NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
1
Muåc luåc  
Ngû  
Cao va  
Khó con.......................................................................................................7  
Soi va soc...................................................................................................8  
Àai ba  
Hai chu  
Àöi ba  
Chuöt, ga  
Ga rûng va  
Cho soi va cho  
Àùm thuyïn............................................................................................. 19  
Con chuöt phat phò................................................................................. 20  
Chuöt va ch............................................................................................ 21  
ch, chuöt va diïu hêu........................................................................... 22  
Chuöt àöng va chuöt nha....................................................................... 23  
Biïn, söng va suöi................................................................................... 24  
Àai bang va cao....................................................................................... 25  
Meo va cao............................................................................................... 26  
Khó va cao................................................................................................ 27  
Meo àeo nhac........................................................................................... 28  
Sû tû va lûa............................................................................................. 29  
Cho soi va cao.......................................................................................... 30  
Cao va cho soi.......................................................................................... 31  
å
å
å
á
á
â
ë
á
â
á
å
â
á
â
ngûú  
â
â
á
ga  
â
trö  
ë
ng va àa  
â
å
â
å
n àûú  
trö  
ca  
â
ng......................................................................................... 11  
ng va meo.......................................................................... 13  
o........................................................................................ 15  
nha.................................................................................. 17  
å
â
ë
â
â
â
â
â
á
á
á
â
á
â
æ
ì
å
â ïë  
å
á
å
ï
ë
â
ì
å
ì
â
å
â
í
â
á
ë
å
â
â
â
â
á
á
â
â
å
â
â á  
ã
â
á
á
á
â
á
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
2
Ba â niï ìm ha ån h phu ác ........................................................... 32  
Cö be  
Rùn nú  
Con qua  
Con chim con........................................................................................... 36  
á
á
â
æ
á
â
â
å
á
Thù  
Sû tû  
Kiïn va  
Qua va  
Rua va  
Lûa va  
Sû tû va  
Mu àan ba  
Ga mai va  
Cho, ga trö  
Chön höi................................................................................................... 47  
Sû tû, gêu va cao..................................................................................... 48  
Cho soi va ba cu gia................................................................................ 49  
Chuön chuön va kiïn.............................................................................. 50  
ch va sû tû ............................................................................................. 51  
Soi va sïu.................................................................................................52  
Nhûng chõ lam cöng va con ga tröng.................................................... 53  
Húu bö va hûúu con................................................................................ 55  
Con cao va chum nho.............................................................................. 56  
Ga mai va  
Lû  
Ngûú  
Ca  
Sïu va  
Ngûúi àa  
Tho va ch................................................................................................ 63  
Ngûúi cha va cac con trai....................................................................... 64  
Con cao..................................................................................................... 65  
Muöi va sû tû.......................................................................................... 66  
Cho nha va cho soi.................................................................................. 67  
ç
á
ë
ã
â
ë
â
ì
cêu ............................................................................... 39  
å
â
â
ì
cêu.................................................................................. 40  
g ...................................................................................... 41  
â
â
å
å
â
â
â
ã
â
å
â
å
â
â
â
á
á
â
á
â
ä
ã
â
á
â
ë
â
á
ì
ã
ë
â
â
á
å
á
á
â
â
ë
ì
ì
ã
â
ïë  
â
á
â
ë
ä
â
â
â
ë
ë
â
á
â
â
â
á
â
chim e  
á
â
å
ë
ã
...................................................................................... 58  
â
ca  
á
c con trai............................................................. 59  
á
â
dï.................................................................................................60  
co.................................................................................................. 61  
nh ca va con ca con.................................................................. 62  
ë
â
á
á
â
á
ã
â
ï
ë
â
â
á
á
î
â
ã
á
á
â
â
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
3
Lû  
Ngû  
Cho  
Con húu.................................................................................................... 71  
Hûúu va ruöng nho................................................................................. 72  
Öng gia va thên chït .............................................................................. 73  
Sû tû va cao............................................................................................. 74  
Me chuöt....................................................................................... 75  
Qua o............................................................................................... 76  
n.......................................................................................... 77  
c mu-gñch va thuy thên ..................................................................... 78  
Cho soi va chu  
, cho soi va  
, lûa va ca  
y va cêy ö liu................................................................................ 84  
o va cûu............................................................................................... 85  
Con tho..................................................................................................... 86  
Tho va rua............................................................................................... 87  
Cun cut me va àan con........................................................................... 88  
Con cöng.................................................................................................. 90  
Gêu va ong............................................................................................... 91  
Ong mêt va ong àûc................................................................................ 92  
Cöng va sïu ............................................................................................. 93  
Chim cun cut va ngûúi sùn.................................................................... 94  
Chim se.................................................................................................... 95  
Diïu hêu va chim bö cêu........................................................................ 96  
Ngûúi chu va  
Cai bònh àêt va  
Con dúi...................................................................................................100  
Lao keo kiït...........................................................................................101  
Bac mu-gñch va con cho........................................................................102  
Con cho àeo khuc gêy...........................................................................103  
Bac chùn cûu.........................................................................................104  
Cho nùm trïn àöng co khö...................................................................105  
Soi va khuc xûúng.................................................................................106  
â
â
â
lû  
â
â
â............................................................................... 68  
å
â
â
ã
á
á
â
å
â
â
ì
ë
ã
â
á
â
â
lu  
ä
å
å
va  
â
ca  
á
Hai ngûú  
Ba  
âi ba  
å
á
â
ã
ì
á
á
â
á
cû  
â
Sû tû  
Sû tû  
ã
á
á
â
ca  
á
o ............................................................................... 81  
ã
â
â
â
â
á
o ..................................................................................... 83  
Cêy sê  
Me  
å
â
â
ã
â
å
ã
â
á
â
â
ë
â
å
â
ë
å
â
á
â
â
ã
ì
â
ì
â
ã
â
ba  
á
â
á
ë
â
ca  
á
ä
å
á
â
á
á
á
å
á
â
á
ç
ì
ã
á
â
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
4
Con cho thùçng ùn tröåm....................................................................107  
Soi va ngû ái......................................................................................108  
Cao va soi...............................................................................................109  
Hai con ïch ............................................................................................110  
Soi cai va lún.........................................................................................111  
Bo àûc va ch.........................................................................................112  
Ho nha ch xin cho chung möt öng vua..............................................113  
Ngûúi lai buön va hai tïn ùn cùp........................................................115  
Mùt trúi va gio.......................................................................................116  
á
va  
â
á
â
å
á
ë
a ca  
á
â
á
á
â
å
ïë  
â
å
â
å
â
ï
á
ë
á
å
æ
â
â
å
â
â
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
5
Ngû  
å
å
å
á
Ngû  
å
a ca  
á
i nga  
â
y àïm khöng la  
n ngûa àûc àïm àïm mú  
y ngûa cai múi bao ngû  
â
m lu  
å
ng gò hï  
ë
t va  
â
chó tha thê  
í
n trïn  
ca  
ca  
á
nh àöng, co  
ì
â
å
å
á
i àú  
å
c tha  
ã
ài ùn, ban nga  
â
y pha  
ã
i
â
y àê  
-
ë
t. Thê  
ë
y vê  
å
å
á
á
ã
å
a àûc:  
å
Anh viï  
å
c gò pha  
ã
i keo cay ? Gia  
á
â
á
töi ú  
ã
àõa võ anh thò töi khöng co  
àa lai.  
