TRƯỜNG TH&THCS TÂN NGUÊN
BÀI GIẢNG
CÔNG NGHỆ 8
Giáo viên: Bùi Thị Minh Hồng
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Kể tên các loại mối ghép tháo được và nêu công dụng của các mối ghép đó?
- Các mối ghép tháo được gồm: Mối ghép bằng ren, then và chốt. Trong mối ghép bằng ren gồm có:
+ Mối ghép bu lông.
+ Mối ghép vít cấy
+ Mối ghép đinh vít.
Công dụng: Dùng để ghép nhiều chi tiết đơn giản thành phức tạp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chế tạo, lắp ráp, bảo quản và sửa chữa.
Trả lời:
Thanh truyền
1. Chiếc ghế gồm mấy chi tiết:…………………………………………………………….
2. Các chi tiêt được ghép với nhau bằng mối ghép gì:……………………………………
Tại các điểm nào:…………………………………………………………………………..
Chân trước
Mặt ghế
Học sinh quan sát chiếc ghế:
Các nhóm thảo luận trả lời:
Mặt ghế
Chân trước
Chân sau
Thanh truyền
Em hãy cho biết chiếc ghế xếp gồm mấy chi tiết và chúng được ghép với nhau như thế nào?
Chiếc ghế xếp gồm 4 chi tiết: chân trước, chân sau, mặt ghế và thanh truyền .
Chúng được ghép với nhau bằng đinh tán (Mối ghép A, B, C, D).
Khi mở ghế ra và gập ghế lại, tại các mối ghép A, B, C, D các chi tiết sẽ như thế nào với nhau?
TL: Khi mở ghế ra và gập ghế lại, tại các mối ghép A, B, C, D các chi tiết có sự chuyển động tương đối với nhau.
A
D
C
B
I. Th? n�o l� m?i ghộp d?ng?
Mối ghép mà các chi tiết được ghép có sự chuyển động tương đối với nhau gọi là mối ghép động hay khớp động.
M?i ghộp d?ng ch? y?u ghộp cỏc chi ti?t th�nh co c?u, g?m: kh?p t?nh ti?n, kh?p quay, kh?p c?u,.
1. Khái niệm:
2. Công dụng:
Khớp tịnh tiến
Khớp quay
Khớp cầu
Một nhóm nhiều vật được nối với nhau bằng những khớp động, trong đó có một vật được xem là giá đứng yên, còn các vật khác chuyển động với quy luật hoàn toàn xác định đối với giá được gọi là một cơ cấu.
Ví dụ: Một nhóm vật gồm 4 thanh 1,2,3,4 nối với nhau bằng bốn khớp quay A,B,C,D được gọi là cơ cấu bốn khâu bản lề.
- Nếu chọn thanh 4 (AD) làm giá, ta được cơ cấu tay quay – thanh lắc ( 1: Tay quay; 2: Thanh truyền; 3: Thanh lắc; 4: Giá)
Cơ cấu:
Một nhóm nhiều vật được nối với nhau bằng những khớp động, trong đó có một vật được xem là giá đứng yên, còn các vật khác chuyển động với quy luật hoàn toàn xác định đối với giá.
Cơ cấu: là
Cơ cấu truyền động ăn khớp
Cơ cấu truyền và
biến đổi chuyển động
Cơ cấu tay quay - con trượt
Xi lanh
Pit tông
Mối ghép pittông - xilanh
Rãnh trượt
Sống trượt
Mối ghép sống trượt-rãnh trượt
10
1. Khớp tịnh tiến.
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG.
Bề mặt
tiếp xúc
Bề mặt
tiếp xúc
11
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG.
a. Cấu tạo:
Mối ghép pittông - xilanh
Mối ghép sống trượt – rãnh trượt
1. Khớp tịnh tiến.
Thảo luận nhóm
Tìm hiểu cấu tạọ của các loại khớp tịnh tiến và hoàn thành các mệnh đề sau:
- Mối ghép pittông – xilanh có mặt tiếp xúc là ………………
- Mối ghép sống trượt – rãnh trượt có mặt tiếp xúc là .. ….. ……………………
mặt trụ tròn
mặt phẳng
1. Khớp tịnh tiến:
a. Cấu tạo:
b. Đặc điểm:
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG.
- Mối ghép pittông – xilanh có mặt tiếp xúc là mặt trụ tròn
- Mối ghép sống trượt – rãnh trượt có mặt tiếp xúc là mặt phẳng.
2. Khi khớp tịnh tiến làm việc, hai chi tiết trượt trên nhau sẽ xảy ra hiện tượng gì? Hiện tượng này có lợi hay có hại ? Nêu biện pháp khắc phục?
Mối ghép
sống trượt - rãnh trượt
Mối ghép pittông - xilanh
1. Mọi điểm trên vật tịnh tiến có chuyển động giống hệt nhau (quỹ đạo chuyển động,vận tốc…).
2. Khi khớp tịnh tiến làm việc, các chi tiết trượt lên nhau sinh ra lực ma sát làm cản trở chuyển động. Để giảm ma sát, người ta sử dụng vật liệu chịu mài mòn, các bề mặt được làm nhẵn bóng và thường được bôi trơn bằng dầu, mỡ …
1. Trong khớp tịnh tiến, các điểm trên cùng một vật chuyển động như thế nào?
Mối ghép
sống trượt - rãnh trượt
Mối ghép pittông - xilanh
- Mọi điểm trên vật tịnh tiến có chuyển động giống hệt nhau (quỹ đạo chuyển động,vận tốc…).
- Khi khớp tịnh tiến làm việc, các chi tiết trượt lên nhau sinh ra lực ma sát làm cản trở chuyển động.
