OÂN TAÄP ÑAÀU NAÊM (1)

 

   Tuaàn

    Tieát

         Ngöôøi soaïn

      Ngaøy soaïn

     Ngaøy leân lôùp

             Daïy lôùp

I

01

Hoaøng Vaên Hoan

  06 / 7 /2008

29 / 8/2008 

10

Ban cô baûn

I - Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Kieán thöùc: Giuùp hoïc sinh taùi hieän vaø cuûng coá laïi caùc kieán thöùc cô baûn ñaõ hoïc ôû THCS, cuï theå :

 

- Nguyeân töû                                  

- Nguyeân toá hoaù hoïc            

- Hoaù trò cuûa moät nguyeân toá  

 

- Ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng    

- Mol                                      

- Tæ khoái cuûa chaát khí.

            2 .Kyõ naêng: Giuùp hoïc sinh töï giaûi quyeát moät soá caùc baøi taäp lieân quan.

 3. Troïng taâm: Moät soá khaùi nieäm, ñònh nghóa hoïc bieåu thöùc tính toaùn.

 II – Chuaån bò ñoà duøng daïy hoïc: (Duïng cuï caàn söû duïng cuûa thaày vaø troø), goàm:

- Moâ hình, Baûng TH caùc nguyeân toá hoaù hoïc.

III – Phöông phaùp daïy hoïc chuû yeáu.

 - Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, hoaøn thieän kieán thöùc ñaõ hoïc.

IV-  Hoaït ñoäng daïy hoïc:                            

    Hoaït ñoäng 1                               1. Nguyeân töû.

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoaït ñoäng cuûa troø

Noäi dung

+ Haït voâ cuøng nhoû beù taïo neân caùc chaát goïi laø gì? ( hay nguyeân töû laø gì?)

+ Nguyeân töû coù caáu taïo nhö theá naøo?

 

HS traû lôøi: theo SGK.

(theo töøng caâu hoûi cuûa GV).

HS traû lôøi: theo SGK.

 

- Nguyeân töû laø haït voâ cuøng nhoû beù taïo neân caùc chaát. Nguyeân töû trung hoaø veà ñieän. (L8).

- Nguyeân töû cuûa baát kì nguyeân toá naøo cuõng goàm coù haït nhaân mang ñieän tích döông vaø lôùp voû coù moät hay nhieàu electron mang ñieän tích aâm.

* Electron:

+ Neâu ñaëc ñieåm cuûa electron?

+ Trong NT e C/d nhö theá naøo? - Trong cuøng 1 lôùp h.n huùt ntn ?

+ Fhuùt e gaàn h.n so Fhuùt e xa h.n?

+ Cho bieát soá e toái ña treân moãi lôùp?

HS: theo SGK.

Neâu kí hieäu: ñieän tích, khoái löôïng e.

HS: theo SGK.

- e c/ñ raát nhanh vaø saép xeáp töøng lôùp.

a. Electon

- Kí hieäu e, ñieän tích 1-, me 0

- e c/ñ raát nhanh xqh.n vaø saép xeáp thaønh töøng lôùp.

- Fhuùt e lôùp gaàn h.n maïnh hôn Fhuùt e lôùp xa h.n.

- Töø lôùp trong ra laàn löôït: 2, 8, 18…

** Haït nhaân nguyeân töû.

- H.n naèm ôû ñaâu?

- H.n NT ñöôïc CT nhö theá naøo?

Neâu ñaëc ñieåm caùc haït p, n?. Giöõa p, n vaøe coù q/heä ntn veà ñtích vaø khoái löôïng?.

- Khoái löôïng nguyeân töû ñöôïc tính ntn?

GV laáy VD: NT: H, O, Na. … hoûi soá p, e lôùp, e ngoaøi cuøng?

 

HS traû lôøi: Döïa theo SGK.

- ÔÛ taâm nguyeân töû.

HS traû lôøi:

 

b. Haït nhaân nguyeân töû.

- Naèm ôû taâm nguyeân töû.

- HNNT goàm coù p vaø n.

Haït

KH

m

ÑT

Electron

e

me 0

1-

Proton

p

>1836me

1+

Notron

n

mp

0

  Soá p = soá e

KLNT  mp + mn

1

 

 

 


 

  

 

 

 

                                 OÂN TAÄP ÑAÀU NAÊM (1)

 

   Tuaàn

    Tieát

         Ngöôøi soaïn

      Ngaøy soaïn

     Ngaøy leân lôùp

             Daïy lôùp

I

01

Hoaøng Vaên Hoan

  06 / 7 /2008

29 / 8/2008 

10

Ban cô baûn

I - Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Kieán thöùc: Giuùp hoïc sinh taùi hieän vaø cuûng coá laïi caùc kieán thöùc cô baûn ñaõ hoïc ôû THCS, cuï theå :

 

- Nguyeân töû                                  

- Nguyeân toá hoaù hoïc            

- Hoaù trò cuûa moät nguyeân toá  

 

- Ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng    

- Mol                                      

- Tæ khoái cuûa chaát khí.