á
chõu. Chu  
ã
ma lê  
â
ë
y roi quêt töi, töi se  
å
ä
tung vo  
á
á
å
Sa  
á
ng nga  
nöng dên thê  
vai cay.  
â
y höm sau ngûa àûc be  
å
å
â
n la  
â
m theo lú  
â
i ngû  
å
a ca  
á
i. Ba  
ác  
â
ë
y ngûa àûc trú nïn ûúng bú  
å
å
ã
á
ng, ben àong ngû  
â
á
å
a ca  
á
i va  
o
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
6
Ca áo vaâ sï ëu  
Ca  
a mònh, sï  
á
o mú  
â
i Sï  
ë
u àï  
ë
n ùn bû  
ä
a trûa va  
â
ba  
â
y àôa canh ra. Vú  
á
i ca  
á
i mo  
ã
da  
â
i
cu  
ã
ë
u chù  
è
ng ùn àûú  
å
c chu  
á
t gò, thï  
ë
la Cao möt mònh che  
â
á
å
á
n sa  
å
ch.  
Sang nga  
t cai bònh cö  
i cö dai tho  
â
y höm sau Sï  
dai. Cao khöng sao tho  
mo vao bònh va möt mònh ùn no.  
ë
u mú  
â
i Ca  
á
o àï  
ë
n chúi va  
â
do  
å
n bû  
ä
a ùn trong  
n Sïëu  
mö  
vûún ca  
å
á
í
â
á
â
å
àûú  
å
c mom va  
ä
â
o bònh, co  
â
á
í
â
â
ã
â
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
7
Khó con  
Khó me  
kia bõ ghet bo  
con yïu quy va  
å
ê
ã
ë
y co  
. Bûa no  
bo cha  
á
hai khó con. Mö  
ngûúi ta rút àuö  
y cung vúi no, àï  
å
t con àûú  
i khó me  
lai àûa con bõ ghe  
å
c khó me  
å
yïu quy, coân con  
chöp lêëy àûáa  
t boã.  
á
á
ä
å
â
å
í
å
. Khó me  
å
å
á
â
ã
å
â
á
á
í
å
á
á
Àû  
y no bo  
i va àêu àû  
á
a con bõ ghe  
qua. Con khó me  
a con yïu quy  
á
t bo  
ã
lê  
í
n va  
nha  
vao ca  
â
o giû  
y lïn cêy, nhûng luö  
nh cêy, thï la lam cho no  
ä
a lo  
â
ng rû  
â
ng rê  
å
m, ngûú  
â
i ta khöng  
ng thï naâo  
chït.  
thê  
la  
ë
á
ã
â
å
ã
ëng cuö  
ë
ë
å
ì
á
á
â
â
ë
â
â
á
ë
Khi ngûú  
â
i sùn bo  
ã
ài, khó me  
å
ài tòm àû  
á
a con bõ ghe  
á
t bo  
ã
, nhûng  
t mònh.  
khöng tòm thêy ca  
ë
ã
no nû  
á
ä
a, thï la khó me  
ë
â
å
con la  
â
å
i möt thên möå  
å
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
8
So  
ái vaâ soác  
So  
àang ngu  
van xin:  
á
c nha  
ã
y nho  
á
t chuyï  
ì
n ca  
â
nh thï  
ë
na  
â
o nga o choá soái  
ä
tru  
á
ng ngay va  
â
ã
. Cho so  
á
á
i choa  
â
ng dê  
å
y tom àûú  
á
å
c soc, àõnh ùn thõt. Soác beân  
á
-
Xin öng tha  
Soi tra lúi:  
Thöi àûúc, ta se  
ã
cha  
á
u ra.  
á
ã
â
-
å
ä
tha  
ã
ma  
â
y, co  
c nao cu  
y thò lu  
á
àiï  
ì
u ma  
â
y ha  
ä
y no  
nhû vê  
ng thêy àuâ  
á
i cho ta hay, vò  
y. Ta thò lu  
a nghõch  
sao ho  
å
nha soc chung ma  
ng buön ru, co  
y nhot trïn ta  
â
á
á
â
y lu  
á
â
ä
ng vui ve  
ã
å
ác  
na  
â
o cu  
ã
ä
ì
ä
â
n chu  
á
ng ma  
n cêy cao.  
