phßng gi¸o dôc diÔn ch©u
trêng tiÓu häc diÔn thµnh
-----------------------------
I-lý do chän néi dung nghiªn cøu, thùc hiÖn
§äc lµ mét kÜ n¨ng quan träng trong 4 kÜ n¨ng c¬ b¶n cña m«n TiÕng ViÖt ë TiÓu häc lµ nghe, nãi, ®äc viÕt. Cã ®äc tèt häc sinh míi hiÓu ®îc néi dung v¨n b¶n, míi ¸p dông ®îc nh÷ng ®iÒu c¶m thô ®îc tõ v¨n b¶n vµo vµo viÖc häc c¸c ph©n m«n kh¸c trong TiÕng ViÖt. Cã ®äc tèt häc sinh míi dÔ dµng tiÕp thu kiÕn thøc ë tÊt c¶ c¸c m«n häc kh¸c.
-XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu c¬ b¶n vÒ kØ n¨ng ®äc cña häc sinh líp 3 lµ:
+§äc ®óng, râ rµng, rµnh m¹ch c¸c ®o¹n ®èi tho¹i, c¸c v¨n b¶n nghÖ thuËt, hµnh chÝnh, b¸o chÝ,…
+§äc thÇm víi tèc ®é nhanh h¬n ë líp 2.
+N¾m ®îc ý chÝnh cña ®o¹n v¨n, biÕt ®Æt ®Çu ®Ò cho ®o¹n v¨n, biÕt nhËn xÐt vÒ mét sè h×nh ¶nh, nh©n vËt hoÆc chi tiÕt trong bµi ®äc.
+Thuéc lßng mét sè bµi v¨n vÇn trong s¸ch gi¸o khoa.
-XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ khi d¹y ph©n m«n TËp ®äc ë líp 3A n¨m häc 2006-2007, nhiÒu häc sinh ®äc sai c¸c tiÕng tõ cã dÊu thanh hái / ng· / nÆng (?/ / .), do ®ã viÖc luyÖn ®äc diÔn c¶m cho häc sinh cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n.
V× vËy, lµm thÕ nµo ®Ó häc sinh trêng tiÓu häc DiÔn Thµnh ®äc ®óng c¸c tiÕng tõ cã dÊu thanh ?/ / . . §ã lµ vÊn ®Ò t«i b¨n kho¨n, tr¨n trë vµ ®· chän lµm néi dung nghiªn cøu thùc hiÖn trong n¨m häc nµy.
II-thùc tr¹ng
Häc sinh trêng tiÓu häc DiÔn Thµnh ®äc sai c¸c tiÕng tõ cã dÊu thanh ?/ / chiÕm tû lÖ kh¸ cao.
Líp 3A (sÜ sè 27 em) tõ ®Çu n¨m th× chØ cã 10 em ph¸t ©m chÝnh x¸c c¸c tiÕng tõ cã dÊu ?/ / . trong lóc ®äc c¶ v¨n b¶n; cã 8 em ®äc ®óng tiÕng tõ cã thanh ?/ / . trong lóc rÌn ®äc c©u nhng ®äc c¶ v¨n b¶n l¹i sai ; cã 9 em thêng xuyªn ®äc sai tiÕng tõ cã thanh ?/ / . .
PhÇn lín c¸c em ph¸t ©m tiÕng tõ cã thanh hái vµ thanh ng· thµnh thanh nÆng hoÆc ph¸t ©m thanh ng· thµnh thanh hái.
III-nguyªn nh©n
-Do thãi quen ph¸t ©m tiÕng ®Þa ph¬ng cña häc sinh sai.
-Do mét sè Ýt gi¸o viªn vÉn cßn nãi sai, ®äc sai, thËm chÝ cßn viÕt sai chÝnh t¶ vµ tiÕng, tõ (ch÷) cã dÊu thanh hái/ ng·/ nÆng.