            2 .Kyõ naêng: Giuùp hoïc sinh töï giaûi quyeát moät soá caùc baøi taäp lieân quan.

 3. Troïng taâm: Moät soá khaùi nieäm, ñònh nghóa hoïc bieåu thöùc tính toaùn.

 II – Chuaån bò ñoà duøng daïy hoïc: (Duïng cuï caàn söû duïng cuûa thaày vaø troø), goàm:

- Moâ hình, Baûng TH caùc nguyeân toá hoaù hoïc.

III – Phöông phaùp daïy hoïc chuû yeáu.

 - Vaán ñaùp, ñaøm thoaïi, hoaøn thieän kieán thöùc ñaõ hoïc.

IV-  Hoaït ñoäng daïy hoïc:                            

    Hoaït ñoäng 1                               1. Nguyeân töû.

Hoaït ñoäng cuûa thaày

Hoaït ñoäng cuûa troø

Noäi dung

+ Haït voâ cuøng nhoû beù taïo neân caùc chaát goïi laø gì? ( hay nguyeân töû laø gì?)

+ Nguyeân töû coù caáu taïo nhö theá naøo?

 

HS traû lôøi: theo SGK.

(theo töøng caâu hoûi cuûa GV).

HS traû lôøi: theo SGK.

 

- Nguyeân töû laø haït voâ cuøng nhoû beù taïo neân caùc chaát. Nguyeân töû trung hoaø veà ñieän. (L8).

- Nguyeân töû cuûa baát kì nguyeân toá naøo cuõng goàm coù haït nhaân mang ñieän tích döông vaø lôùp voû coù moät hay nhieàu electron mang ñieän tích aâm.

* Electron:

+ Neâu ñaëc ñieåm cuûa electron?

+ Trong NT e C/d nhö theá naøo? - Trong cuøng 1 lôùp h.n huùt ntn ?

+ Fhuùt e gaàn h.n so Fhuùt e xa h.n?

+ Cho bieát soá e toái ña treân moãi lôùp?

HS: theo SGK.

Neâu kí hieäu: ñieän tích, khoái löôïng e.

HS: theo SGK.

- e c/ñ raát nhanh vaø saép xeáp töøng lôùp.

a. Electon

- Kí hieäu e, ñieän tích 1-, me 0

- e c/ñ raát nhanh xqh.n vaø saép xeáp thaønh töøng lôùp.

- Fhuùt e lôùp gaàn h.n maïnh hôn Fhuùt e lôùp xa h.n.

- Töø lôùp trong ra laàn löôït: 2, 8, 18…

** Haït nhaân nguyeân töû.

- H.n naèm ôû ñaâu?

- H.n NT ñöôïc CT nhö theá naøo?

Neâu ñaëc ñieåm caùc haït p, n?. Giöõa p, n vaøe coù q/heä ntn veà ñtích vaø khoái löôïng?.

- Khoái löôïng nguyeân töû ñöôïc tính ntn?

GV laáy VD: NT: H, O, Na. … hoûi soá p, e lôùp, e ngoaøi cuøng?

 

HS traû lôøi: Döïa theo SGK.

- ÔÛ taâm nguyeân töû.

HS traû lôøi:

 

b. Haït nhaân nguyeân töû.

- Naèm ôû taâm nguyeân töû.

- HNNT goàm coù p vaø n.

Haït

KH

m

ÑT

Electron

e

me 0

1-

Proton

p

>1836me

1+

Notron

n

mp

0

  Soá p = soá e

KLNT  mp + mn

1

 

 

 


Hoaït ñoäng 2  

2. Nguyeân toá hoaù hoïc.

+ GV Nguyeân toá hoaù hoïc laø gì?

GV ñaøm thoaïi vaø hoaøn thieän.

 

+ Nhöõng ng.töû cuûa cuøng moät nguyeân toá hoaù hocï thì chuùng coù gì gioáng nhau?

HS traû lôøi:

 

 

HS traû lôøi:

Nguyeân toá hoaù hoïc laø taäp hôïp nhöõng nguyeân töû coù cuøng soá haït  proton trong haït nhaân.

