Bài 53. Thiết bị bảo vệ của mạng điện trong nhà

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ THỂ NGHIỆM CHUYÊN ĐỀ
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁOVỀ DỰ GIỜ THỂ NGHIỆM CHUYÊN ĐỀ
*TRƯỜNG THCS CÙ CHÍNH LAN*
* * TỔ TOÁN - CN * *
GIÁO VIÊN GIẢNG DẠY: NGUYỄN HỮU TUẤN
Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Công tắc được lắp như thế nào trong mạch điện?
A. Song song với tải (bóng đèn)
B. Nối tiếp phía trước tải
C. Nối tiếp phía sau tải
D. Trước cầu chì
Câu 2: So sánh điểm giống và khác nhau giữa công tắc và cầu dao?
-Giống nhau: đều là thiết bị đóng cắt
-Khác nhau: Công tắc thực hiện đóng cắt trên một dây (pha)
Cầu dao đóng cắt cả dây pha và dây trung tính
THIẾT BỊ BẢO VỆ CỦA MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ
BÀI 53
CÁC KHÁI NIỆM
+Ngắn mạch (hay đoản mạch): là một loại sự cố xảy ra trong hệ thống điện do hiện tượng chạm chập giữa các pha không thuộc chế độ làm việc bình thường.
VD: Chạm chập giữa dây pha và dây trung tính hoặc giữa dây pha với dây nối đất
+Quá tải: là hiện tượng dòng nguồn tăng đột biến khi sử dụng các thiết bị điện, đồ dùng điện với số lượng nhiều hơn bình thường hoặc có công suất lớn hơn công suất nguồn
Vậy, hiện tượng ngắn mạch và quá tải có
ảnh hưởng như thế nào đến đồ dùng điện?
ĐIỂM CHUNG
Điểm chung của hai sự cố trên:
+ I tăng cực đại
Dòng tức thời rất lớn so với dòng định mức nên các phần tử có dòng tức thời đi qua nóng quá mức cho phép dù với thời gian rất ngắn.
+ U giảm nhanh hoặc mất đối xứng, ảnh hưởng xấu đến phụ tải.
?
Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ CỦA MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Hiểu được công dụng, cấu tạo của cầu chì, aptomat
Hiểu nguyên lí làm việc, vị trí lắp đặt của các thiết bị điện trên trong mạch điện
Khi xảy ra sự cố ( ngắn mạch hoặc quá tải)
Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ CỦA MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ
I. Cầu chì
Hãy quan sát mạch điện sau:
CC
K
Đ
Cầu chì như thế nào khi sự cố ngắn mạch xảy ra ?
Công tắc và đèn có bị hư hỏng không ?
Vậy, cầu chì có công dụng gì ?
1. Công dụng:
Cầu chì là thiết bị bảo vệ an toàn cho các đồ dùng điện, mạch điện khi xảy ra sự cố ngắn mạch hoặc quá tải
Khi xảy ra sự cố ( ngắn mạch hoặc quá tải)
Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ
I. Cầu chì
1. Công dụng:
2. Cấu tạo và phân loại:
a. Cấu tạo:
1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
Vỏ
Các điện cực
Dây chảy
Quan sát hình vẽ sau kết hợp vật mẫu, hãy cho biết tên gọi các kí hiệu 1,2,3 trong hình bằng cách điền vào chỗ chấm:
Khi xảy ra sự cố ( ngắn mạch hoặc quá tải)
Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ CỦA MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ
I. Cầu chì
1. Công dụng:
2. Cấu tạo và phân loại:
a. Cấu tạo:
KẾT QUẢ
Khi xảy ra sự cố ( ngắn mạch hoặc quá tải)
Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ
I. Cầu chì
1. Công dụng:
2. Cấu tạo và phân loại:
a. Cấu tạo:
Cầu chì gồm những bộ phận nào?
Gồm 3 phần: vỏ, các điện cực và dây chảy
b. Phân loại:
Hãy cho biết tên gọi các loại cầu chì trong hình vẽ bên dưới?
Cầu chì có các loại: cầu chì hộp, cầu chì ống, cầu chì nút,….
Khi xảy ra sự cố ( ngắn mạch hoặc quá tải)
Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ
I. Cầu chì
1. Công dụng:
2. Cấu tạo và phân loại:
a. Cấu tạo:
b. Phân loại:
3. Nguyên lí làm việc:
Khi xảy ra sự cố ( ngắn mạch hoặc quá tải)
Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ
I. Cầu chì
1. Công dụng:
2. Cấu tạo và phân loại:
a. Cấu tạo:
b. Phân loại:
3. Nguyên lí làm việc:
Khi dòng điện I tăng lên quá giá trị định mức thì dây chảy cầu chì có hiện tượng gì? Vì sao?
QUÁ TRÌNH LÀM VIỆC CỦA CẦU CHÌ
Khi xảy ra sự cố ( ngắn mạch hoặc quá tải)
Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ
I. Cầu chì
1. Công dụng:
2. Cấu tạo và phân loại:
a. Cấu tạo:
b. Phân loại:
3. Nguyên lí làm việc:
QUÁ TRÌNH LÀM VIỆC CỦA CẦU CHÌ
Hoàn thành bài tập sau đây:
Trong cầu chì, bộ phận nào là quan trọng nhất? Vì sao?
Khi xảy ra sự cố ( ngắn mạch hoặc quá tải)
Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ
I. Cầu chì
1. Công dụng:
2. Cấu tạo và phân loại:
a. Cấu tạo:
b. Phân loại:
3. Nguyên lí làm việc:

Chọn từ, cụm từ thích hợp điền vào chỗ chấm:
Khi có sự cố ngắn mạch hoặc quá tải, dòng điện tăng lên quá giá trị định mức, dây chảy của cầu chì nóng chảy và bị đứt làm cho mạch điện bị hở, bảo vệ các đồ dùng điện, thiết bị điện không bị hư hỏng.
nóng chảy
bảo vệ
dòng điện
dây chảy
hở
Khi có sự cố ngắn mạch hoặc quá tải, ………….… tăng lên quá giá trị định mức, ………....... của cầu chì ………......và bị đứt làm cho mạch điện bị ……….., ………… các đồ dùng điện, thiết bị điện không bị hư hỏng.
Giá trị định mức của dây chảy cầu chì
Vì sao khi dây chì bị nổ, ta không được phép thay dây chảy mới bằng dây đồng có cùng đường kính?
 Vì dây đồng cùng đường kính sẽ có dòng điện định mức lớn hơn rất nhiều  thời gian nóng chảy sẽ kéo dài hơn.
Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ
I. Cầu chì
1. Công dụng:
2. Cấu tạo và phân loại:
a. Cấu tạo:
b. Phân loại:
3. Nguyên lí làm việc:
II. Aptomat (cầu dao tự động)
HÌNH DẠNG APTOMAT
? Hình vẽ thể hiện aptomat đang ở trạng thái đóng mạch hay
ngắt mạch? Vì sao em biết?
? Khi có sự cố xảy ra trong mạch điện, aptomat hoạt động
như thế nào?
Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ
I. Cầu chì
1. Công dụng:
2. Cấu tạo và phân loại:
a. Cấu tạo:
b. Phân loại:
3. Nguyên lí làm việc:
II. Aptomat (cầu dao tự động)
OFF
ON
I
I1
I2
SƠ ĐỒ HOẠT ĐỘNG CỦA APTOMAT

Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ
I. Cầu chì
1. Công dụng:
2. Cấu tạo và phân loại:
a. Cấu tạo:
b. Phân loại:
3. Nguyên lí làm việc:
II. Aptomat (cầu dao tự động)
OFF
ON
I
I1
I2
SƠ ĐỒ HOẠT ĐỘNG CỦA APTOMAT
I

Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ
I. Cầu chì
1. Công dụng:
2. Cấu tạo và phân loại:
a. Cấu tạo:
b. Phân loại:
3. Nguyên lí làm việc:
II. Aptomat (cầu dao tự động)
OFF
ON
I
I
SƠ ĐỒ HOẠT ĐỘNG CỦA APTOMAT
Bài 53
THIẾT BỊ BẢO VỆ
I. Cầu chì
1. Công dụng:
2. Cấu tạo và phân loại:
a. Cấu tạo:
b. Phân loại:
3. Nguyên lí làm việc:
II. Aptomat (cầu dao tự động)
HÌNH DẠNG APTOMAT
? Vậy, aptomat có nhiệm vụ gì ở mạng điện trong nhà ?
Aptomat là thiết bị tự động cắt mạch điện khi bị ngắn mạch hoặc quá tải. Aptomat phối hợp cả chức năng của cầu dao và cầu chì.
? Vì sao nói aptomat phối hợp cả chức năng của cầu dao và
cầu chì?
CỦNG CỐ
1.Bộ phận quan trọng nhất của cầu chì là:
Vỏ
Các điện cực
Dây chảy
Tất cả đều đúng
CỦNG CỐ
2. Cầu chì và aptomat thực hiện chức năng bảo vệ dựa trên hiện tượng gì?
Tác dụng từ
Tác dụng nhiệt
Dẫn điện
Cách điện
CỦNG CỐ
3. Vì sao không nên dùng dây chảy bằng đồng có cùng đường kính thay cho dây chảy bằng chì của cầu chì bị đứt?
 Vì dòng điện định mức của dây chảy đồng cao hơn dòng điện định mức của dây chảy chì  thời gian nóng chảy sẽ dài hơn.
4. Vì sao nói aptomat phối hợp cả chức năng cầu chì và cầu dao?
Khi có sự cố, núm đóng cắt từ vị trí ON tự động trả về OFF bảo vệ mạch điện ( chức năng cầu chì)
Để aptomat làm việc trở lại, ta bật núm đóng cắt về vị trí ON  cấp nguồn cho mạch hoạt động ( chức năng cầu dao)
DẶN DÒ
ĐỌC GHI NHỚ
TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI SGK
CHUẨN BỊ BÀI 54 THỰC HÀNH CẦU CHÌ:
- NGHIÊN CỨU CÁC SƠ ĐỒ H 54.1, 54.2 a,b trang 187,188 SGK
- CHUẨN BỊ DÂY DẪN ĐIỆN LẮP MẠCH.