-Do mét sè gi¸o viªn cha thùc sù chó ý rÌn cho häc sinh ®äc ®óng tõ cã dÊu thanh ?/ / . vµ cha thËt sù nhiÖt t×nh rÌn kÜ n¨ng ®äc ®óng c¸c tiÕng tõ cã dÊu thanh hái/ ng·/ nÆng tõ lóc häc sinh míi tËp ®äc. (Líp 1)
iv-nhËn thøc míi vµ gi¶i ph¸p míi
1-NhËn thøc míi:
ViÖc rÌn cho häc sinh ®äc ®óng c¸c tiÕng tõ cã dÊu thanh ?/ / . lµ viÖc lµm cÊp thiÕt v× häc sinh cã ®äc ®óng th× c¸c em míi viÕt ®óng chÝnh t¶ vµ míi hiÓu ®óng néi dung. C¸c em ®äc sai ch¾c ch¾n sÏ viÕt sai chÝnh t¶ dÉn ®Õn hiÓu sai lÖch néi sung.
VÝ dô: Häc sinh häc sinh ®äc sai hoÆc viÕt sai nh sau:
NÕu häc sinh ®äc hoÆc viÕt:
+"NghÜ bông" thµnh "nghØ bông" hoÆc "nghÞ bông".
+"NghØ hÌ" thµnh "nghÜ hÌ" hoÆc "nghÞ hÌ".
+"NghÞ lùc" thµnh "nghØ lùc" hoÆc "nghÜ lùc".
Th× nghÜa lµ c¸c tõ gèc ®ã cßn ®îc gi÷ nguyªn kh«ng? LiÖu häc sinh hiÓu nghÜa c¸c tõ ®äc sai, viÕt sai ®ã nh thÕ nµo?
ViÖc rÌn cho häc sinh ®äc ®óng c¸c tiÕng tõ cã dÊu thanh ?/ / . kh«ng hÒ dÔ tÝ nµo bëi häc sinh ®· quen ph¸t ©m sai theo ph¬ng ng÷. V× thÕ ®ßi hái ngêi gi¸o viªn ph¶i hÕt søc kiªn tr×, t©m huyÕt víi viÖc rÌn ®äc cho häc sinh. Kh«ng ph¶i ngµy mét, ngµy hai häc sinh ®· ®äc ®óng ngay ®îc mµ ®ßi hái c¶ mét qu¸ tr×nh khæ luyÖn.
2-Gi¶i ph¸p míi:
A-§èi víi gi¸o viªn:
Dµnh thêi gian nhiÒu h¬n ®Ó nghiªn cøu kÜ tõng bµi tËp ®äc, chän c©u khã cã nhiÒu tiÕng tõ mang thanh ?/ / . ®i liÒn nhau ®Ó häc sinh luyÖn ®äc.
Gi¸o viªn ph¶i tuyÖt ®èi ph¸t ©m chuÈn x¸c c¸c tiÕng tõ cã dÊu thanh ?/ / . . Khi ®äc mÉu, gi¸o viªn ph¶i ph¸t ©m râ rµng chuÈn x¸c tõ cÇn luyÖn ®äc 2 - 3 lÇn ®Ó häc sinh b¾t chíc, ®ång thêi còng cÇn gi¶i thÝch râ c¸ch ph¸t ©m tõng tiÕng ®ã.
VÝ dô: Khi ®äc côm tõ: "Th¶o nghÜ ngîi" sau khi gi¸o viªn ®äc mÉu xong cÇn gi¶i thÝch thªm:
+TiÕng "Th¶o" cã thanh hái: Ph¸t ©m trÇm, giäng thÊp, luång h¬i ph¸t ra ng¾n, ©m thanh vang ra ng¾n.
+TiÕng "nghÜ" cã thanh ng·: Ph¸t ©m cao, râ, luång h¬i ph¸t ra dµi, ©m thanh vang dµi.
+TiÕng "ngîi" cã thanh nÆng: Ph¸t ©m trÇm h¬n, thÊp h¬n tiÕng cã thanh hái nhng luång h¬i vµ ©m thanh ph¸t ra dµi h¬n.
Sau khi gi¶i thÝch râ c¸ch ph¸t ©m tõng tiÕng, gi¸o viªn ®äc mÉu l¹i råi lÇn lît cho häc sinh nèi tiÕp ®äc l¹i côm tõ ®ã. NÕu häc sinh ®äc cha ®óng th× gi¸o viªn ph¶i ®äc tríc ®Ó häc sinh ®ã b¾t chíc sau, cã lóc ph¶i ®äc ®Õn d¨m b¶y lÇn häc sinh míi ®äc ®óng.