Ng.töû cuûa cuøng moät nguyeân toá hoaù hoïc thì coù tính chaát hoaù hoïc gioáng nhau.

Hoaït ñoäng 3

3. Hoaù trò cuûa moät nguyeân toá.

+ GV Hoaù trò laø gì?

HS traû lôøi theo SGK:

+ Hoaù trò laø con soá bieåu thò khaû naêng lieân keát cuûa nguyeân töû nguyeân toá naøy vôùi nguyeân töû nguyeân toá khaùc.

+ Hoaù trò cuûa moät nguyeân toá ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo? Cho ví duï:

+ GV nhaán maïnh theâm:

Theo QT hoaù trò:

Trong coâng thöùc hoaù hoïc, tích chæ soá vaø hoaù trò cuûa nguyeân ng/toá naøy baèng tích cuûa chæ soá vaø hoaù trò cuûa ng/ toá kia.

+ Töùc neáu coâng thöùc hoaù hoïc thì

ax = by vaø do ñoù )

+ GV cho VD: GV h/ daãn HS thöïc hieän.

a) Laäp CT h/hoïc cuûa S (VI) vôùi O (II):

  • Ta coù: SxOy: =
  • Vaäy CT laø: SO3

b) Laäp CT h/hoïc cuûa Ca (II) vôùi O (II):

  • Ta coù: CaxOy: =

      * Vaäy CT laø: CaO

HS laáy ví duï vaø traû lôøi theo SGK:

HS vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå traû lôøi.

+ Qui öôùc choïn hoaù trò cuûa H laø 1 vaø cuûa O laø 2:

-          Moät ng.töû cuûa moät nguyeân toá lieân keát vôùi bao nhieâu nguyeân töû H thì coù baáy nhieâu hoaù trò:

-          Ví duï: NH3   N hoaù trò III

                        H2O  O hoaù trò II

                        HCl   Cl hoaù trò I …

            Vaø CaO       Ca hoaù trò II

                   Al2O3       Al hoaù trò III…

HS thöïc hieän theo chæ daãn cuûa GV.

+ Tính hoaù trò cuûa moät nguyeân toá chöa bieát. Ví duï: , 1x a = 3x I

.

+ Laäp CTHH khi bieát hoaù trò.

 Laäp CT h/hoïc cuûa S (VI) vôùi O:

Ta coù: SxOy   =

Vaäy CT laø: SO3

Hoaït ñoäng 4

4. Ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng.

GV cho caùc phaûn öùng:

2Mg + O2  2MgO

CaCO3 CaO + CO2

Y/c HS tính toång KL caùc chaát 2

p/öù vaø nhaän xeùt gì?

HS tính KL 2 veá cuûa 2 p/öù:

Ñöôïc   80 (g) = 80 (g)

Vaø              100 (g) = 100 (g)

Trong moät phaûn öùng hoaù hoïc, toång khoái löôïng caùc chaát saûn phaåm baèng toång khoái löôïng caùc chaát phaûn öùng.

GV Nhaán maïnh: Aùp duïng khi coù n chaát trong p/öù maø ñaõ bieát khoái löôïng n-1 chaát ta coù theå tính KL chaát coøn laïi.

HS tính theo VD do GV ñöa ra.

MO + H2 M + H2O (1)

    80(g) + 2 (g)  64(g) +   X?

MCl + AgNO3 AgCl + MNO3(2)

Y?   +  170 (g) 143,5(g) + 85(g)

MO + H2 M + H2O (1)

    80 +  2           64 +   X?

X =  82 – 64 = 18 (g)

MCl + AgNO3 AgCl + MNO3 (2)

Y?   +  170 (g) 143,5(g) + 85(g)

Y = 143,5(g) + 85 (g) – 170 (g)

Y = 58,5 (g)

1

 

 

 


 

Hoaït ñoäng 5

5. Mol

GV mol laø gì?

HS döïa vaøo SGK traû lôøi:

*  Laø löôïng chaát chöùa 6. 1023 nguyeân töû hoaëc phaân töû chaát ñoù.

 

**  Khoái löôïng mol (M) cuûa moät chaát laø khoái löôïng (tính  baèng gam) cuûa 6. 1023 nguyeân töû hoaëc phaân töû chaát ñoù.

 

*** Theå tích mol cuûa chaát khí laø theå tích chieám bôûi 6. 1023 phaân töû khí ñoù. ÔÛ ÑKTC theå tích mol caùc chaát khí laø 22,4 lít.

 

Löôïng chaát

N = 6. 1023 nguyeân töû hoaëc phaân töû GV cho baøi taäp aùp duïng:

Söï chuyeån hoaù giöõa khoái löôïng, theå tích vaø löôïng chaát.

