Bài 16. Cấu trúc di truyền của quần thể

CHƯƠNG III.
DI TRUYỀN HỌC QUẦN THỂ

BÀI 16: CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
I – CÁC ĐẶC TRƯNG DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
Các con cá trong ao
TẬP HỢP HOA TAM GIÁC MẠCH
- Quần thể là tập hợp các cá thể cùng loài, sống trong cùng một khoảng không gian xác định, vào một thời điểm xác định và có khả năng sinh sản để duy trì nòi giống.
I – CÁC ĐẶC TRƯNG DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
1) Quần thể là gì?
2. Các đặc trưng di truyền của quần thể
- Đặc trưng di truyền của quần thể là vốn gen.
1 cá thể
Kiểu gen
Kiểu hình
Tính trạng
VỐN GEN
Aa
Tần số các kiểu gen
Tần số alen
- vốn gen : là tập hợp tất cả các alen có trong quần thể.
Thảo luận nhóm hoàn thành bài tập vận dụng
Trong một quần thể cây đậu Hà lan, gen quy định màu hoa chỉ có 2 loại: alen A quy định hoa đỏ và alen a quy định hoa trắng. Giả sử một quần thể đậu có 1000 cây trong đó có :
360AA: 480Aa :160aa.

Hãy tính: +Tần số các kiểu gen có trong quần thể (AA, Aa, aa)?
+ Tần số tương đối của alen A và a ?
Bài tập vận dụng
FAa = 480/ 1000= 0,48

Faa = 160/ 1000= 0,16

FAA = 360/ 1000= 0,36

FA = (360.2 )+ 480 = 0,6
1000.2
Fa = (160.2 )+ 480 = 0,4
1000.2
Cách tính tần số các loại alen dựa vào tần số kiểu gen
Bài tập mở rộng
Ví dụ: Giả sử bài ra cho biết tần số các kiểu gen của quần thể 0,36AA : 0,48Aa : 0,16aa. Hãy xác định tần số alen A và alen a?
Phương pháp giải
Gọi Tần số kiểu gen AA: x
Tần số kiểu gen Aa: y
Tần số kiểu gen aa: z

xAA : yAa: z aa
FA = x + 1/2 . y
x+ y+ z
Fa = z + 1/2 . y
x+ y+ z
= x+ y/2
= z + y/2
FA
= x + y/2 = 0,6
FA
= z + y/2 = 0,4
Quần thể tự thụ phấn
GIAO PHỐI GẦN
( Giao phối cận huyết)
Đối tượng?
2,93m
2,46m
2,34 m
Ns: 47,6 tạ/ha
Ns: 24,1 tạ/ha
Ns: 15,2 tạ/ha
Tự thụ phấn là gì?
Giao phối cận huyết là gì?
1
2
3
4
5
7
8
9
Xác định kết quả tự thụ phấn vào bảng sau
1 (100%)
0 (0%)
Tần số alen
A
a
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
Em có nhận xét gì về thành phần kiểu gen và tần số alen qua các thế hệ tự thụ phấn và giao phối gần?
Aa
Aa
Aa
Aa
Aa
Aa
Hãy đưa ra nhận xét về tỉ lệ kiểu gen dị hợp và kiểu gen đồng hợp của quần thể qua các thế hệ?
Trình bày hậu quả của tự thụ phấn và giao phối gần ở quần thể?
Xác định kết quả tự thụ phấn vào bảng sau
1 (100%)
0 (0%)
Tần số alen
A
a
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
0,5 (50%)
Dạng 1

Quần thể có xuất phát ban đầu 100% Aa sau n thế hệ tự thụ phần thành phần kiểu gen là :
Tần số kiểu gen dị hợp Aa= (1/2) n
Tần số kiểu gen đồng hợp AA= aa= [1-( 1/2)n ]
2








Ví dụ 1: Trong một quần thể tự thụ phấn, thế hệ ban đầu có kiểu gen 100% dị hợp một cặp gen. Thì tỷ lệ cây dị hợp ở thế hệ F3 là bao nhiêu ?
Aa = ( 1/ 2) 3 = 0,125
Ví dụ 2: Trong một quần thể có cấu trúc di truyền
P: 0,25AA ; 0,1Aa ; 0,65aa
Các cá thể trong quần thể tự phối bắt buộc qua 3 thế hệ. Hãy xác đinh cấu trúc của quần thể qua 3 thế hệ?
DẠNG 2
Quần thể xuất phát ban đầu có cấu trúc: xAA + yAa + zaa = 1
Trong đó: x, y, z lần lượt là tần số của các kiểu gen: AA, Aa, aa.
Nếu quần thể trên tự thụ phấn qua n thế hệ thì:

Tần số của kgen Aa = (1/2 ) n .y

Tần số của kgen AA= x + (1- (1/2)­n . y
2
- Tần số của kgen aa = z + (1- (1/2)­n . y
2



Ví dụ 2: Trong một quần thể có cấu trúc di truyền
P: 0,25AA ; 0,1Aa ; 0,65aa
Các cá thể trong quần thể tự phối bắt buộc qua 3 thế hệ. Hãy xác đinh cấu trúc của quần thể qua 3 thế hệ?
Vận dụng giải bài tập
F Aa = (1/2 ) n .y

F AA= x + (1- (1/2)­n . y
2

F aa = z + (1- (1/2)­n . y
2


Bài giải
F(Aa) = (1/2 ) 3 . 0,1 = 0,0125

F (AA) = 0,25 + (1- (1/2)­3 . 0,1 = 0,29375
2
F(aa) = 0,65 + (1- (1/2)­3 . 0,1 =0,69375
2



Củng cố
Câu 2: Tần số tương đối của một kiểu gen được xác định bằng:
A. Tần số các loại kiểu gen ở đời con .
B. Tổng số cá thể có kiểu gen nào đó trên tổng
số cá thể trong quần thể .
C. Tỉ lệ giữa số alen được xét trên tổng số alen
thuộc một loại trong quần thể.

Củng cố
Câu 3: Tại sao lai gần (TTP, giao phối gần) lại dẫn tới thoái hóa giống?
A. Giống có độ thuần chủng cao .
B. Giống xuất hiện nhiều dị tật bẩm sinh .
C. Dị hợp tử giảm, ĐHT tăng nên gen lặn có cơ
hội biểu hiện kiểu hình.
D. Đồng hóa giảm, thích nghi kém

Câu 1: Tại sao luật hôn nhân gia đình lại cấm không cho người có họ hàng gần trong vòng 3 đời kết hôn với nhau?
Củng cố
Trẻ sinh ra không may bị tật nguyền hoặc thiểu năng trí tuệ không chỉ là sự thiệt thòi, nỗi đau về mặt thể xác và tâm lí của cá nhân người bị bệnh
Và là gánh nặng cho toàn xã hội
ảnh hưởng xấu đến chất lượng dân số
Mà nó còn là gánh gánh nặng tinh thần và kinh tế cho gia đình  
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
1. Bài tập về nhà:
- Hoàn thành bài tập trong phiếu bài tập
Viết bài thảo luận về vấn đề hôn nhân cận huyết thống ở địa phương em? Em hãy đề xuất một số biện pháp nhằm giảm thiểu hiện tượng hôn nhân cận huyết?
2. Chuẩn bị bài mới
- Đọc trước bài 17 “Cấu trúc di truyền học quần thể ” tiết tiếp theo
- Trả lời câu hỏi phiếu chuẩn bị bài mới








Ví dụ 1: Trong một quần thể tự thụ phấn, thế hệ ban đầu có kiểu gen 100% dị hợp Aa thì tỷ lệ cây dị hợp ở thế hệ F3 là bao nhiêu ?
A. 12,5% B. 25% C. 5% D. 75%
Ví dụ 2: Một quần thể tự thụ phấn thế hệ xuất phát
P: 0,1 AA: 0,4Aa : 0,5aa.
Xác định cấu trúc di truyền ở thế hệ F2.
A. 0,25AA: 0,1Aa: 0,65a B.0,65AA: 0,1Aa: 0,25aa
C. 0,25AA: 0,5Aa: 0,25aa D.0,45AA: 0,1Aa: 0,45aa
SÁCH BÀI TẬP SINH HỌC 12
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ!
Hoàng Thị Hoài – THCS & THPT Liên Hiệp- Bắc Quang- Hà Giang.
SĐT: 01277959995-mail: hoanghoaihg@mail.Com
Hoàng Thị Hoài

Kính chúc quý thầy cô sức khỏe,
công tác tốt!

Chúc các em học tập tốt, lĩnh hội được nhiều kiến thức bổ ích!