Ph¶i rÌn cho häc sinh ®äc ®óng tiÕng tõ (nhÊt lµ c¸c côm tõ cã 2-3-4 tiÕng cã dÊu thanh ?/ / . ®i liÒn nhau), lóc ®ã míi cho häc sinh ®äc c¶ c©u mang côm tõ ®ã.
RÌn cho c¸c em ®äc ®óng tiÕng tõ cã thanh ?/ / . ®· khã viÖc rÌn cho c¸c em ®äc ®óng c¶ c©u mang c¸c tiÕng tõ ®ã l¹i cµng khã h¬n. Bëi v× c¸c em lo chó ý ®äc ®óng tiÕng tõ cã thanh ?/ / . th× c¸c em l¹i thêng ng¾t h¬i sai hoÆc ®äc rêi r¹c tõng tiÕng mét. V× vËy, gi¸o viªn ph¶i híng dÉn cho c¸c em ng¾t c©u sau ®ã míi ®äc c©u. Gi¸o viªn ph¶i ®äc mÉu thËt chuÈn c©u ®ã sau ®ã yªu cÇu häc sinh ®äc l¹i cho ®óng.
VÝ dô 1: Khi híng dÉn ®äc ®o¹n 1 cña bµi "Sù tÝch chó Cuéi cung tr¨ng"
Tríc hÕt cÇn luyÖn ®äc c¸c tõ: bçng ®©u, hæ mÑ, vÉy ®u«i.
C¸c côm tõ : +Cuéi chØ kÞp qu¨ng r×u.
+Hæ con tù nhiªn cùa quËy.
+Kho¶ng dËp b· trÇu.
Vµ c©u: "Kho¶ng dËp b· trÇu/ hæ con tù nhiªn cùa quËy/ vÉy ®u«i råi sèng l¹i//"
VÝ dô 2: Khi híng dÉn ®äc ®o¹n 3 cña bµi "¤ng tæ nghÒ thªu"
Trong lóc ®äc ®o¹n gi¸o viªn híng dÉn cho häc sinh ®äc ®óng c¸c c©u khã:
-Bông ®ãi mµ kh«ng cã c¬m ¨n,/ TrÇn Quèc Kh¸i lÈm nhÈm ®äc ba ch÷ trªn bøc tríng, / råi mØm cêi.//
-Tõ ®ã,/ ngµy hai b÷a,/ «ng cø sung dung bÎ dÇn tîng mµ ¨n.//
-Nh©n ®îc nhµn rçi,/ «ng mµy mß quan s¸t,/ nhí nhËp t©m c¸ch thªu vµ lµm läng.//
Sau khi ®äc ®óng c¸c c©u khã, gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh thi ®äc ®óng, ®äc diÔn c¶m toµn ®o¹n, c¶ bµi.
VÝ dô 3: Khi d¹y bµi tËp ®äc "§èi ®¸p víi vua" (TiÕng ViÖt 3-tËp 2-trang 49), gi¸o viªn ph¶i rÌn cho häc sinh ®äc ®óng c¸c tõ: "ng¾m c¶nh, ®uæi tÊt c¶ mäi ngêi, vïng vÉy, c¶nh n¸o ®éng, dÉn cËu tíi hái, leo lÎo, nghÜ ngîi, biÓu lé sù nhanh trÝ, truyÒn lÖnh cëi trãi" trong lóc ®äc c©u. Trong lóc ®äc ®o¹n 3 cµn híng dÉn häc sinh ®äc ®óng c¸c c©u khã:
-Nh×n thÊy trªn mÆt hå lóc ®ã/ cã ®µn c¸ ®ang ®uæi nhau/ vua tøc c¶nh ®äc vÕ ®èi nh sau:/ "Níc trong leo lÎo/ c¸c ®íp c¸."//
-Ch¼ng cÇn nghØ ngîi l©u lµ g×,/ Cao B¸ Qu¸t lÊy c¶nh m×nh ®ang bÞ trãi,/ ®èi l¹i lu«n:/ "Trêi n¾ng chang chang/ ngêi trãi ngêi".//
LuyÖn cho häc sinh ®äc ®óng c¸c c©u khã, gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh thi ®äc diÔn c¶m ®o¹n, bµi.