â
á
c na  
â
o cu  
ä
ë
nha  
á
á
Soc noi:  
á
á
-
Öng cû  
á
tha  
ã
cha  
á
u lïn cêy àa  
ä
, trïn ào  
á
chaáu seä noái cho öng roä,  
chû  
á
khöng cha  
Soi tha So  
Öng buön ru  
á
u sú  
å
öng quaá.  
á
ã
á
c ra, thï la So  
ë
â
á
c to  
á
t lïn cêy va  
â
no  
á
i cho  
ä
xuö  
ë
ng:  
t tim gan  
-
ì
ä
la vò öng àö  
â
å
c a  
á
c, cai àöc a  
á
å
á
c no  
á
bo  
á
p thù  
æ
öng la  
å
i. Con àùng na  
ì
â
á
ç
â
ã
y bo  
.
å
n ta vui ve la vò bon ta hiï  
ã
â
å
ì
n lanh va  
â
â
chùng  
è
la  
â
m àiïu ac cho ai ca  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
9
Àa  
å
â
á
â
ngûú  
â
i chùn cû  
â
u
Bê  
àêu bay tú  
cung àêm the  
ì
y cû  
i lao xuö  
m che  
â
u tha thê  
í
n ùn trïn àö  
ì
ng. Mö  
cûu mang ài. Qua  
o:  
å
t con àa  
å
i ba  
â
ng khöng hiï  
í
u tûâ  
á
ë
ng quù  
æ
p mö  
å
t chu  
á
ã
â
å
nhòn thê  
ë
y thïë  
ä
â
á
n thõt. No  
á
tû  
å
ba  
-
Chù  
è
ng co  
á
gò àù  
å
c biï  
å
t ca  
ã
. ta cu  
ä
ng la  
å
â
m nhû vê  
å
y, ma  
â
co  
â
n hay hún  
ta la ta  
nû  
ä
a kia. Àai bang la  
å
â
â
àû  
á
a ngu, no chöp con cû  
á
â
u non be  
á
tñ, chû  
á
â
chon con cûu àûc be  
å
â
å
á
o nu  
á
c kia kòa.  
Qua cùm mong vuö  
å
æ
á
ë
t vao àam löng cû  
â
á
â
u àû  
å
c, muö  
ë
n cuö  
î
m ài nh-  
ch nao gú nö  
chên qua ra  
ûng cuöm sao nöi. Ma no  
mong vuöt ra khoi àam löng cû  
khoi àam löng cûu, àanh chït qua  
î
í
â
á
cung chõu khöng biï  
u. Ngúi chùn cû  
röi nem ài.  
ä
ë
t la  
â
m ca  
á
â
ä
íi  
å
á
ë
ã
á
â
â
â
u ài tú  
á
i gú  
ä
ã
á
â
á
ë
å
ì
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
10  
Hai chuá gaâ trö ën g vaâ àa åi ba ân g  
Hai chu  
hún, àanh ba  
i ao àïn vêy quanh ga  
sên nha  
bay lïn noc cùn nha  
á
ga  
â
trö  
ë
ng cho  
kia va  
tröng, khen ngú  
sûác lûc va vinh quanh cu  
a àöì, vö canh va lún tiïng:  
å
i nhau bïn àö  
àuöi no ài kho  
i no. Ga  
ë
ng phên. Mö  
å
t chu  
á
sû  
lu  
n àûú  
á
c lû  
å
c
â
khoe  
ma  
ga  
ã
á
å
i chu  
á
â
í
á
ã
i àöng phên. Ca  
ë
ã
ä
ga  
å
á
â
ë
â
ë
å
á
â
trö  
ë
ng muö  
ë
c
â
ú
ã
â
kha  
á
c biï  
ë
t vï  
chû  
ì
å
â
ã
a no  
á
. Anh cha  
â
ng  
á
â
á
î
á
â
á
ë
-
Têt ca bon ca  
ë
ã
å
á
c ngûú  
â
i ha  
ä
y tröng ta àêy, ta àa  
ä
àa  
ng na  
á
nh ba  
å
i möåt gaâ  
sûác lûåc  
trö  
ë
ng khac ! Trïn thï  
á
ë
gian nay khöng möt con ga trö  
â
å
â
ë
â
o co  
á
nhû ta.  
Anh cha  
â
ng chûa kõp ha  
p vao mong va  
á
t hï  
mang vï  
ë
t ba  
â
i, mö  
tö  
å
t ga  
ä
àa  
å
i ba  
â
ng àa  
ä
bay àï  
ë
n
àa  
á
nh guc, quù  
å
å
â
á
â
ì
í
.
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
11  
Àöi ba  
å
â
Mö  
å
t gia  
â
mö  
c giû  
å
t tre  
ã
cu  
â
ng ài trïn àûúâng. Hai ngûúâ  
i nhòn thêëy möåt  
o:  
tu  
á
i tiïn lùn lo  
ì
á
ä
a àûú  
â
ng. Ngûú  
â
i treã nhùåt lïn vaâ baã  
-
Thûúng àï  
Con öng gia  
Chung ta cu  
Ngûúi tre cai la  
Khöng, chung ta àêu co  
chùng noi gò thïm. Hai ngûú  
å
ë
gú  
ba  
ng hûú  
i:  
ã
i löc cho töi àêy.  
å
â
â
ã
o:  
-
á
â
ãng chûá.  
â
ã
ä
å
-
á
á
cu  
â
ng thê  
ë
y, mö  
å
t mònh töi nhù  
å
t lïn thöi.  
t nûa.  
