TRƯỜNG THPT HÒA TÚ
TỔ: NGỮ VĂN - GDCD
Bài giảng
HAI ĐỨA TRẺ
Ngữ văn, lớp 11
Giáo viên: Phạm Minh Trung
Phamminhtrung.c3mtt@soctrang.edu.vn
Tháng 10/2020
Tiết 27/ Tuần 7,
bài giảng: Hai đứa trẻ
1. Khởi động
Trong những nhà văn trụ cột của Tự lực văn đoàn, Thạch Lam –
Nguyễn Tường Lân(1910 -1942) tự xác định cho mình một lối đi riêng.
Hướng ngòi bút lãng mạn giàu xúc cảm nhẹ nhàng và tinh tế vào những
kiếp người nghèo khổ nông thôn và thành thị, nhưng những truyện ngắn
tài hoa của ông thật sự như những bài thơ xinh xắn, duyên dáng
và đậm chất nhân văn. Hai đứa trẻ, trích từ tập Nắng trong vườn là một
trong những truyện ngắn như thế.
KẾT QUẢ CẦN ĐẠT
- Cảm nhận được tình cảm xót thương của Thạch Lam đối với những con người sống nghèo khổ, quẩn quanh và sự cảm thông, trân trọng của nhà văn trước những mong ước của họ về một cuộc sống tươi sáng hơn.
- Thấy được vài nét độc đáo trong bút phát nghệ thuật của Thạch Lam qua một truyện ngắn trữ tình.
I.Tìm hiểu chung.
1.Tác giả.
2.Tác phẩm.
II.Đọc- hiểu văn bản.
1.Phố huyện lúc chiều tàn và
tâm trạng của liên.
2.Phố huyện lúc về đêm và
tâm trạng của Liên.
3.Phố huyện lúc đoàn tàu đêm đi qua
và tâm trạng của Liên.
4. Đặc sắc về nghệ thuật.
III.Tổng kết.
- Nội dung.
- Nghệ thuật
HAI
ĐỨA
TRẺ
2. Hình thành kiến thức
I.TÌM HIỂU CHUNG:
1.Tác giả:
- Thạch Lam (1910-1942), tên thật là Nguyễn Tường Lân, quê Hà Nội.
- Là thành viên của Tự lực văn đoàn.
- Thuở nhỏ, ông sống ở Cẩm Giàng, Hải Dương.
- Là người đôn hậu, tinh tế.
- Ông có biệt tài về truyện ngắn.
- Tác phẩm gần với hiện thực; tình cảm thiên về người nghèo khó.
- Tác phẩm tiêu biểu: Nắng trong vườn, Sợi tóc, Ngày mới…
Đọc tiểu dẫn SGK trang 94 và tóm tắt ngắn gọn tác giả Thạch Lam.
- Các tác phẩm tiêu biểu
I.TÌM HIỂU CHUNG:
1.Tác giả:
2. Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
“Hai đứa trẻ” được in trong tập “Nắng trong vườn”.
b. Bối cảnh sáng tác:
Phố huyện Cẩm Giàng tỉnh Hải Dương – quê ngoại của nhà văn, nơi thuở nhỏ ông sinh sống.
Nêu xuất xứ và bối cảnh sáng tác của truyện ngắn Hai đứa trẻ.
Trại Cẩm Giàng
Ga Cẩm Giàng
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
1. Phố huyện lúc chiều tàn và tâm trạng của Liên
NHÓM 1, 2:
Cảnh chiều tàn ở phố huyện được gợi
lên từ những âm thanh, hình ảnh nào?
Cảm nhận của em về cảnh chiều tàn ở
phố huyện?
NHÓM 3, 4:
Cảnh chợ vãn được Thạch Lam miêu tả
như thế nào?
- Cảnh chợ vãn gợi cho em cảm giác gì?
+ Thời gian
TL: 4 phút
+ Đại diện
nhóm
trình bày:
2 phút
+ Nhận xét,
tranh luận
bổ sung
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN.
1. Phố huyện lúc chiều tàn và tâm trạng của Liên.
Phố huyện lúc chiều tàn.
- Cảnh chiều tàn:
+ Âm thanh:
Tiếng trống thu không,
tiếng ếch nhái kêu ran…,
tiếng muỗi vo ve.
+ Màu sắc:
Phương tây đỏ rực như
lửa cháy, những đám mây
ánh hồng…dãy tre đầu
làng đen lại.
NHÓM 1, 2: Cảnh chiều tàn ở phố huyện được gợi lên từ những âm thanh, hình ảnh nào? (đọc đoạn 1-2 SGK trang 95)
I.TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1 Phố huyện lúc chiều tàn và tâm trạng của Liên.
a. Phố huyện lúc chiều tàn.
- Cảnh chiều tàn:
=> Cảnh chiều tàn thật
êm ả, thơ mộng nhưng
gợi buồn man mác.
NHÓM 1,2: Cảm nhận của em về cảnh chiều tàn ở phố huyện?
Chợ Cẩm Giàng ngày nay
Cảnh chợ vãn được Thạch Lam miêu tả như thế nào?
+ Tiếng ồn ào không còn.
+ Trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn, lá mía.
+ Mùi âm ẩm bốc lên...
+ Một vài người bán hàng về muộn đang thu xếp hàng hóa...
NHÓM 3,4
Cảnh chợ vãn gợi cho em cảm giác gì?