ViÖc tæ chøc luyÖn ®äc còng cÇn linh ho¹t, s¸ng t¹o vµ thay ®æi h×nh thøc ®Ó häc sinh kh«ng nhµm ch¸n, t¹o høng thó cho häc sinh trong khi luyÖn ®äc. Ngoµi viÖc ®äc c¸ nh©n, nhãm, líp, chØ ®Þnh bÊt kú, ®äc nèi tiÕp th× nªn cho häc sinh thi ®ua ®äc theo nhãm, theo tæ gi¸o viªn cÇn ®éng viªn kÞp thêi ®Ó nh÷ng em hay ®äc sai xung phong ®äc, nÕu ®äc ®óng sÏ ®îc thëng ngay nh÷ng ®iÓm tèt vµo sæ theo dâi thi ®ua cña cê ®ë trong líp, tuyªn d¬ng ngay tríc líp.
Ngoµi häc sinh cÇn ®éng viªn häc sinh l¾ng nghe b¹n ®äc, nhËn xÐt b¹n ®äc ph¸t hiÖn chæ sai vµ söa sai cho b¹n. NÕu häc sinh ph¸t hiÖn vµ söa sai cho b¹n ®óng th× gi¸o viªn còng ph¶i kÞp thêi ®éng viªn b»ng nh÷ng trµng ph¸o tay hoÆc ®iÓm tèt vµo sæ thi ®ua cña ®éi cê ®á.
RÌn cho häc sinh ®äc ®óng tiÕng, tõ c©u, cßn ph¶i rÌn cho c¸c em ®äc ®óng, ®äc hay c¶ ®o¹n, c¶ bµi.
Th«ng thêng, häc sinh chØ ®äc ®óng tiÕng tõ cã thanh ?/ / . khi rÌn ®äc tõ, c©u, nhng ®Õn khi ®äc ®o¹n v¨n, ®äc c¶ bµi th× c¸c em l¹i ®äc sai. Do muèn häc sinh ®äc ®óng, ®äc hay c¶ bµi kh«ng ph¶i lµ ngµy mét ngµy hai mµ ph¶i mét qu¸ tr×nh, mét thêi gian dµi liªn tôc khæ luyÖn kiªn tr×, miÖt mµi míi cã thÓ thµnh c«ng.
Gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc rÌn ®äc ®óng c¸c tiÕng tõ cã thanh ?/ / . lµ bµi chÝnh t¶ ph©n biÖt dÊu hái/ dÊu ng·/ dÊu nÆng.
Khi d¹y bµi chÝnh t¶ nµy, gi¸o viªn cÇn cho häc sinh t×m vµ viÕt ra råi ®äc lªn thËt nhiÒu c¸c cÆp tõ so s¸nh.
VÝ dô:
(Thanh)
|
(Thanh)
|
(Thanh)
|
Tõ mang thanh hái
|
Tõ mang thanh ng·
|
Tõ mang thanh nÆng
|
-NghØ: nghØ ng¬i, nghØ hÌ, nghØ häc, nghØ tay, nghØ viÖc, nghØ ch©n,…
|
NghÜ: suy nghÜ, lo nghÜ, nghÜ ngîi, nghÜ bông, ngÉm nghÜ,..
|
NghÞ: nghÞ lùc, héi nghÞ, nghiªm nghÞ,…
|
-VÎ: vÎ mÆt, vÎ vang
|
VÏ: tËp vÏ, bµy vÏ, ong vß vÏ,
|
VÑ: (Kh«ng cã)
|
-Röa: röa mÆt, röa tay, röa ch©n, t¾m röa, röa r¸y,…
|
R÷a: thèi r÷a, r÷a n¸t,…
|
Rùa: c¸i rùa (dao).
|
-KØ: kØ luËt, kØ niÖm, kØ c¬ng,…
|
KÜ: kÜ thuËt, kÜ lìng,…
|
KÞ: Ngµy kÞ («ng bµ), kiªng kÞ,…
|
Khi häc sinh nÕu c¸c cÆp tõ so s¸nh trªn, gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh ®äc ®óng tõng tõ ®ã. NÕu häc sinh ®äc cha ®óng th× cÇn cho häc sinh ®äc l¹i ngay. §ång thêi khi ch÷a c¸c bµi chÝnh t¶, gi¸o viªn cÇn lu ý nªu ra nh÷ng lçi mµ häc sinh viÕt sau dÊu ?/ / . vµ gäi häc sinh lªn b¶ng viÕt l¹i vµ ®äc l¹i cho ®óng tõ ®ã.