Öng gia  
â
è
á
â
i ài tiïp möt chu  
ë
å
á
á
ä
Chú  
å
t ho  
Àû  
Ngûú  
Ba  
å
nghe thê  
ë
y co ngúi cúi ngûa àuöi theo sau, qua  
á
â
ä
å
í
á
t thao:  
-
á
a na  
â
o ùn cùp tui tiïn !  
i tre sú hai noi:  
c úi, khöng kheo vò ca  
æ
á
ì
â
ã
å
ä
á
-
á
ë
á
á
i cu  
ã
a bù  
æ
t àûú  
å
c cu  
ã
a chu  
á
ng ta ma  
â
chu  
á
ng  
ta khö  
ë
n mêt.  
Öng gia  
â liïìn baão:  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
12  
-
Cu  
ã
a bù  
æ
t àûú  
å
c cu  
ã
a anh chû  
n.  
á
àêu pha  
ã
i cu  
ã
a chu  
á
ng ta, thï  
ë
thò anh  
khö  
ë
n chû  
á
chung ta khöng khöë  
á
Ngûú  
vï nha  
â
i ta tom cö ngûúi treã vaâ giaãi vïì tónh xeát xûã, coân öng giaâ thò  
á
í
â
trú  
ã
ì
â.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
13  
Chuö  
å
â
trö  
ë
â
me  
â
Chuö  
å
t con ra kho  
ã
i tö  
í
da  
å
o chúi. No  
á
tha thê  
í
n khù  
æ
p sên rö  
ì
i la  
å
i vïì  
vú  
á
i me  
å
:
-
Na  
â
y meå úi, con nhòn thê  
ìn khö.  
ë
y hai con thu  
á
cú. Mö  
å
t con thu  
á
dû  
ä
tú  
å
n,  
co  
â
n con kia hiï  
Me no bao:  
Con noi cho me  
Chuöt con tha:  
Möt con dû tún, ài ài la  
å
á
ã
-
á
å
xem hai con thu  
á
ê
ë
y ra la  
â
m sao na  
â
o.  
å
-
å
ä
å
å
i la  
á
å
i trïn sên thï  
löi ra, con cai mu  
c cai möm ra, nhê  
chùng con biït cha  
ë
na  
â
y na  
â
y: Chên noá  
ç
t chên vaâ  
àen  
m khoùm.  
lïn  
thui, mao no ào i, cùp mùt no  
Khi con ài ngang qua, no ha  
tiïng quat to àïn nöi con sú  
â
á
ã
ö
ë
å
æ
ì
â
á
ä
i no  
á
khoù  
ç
á
á
hö  
ë
á
ì
ë
c mö  
å
ë
á
ë
î
å
qua  
á
è
â
ë
å
y ài àêu.  
-
Àêy la con ga tröng - Chuö  
ë
â
â
ë
å
t me noi - No chùng la  
å
á
á
è
â
m hai ai àêu,  
å
àû  
â
ng sú  
å
no. Thï con con thu kia ?  
á
ë
â
á
-
Con thu  
m, mûút ma  
ngoe nguê  
á
kia nùm ngoai nù  
ç
â
æ
ng sûú  
ã
i ê  
ë
m. Cö  
í
no  
á
trù  
va  
æ
ng, chên no  
á
xa  
á
å
â
: no àûa lúi liïm cai ngû  
y, nhòn theo con.  
á
ä
ë
á
å
c trù  
æ
ng cu  
ã
a no  
á
â
cai àuöi húi  
á
í
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
14  
Chuö  
å
t me  
å
ba  
ã
o:  
m. No  
-
Con ngö  
ë
c lù  
æ
á chñnh laâ meâo àêëy  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
15  
Gaâ rû ân g vaâ ca áo  
Ga  
â
rû  
â
ng àê  
å
u trïn cêy. Ca  
á
o ài tú  
á
i gê  
ì
n va  
â
ba  
ã
o:  
a nghe thêëy tiïëng  
-
Cha  
â
o anh ba  
å
n ga rûng be  
â
â
á
bong cu  
ã
ã
a töi ! Vû  
â
ga  
á
y la  
ã
nh lo  
Cam ún lú  
Cao gia bö khöng nghe thê  
Anh ban noi gò thï ? Töikhöng nghe thê  
á
t cua ban, töi liï  
ã
å
ì
n tòm àï  
a chõ - Ga  
noi tiï  
ë
n thùm ba  
rûng tra  
p:  
y gò. Anh ba  
å
n ngay.  
-
á
â
i le chên tònh cu  
ä
ã
â
â
ã
lú  
âi.  
á
ã
å
ë
y, no  
á
á
ë
-
å
á
ë
ë
å
n ga  
â
â
ng  
be  
á
bo  
ã
ã
á
å
ë
ng ba  
ä
na  
.
â
y ma  
â
dao chúi, chuyï  
å
å
n tro  
á
i
töi, chû  
Ga  
Töi sú  
á
ng töi ài dú  
á
å
t
àê  
ë
t nguy hiï  
-
-
Hay ban sú töi ? - Ca  
å
å
á
o ho  
ã
i.  
Khöng phai sú chõ, ma  
ã
å
â
töi sú  
å
laâ súå caác con thuá khaác - Gaâ rûâng  
c nhau.  
tra  
ã
lú  
â
i - Trïn àú  
â
i co àu loai thuá khaá  
á
ã
å
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
16  
-
Khöng, anh ba  
å
n ga  
â
rû  
â
ng be  
á
bo  
ã
ng cu  
i.  
ã
a töi, vû  
â
a co  
á
lï  
å
nh ban böë  
rù  
ç
ng trïn khùp mùt àê  
æ
å
ë
t na  
â
y hoa  
â
bònh rö  
ì
-
Thï thò töt - Ga  
ë
ë
â
rûng no  
â
á
i - chû  
á
khöng thò thê  
thò chõ hù ä phai chuön cho mau rö  
i lo sú gò nûäa.  