 

Hoaït ñoäng 6

6. Tæ khoái cuûa chaát khí.

GV: Tæ khoái cuûa khí A so vôùi khí B cho bieát gì?

HS döïa vaøo SGK ñeå traû lôøi:

+ Tæ khoái cuûa khí A so vôùi khí B cho bieát  khí A naëng hay nheï hôn khí B bao nhieâu laàn.

GV Vaán ñaùp hoaëc nhaán maïnh theâm:

 Trong ñoù: MB khoái löôïng mol khí B:

Neáu B laø oxi thì MB = = 32

Neáu B laø kk thì  MB = =  29

Neáu B laø H2 thì MB = = 2

HS traû lôøi vaø aùp duïng coâng thöùc laøm baøi taäp:

+ Coâng thöùc tính:        dA/B =

 

GV cho baøi taäp aùp duïng: theo 2 daïng

(1)  Baøi taäp tính khoái löôïng mol MA theo dA/B vaø MB.

(2)  Baøi taäp cho bieát  khí A naëng hôn hay nheï hôn khí B bao nhieâu laàn.

HS laøm baøi taäp döôùi söï höôùng daãn cuûa GV.

1. Tính khoái löôïng mol phaân töû khí A. Bieát tæ khoái cuûa khí A so vôùi khí B laø 14.

2. Khí oxi so vôùi khoâng khí vaø caùc khí: nitô,  hiñro, amoniac, khí cacbonic; thì khí oxi naëng hôn hay nheï hôn bao nhieâu laàn.

Hoaït ñoäng 7

Höôùng daãn veà nhaø

(Caùch hoïc baøi, höôùng daãn hoïc sinh laøm caùc baøi taäp,

höôùng daãn caùch chuaån bò baøi môùi,nhaéc laïi muïc tieâu caàn ñaït cuûa baøi hoïc).

Baøi taäp veà nhaø: SGK baøi 1, 2, 3, 4, 5, 6 vaø 7 trang 8. (SGV)

1

 

 

 


 

                         

                                 OÂN TAÄP ÑAÀU NAÊM (2)

 

   Tuaàn

    Tieát

         Ngöôøi soaïn

      Ngaøy soaïn

     Ngaøy leân lôùp

        Daïy lôùp

I

02

Hoaøng Vaên Hoan

  08 / 7 /2008

30 /8/2008 

10

Ban cô baûn

I - Muïc tieâu baøi hoïc:

1. Kieán thöùc: Giuùp hoïc sinh taùi hieän vaø cuûng coá laïi caùc kieán thöùc cô baûn ñaõ hoïc ôû THCS, cuï theå :

- Dung dòch         

             - Söïï phaân loaïi caùc chaát voâ cô ( theo tính chaât hoaù hoïc)             

  - Baûng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá hoaù hoïc.

 2 .Kyõ naêng:

- HS hieåu, coù kó naêng vaän duïng  kieán thöùc vaøo vieäc giaûi quyeát caùc baøi taäp vaø laøm cô sôû cho vieäc hoïc hoaù hoïc tieáp theo.

 3. Troïng taâm:

II – Chuaån bò ñoà duøng daïy hoïc: (Duïng cuï caàn söû duïng cuûa thaày vaø troø), goàm:

- Baûng phaân loaïi caùc hôïp chaát voá cô.

- Baûng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá hoaù hoïc.

 

III – Phöông phaùp daïy hoïc chuû yeáu.

-          Neâu vaán ñeà, vaán ñaùp, taùi hieän kieán thöùc ñaõ hoïc.

IV-  Hoaït ñoäng daïy hoïc:                                 Hoaït ñoäng 1

                                                             OÅn ñònh lôùp. Kieåm tra baøi cuõ:

              Hoaït ñoäng cuûa thaày

      Hoaït ñoäng cuûa troø

Noäi dung

GV kieåm tra tình hình laøm baøi taäp veà nhaø, goïi HS leân baûng laøm BT 1, 2, 7.

Coøn laïi ktra vôû caùc baøi: 3, 4, 5, 6.

3 HS leân baûng laø BT.

Soá HS coøn laïi chuaån bò vôû BT ñeå GV coù theå KT.

+ Noäi dung caùc baøi taäp caàn söûa:

Hoaït ñoäng 2                                     (OÂN TAÄP)

7. Dung dòch.

GV Y/C nhaéc laïi caùc khaùi nieäm

+ GV dung dòch laø gì? Cho VD.

HS traû lôøi theo KT ñaõ hoïc.

+ Dung dòch laø hoãn hôïp ñoàng nhaát cuûa dung moâi vaø chaát tan.