Ngoµi c¸c bµi chÝnh t¶ chÝnh kho¸, trong c¸c giê tù häc hoÆc c¸c tiÕt häc chÝnh t¶ t¨ng buæi, gi¸o viªn cÇn su tÇm thªm c¸c bµi tËp ph©n biÖt dÊu ?/ / . ®Ó häc sinh lµm vµ yªu cÇu häc sinh viÕt ®óng, ®äc ®óng c¸c tõ ng÷ ®ã.
VÝ dô:
1-§iÒn vµo chæ trèng tiÕng "më" hay "mì" ®Ó t¹o thµnh tõ thÝch hîp:
- ….. mang. - ….. ®Çu.
- ….. mµng. - ….. mµn.
- cëi…….. - thÞt …..
- dÇu….. - cñ khoai…...
2-§iÒn dÊu thanh ?/ / . thÝch hîp vµo c¸c dÊu g¹ch ch©n:
Ngâ hem, nga ba, tr« b«ng, ngo lêi, cho x«i, g©y g«, c¸nh ca, ca gµ, ít ®©m, nghi ng¬i, nghi ngîi, v÷ng chai, chai toc, khãc nøc n¬, kh«ng n¬ nµo, mÑ ®i ®ßi n¬….
3-§iÒn dÊu thanh ?/ / . thÝch hîp vµo ch÷ g¹ch ch©n:
V÷ng chai, b¬i trai, ng¬ng cöa, ngÊt ng¬ng, trÇm b«ng, b«ng nhiªn, Ki niÖm, ki lìng, kiªng ki, mi m·n, tØ mi, ®ãi la, níc la, nha nhít, nha nhÆn.
4-T×m tõ cã thanh hái hoÆc thanh ng· cho nghÜa nh sau:
-Tr¸i nghÜa víi "thËt thµ"
-§o¹n ®êng nhá hÑp trong thµnh phè
-C©y tr«ng ®Ó lµm ®Ñp
-Khung gç ®Ó dÖt v¶i
5-§¸nh dÊu x vµo tríc tõ viÕt ®óng chÝnh t¶.
mÜ thuËt. kØ thuËt.
kÜ c¬ng. s½n sµng.
suy nghØ. ngÉm nghÜ.
ong vë tæ cµy s©u bõa kØ.
b¶o t¸p ma sa d¹y b·o.
6-§iÒn vµo ch÷ g¹ch ch©n trong ®o¹n v¨n sau dÊu thanh thÝch hîp:
"Nhng tang m©y mµu tro kÕt ®Æc qu¸nh l¸ch qua lung nói. Khe suèi tr¬ thanh dßng chay m«i lóc mét mau, níc m«i lóc mét d©ng cao."
Kh«ng chØ rÌn cho häc sinh ®äc ®óng tiÕng tõ cã thanh ?/ / . mµ chóng ta ph¶i rÌn cho häc sinh ®äc ®óng trong bÊt kú bµi ®äc cña m«n häc nµo: Gi¸o viªn ph¶i söa sai ngay trong khi häc sinh ph¸t biÓu, söa sai ngay trong khi häc sinh kÓ chuyÖn, trong lóc häc sinh ®äc ®Ò to¸n, söa sai trong lóc häc sinh ®äc phÇn bµi häc c¶u bµi §¹o ®øc hoÆc TN vµ XH… §éng viªn häc sinh h»ng ngµy ë nhµ còng nh ë trêng ph¶i tËp nãi ®óng ®äc ®óng c¸c tiÕng tõ cã dÊu thanh ?/ / .