ë
y bê  
ì
y cho  
á
àang  
i, co  
cha  
å
y kia, cû theo lï cu  
bêy giú  
á
å
ä
è
n àa  
ã
ì
ì
â
n
â
thò chõ chù  
è
ng pha  
ã
å
Ca  
á
o nghe no  
á
i àïn cho  
ë
á
, vï  
í
nh tai lïn va  
â
àa  
ä
toan bo  
lï  
ã
cha  
å
y.  
-
Chõ àõnh ài àêu thï  
ë
? - Ga rûng noi - Bêy giú  
â
â
á
â
å
nh àa  
ä ban böë  
rö  
ì
i kia ma, cho se khöng àö  
â
á
ä
å
ng àïn chõ.  
ë
-
Nhûng ai ma biït àûú  
â
ë
å
c - Cao noi - Coá thïí boån hoå chûa nghe gò  
á
á
vï  
ì
lï  
å
nh êy.  
ë
Va noá uâ teá chaåy.  
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
17  
Cho  
á
so  
á
â
cho  
á
nha  
â
Con so  
o mêp. So  
á
i gê  
ì
y ào  
á
i rònh mo  
â
gê  
ì
n bïn la  
â
ng va  
â
gù  
å
p ngay mö  
å
t cho  
á
nhaâ  
be  
á
å
á
i ho  
ã
i no  
á
:
-
Cho nha  
á
â
na  
ây, anh haäy cho töi biïët, caác anh lêëy caái ùn úã àêu ra  
thï  
ë
?
-
-
Con ngûú  
Chùc la ca  
nha noi: "Khöng, cöng viï  
â
i cho chu  
á
ng töi.  
p con ngú  
c cu  
æ
â
á
c anh giu  
á
â
i mö  
å
t cöng viï  
å
c vêët vaã.  
Cho  
á
â
á
å
ã
a chu  
á
ng töi àêu co  
á vêët vaã gò.  
Nhiï  
å
m vu  
å
cua chung töi la àïm àïm canh giû  
ã
á
â
ä
sên nha thöi".  
â
-
Thï  
ë
àêy, chó co vêy thöi ma con ngûúi cu  
ë
á
å
â
â
ä
ng nuöi ca  
ác anh- Cho  
á
so  
á
i no  
á
i - Vê  
å
y thò töi cung sùn sang ài lam cöng viï  
ä
é
â
â
å
c cua cac anh ngay,  
ã
á
chû  
á
khöng ho nha soi chung töi kho kiïm cai ùn qua  
å
â
á
á
á
ë
á
á
.
- ë  
Thï thò ài lam ài - Cho nha bao - Chu nha cung seä cho caã anh  
â
á
â
ã
ã
â
ä
ùn uöëng.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
18  
So ng rú  
o túi cöí thò nom thê  
Soi liïn hoã  
á
i mû  
ng nha  
i:  
â
ä
va  
â
cu  
â
ng cho  
á
nha  
â
àï  
ë
n phu  
å
c vu  
å
con ngú  
â
á
ä
bûú  
á
c
va  
â
á
â
ë
y löng ú  
ã
cö  
í
cu  
ã
a cho  
á
nha  
â
ë
â
xat.  
á
á
ì
-
-
-
-
Cho  
Vêy thöi - Cho  
Nhûng vêy thöi la  
Vêy thöi, vò cai xñch ma  
á
nha  
â
úi, vò sao chö  
nha tra  
thï  
î
na  
lúi.  
nao ?  
. ban nga  
â
y la  
å
i thï  
ë
?
å
á
â
ã
â
å
â
ë
â
å
á
â
ây töi bõ xñch phaãi ngöìi möåt  
chöî.  
-
Thï  
ë
thò cha  
â
o anh nhe  
á
- Cho  
á
so  
á
i ba  
ã
o - Töi chù  
c sö  
è
ng àïën vúái ngûúâi  
do  
àêu. Tha  
â
töi khöng àûú  
å
c beo tö  
á
ë
t nhûng àûú  
å
ë
ng tû  
å
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
19  
Àù  
æ
ì
Nhû  
ä
ng ngûú  
â
i àa  
á
nh ca  
i àa  
àï thûú  
c möt xa bú  
á
ài trïn mö  
å
t con thuyï  
ì
n. Bö  
o lai va  
. Con thuyïn bõ tröi  
gia mú  
î
ng trú  
âi nöíi  
döng ba  
cêu khê  
giat trïn söng mö  
bao:  
ä
o. Nhû  
ä
ng ngûú  
â
á
nh ca  
ng àï  
. Bê  
á
sú  
å
ha  
cû  
y giú  
ä
i. Ho  
u giu  
mö  
å
ga  
p ho  
t ba  
á
c ca  
ã
che  
â
å
â
ì
nh caá  
bùæt àêìu  
ì
ë
n Thûú  
å
ng àï  
ë
í
å
ë
á
á
å
å
î
i lu  
á
å
â
ë
â
å
á
c àa  
á
â
ái  
ã
-
Sao ta la  
å
i ga  
á
c ca  
ã
ma  
á
i che  
â
o thïë  
nhó? Cû  
á
viï  
å
c cê  
ì
u khêín Thûúång  
àï  
ë
, nhûng cu  
ä
ng pha  
ã
i che  
â
o va  
â
o bú  
â
chûá!  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
20  
Con chuö  
å
á
Chuö  
qua khe hú  
nïn chuöt ùn nhiï  
å
t ta gù  
va tòm ra rê  
u qua  
å
m sa  
â
n nha  
t nhiï  
àïn mû  
â
, va  
u thû  
c bu  
â
mö  
å
t ca  
á
i khe hú  
ã
hiï  
å
n ra. Chuö  
å
t chui  
ã
â
ë
ì
á
c ùn. La  
â mö  
æ
å
t con chuö  
å
t tham lam  
å
ì
á
ë
á
å
ng hùn phònh lïn.  
