Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
Máy biến áp một pha là thiết bị điện dùng để biến đổi điện áp của dòng điện xoay chiều một pha.
1. Cấu tạo.
Hình 46.1:Máy biến áp một pha dùng trong gia đình
Hình 46.2:Cấu tạo máy biến áp một pha
Lõi thép
Dây quấn
2 ổ lấy điện ra
Vôn kế
Ampe kế
Núm điều chỉnh
Aptomat
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
1. Cấu tạo:
Máy biến áp một pha gồm hai bộ phận chính: lõi thép và dây quấn. Ngoài ra còn có vỏ máy, trên mặt có gắn đồng hồ đo điện, đèn tín hiệu và các núm điều chỉnh.
a.Lõi thép
Lõi thép được làm bằng các lá thép kĩ thuật điện (dày từ 0.35mm đến 0.5mm có lớp cách điện bên ngoài ) ghép lại thành một khối.
Lõi thép dùng để dẫn từ cho máy biến áp.
Lõi thép được làm bằng vật liệu gì ?
H.46.3:Sơ đồ cấu tạo máy biến áp một pha
Lõi thép
Chức năng của lõi thép là gì ?
Dây quấn làm bằng vật liệu gì ?
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
1.Cấu tạo.
a.Lõi thép.
b.Dây quấn.
Chức năng của dây quấn là gì ?
Dây quấn làm bằng dây điện từ được quấn quanh lõi thép. Giữa các vòng dây được cách điện với nhau và cách điện với lõi thép.
Dùng để dẫn điện.
H.46.3:sơ đồ cấu tạo máy biến áp một pha.
Lõi thép
Hãy phân biệt dây quấn sơ cấp và dây quấn thứ cấp ?
_ Dây quấn sơ cấp: Được nối với nguồn điện có điện áp U1 và có N1 vòng dây.
_ Dây quấn thứ cấp:Được nối với phụ tải có điện áp U2 và có N2 vòng dây.
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
1.Cấu tạo.
b.Dây quấn.
a.Lõi thép.
H.46.3:sơ đồ cấu tạo máy biến áp một pha.
Lõi thép
Dây quấn sơ cấp
Dây quấn thứ cấp
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
1.Cấu tạo.
a.Lõi thép.
b.Dây quấn.
Lõi thép
Dây quấn sơ cấp
Dây quấn thứ cấp
Kí hiệu
Dây quấn sơ cấp
Dây quấn thứ cấp
Lõi thép
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
1.Cấu tạo.
2.Nguyên lí làm việc.
Dây quấn sơ cấp và thứ cấp có nối trực tiếp về điện với nhau không ?
Không, vì dây quấn sơ cấp và dây quấn thứ cấp không nối với nhau.
Khi dòng điện vào dây quấn sơ cấp, ở hai đầu cực ra của dây quấn thứ cấp sẽ có điện áp. Sự xuất hiện điện áp ở dây quấn thứ cấp là do hiện tượng gì ?
Do hiện tượng cảm ứng điện từ.
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
1.Cấu tạo.
2.Nguyên lí làm việc.
Tỉ số giữa điện áp của hai dây quấn bằng tỉ số vòng dây của chúng:
k: hệ số biến áp
Điện áp lấy ra ở thứ cấp U2 ?
Hãy nêu mối quan hệ giữa N1 và N2 từ công thức trên ?
Máy biến áp có U2 > U1 được gọi là máy biến áp tăng áp.
Máy biến áp có U2 < U1 được gọi là máy biến áp giảm áp.
Để giữ U2 không đổi khi U1 giảm, ta giảm số vòng dây N1. Ngược lại U2 tăng, ta tăng số vòng dây N1.
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
1.Cấu tạo.
2.Nguyên lí làm việc.
Ví dụ: Một máy biến áp giảm áp có U1 = 220V, số vòng dây N1 = 460 vòng, N2 = 230 vòng. Khi điện áp sơ cấp giảm, U1 = 160V, để giữ U2 = 110V không đổi, nếu số vòng dây N2 không đổi thì phải điều chỉnh cho N1 bằng bao nhiêu ?
vòng
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
1.Cấu tạo.
2.Nguyên lí làm việc.
3.Các số liệu kỹ thuật.
Công suất định mức, đơn vị là VA (đọc là vôn ampe), kVA (đọc là kilô vôn ampe).
Điện áp định mức, đơn vị là V.
Dòng điện định mức, đơn vị là A.
Hãy giải thích ý nghĩa của các đại lượng định mức ?
- Công suất định mức: là đại lượng cho biết khả năng cung cấp cho các tải của máy biến áp.
- Điện áp sơ cấp định mức U1đm: là điện áp quy định cho dây quấn sơ cấp.
- Điện áp thứ cấp định mức U2đm: là điện áp giữa các cực của dây quấn thứ cấp.
- Dòng điện định mức: là dòng điện quy định cho mỗi dây quấn máy biến áp ứng Pđm và Uđm.
Hãy giải thích ý nghĩa của các đại lượng định mức ?
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
1.Cấu tạo.
2.Nguyên lí làm việc.
3.Các số liệu kỹ thuật.
4.Sử dụng.
Hãy nêu công dụng của máy biến áp một pha?
- Dùng để giữ điện áp thứ cấp phù hợp với đồ dùng điện khi điện áp sơ cấp thay đổi.
- Dùng để biến đổi điện áp của dòng điện một pha xoay chiều (phù hợp với dụng cụ, đồ dùng điện).
- Dùng cho các thiết bị đóng cắt, các thiết bị điện tử và thiết bị chuyên dùng.
Hãy nêu yêu cầu sử dụng của máy biến áp?
- Điện áp đưa vào máy biến áp không được lớn hơn điện áp định mức.
- Không để máy biến áp làm việc quá công suất định mức.
- Đặt máy biến áp ở nơi sạch sẽ, khô ráo, thoáng gió, ít bụi.
- Máy mới mua hoặc để lâu không sử dụng, trước khi dùng cần phải dùng bút thử điện kiểm tra có rò ra vỏ hay không.
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
Dặn dò:
Học bài phần ghi nhớ.
Trả lời các câu hỏi và làm bài tập ở cuối bài học.
Đọc trước và chuẩn bị bài 47 SGK.
nguon VI OLET