- Để giảm ma sát, người ta sử dụng vật liệu chịu mài mòn, các bề mặt được làm nhẵn bóng và thường được bôi trơn bằng dầu, mỡ …
b. Đặc điểm:
1. Khớp tịnh tiến:
Pit-tông - xilanh trong động cơ
Biến chuyển động tịnh tiến của pít tông xi - lanh thành chuyển động quay của trục khuỷu và ngược lại
Máy tiện kim loại
Biến chuyển đông quay của động cơ thành chuyển động tịnh tiến của bàn trượt dọc trên máy.
Cửa sắt kéo đài loan
Biến chuyển động quay của vòng bi thành chuyển động tinh tiến của cửa sắt
1. Khớp tịnh tiến:
a. Cấu tạo:
b. Đặc điểm:
c. Ứng dụng:
Khớp tịnh tiến được dùng chủ yếu trong cơ cấu biến đổi chuyển động tịnh tiến thành chuyển động quay hoặc ngược lại (như mối ghép pittông-xilanh trong động cơ )
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG.
Pit-tông - xilanh trong động cơ
19
Em hãy kể tên một số khớp tịnh tiến trên các đồ dùng, máy móc hoặc thiết bị mà em biết?
Kích thuỷ lực sử năng lượng thuỷ lực để nâng ô tô lên cao
Hệ thống thủy lực nâng hạ thùng xe
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG:
2. Khớp quay:
Thông tin: Trong khớp quay, mỗi chi tiết có thể quay quanh một trục cố định so với chi tiết kia.
Khớp quay
Vòng bi
Khớp quay
Vòng bi
a. Cấu tạo:
23
II. Các loại khớp động
2.Khớp quay:
a. Cấu tạo:
Gồm: Trục, Bạc lót, Ổ trục.
Khớp quay:
Gồm: Vòng ngoài, vòng trong, Bi và Vòng chặn.
24
II. Các loại khớp động
2.Khớp quay:
a. Cấu tạo:
Vòng bi:
Vòng ngoài
Vòng trong
Bi
Vòng chặn
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG:
a. Cấu tạo:
2.Khớp quay:
Khớp quay:
Gồm: Trục, Bạc lọt, Ổ trục.
Vòng bi:
Gồm: Vòng ngoài, vòng trong, Bi và Vòng chặn.
Ở khớp quay mặt tiếp xúc thường là mặt trụ tròn
Chi tiết có mặt trụ trong là ổ trục, chi tiết có mặt trụ ngoài là trục.
Chú ý:
Chi tiết có lỗ thường được lắp bạc lót để giảm ma sát hoặc dùng vòng bi thay cho bạc lót
Mặt tiếp xúc
Ứng dụng của vòng bi:
b. Ứng dụng khớp quay:
II. CÁC LOẠI KHỚP ĐỘNG:
a. Cấu tạo:
2.Khớp quay:
Khớp quay:
Gồm: Trục, Bạc lọt, Ổ trục.
Vòng bi:
Gồm: Vòng ngoài, vòng trong, Bi và Vòng chặn.
b. Ứng dụng:
Khớp quay thường được dùng nhiều trong thiết bị, máy như: bản lề cửa, xe đạp, xe máy….
30
Trong chiếc xe đạp, khớp nào là khớp quay ?
Trục giữa
Trục trước
Trục sau
Cổ xe
30
Các khớp ở giá gương xe máy, cần ăng ten có được coi là khớp quay không? Tại sao?
Cần ăng ten
Gương xe máy
Khớp cầu
TL: Có vì trong khớp quay, mỗi chi tiết có thể quay quanh một trục cố định so với chi tiết kia.
Các loại khớp tịnh tiến
Các loại khớp quay
Khớp cầu
Khớp vít
MỘT SỐ MỐI GHÉP ĐỘNG THƯỜNG GẶP
33
GHI NHỚ
1.Trong mối ghép động, các chi tiết được ghép có chuyển động tương đối với nhau, vì vậy để giảm ma sát và mài mòn mối ghép động thường được bôi trơn thường xuyên.
2.Mối ghép động còn gọi là khớp động như: khớp tịnh tiến, khớp quay, khớp cầu,…chúng được dùng rộng rãi trong nhiều máy và thiết bị.
34
Bài tập
2/ Chi tiết có là ổ trục
1/ Mối ghép pittông – xilanh có mặt tiếp xúc là
3/ Chi tiết có là trục.
4/ Các khớp ở giá gương xe máy là
5/. Cấu tạo của ngăn kéo bàn là
34
mặt trụ tròn
……………………
mặt trụ trong
……………
khớp cầu
khớp tịnh tiến
……………
mặt trụ ngoài
……………
……………
Bài 1: Hoàn thành những câu sau:
khớp vít
ren
Bài 2. . Hãy cho biết các đồ vật, dụng cụ sau đây được ứng dụng khớp nào? Hãy đánh dấu X vào cột tương ứng.
X
X
X
X
X
42
42
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học bài và làm bài tập đầy đủ vào vở bài tập.
- Các em tìm hiểu các ứng dụng của các khớp trong thực tế đời sồng hành ngày.
- Đọc và tìm hiểu trước Bài 29: “TRUYỀN CHUYỂN ĐỘNG”
- Sưu tầm trong gia đình những máy hoặc thiết bị có bộ truyền chuyển động.
43
CHÚC CÁC THẦY CÔ SỨC KHỎE
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
Khi mở ghế ra và gập ghế lại, tại các mối ghép A, B, C, D các chi tiết sẽ như thế nào với nhau?
TL: Khi mở ghế ra và gập ghế lại, tại các mối ghép A, B, C, D các chi tiết có sự chuyển động tương đối với nhau.
A
D
C
B
nguon VI OLET
