GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN
GEN
ADN
Gen là gì?
I. GEN
1. Khái niệm
I. GEN
Gen là một đoạn phân tử ADN mang thông tin mã hóa cho một sản phẩm xác định (sản phẩm đó là chuỗi pôlipeptit hay ARN)
Gen là gì ?
- Ví dụ: gen Hbα, gen tARN ...
1. Khái niệm
I. GEN
Vùng điều hoà
Vùng mã hoá
Vùng kết thúc
Mang thông tin mã hoá các axit amin.
2. Cấu trúc chung của gen cấu trúc:
Nằm ở đầu 3` của mạch mã gốc.
Nằm ở đầu 5` của mạch mã gốc
Khới động và kiểm soát phiên mã
Mang tín hiệu kết thúc phiên mã.
+ Có vùng mã hóa liên tục(toàn các đoạn êxon- mang thông tin mã hóa axitamin) gen không phân mảnh
+ Có vùng mã hóa không liên tục(có sự xen kẻ giữa các đoạn exon và các đoạn intron- không mã hóa axitamin gen phân mảnh
Vùng ĐH
Vùng mã hóa
Vùng KT
* Gen cấu trúc ở sinh vật nhân sơ
Êxôn
Êxôn
Êxôn
Êxôn
Êxôn
Êxôn
Vùng ĐH
Vùng KT
Vùng mã hóa
Intrôn
Êxôn
Intrôn
Êxôn
Intrôn
Êxôn
* Gen cấu trúc ở sinh vật nhân thực
Mã di truyền
Gen cấu tạo từ các nucleotit, prôtein được cấu tạo từ các aa. Vậy làm thế nào mà gen quy định tổng hợp prôtein được?
I. GEN
II. MÃ DI TRUYỀN
1. Khái niệm
- Mã di truyền là trình tự các Nu trong gen quy định trình tự các axit amin trong phân tử prôtêin.
II. MÃ DI TRUYỀN
A U G X A U G U A X G A X U… mARN
Met His Val Arg … … polipeptid
? Quan sát sơ đồ cho biết mối liên hệ giữa nu trên gen và các a. amin ở prôtêin được biểu hiện như thế nào? Từ đó hãy nêu thế nào là mã di truyền?
5’..A T G X A T G T A X G A X T…3’ mạch bổ sung
3’..T A X G T A X A T G X T G A…5’ mạch mã gốc
5’..A U G X A U G U A X G A X U… mARN
Met His Val Arg … … pôlipeptit
3 nu
1aa
3 nu
ADN
II. MÃ DI TRUYỀN
Phiên mã
Dịch mã
triplet
codon
5’..U A X G U A X A U G X U G A… tARN
Anticodon
- Mã DT là mã bộ ba: 3nu mã hóa 1 aa
+ Lưu ý:
2. Đặc điểm của mã di truyền
III. QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN (TÁI BẢN ADN)
CHU KÌ TẾ BÀO
Quá trình nhân đôi ADN diễn ra vào giai đoạn nào và ở đâu trong chu kì tế bào?
1. Thời gian vị trí
Thời gian: Kì trung gian, Pha S.
Vị trí xảy ra: trong nhân tế bào.
- Các Enzim: gồm
- Các nuclêôtit tự do: A, T, G, X
2. Thành phần tham gia
Quan sát hình kể tên các thành phần tham gia vào quá trình nhân đôi AND?
Phân tử ADNmẹ
Enzim tháo xoắn helica
ARN polimeraza
tổng hợp mồi
ADN
polimeraza
Enzim nối ligaza
Bước 1: Tháo xoắn phân tử ADN:
Nhờ các enzim tháo xoắn, 2 mạch đơn của phân tử ADN tách nhau dần tạo nên chạc nhân đôi (hình chữ Y) và để lộ 2 mạch khuôn.
Bước 2: Tổng hợp các mạch ADN mới:
- ADN-polimeraza xúc tác hình thành mạch đơn mới theo chiều 5`-3` (ngược chiều với mạch khuôn). Các nucleotit của môi trường nội bào liên kết với mạch làm khuôn theo nguyên tắc bổ sung (A-T, G-X).
3. Diễn biến
III. QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN (TÁI BẢN ADN)
TIẾT 1: GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN
I. GEN
II. MÃ DI TRUYỀN
Bước 1: Tháo xoắn phân tử ADN:
Bước 2: Tổng hợp các mạch ADN mới:
Bước 3: Hai phân tử ADN con được tạo thành:
Các mạch mới tổng hợp đến đâu thì 2 mạch đơn xoắn đến đó tạo thành phân tử ADN con, trong đó một mạch mới được tổng hợp còn mạch kia là của ADN ban đầu (nguyên tắc bán bảo tồn).
Nguyên tắc bán bảo tồn
Đảm bảo tính ổn định về vật liệu di truyền giữa các thế hệ tế bào.
III. QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN (TÁI BẢN ADN)
I. GEN
II. MÃ DI TRUYỀN
Nếu gọi x là số đợt nhân đôi ADN, n là số ADN ban đầu. Hãy cho biết tổng số ADN con được tạo ra?
Từ 1 ADN mẹ qua 1 lần nhân đôi tạo ra 2 = 21 ADN con.
Từ 1 ADN mẹ qua 2 lần nhân đôi tạo ra 4 = 22 ADN con.
Từ 1 ADN mẹ qua 3 lần nhân đôi tạo ra 8 = 23 ADN con.
Từ 1 ADN mẹ qua x lần nhân đôi tạo ra 2x ADN con.
Từ n ADN ban đầu qua x lần nhân đôi tạo ra n.2x ADN con.
CỦNG CỐ
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ
- Học bài, trả lời câu hỏi SGK.
- Một phân tử ADN ban đầu tự nhân đôi 3 lần thì thu được bao nhiêu ADN con?
- Nếu ADN đó có tổng số nucleotit là 3000 nucleotit thì quá trình nhân đôi đó cần nguyên liệu của môi trường là bao nhiêu nucleotit tự do?
Hoàn thành phiếu học tập bài tiếp theo.
- Đọc bài mới trước khi tới lớp.
Bài học hôm nay đến đây kết thúc, chúc các em học tốt!
nguon VI OLET