NHÓM 3,4
=> Cảnh chợ vãn tiêu điều, xác xơ
1 Phố huyện lúc chiều tàn và tâm trạng của Liên.
a. Phố huyện lúc chiều tàn.
- Cảnh chiều tàn:
- Cảnh chợ vãn:
- Con người nơi phố huyện
Cuộc sống con người nơi phố huyện được Thạch Lam miêu tả như thế nào?
- Cuộc sống con người nơi phố huyện:
+ Mấy đứa trẻ con
nhà nghèo lom khom
tìm tòi,...
+ Thằng cu bé xách điếu
đóm…chị Tí…cái cửa
hàng nước…Ngày chị đi
mò cua bắt tép…
+…một tiếng cười
khanh khách…Đó là cụ
Thi,…
II ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1 Phố huyện lúc chiều tàn và tâm trạng của Liên.
a. Phố huyện lúc chiều tàn.
- Cảnh chiều tàn:
- Cảnh chợ vãn:
- Cuộc sống con người nơi phố huyện:
= > Nghèo khổ, mệt mỏi,
buồn tẻ, tù túng.
Cảm nhận của em về cuộc sống của con người
nơi phố huyện?
- Ngồi yên lặng..đôi mắt ngập đầy bóng tối.
- Lòng buồn man mác trước giờ khắc của ngày tàn.
-...Hơi nóng lẫn với mùi cát bụi...khiến Liên tưởng là mùi riêng của đất, của quê hương.
Hành động, tâm trạng của Liên khi nhìn cảnh chiều tàn và chợ vãn?
1 Phố huyện lúc chiều tàn và tâm trạng của Liên.
a. Phố huyện lúc chiều tàn.
b. Tâm trạng của Liên:
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Phố huyện lúc chiều tàn và tâm trạng của Liên.
a. Phố huyện lúc chiều tàn:
b. Tâm trạng của Liên:
Tâm trạng của Liên trước cảnh chiều tàn, chợ vãn?
Tình cảm của Liên trước những cảnh đời chìm khuất trong bóng tối?
-> Trước cảnh chiều tàn và chợ vãn, lòng Liên buồn man mác.
-> Trước những cảnh đời chìm khuất trong bóng tối, Liên buồn thương và cảm thông.
=>
Giọng văn nhẹ nhàng, tinh tế, đậm chất trữ tình.
Tình cảm gắn bó với quê hương, niềm xót
thương của nhà văn với những kiếp người
nghèo khổ, tù túng.
Nhận xét giọng văn của Thạch Lam thể hiện ở đoạn đầu tác phẩm? Cho biết tình cảm của nhà văn đối với cảnh và con người nơi phố huyện?
b. Tâm trạng của Liên
- Trước cảnh chiều tàn và chợ vãn:
buồn man mác.
- Trước những cảnh đời chìm khuất
trong bóng tối: buồn thương và
cảm thông.
Giọng văn nhẹ nhàng, tinh tế, đậm chất
trữ tình. Tình cảm gắn bó với quê hương,
niềm xót thương của nhà văn với
những kiếp người nghèo khổ, tù túng.
=>
1. Phố
huyện
lúc chiều
Tàn và
tâm trạng
của Liên.
a. Phố huyện lúc chiều tàn.
Cảnh:
Êm ả, thơ mộng, nhưng gợi buồn.
Con người:
Nghèo khổ, buồn tẻ, đơn điệu.
b. Tâm trạng của Liên
- Trước cảnh chiều tàn và chợ vãn:
Buồn man mác.
- Trước những cảnh đời chìm khuất
trong bóng tối:
Buồn thương và cảm thông.
Cảnh chiều hôm đã khép lại, nhường chỗ cho một thế giới khác-thế giới của đêm tối nơi phố huyện nghèo.
1.Thạch Lam là thành viên của một tổ chức văn học tên là:
a.Nhân văn giai phẩm.
b.Nam phong tạp chí.
c.Đông Dương tạp chí.
d.Tự lực văn đoàn.
2.Tác phẩm nào sau đây không phải là sáng tác của Thạch Lam?
a.Gió đầu mùa, Nắng trong vườn.
b.Sợi tóc, tiểu thuyết Ngày mới.
c.Tập tiểu luận Theo dòng, tùy bút Hà Nội băm sáu phố phường.
d. Một chuyến đi, Vang bóng một thời.
3. Luyện tập
3. Cảnh chợ vãn được miêu tả qua:
a.Tiếng trống thu không, tiếng ếch nhái kêu ran…
b.Phương tây đỏ rực như lửa cháy, những đám mây ánh hồng…
c.Trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn, lá mía.
d.Ngày chị đi mò cua bắt tép…
4. VẬN DỤNG
Qua phần tìm hiểu về cảnh phố huyện lúc chiều tàn các em vận dụng như thế vào vào đời sống của mình?
5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG
- Tóm tắt truyện Hai đứa trẻ bằng sơ đồ
- Tìm đọc bài thơ Vọng chiều Thạch Lam
DẶN DÒ
1.Cảnh đêm được miêu tả như thế nào? Vì sao tác giả lại tạo ra sự tương phản giữa bóng tối và ánh sáng nơi phố huyện?
2. Quang cảnh của phố huyện lúc có chuyến tàu đi qua?
3. Tâm trạng đợi tàu của chị em Liên?
Chúc sức khỏe quý thầy cô!
Chúc các em học tập tốt!
nguon VI OLET