+ Ñoä tan laø gì?

HS: Traû lôøi theo SGK

+ Ñoä tan (T) cuûa moät chaát laø soá gam cuûa chaát ñoù hoaø tan trong 100 gam nöôùc thaønh dd baõo hoaø (ddbh) ôû nhieät ñoä xaùc ñònh.

Ta coù         

                           (1)

 

Hoaëc          (2)

Ñoä tan S phuï thuoäc caùc yeáu toá naøo?

 

 

Hoaëc

 

 

 

HS traû lôøi theo SGK

   

 

 

Caùc yeáu toá aûnh höôûng:

1. Nhieät ñoä.  T

2. Ñoái vôùi chaát khí:

 

(g)

 

 

(g)

1

 

 

 


 

 

S taêng khi giaûm vaø taêng p

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ Noàng ñoä cuûa dung dòch laø gì?

Coù maáy loaïi noàng ñoä dung dòch? Maø em ñaõ hoïc?

HS traû lôøi:

+ Laø löôïng chaát tan tính baèng (g hoaëc mol) chöùa trong moät löôïng xaùc ñònh cuûa dung dòch ( g hoaëc theå tích dung dòch).

a/ Noàng ñoä phaàn traêm laø gì?

Cho bieát coâng thöùc tính?

GV noùi roõ theâm mct , mdd laø khoái löôïng chaát tan vaø khoái löôïng dung dòch tính baèng gam.

HS traû lôøi:

+ Noàng ñoä phaàn traêm (C%) cuûa moät dung dòch cho bieát soá gam chaát tan coù trong 100g dung dòch.

     (1)

b/ Noàng ñ mol laø gì?

Cho bieát coâng thöùc tính?

GV noùi roõ theâm n , v laø soá mol vaø theå tích dung dòch tính baèng lít.

HS traû lôøi:

+ Noàng ñoä mol (CM) cuûa moät dung dòch cho bieát soá mol chaát tan coù trong  1lít dung dòch.

                     (2)

+ Quan heä giöõa C% vaø CM cuûa cuøng moät chaát tan.

+  D khoái löôïng rieâng cuûa dung dòch (g/ml hoaëc g/cm3).

Vaø             1ml = 1cm3

          1l = 1dcm3= 1000ml

HS traû lôøi:

 

         (3)

Hoaït ñoäng 3

8. Söï phaân loaïi caùc hôïp chaát voâ cô

GV giuùp HS xaây döïng sô ñoà caùc daïng phaân loaïi:

HS tham gia xaây döïng.

 

Daïng1:

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 


 

 

 

 

 

 

 

 

Daïng 2:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

QUAN HEÄ GIÖÕA CAÙC HÔÏP CHAÁT VOÂ CÔ:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                            

HOAËC:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                

1

 

 

 


 

 

 

 

 

 

Hoaït ñoäng 4

9. Baûng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá hoaù hoïc.

GV vaán ñaùp – ñaøm thoaïi giuùp HS taùi hieän kieán thöùc ñaõ hoïc.

Löu yù caùc vaán ñeà sau:

+ OÂ nguyeân toá cho bieát gì? Cho HS tröïc quan baûng TH caùc nguyeân toá hoaù hoïc ( GV ch roõ).

+ Chu kì laø gì? chu kì cho bieát gì?

 

 

 

 

 

 

 

 

+ Nhoùm nguyeân toá laø gì?

GV Y/ C HS laáy VD minh hoaï.

HS döï vaøo SGK  xaây döïng baøi.

 

 

 

 

 

 

 

 

HS laáy VD minh hoaï vaø so saùnh.

+ OÂ nguyeân toá cho bieát:

-          Soá hieäu nguyeân töû:

-          Kí hieäu hoaù hoïc.

-          Teân nguyeân toá.

-          Nguyeân töû khoái.

+ Chu kì laø daõy caùc nguyeân toá hoaù hoïc naèm treân cuøng moät haøng ngang, ñöôïc saép xeáp theo chieàu taêng daàn cuûa ñieän tích haït nhaân nguyeân töû.

Trong moät chu kì thì:

-          Caùc nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá coù cuøng soá lôùp (e).

-          Soá e lôùp ngoaøi cuøng taêng daàn töø 1 ñeán 8.

-          Tính KL giaûm daàn, tính PK taêng daàn.

+ + Nhoùm laø daõy caùc nguyeân toá hoaù hoïc naèm treân cuøng moät haøng doïc, ñöôïc saép xeáp theo chieàu taêng daàn cuûa ñieän tích haït nhaân nguyeân töû.