Sa  
á
ng ra, chuö  
å
t tòm àûúng trú vïì öí á  
â
ã
nhûng cai bung àaä phònh to  
å
àï  
ë
n mûc chuöt khöng sao la  
á
å
á
ch qua àûúåc khe húã.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
21  
Chuöåt vaâ ïëch  
Chuö  
mònh dûúi nûú  
söng sot ma thoa  
å
t àï  
ë
n thùm ï  
c. Chuöt xuö  
t lïn bú. Chuö  
ë
ch. ï  
ë
ch gù  
å
p chuö  
å
t trïn bú  
â
va  
á
â
mú  
â
i chuö  
t va  
å
t vï  
lù  
ì
nha  
â
á
á
å
ë
ng theo nhûng sù  
å
c nûú  
â
vê  
ë
ã
æ
ái  
ë
á
â
á
â
å
t tû  
å
ba  
ã
o:  
-
Khöng bao giú mònh co  
â
â
n àï  
ë
n chúi ngûúâi laå nûäa.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
22  
ïë  
å
â
diï  
ì
ï
ë
ch va  
u hêu thê  
chöp gon ca  
â
chuö  
y ca  
àöi.  
å
t ca  
ä
i co  
å
nhau. Àöi bïn ra mö  
å
t mö àê  
ë
ánh nhau.  
ìn haå caánh  
Diï  
va  
ì
ë
ã
ï
ë
ch lê  
î
n chuö  
å
t àïu quïn khuêy mê  
ì
ë
ë
t no  
á
â
å
å
ã
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
23  
Chuö  
å
ì
â
chuö  
å
â
Mö  
t àö  
ch : àö  
å
t mu  
ng sö  
va lu  
å
chuö  
ng ú  
a mò. Mu  
å
t nha  
â
bï  
i ruö  
chuö  
å
vï  
ng, nïn co  
t bï vï chuyï  
å
tû  
â
tha  
â
nh phö  
ë
ra thùm chuöåt àöìng.  
gò àem hïët ra thïët àaäi baâ  
n tro :  
Chuö  
kha  
å
ì
ë
ã
ngoa  
â
å
á
á
î
â
á
å
å
å
å
å
â
-
Cö gê  
ì
y com vò nghe  
â
â
o khö, cö àïn chúi töi maâ xem chuáng töi  
í
ë
sö  
ëng ra sao.  
Va  
â
chuö  
å
t àö  
ì
ng ài chúi. Khi ngú  
ch tû khe hú va  
thêy àêy àu  
â
i nha  
o pho  
thûc ùn nhû vê  
â
ùn xong àa  
ä
bo  
hai leo lïn ba  
y. No múi ba  
ã
ài, mu  
å
chuö  
n.  
o:  
å
t
nha  
â
bï vï liïn dê  
å
å
ì
î
n kha  
á
â
ã
â
â
ng, va ca  
â
ã
â
ã
Chuöt àöng chûa bao giú  
å
ì
â
ë
ì
ã
á
å
á
á
-
Chõ noi àung thêt, cuö  
á
á
å
å
c söng cuã á  
nh phöë thöi.  
c vao cû  
ë
a chung töi qua  
ã
la töi. Röi töi  
â
ì
ì
cu  
ä
ng phai chuyïn ra söng ú tha  
ã
í
ë
ã
â
Thònh lònh, möt ngûúi bûú  
khach nha chuöt phai vêt va  
å
â
á
â
ã
a va  
â
bù  
æ
t àê  
ì
u sùn bùæt chuöåt.  
o khe húã.  
Chu  
ã
á
â
å
ã
ë
ã
múi chuö  
á
ì
n àûú  
å
c va  
â
-
Khöng, chuöt àöng lai noi, - cuö  
å
ì
å
á
å
c söng cu  
ë
ã
a töi ngoaâi àöìng  
t töi khöng co  
ruö  
å
ng sûúng hún nhiïu. Du rùng mon ùn ngon ngo  
á
ì
â
ç
á
å
á,  
nhûng töi lai khöng phai sú hai àïn nhûúng nay.  
å
ã
å
ä
ë
â
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
24  
Biï ín , söng vaâ suö ëi  
Mö  
å
t ba  
á
c mu-gñch tranh luê  
å
n vú  
á
i mö  
i :  
å
t ba  
á
c mu-gñch kha  
á
c la  
â
ba  
á
c ta  
co  
á
thï uö  
ë
ë
ng rê  
ë
t nhiïu nûúc. Bac ta no  
ì
á
á
á
-
-
-
Töi la  
Anh khöng uö  
Uöng nöi ? Cuö  
â
töi co thï uöng can biïn.  
ng nöi.  
c nao ! Töi cuöåc möåt ngaân ruáp laâ töi uöëng caån  
á
í
ë
å
í
ë
í
ë
í
í
å
â
sa  
å
ch àûú  
å
c biïn.  
Sa  
á
ng ra ngûo  
Thï nao, ài ra uö  
Bac mu-gñch tra lú  
Töi àa nhên uöng ca  
â
i ta ke  
ng ca  
i :  
á
o àï  
ë
n gù  
å
p ba  
á
c mu-gñch:  
p àêy möåt ngaân ruáp ài!  
-
ë
â
ë
å
n biï  
í
n hay nö  
å
á
ã
â
-
ä
å
ë
å
n biï  
í
n, töi se  
c ngûo  
y giú  
ä
uö  
i ha  
töi se  
ë
ng ca  
y chù  
uö  
å
n. Nhûng töi khöng  
n têt ca söng suö  
ng can biïn.  
nhê  
å
n uöng têt ca cac con söng. Ca  
i khöng cho nûúc chay vao biïn, bê  
ë
ë
ã
á
á
â
ä
å
ë
ã
ëi  
la  
å
á
ã
â
í
ë
â
ä
ë
å
í
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
25  
Àa  
å
i ba  
â
â
ca  
á
Àa  
xin àai ba  
c ta? Tö  
c".  
