Bài 20. Tạo giống nhờ công nghệ gen

Kiểm tra bài cũ
Bài 20.
TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
I. CÔNG NGHỆ GEN
1. Khái niệm công nghệ gen
Sinh vật biến đổi gen là sinh vật mà hệ gen của nó đã được con người làm biến đổi cho phù hợp với lợi ích của mình.
Làm biến đổi hệ gen của sinh vật bằng cách nào?
I. CÔNG NGHỆ GEN

2. Khái niệm sinh vật biến đổi gen
1. Khái niệm công nghệ gen
Cách làm biến đổi hệ gen:
I. CÔNG NGHỆ GEN
Khái niệm công nghệ gen
2. Khái niệm sinh vật biến đổi gen
3. Các bước cần tiến hành trong kĩ thuật chuyển gen
Thảo luận nhóm: 5 phút
Nội dung: Tóm tắt nội dung các bước trong quy trình theo sơ đồ và cử đại diện lên trình bày nội dung thảo luận của nhóm
I. CÔNG NGHỆ GEN
Khái niệm công nghệ gen
2. Khái niệm sinh vật biến đổi gen
3. Các bước cần tiến hành trong kĩ thuật chuyển gen
a. Tạo ADN tái tổ hợp
b. Đưa ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận
c. Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp
a. Tạo ADN tái tổ hợp
Tế bào cho
Vi khuẩn Ecoli
ADN
Plasmit
ADN Tái tổ hợp
Thể truyền là gì?
Vì sao phải sử dụng cùng một loại enzim cắt và nối?
3. ADN tái tổ hợp là gì?
ADN của
tế bào nhận
AND tái tổ hợp
CaCl2, xung điện
Tế bào nhận E.coli
b. ĐƯA ADN TÁI TỔ HỢP VÀO TẾ BÀO NHẬN
ADN tái tổ hợp
c. PHÂN LẬP DÒNG TẾ BÀO CHỨA ADN TÁI TỔ HỢP
? 1
Gen cần chuyển
? 2
Plasmit
Thực khuẩn thể
NST nhân tạo
Tế bào nhận
Dòng tế bào chứa AND tái tổ hợp
HOÀN THÀNH SƠ ĐỒ CÂM
?4(E)
?5(E)
?6
( cách chuyển)
?7
(phương pháp)
?3
AND tái tổ hợp
Tế bào cho gen
Tế bào vi khuẩn
Thể truyền
Restrictaza
AND ligaza
Dùng CaCl2 hoặc xung điện
PP: dùng thể truyền có gen đánh dấu
Phân lập
II.ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN
a. Tạo động vật chuyển gen
II.ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN
Cừu chuyển gen tạo sữa chứa Protein người
MỘT SỐ THÀNH TỰU
Chuột được chuyển gen GFP phát huỳnh quang
Cá hồi (salmon) chuyển gen hormone tăng trưởng
b. Tạo giống cây trồng biến đổi gen
Tạọ giống bông có gen kháng sâu hại
Tạo ra dòng vi khuẩn mang gen của loài khác như gen insulin của người.
Vi khuẩn nhanh chóng sản sinh ra một lượng insulin làm thuốc chữa bệnh tiểu đường...
c. Tạo dòng vi sinh vật biến đổi gen
Biến đổi gen của một loài vi sinh vật thuộc họ vi khuẩn tiêu thụ CO2 để sản xuất nhiên liệu (xăng sinh học)


Tạo ra dòng vi khuẩn có khả năng phân hủy rác thải, dầu loang.
Tạo ra dòng vi khuẩn E. Coli sản xuất hoóc môn
Cung cấp nguồn lương thực
Tăng cường chất lượng thực phẩm: Vd lúa giàu carotenoid (tiền vitamin A)
Loại trừ thực phẩm có mang các chất độc hoặc các chất gây dị ứng
Sản xuất nhiều loại hóa chất ( dầu chiết từ hạt đậu nành, cải dầu…), sợi sinh học tổng hợp (chủ yếu bắt nguồn từ sợi gai dầu và sợi lanh); dược phẩm (sản xuất insulin dành cho những bệnh nhân tiểu đường)…
Cải thiện môi trường
Thông tin bổ sung: Lợi ích của thực phẩm biến đổi gen:
Tăng sản lượng
Giảm chi phí sản xuất
Thông tin bổ sung: Nguy cơ tiềm ẩn của cây chuyển gen:
Vô tình đưa những chất gây dị ứng hoặc làm giảm dinh dưỡng vào thực phẩm
Phát tán những gen biến nạp trong cây trồng sang họ hàng hoang dại
Sâu bệnh có nguy cơ tăng cường tính kháng với các chất độc tiết ra từ cây chuyển gen
Nguy cơ những chất độc này tác động tới sinh vật không phải sinh vật cần diệt.
Củng cố
Chọn đáp án đúng nhất
Câu 1. Giống lúa “gạo Vàng” có khả năng tổng hợp β-carôten ( tiền chất tạo ra vitamin A) trong hạt được tạo ra nhờ ứng dụng nào?
A. Phương pháp cấy truyền phôi.
B. Công nghệ gen.
C. Phương pháp lai xa và đa bội hóa
D. Phương pháp nhân bản vô tính.
Câu 2. Plasmit có khả năng nào?
A. Nhân đôi nhanh.
B. Chứa ADN dạng xoắn.
C. Tiếp xúc và phá màng vi khuẩn E. Coli.
D. Nhân đôi độc lập với ADN nhiễm sắc thể.
Câu 3. Khâu đầu tiên trong quy trình chuyển gen là việc tạo ra:
A. vecto chuyển gen.
B. biến dị tổ hợp.
C. gen đột biến.
D. ADN tái tổ hợp.
Câu 4. Thao tác cắt tách đoạn ADN được thực hiện nhờ enzim nào?
A. Enzyme ADN polymeraza
B. Enzyme ligaza
C. Enzyme restrictaza
D. Enzyme amylaza
Câu 5: Công nghệ gen là:
A. Quy trình công nghệ dung để tạo ra các sinh vật có gen bị biến đổi
B. Quy trình công nghệ dùng để tạo ra các sinh vật có gen bị biến đổi hoặc có thêm gen mới
C. Kĩ thuật gắn gen cần chuyển vào thể truyền.
D. Kĩ thuật đưa ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận
HƯỚNG DẪN về nhà
Học kỹ bài, trả lời các câu hỏi sau bài
Xem trước bài 21 : DI TRUYỀN Y HỌC
- Di truyền y học là gì?
- Đặc điểm của một số loại bệnh di truyền phân tử ?
- Cơ chế và đặc điểm của một số hội chứng bệnh liên quan đến đột biến NST?
- Ung thư là bệnh như thế nào? Nguyên nhân và cơ chế gây ung thư ?