Tôn Nữ Phương Mai
Hoàng Thị Trung Thu
Phòng Dịch vụ Thông tin
Trung tâm Học liệu - Đại học Huế
Huế, 3/2013
KỸ NĂNG
TRÍCH DẪN TÀI LIỆU
Nội dung bài trình bày
Tầm quan trọng của việc trích dẫn
Quy trình trích dẫn
Các định nghĩa
Các kiểu trích dẫn
Việt Nam (do Bộ Giáo dục và Đào tạo hoặc các trường ban hành)
Quốc tế (MPA, APA, Chicago, Harvard)
Các công cụ hỗ trợ trích dẫn và lập tài liệu tham khảo
Các công cụ trích được cơ sở dữ liệu điện tử hỗ trợ
Các phần mềm trích dẫn
Các dịch vụ trích dẫn trực tuyến
Thể hiện sự tôn trọng đối với tác giả của các nguồn thông tin được sử dụng
Tránh vi phạm bản quyền
Tránh được lỗi đạo văn (*)
Giúp người đọc thẩm định tính chính xác của thông tin đã sử dụng hoặc truy cập lại các nguồn thông tin đó
Nâng cao độ tin cậy, giá trị, và độ sâu rộng của bài viết
(*) Đạo văn là gì?
Vì sao phải trích dẫn ?
Bạn đã từng...?
(Nguồn: http://www.collegeofidaho.edu/academics/history/courses/plagiarismexamples.htm)
Đạo văn
Sử dụng cấu trúc bài viết, ý tưởng hoặc từ ngữ của người khác. Tác giả của các tài liệu đó nếu cho phép sao chép thì cũng bị xem là đạo văn
Sao chép nguyên các đoạn, câu hoặc cụm từ dài từ bách khoa toàn thư hoặc các nguồn thông tin trên mạng khác, sau đó chèn các phần này vào bài viết của mình mà không trích dẫn
Dùng thông tin chi tiết từ sách giáo khoa hoặc một nguồn khác làm tài liệu nền cho bải viết của mình mà không trích nguồn
Sao chép các đoạn văn bản từ bài viết của người khác
Mua hoặc có được toàn bộ bài viết/ công trình nghiên cứu của người khác và nhận đó là công trình của mình
Sử dụng thông tin hoặc ý tưởng cụ thể từ một nguồn bên ngoài, trích dẫn tài liệu nhưng không diễn giải bằng từ ngữ của chính mình
Sao chép lại thông tin chi tiết (số liệu thống kê, biểu bảng, sơ đồ, hình ảnh...)
Trích nguyên văn
Diễn giải
Tóm tắt ý tưởng, ý kiến, thông tin
Sách
Một chương của sách
Bài báo in
Bài báo điện tử
Trang web
Thư điện tử
Bản đồ
…
từ
Khi nào cần trích dẫn ?
Trích dẫn tài liệu
Xác định đề tài nghiên cứu
Đánh giá thông tin
Công bố công trình nghiên cứu
Tìm kiếm thông tin
Đưa thông tin vào công trình nghiên cứu
Trích dẫn trong tiến trình nghiên cứu
Trích dẫn:
Phương pháp được chuẩn hóa nhằm giúp
người đọc xác định rõ nguồn gốc thông tin, ý
tưởng đã được sử dụng trong bài viết.
(Trung tâm Thông tin Phát triển Việt Nam, 2010)
Các định nghĩa
Trích dẫn trong bài viết:
Phần mô tả ngắn gọn các nguồn thông tin được sử dụng trong đoạn văn bản đó (thường nằm ở cuối câu).