å
i ba  
ng xo  
cua ta ú  
â
ng chö  
å
p àûú  
å
c mö  
å
t ca  
á
o con va  
â
àõnh mang ài. Ca  
ng: "Cao co thï  
ng. Cao khöng thï vú  
á
o meå cêìu  
laâm gò  
i túi ta  
å
â
á
t thûúng no  
á
. Àa  
å
i ba  
â
ng nghô bu  
å
á
á
í
àûú  
àûú  
å
í
ã
ã
cao tñt trïn cêy tu  
â
á
í
á
á
å
Va  
ng, lêy mö  
cêy tung. Cao me  
tiïng van xin tha thû  
â
àa  
å
i ba  
t thanh cu  
àõnh àö  
va mang tra  
â
ng bù  
æ
t ca  
i àang cha  
t chay cêy tu  
cao con cho ca  
á
o con mang ài. Cao me  
y cua ngûúi ta va  
ng; bêy giú àaå â  
o meå.  
á
å
be  
â
n cha ánh  
tha vï á ëc  
i bang pha  
å
y ra ca  
dûúi gö  
i lïn  
àö  
ì
ë
å
ã
á
ã
â
â
ì
â
á
å
ë
á
â
ë
â
ã
ë
á
â
ã
á
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
26  
Me  
â
o va  
â
ca  
á
o
Me  
â
o chuyï  
o:  
å
n tro  
â
vú  
á
i ca  
á
o va  
â
xem la  
â
m ca  
á
ch na  
â
o àï  
í
tra  
á
nh àûú  
å
c luä  
cho  
á
. Meo baã  
â
-
Töi khöng sú  
Con cao noi:  
Lam sao co  
å
cho  
á
, bú  
ã
i vò töi co  
á
mö  
å
t me  
å
o tra  
á
nh chu  
á
ng.  
â
á
á
-
â
á
mö  
î
i mö  
i va  
å
t me  
bay mûúi ba  
å
o thöi ma  
â
tra  
á
nh àûú  
å
c cho  
á
? Töi coá túái  
ba  
ã
y mûúi bay manh lú  
ã
á
á
â
ã
ã
y ca  
á
ch àa  
á
nh lû  
â
a kia.  
Trong lu  
á
c àöi bïn tro  
â
chuyï  
å
n, nhû  
ä
ng ngûú  
â
i thú  
å
sùn ú  
y phù  
ã
àêu ài tú  
t lïn cêy,  
n manh lú  
c cao.  
ái  
va  
â
möt àan cho o theo. Me  
thï la àan cho khöng bùt àûú  
cua mònh ra nhûng cung khöng thoa  
å
â
á
a
â
â
o chó co möt me  
c meo; con ca  
t, àa  
á
å
å
o: no nha  
àu cac ngo  
tom cö àûú  
á
ã
æ
ë
â
â
á
æ
å
â
â
á
o giú  
n cho  
ã
ã
á
á
á
á
ái  
ã
ä
á
â
á
á
í
å
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
27  
Khó vaâ caáo  
Möåt bû  
ä
a muöng thu  
á
bê  
ì
u khó lïn la  
â
m ngûú  
â
i cê  
ì
m àê  
ì
u. Ca  
á
o tòm  
àïën khó vaâ thûa:  
-
Bêy giú  
öng : töi tòm ra mö  
thêy.  
â
öng la  
â
ngûú  
â
i àû  
á
ng àê  
ì
u cu  
ã
a chu  
á
ng töi, töi muö  
ën giuáp àúä  
å
t kho cu  
ã
a trong rû  
â
ng ; ài theo töi, töi seä  
chó cho öng  
ë
Khó ta mû  
â
ng rú  
ä
ài theo ca  
á
o. Ca  
á
o àûa khó tú  
á
i mö  
å
t ca  
á
i bê  
î
y va  
â
ba  
ã
o :  
-
Àêy, ú àêy, öng tû  
ã
å
lêy lêy, co  
ë
ë
â
n töi khöng muö  
ë
n àö  
å
ng àï  
ë
n trûú  
á
c
öng.  
Khó cho tay va  
â
o, thï  
ë
la  
â
bõ sê  
å
p bê  
î
y. Bê  
ë
y giú  
â
cao chaåy ài goåi têët caã  
á
muöng thu àïn va chó con khó cho tê  
á
ë
â
ë
t ca  
ã
mo  
å
i loa  
â
i thêëy :  
-
na  
Ca  
á
c ngûúi nhòn xem, - cao no  
â
á
á
á
c ngú  
â
i àa  
ä
bêu mö  
ì
å
t keã nhû  
u oác hùæn  
thï  
ë
â
o lïn lam ngûúi àûng àêu ? Ca  
â
â
á
ì
á
â
i thê  
ë
y khöng, àê  
ì
ta co  
á
gò àêu, hù  
æ
n bõ sêp bêy röi.  
å
î
ì
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
28  
Meâo àeo nhaåc  
Vò me  
â
o ma  
â
cuö  
n thõt khi thò hai, khi thò ba mö  
hop ban tñnh xem lam cach nao thoa  
å
c sö  
ë
ng ho  
å
nha  
â
chuö  
å
t trú  
ã
nïn chê  
ng chuö  
t àûú  
å
t vê  
t. Mö  
c me  
å
t. Nga  
t bû  
o.  