Trong cuøng moät nhoùm thì:

-          Caùc nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá coù soá (e)  lôùp ngoaøi  cuøng baèng nhau.

-          Soá lôùp (e) taêng daàn.

-          Tính KL taêng daàn, tính PK giaûm daàn.

ñoäng 5  (5 phuùt.)  Höôùng daãn veà nhaø

(Caùch hoïc baøi, höôùng daãn hoïc sinh laøm caùc baøi taäp,

höôùng daãn caùch chuaån bò baøi môùi, nhaéc laïi muïc tieâu caàn ñaït cuûa baøi hoïc).

Baøi taäp SGK: 8, 9, vaø 10 trang 9

Höôùng daãn baøi 8 (SGV tr8):

-          KL dd sau bay hôi: 700 – 300 = 400g

-          Löôïng muoái trong dd ban ñaàu:

700 x = 84 g

Sau khi dd quaù baõo hoaø neân ñaõ keát tinh

maát 5 g vaø löôïng muoái coøn laïi trong dd laø:

84 – 5 = 79 g

C% cuûa dd baõo hoaø laø:

 ( 20%).

 

                        Höôùng daãn baøi 9 (SGV tr8):

a/

b/ Soá mol NaOH trong 200 ml dd.

Cöù   800ml dd coù 8: 40 = 0,2mol

Vaäy 200ml (0,2lit)       x

Theo Ñ/N ta coù: M giaûi ra ta ñöôïc  =0,3lit (300ml).

1

 

 

 


 

 

 

                                                     

 

 

 

  

   CHÖÔNG I : NGUYEÂN TÖÛ

 

BAØI 1: THAØNH PHAÀN NGUYEÂN TÖÛ

 

 

   Tuaàn

    Tieát

         Ngöôøi soaïn

      Ngaøy soaïn

         Ngaøy leân lôùp

        Daïy lôùp

02

03

Hoaøng Vaên Hoan

  15 / 7 /2008

 05/9/2008 

10

Ban cô baûn

 

I - Muïc tieâu baøi hoïc:

 1. Veà kieán thöùc: - Hoïc sinh bieát:

 * Thaønh phaàn cô baûn cuûa nguyeân töû goàm: Voû nguyeân töû vaø haït nhaân. Voû nguyeân töû goàm coù caùc electron. Haït nhaân goàm haït proton vaø haït notron.

 * Khoái löôïng vaø ñieän tích cuûa e, p, n. Kích thöôùc vaø khoái löôïng raát nhoû cuûa nguyeân töû.

 2. Veà kó naêng:

 Hoïc sinh taäp nhaän xeùt vaø ruùt ra caùc keát luaän töø caùc thí nghieäm vieát trong SGK.

Hoïc sinh bieát vaän duïng caùc ñôn vò ño löôøng nhö: u, ñvñt, vaø bieát caùch giaûi caùc baøi   taäp qui ñònh.

II – Chuaån bò ñoà duøng daïy hoïc:  (Duïng cuï caàn söû duïng cuûa thaày vaø troø), goàm:

- Phoùng toâ hình 1.3 vaø hình 1.4 (SGK) hoaëc thieát keá treân maùy vi tính ( coù theå duøng phaàn meàm Power point) moâ hình ñoäng cuûa thí nghieäm ôû hai hình treân ñeå daïy hoïc.

III – Phöông phaùp daïy hoïc chuû yeáu.  - Neâu vaán ñeà, vaán ñaùp, nghieân cöùu tìm hieåu taøi lieäu môùi.

IV-  Hoaït ñoäng daïy hoïc:                              

  Hoaït ñoäng 1                                                             OÅn ñònh lôùp. Vaøo baøi hoïc.

              Hoaït ñoäng cuûa thaày

 Hoaït ñoäng cuûa troø

Noäi dung

GV Cho HS ñoïc vaøi neùt lòch söû trong quan nieäm veà nguyeân töû töø thôøi Ñeâ-moâ-crit ñeán giöõa theá kæ XIX (SGK tr.4)…

GV nhaán maïnh vaø Keát luaän:

  • Caùc chaát ñöôïc caáu taïo töø nhöõng phaàn töû raát nhoû (goïi laø Atomos) nghóa laø khoâng theå phaân chia ñöôïc ñoù laø caùc nguyeân töû.
  • Vaäy nguyeân töû coù TPCT nhö theá naøo?