Các định nghĩa (tt)
Các định nghĩa (tt)
Các định nghĩa (tt)
Quy trình trích dẫn
Thu thập thông tin trích dẫn từ
sách
Trang nhan đề
Tên tác giả
/Người biên tập, biên soạn
Nhà xuất bản
Trang thông tin bản quyền
(thường ở mặt sau trang nhan đề)
Thu thập thông tin trích dẫn từ
sách
Nhà xuất bản
Năm xuất bản
Năm xuất bản
Nhan đề tạp chí
Số tập
Số trang
Tác giả
Nhan đề bài báo
Thu thập thông tin trích dẫn từ
bài báo điện tử
Thu thập thông tin trích dẫn từ
Địa chỉ trang web
Nhan đề bài báo
Tác giả
trang web
Ngày đăng tải
Các kiểu trích dẫn được giới thiệu trong bài trình bày:
Kiểu trích dẫn do Bộ GD&ĐT quy định
APA
Do Hiệp hội Tâm lý Hoa kỳ (American Psychological Asociation) biên soạn
Được sử dụng phổ biến đối với các ngành tâm lý học, xã hội học, kinh tế, thương mại, công tác xã hội, tội phạm học và điều dưỡng…
Các kiểu trích dẫn
Thông tin trích dẫn được:
đánh theo số thứ tự của tài liệu ở danh mục Tài liệu tham khảo (TLTK)
đặt trong ngoặc vuông, có cả số trang khi trích nguyên văn
Ví dụ: Nguyễn Văn A phát biểu rằng “kinh tế tư nhân…” [10, tr.27-28].
đặt độc lập trong từng ngoặc vuông và theo thứ tự tăng dần đối với nội dung được trích dẫn từ nhiều nguồn khác nhau
Ví dụ: Nguyễn Văn A (2001) đã thừa nhận...[10], [12], [21], [10]
Trích dẫn trong bài viết
Trích dẫn trong bài viết
Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT
Trích dẫn trong bài viết
Đối với trích nguyên văn: Thông tin trích dẫn (họ của tác giả, năm xuất bản và số trang/ vị trí chính xác trong văn bản gốc) được đặt trong ngoặc đơn
Ví dụ: Nguyễn Văn A cho rằng “kinh tế ” (Nguyễn, 2001, tr. 22)
Đối với diễn giải: Sử dụng họ của tác giả và năm xuất bản.
Lưu ý: Chỉ cung cấp năm xuất bản khi trích dẫn lần đầu tiên trong đoạn văn bản
Ví dụ: Kessler (2003) nhận thấy rằng những thương tổn vĩnh viễn... Kessler cũng phát hiện thấy...
Đối với tài liệu được viết bởi hai tác giả
Dùng từ và trong nếu đặt trích dẫn trong câu
Ví dụ: Khi Glick và Metah (1991) báo cáo kết quả nghiên cứu...
Dùng dấu & nếu đặt trích dẫn trong dấu ngoặc đơn
Ví dụ: ...tương tự (Grimm & Tolman) đã đưa ra các số liệu...
Kiểu trích dẫn APA
Trích dẫn trong bài viết
Đối với trường hợp không có tác giả cụ thể: thường sử dụng nhan đề tài liệu và năm xuất bản
Ví dụ: ...đối với sản xuất (“Kinh tế học”, 2007)
Đối với ý tưởng tổng hợp từ nhiều tác giả: tất cả các thông tin trích dẫn được đặt trong cùng một dấu ngoặc đơn và sắp xếp theo thứ tự xuất hiện trong danh mục tài liệu trích dẫn.
Ví dụ: Qua nhiều nghiên cứu (Canin, 1989; Duniere, 1987; Perman & Chu,1991)…
Đối với tài liệu dựa trên một nguồn khác: Bổ sung thêm thông tin trích dẫn tài liệu gốc
Ví dụ: Nghiên cứu của Seidenberg và McClelland (được trích dẫn bởi Coltheart, Curtis, Atkins & Haller, 1993) cho rằng...
Kiểu trích dẫn APA
Trình bày danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo
Một số lưu ý
Chỉ sử dụng một kiểu trích dẫn duy nhất cho toàn bộ bài viết/ công trình nghiên cứu (tùy theo yêu cầu của khoa, trường hoặc cơ quan nghiên cứu)
Liệt kê đầy đủ tất cả các trích dẫn/ tham khảo trong văn bản
Kiểm tra lại thông tin trích dẫn và cách trình bày
Kèm danh sách tài liệu trích dẫn/ tham khảo này vào cuối bài viết/ công trình nghiên cứu
Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT
Nguyễn, H. Đ., & Lâm Q. D. (1997). Đột biến – Cơ sở lý luận và ứng dụng. Hà Nội, NXB Nông Nghiệp.
Trình bày danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo
Sách
Kiểu trích dẫn APA
Nguyễn Hữu Đống, Lâm Quang Du (1997), Đột biến – Cơ sở lý luận và ứng dụng, NXB Nông Nghiệp, Hà Nội.
Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT
Quách, N. A. (1991). Nhìn lại hai năm phát triển lúa lai. Di truyền học ứng dụng, 98, 10-16.
Trình bày danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo
Kiểu trích dẫn APA
Bài báo trong một tạp chí
Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT
Đại học Huế. (2010). Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân khảo sát mô hình Đại học hai cấp tại Đại học Huế. Truy cập ngày 16 tháng 12, 2010 từ http://hueuni.edu.vn/hueuni/news_detail.php?NewsID=2611&PHPSESSID=082d1bb9d9e61b07ac2cc7e02b9bfa3b
Trình bày danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo
Kiểu trích dẫn APA
Trang web
Sắp xếp riêng theo từng ngôn ngữ (Việt, Anh,...)
Sắp xếp theo thứ tự như sau:
Trình bày danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo
Kiểu trích dẫn của Bộ GD&ĐT
Ví dụ:
Tổng cục Thống kê xếp vào vần T
Bộ Giáo dục Đào tạo xếp vào vần B
Người nước ngoài: xếp thứ tự ABC theo họ
Người Việt Nam: xếp thứ tự ABC theo tên, giữ nguyên thứ tự thông thường của tên người Việt Nam, không đảo tên lên trước họ
Nếu không có tên tác giả: xếp thứ tự ABC theo từ đầu tiên của tên cơ quan ban hành ấn phẩm
Sắp xếp theo trật tự ABC theo họ của tác giả.
Dòng thứ hai trở đi của mỗi tài liệu được lùi vào một tab với mục đích làm nổi bật các chữ cái đầu.
Trình bày danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo
Kiểu trích dẫn APA
Kiểu trích dẫn do bộ GD & ĐT quy định:
http://dearm.cz.cc/download-tai-lieu/phuong-phap-trich-dan-tai-lieu-tham-khao.html
http://www.lrc-hueuni.edu.vn/information/information02_03_03_01.htm
Kiểu trích dẫn APA:
http://flash1r.apa.org/apastyle/basics/index.htm
http://aut.ac.nz.libguides.com/content.php?pid=72586&sid=537565
http://www.citewrite.qut.edu.au/
http://www.lrc-hueuni.edu.vn/information/information02_03_03_02.htm
Các kiểu trích dẫn khác:
MLA (Modern Language Association of America) http://www.mla.org/style
Chicago Manual of Style http://www.chicagomanualofstyle.org/home.html
Tham khảo thêm
Công cụ trích dẫn do cơ sở dữ liệu hỗ trợ
Cơ sở dữ liệu Proquest
Thay đổi kiểu trích dẫn
Copy và chèn thông tin trích dẫn vào
danh mục tài liệu trích dẫn/tham khảo
http://www.endnote.com
Phần mềm trích dẫn
Phần mềm trích dẫn
http://www.zotero.org/
Công cụ trích dẫn trực tuyến
http://www.bibme.org/
EasyBib
Công cụ trích dẫn trực tuyến
http://www.easybib.com/cite/view
College of Idaho. (n.d.). Plagiarism: definitions and examples. Truy cập ngày 22 tháng 12, 2010 từ địa chỉ http://www.collegeofidaho.edu/academics/history/courses/plagiarismexamples.htm
Jewelery Revelations (2009). Question mark. Truy cập ngày 22 tháng 12, 2010 từ địa chỉ http://www.jewelryrevelations.com/tag/question-mark/
Trung tâm Thông tin Phát triển Việt Nam. (2010). Kỹ năng trích dẫn và lập danh mục tài liệu tham khảo. Truy cập ngày 22 tháng 12, 2010 từ địa chỉ http://www.vdic.org.vn/?name=library&op=viewDetailNews&id=336&mid=349&cmid=360
University of South Australia (n.d.). Referencing reminders. Truy cập ngày 25 tháng 12, 2010 từ địa chỉ http://www.unisanet.unisa.edu.au/Resources/la/Governance%20and%20Citizenship/Writing%20the%20essay/Referencing%20reminders.htm
Williams College Libraries. (2007). Glossary. Truy cập ngày 22 tháng 12, 2010 từ địa chỉ http://library.williams.edu/citing/glossary.php
Danh mục các tài liệu tham khảo
sử dụng trong bài trình bày
nguon VI OLET