B-§èi víi häc sinh:
Trong tõng tiÕt häc, häc sinh ph¶i chó ý tËp trung nghe gi¸o viªn ®äc ®Ó b¾t chíc chuÈn x¸c, ph¶i tù gi¸c, tÝch cùc tham gia luyÖn ®äc: Tù m×nh nhÈm ®äc, l¾ng nghe b¹n ®äc ®Ó nhËn xÐt vµ söa sai cho b¹n, tÝch cùc tham gia vµo c¸c trß ch¬i luyÖn ®äc do gi¸o viªn tæ chøc.
Ngoµi viÖc häc tËp trªn líp, khuyÕn khÝch c¸c em ®äc ë nhµ ®äc s¸ch, ®äc b¸o cho «ng bµ, bè mÑ nghe nhng lóc nµo còng lu ý ®äc ®óng c¸c tiÕng tõ cã dÊu ?/ / .
Ngoµi ®äc ®óng, häc sinh cÇn tù gi¸c tÝch cùc tËp ®äc hay, ®äc diÔn c¶m c¸c bµi tËp ®äc ®Ó thi ®äc trong c¸c tiÕt häc tËp ®äc t¨ng buæi.
Häc sinh ph¶i thùc sù tù gi¸c tÝch cùc tham gia rÌn ®äc, tr¸nh hiÖn tîng häc sinh chØ ®äc vµ lµm bµi qua quýt, m¾t nh×n vµo s¸ch nhng l¹i kh«ng ®äc. Gi¸o viªn ph¶i kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng em ®ã ®Ó cã biÖn ph¸p nh¾c nhë ®Ó c¸c em tÝch cùc luyÖn ®äc h¬n.
3-KÕt qu¶ ®¹t ®îc:
Sau mét n¨m häc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p trªn, häc sinh líp 3A cña t«i ®· ®äc ®óng c¸c tiÕng tõ cã dÊu thanh ?/ / . . HÇu hÕt c¸c em ®· ®äc ®óng khi ®äc c©u vµ ®äc c¶ bµi, nhiÒu em ®äc diÔn c¶m tèt. Cô thÓ:
SÜ sè líp 3A lµ 27 em.
|
§äc diÔn c¶m toµn bµi
|
§äc ®óng toµn bµi
|
§äc ®óng khi luyÖn ®äc c©u
|
§äc cha ®óng tiÕng tõ
|
§Çu n¨m
|
3
|
7
|
8
|
9
|
Cuèi n¨m
|
9
|
14
|
3
|
1
|
Ngoµi ra, nhê rÌn kÜ n¨ng ®äc ®óng c¸c tiÕng tõ cã dÊu thanh ?/ / . nªm häc sinh viÕt ®óng chÝnh t¶ c¸c ch÷ cã dÊu ?/ / . tõ ®ã gióp häc sinh hiÓu ®óng nghÜa cña tõ vµ néi dung v¨n b¶n.
V-kÕt luËn
Do ph¬ng ng÷ nªn häc sinh trêng tiÓu häc DiÔn Thµnh cßn ®äc sai nh÷ng tõ cã thanh ?/ / . nhiÒu. §Ó gióp häc sinh ®äc ®óng, ngay tõ líp mét, yªu cÇu gi¸o viªn ph¶i ®äc ®óng, nãi ®óng c¸c tiÕng tõ cã thanh ?/ / . vµ rÌn luyÖn cho ®óng cho häc sinh ngay tõ líp Mét, líp Hai. Cã nh vËy lªn líp trªn c¸c em míi ®äc ®óng, ®äc diÔn c¶m vµ míi viÕt ®óng chÝnh t¶.
Trªn ®©y lµ mét sè kinh nghiÖm nhá vÒ viÖc rÌn cho häc sinh ®äc ®óng tiÕng tõ mang dÊu thanh ?/ / . . RÊt mong ®îc sù gãp ý cña b¹n bÌ, ®ång nghiÖp vµ mong r»ng tÊt c¶ gi¸o viªn ®Òu quan t©m vÊn ®Ò nµy h¬n ®Ó gióp c¸c em häc sinh ®äc ®óng, viÕt ®óng.
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
DiÔn Thµnh, ngµy 30 th¸ng 5 n¨m 2007
Ngêi viÕt