HS ñoïc SGK veà vaøi neùt lòch söû trong quan nieäm veà nguyeân töû töø thôøi Ñeâ-moâ-crit ñeán giöõa theá kæ XIX (SGK tr.4)…

( xeùt veà kích thöôùc vaø khoái löôïng)

+ Caùc chaát ñöôïc caáu taïo töø nhöõng phaàn töû raát nhoû, khoâng theå phaân chia ñöôïc ñoù laø caùc nguyeân töû.

Hoaït ñoäng 2  (Noäi dung  baøi hoïc)

I. THAØNH PHAÀN CAÁU TAÏO CUÛA NGUYEÂN TÖÛ.

GV treo sô ñoà TN tia aâm cöïc H1.3 vaø sô ñoà tính chaát tia aâm cöïc. GV duøng lôøi moâ taû TN.

 

# Naêm 1897 Nhaø baùc hoïc Tom – xôn (Anh) ñaõ phoùng ñieän qua 2 ñieän cöïc vôùi U= 15000V trong moät bình kín khoâng coù khoâng khí (P = 0,001mmHg) .

thaáy maøn huyønh quang trong oáng thuyû tinh phaùt saùng. Do xuaát hieän

HS söû duïng SGK chuû ñoäng traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa GV vaø ruùt ra keát luaän: ( moâ taû TN SGK tr 5).

 

1. Electron

a. Söï tìm ra electron.

- Tia aâm cöïc truyeàn thaúng khi khoâng coù ñieän tröôøng vaø bò leäch veà phía cöïc döông trong ñieän tröôøng.

- Tia aâm cöïc laø chuøm haït mang ñieän tích aâm, moâó haït coù khoái löôïng raát nhoû goïi laø caùc electron, kí

1

 

 

 


caùc tia khoâng nhìn thaáy ñi töø cöïc aâm sang cöïc döông goïi ñoù laø tia aâm cöïc.

 

 

 

 

 

 

 

+ Tính chaát tia aâm cöïc?

  1. Treân ñöôøng ñi cuûa tia aâm cöïc neáu ta ñaët moät chong choùng nheï thì chong choùng quay, chöùng toû chuøm haït vaät chaát coù khoái löôïng vaø c/ñ vôùi vaän toác lôùn.
  2. Khi khoâng coù ñieän tröôøng thì chuøm tia  truyeàn thaúng.
  3. Khi coù ñieän tröôøng chuøm tia leäch veà phía cöïc döông cuûa ñieän tröôøng.

Khoái löôïng vaø ñieän tích e: GV Thoâng baùo

 

hieäu laø e.

 b. Khoái löôïng vaø ñieän tích e

         me = 9,1094.10-31kg

           qe = -1,602.10-19C

Choïn laøm ñôn vò kí hieäu - e0

               Qui öôùc = 1 -

Hoaït ñoäng 3

 

GV vaø HS cuøng ñoïc sô löôïc veà TN tìm ra HN NT (SGK tr 5).

(1911. Nhaø vaät lí ngöôøi Anh Rô – dô – pho vaø caùc coäng söï duøng haït baén phaù laù vaøng moûng vaø duøng maøn huyønh quang ñaët sau laù vaøng ñeå theo doõi ñöôøng ñi cuûa haït …)

  • Vì sao moät soá  haït bò leäch höôùng coøn moät soá thì khoâng?

Sau ñoù GV toùm taét thaønh noäi dung baøi hoïc.

HS ñoïc vaø nhìn treân sô ñoà  (H 1.4).

HS giaûi thích döïa vaøo SGK.

 

  2. Söï tìm ra haït nhaân nguyeân töû.

+  Nguyeân töû coù caáu taïo roãng.

+ Haït nhaân nguyeân töû

(mang ñieän tích döông) naèm ôû taâm nguyeân töû, coù kích thöôùc raát nhoû so kích thöôùc cuûa nguyeân töû.

+ Lôùp voû nguyeân töû (mang ñieän tích aâm) goàm caùc e chuyeån ñoäng xung quanh haït nhaân.

+ KLNT taäp trung chuû yeáu ôû HN, vì me raát nhoû khoâng ñaùng keå.

mnt=mp+mn+memp+mn.

Hoaït ñoäng 4

       ( 1918. Rô – dô – pho: duøng haït baén phaù nguyeân töû nitô xuaát hieän haït nhaân nguyeân töû oxi + moät loaïi haït coù m=… vaø ñieän tích qui öôùc 1+ ñoù chính laø proton, kí hieäu p.)

        Haït               (p)

( 1932. Chat –uyùch coäng taùc vieân cuûa Rô – dô – pho duøng haït baén phaù nguyeân töû beri xuaát hieän haït nhaân nguyeân töû cacbon + moät loaïi haït coù m mp… vaø khoâng mang ñieän ñoù chính laø notron, kí hieäu n.)

