Bài 25. Ankan

BÀI 25
ANKAN
I. ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP
1. DÃY ĐỒNG ĐẲNG ANKAN
CH4
, C2 H6
, C3 H8
, C4 H10
, C5 H12…
Cn H2n+2
(n>=1)
TỪ C3 TRỞ LÊN CÁC NGUYÊN TỬ C KHÔNG NẰM TRÊN 1 ĐƯỜNG THẲNG( GẤP KHÚC)
2. ĐỒNG PHÂN
TỪ C4 TRỞ LÊN CÓ HIỆN TƯỢNG ĐỒNG PHÂN MẠCH CACBON
CH3-CH2-CH2-CH3
C4H10
3. DANH PHÁP(KHÔNG NHÁNH)
CH4
C2 H6
C3H8
C4H10
C5H12
C6H14
C7H16
C8H18
C9H20
C10H22
METAN
ETAN
PROPAN
BUTAN
LỊCH SỬ
PENTAN
HEXTAN
HEPTAN
OCTAN
NONAN
DECAN
TIẾP ĐẦU NGỮ HILAP + AN
1:
2:
3:
4:
5:
6:
7:
8:
9:
10:
MONO
DI
TRI
TETRA
PENTA
HEXA
HEPTA
OCTA
NONA
DECA
3. DANH PHÁP(KHÔNG NHÁNH)
CnH2n + 2
CnH2n + 1-
- H
ANKAN
GỐC ANKYL
CH3-
C2H5-
C3H7-
METYL
ETYL
CH3-CH2-CH2-
CH3-CH-
PROPYL
ISO PROPYL
TÊN GỐC ANKYL = ANKAN (BỎ AN THÊM YL)
3. DANH PHÁP (CÓ NHÁNH)
* CHỌN MẠCH CACBON DÀI NHẤT CÓ CHỨA NHIỀU NHÁNH LÀM MẠCH CHÍNH.
* ĐÁNH SỐ THỨ TỰ THEO QUY TẮC SỐ NHỎ.
* NẾU CÓ NHIỀU NHÁNH GIỐNG NHAU THÌ GỌI DI, TRI, TETRA…
* NẾU CÓ NHIỀU NHÁNH KHÁC NHAU THÌ GỌI THEO A, B, C…
TÊN GỌI :
STT NHÁNH +
TÊN NHÁNH
(GỐC ANKYL) +
TÊN MẠCH CHÍNH
(ANKAN)
CH3 - CH2 – CH – C – CH - C - CH3
C2 H5
CH3
CH3
CH3
H3C
C2H5
2
1
3
4
5
6
7
3,4-DIETYL-2,2,4,5-TETRAMETYL HEPTAN
BẬC CACBON: KHI C LIÊN KẾT VỚI n CACBON KHÁC TA CÓ CACBON BẬC n. XÁC ĐỊNH = SỐ LIÊN KẾT
C – C - C
C – C – C – C – C – C - C
C – C
C
C
C
I
II
IV
III
II
III
I
I
II
I
II
III
I
I
I
II. LÝ TÍNH
C1
C4
C5
C17
C18
KHÍ
LỎNG
RẮN
NÓI CHUNG: KHI KHỐI LƯỢNG MOL TĂNG THÌ DẪN ĐẾN ts, tnc, d TĂNG. NHẸ HƠN NƯỚC, KHÔNG TAN TRONG NƯỚC, NHƯNG TAN NHIỀU TRONG DUNG MÔI HỮU CƠ.
III. HÓA TÍNH
PHẢN ỨNG THẾ
PHẢN ỨNG TÁCH
PHẢN ỨNG OXI-HÓA
III. HÓA TÍNH
PHẢN ỨNG THẾ
PHẢN ỨNG TÁCH
PHẢN ỨNG OXI-HÓA
1. PHẢN ỨNG THẾ
1. PHẢN ỨNG THẾ HALOGEN: THU HỖN HỢP SẢN PHẨM.
CH4 + Cl2 CH3Cl + HCl
CH3Cl + Cl2 CH2Cl2 + HCl
CH2Cl2 + Cl2 CHCl3 + HCl
CHCl3 + Cl2 CCl4 + HCl
as
as
as
as
CH3-CH2-CH3 + Cl2 CH3-CH2-CH2Cl + HCl

CH3-CH2-CH3 + Cl2 CH3-CH-CH3 + HCl

as
as
I
II
QUY LUẬT THẾ: H BẬC CAO DỄ BỊ THAY THẾ HƠN.
2. PHẢN ỨNG TÁCH VÀ CẮT MẠCH:
CH3 CH3

Xt, to
CH2=CH2
+ H2
PHẢN ỨNG TÁCH H
CH3-CH2-CH3

Xt, to
CH3- CH=CH2
+ H2
CH3-CH2-CH3

Xt, to
CH2=CH2
+ CH4
TỪ 3 C TRỞ LÊN XẢY RA PHẢN ỨNG VỪA TÁCH VỪA CẮT MẠCH C.
3. PHẢN ỨNG OXI HÓA( CHÁY):
CnH2n+2
+ O2

to
CO2
+ H2O
n
(n+1)
CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O
to
IV. ĐIỀU CHẾ: 1. PHÒNG THÍ NGHIỆM.
CH3COONa + NaOH CH4 + Na2CO3
CaO, to
2. TRONG CÔNG NGHIỆP
CHƯNG CẤT PHÂN ĐOẠN DẦU MỎ: THU ĐƯỢC ANKAN.
TỪ KHÍ THIÊN NHIÊN VÀ KHÍ DẦU MỎ: CÓ ANKAN
C1,C2,C3, C4.
V. ỨNG DỤNG:
THE END