                      

                               Haït             (n)

GV  Sau caùc TN treân ta ñi ñeán keát luaän:

HS ñoïc SGK vaø traû lôøi:

3. Caáu taïo cuûa haït nhaân nguyeân töû

a) Söï tìm ra pro ton (p)

mp = 1,6726. 10-27kg

ñte = eo = 1+ (qui öôùc).

b) Söï tìm ra notron (n).

mn=1,6748.10-27kgtn= 0

c) Caáu taïo cuûa haït nhaân nguyeân töû.

*  Haït nhaân nguyeân töû naèm ôû taâm nguyeân töû goàm caùc haït proton vaø notron.

*  Vì nguyeân töû luoân trung hoaø veà ñieän neân  soá e ôû voû

1

 

 

 


+ Haït nhaân nguyeân töû ñöôïc caáu taïo nhö theá naøo?

 

 

NT = soá p ôû HN = Soá ñvñtHN. Coøn n khoâng mang ñieän.

.

Hoaït ñoäng 5              

                                             II. Kích thöôùc vaø khoái löôïng nguyeân töû.

GV cho HS döïa vaøo SGK ñeå tìm hieåu vaø nhaán maïnh:

-Vì nguyeân töû raát nhoû ( keå caû e, p, n) neân ñôn vò ño ñoä daøi phuø hôïp la:ø Nanomet  (nm) vaø Angstrom  ( ).

 

 

 

 

 

 

GV cho HS laøm baøi taäp:

 

Tính ra ñôn vò (u) cuûa NT caùc

Ng.toá coù khoái löôïng:

m= 26,568. 10-27kg   Mo?

mC = 19,9265. 10-27kg MC?

mAl= 44,8335. 10-27kgMAl?

Ngöôïc laïi:

Tính KL moät NT cuûa caùc Ngtoá:

MN = 14  mN ?

MP = 31  mP  ?

MNa = 23 mNa ?

HS ng/c SGK ñeå tìm hieåu kích thöôùc cuûa nguyeân töû.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

HS laøm baøi taäp:

 

1.Kích thöôùc.

Nanomet(nm)  vaøAngstrom ()

1nm =10-7cm     = 10- 9m     =10;

 1 =10-8 cm    = 10-10m.          

+ Kích thöôùc:

a. NT cuûa ng. toá khaùc nhau thì coù kích thöôùc khaùc nhau. NT nhoû nhaát (H)coù baùn kính 0,053 nm.

b. Ñoái nguyeân töû (noùi chung), hn vaø e.

 

Ng.töû

H. nhaân

Electron

Ñöôøng kính  d

10- 1

nm

töùc

10-10m

10- 5   nm

töùc

10 -14 m

10- 8    nm

töùc

10-17m

Vaäy d cuûa ng.töû lôùn hôn d h. nhaân 10 000 laàn.

2. Khoái löôïng M ( tính baèng u hay ñvC)            

- Ñôn vò: Duøng ñôn vò khoái löôïng: u ( ñvC). Ñeå bieåu thi khoái löôïng NT, e, p, n.

19,9265.10-27kg laø khoái löôïng tuyeät ñoái cuûa ñoàng vò cacbon 12. (mtñC)

Vaäy, vôùi moät nguyeân toá X naøo ñoù thì:

M nguyeân toá baát kì (X) = (u)

  Baûng toång hôïp: ( HS coù theå söû duïng tröïc tieáp SGK)

 

 

Kích thöôùc

(ñöôøng kính d)

ÑAËC TÍNH CUÛA CAÙC HAÏT e, p, n.

 

 

Khoái löôïng

Ñieän tích

 

Voû

 

Electron (e)

 

de10- 8 nm

 

me= 9,1094.10– 31kg

0,00055 u

qe = - 1, 602.10 – 19C

qe = 1 (ñvñt)

 

 

Haït nhaân

 

Proton (p)

  ( d10- 8 nm)

 

dh.n 10-5 nm

 

mp =1,6726.10- 27kg

1u

qp=  + 1,602.10 – 19C

qp = 1+ (ñvñt)

Nôtron (n)

 

mn =1,6748.10 -27kg

1u

qn = 0

Nguyeân töû

 

 

dng.t10 - 1nm

 

mp + mn

Trung hoaø veà ñieän

          Electron chuyeån ñoäng trong khoâng gian roãng. Do  dng.t >>> dh.n ( l aàn)

   Hoaït ñoäng 6:     Höôùng daãn veà nhaø. Baøi taäp 1, 2, 3, 4, 5 trang 9 SGK.

1

 

 

 

nguon VI OLET