â
y na  
â
o
me  
nha  
â
o cu  
ä
ng che  
á
ë
å
å
ä
a ho  
å
â
chuö  
å
t tu  
å
å
â
â
á
â
á
å
â
Ba  
â
n ài tñnh lai, khöng lam sao nghô àûúc me  
å
â
å
å
o gò. Bêy giúâ möåt  
ë
con chuöt con múi lïn tiïng :  
å
á
ë
-
Töi xin noi cach chung ta la  
á
á
á
â
m thï  
ë
na  
â
o àï  
í
thoa  
á
t àûú  
å
â
ã
dô  
chu  
chu  
á
ng ta bõ chït la i vò chung ta khöng biï  
ng ta. Pha c lïn cö meo cho phat lïn tha  
t cû luc na o túi gên chung ta, chung ta àïu se  
chung ta chuön kõp thúi.  
ë
â
bú  
ã
á
ë
t khi na  
â
o me  
â
o àïë  
n tòm  
á
ã
i àeo nha  
o me  
å
í
â
á
â
nh tiï  
ë
ng. Khi êëy  
, thïë  
thò bê  
la  
ë
á
á
â
â
á ì  
â
á
á
ì
ä
nghe ro  
ä
â
á
ì
-
Àûúc nhû vêy töt àê  
å
å
ë
ë
y - chuö  
å
t gia  
â
no  
y, nhûng nï  
xin cam ún cê  
á
i - nhûng pha  
ã
i co  
á
ai àeo à-  
àeo à-  
ûú  
ûú  
å
c nhac lïn cö meo. Cêu nghô ra hay àê  
c nhac lïn cö meo thò khi êy chung töi se  
å
í
â
å
ë
ë
u cê  
å
u ma  
â
å
å
í
â
ë
á
ä
á
å
u.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
29  
Sû tûã vaâ lûâa  
Mö  
å
t höm, sû tû  
ã
ài sùn va  
â
àem lû  
â
a ài theo. Sû tû  
ã baão vúái lûâa:  
-
Cê  
å
u cû vao rû  
á
â
â
ng, lûa a, co  
â
å
á
bao húi sû  
á
c cêu röng lïn. Con thu  
å
ë
á
na  
â
o nghe thê  
ë
y tiï  
ë
ng röng êy sú bo  
ë
ë
å
ã
cha  
å
y, töi se  
ä
tom gon hït.  
á
å
ë
Nghe sao la  
â
m vê  
å
y. Lûa röng lïn, ca  
â
ë
á
c con thu  
á
chay tan loa  
å
á
å
n, thïë  
la  
â
sû tû tom bù  
ã
á
æ
t chu  
á
ng. Sau cuö  
i cê  
rö  
å
c sùn bùt, sû tû  
æ
ã
ba  
ã
o lûa:  
â
-
Cha, töi khen ngú  
â
å
å
u, cêu röng kha lùm.  
å
ë
á
æ
Thï la tû ào lûa cû  
ë
â
â
á
â
á
ë
ng hoai, cû chú àúi hoa  
â
á
â
å
â
i ngûú  
â
i ta khen no  
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
30  
Choá soái vaâ caáo  
Cho  
ûng trong ra  
va bao: "Ta khöng cho nha  
á
so  
á
i cha  
å
y trö  
ë
n àa  
â
n cho  
cao àang ngö  
anh vao àêy, àêy la  
á
nha  
â
va  
â
àõnh trö  
i ào röi. Ca  
chö  
ë
n va  
â
o ra  
ä
nh nûú  
á
ä
nh nûú  
á
c àa  
ä
co  
á
á
ì
á
ì
á
o nhe rùng do  
î
å
ái  
â
ã
â
â
â
cu  
ãa ta"  
Soi khöng tranh cai chó ba  
á
ä
ão:  
-
Nïu nhû àan cho nha khöng àuö  
ë
â
á
â
í
i gê  
ì
n tú  
á
i thò ta àa  
ä
cho ma  
â
y
biï  
ë
t àêy la chö cua ai con bêy giú co le ma  
â
î
ã
â
â
á
ä
â
y no  
á
i pha  
ã
i.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
31  
Caáo vaâ choá soái  
Ca  
quay lûng tho  
cao. Cao bûúc ca  
nhay ca cö, ca àê  
cai àêu. Têt ca bo  
c. Bo cho nhay ra  
á
o bõ bo  
àuöi xuö  
hai chên sau xuö  
u, cao xuöng nûúc rê  
cho tu têp ca vï mo  
o lïn bú, thï la cao lïn kho  
å
che  
á
t cù  
æ
n. No  
á
nghô ca  
c. Bo che  
ng nûú  
á
ch diï  
t tû àuöi ca  
c, bo nha  
n mû  
y ca  
i núc ú mö  
å
t bo  
å
cho  
o nha  
y ca lïn lûng ca  
c chó con thêy mö  
o lùn xuöng nû-  
t chö khac.  
á
. No  
á
ra söng va  
lïn lûng  
o,  
â
â
ë
ng nûú  
á
å
á
â
á
ã
y ca  
ã
á
á
á
ã
ë
á
å
ã
ã
á
îi  
ã
ã
í
ã
ì
á
ë
á
ë
t sêu, àï  
ë
á
â
ë
ë
î
á
ì
ë
ã
å
á
å
å
ã
ì
ä
m ca  
á
o. Khi ê  
ë
á
å
ú
á
å
á
ã
á
â
ë
â
á
ã
á
ã
å
á
Cho soi nhòn thê  
á
á
ë
y moi chuyïn va  
å
å
â
rù  
æ
p têm lam töt hún. No  
â
ë
á
nha  
ã
y
to  
á
t xuöng söng, lùn thê  
bo cho bam trïn ngûúi no  
cho bam trïn ngûúi no sö  
ë
å
å
t sêu va ngö  
chùc chït nga  
ng lai va la  
â
ì
i lò trong lo  
â
ng nûúc; no nghô bu  
á
á
å
ng,  
å
á
á
â
á
æ
ë
å
t. So  
á
i ra khoi nûúc, nhûng bo  
ã
á
å
á
á
â
á
ë
å
â
å
i cù  
æ
n no  
á
.
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
32  
Ba  
á
c mu-gñch va  
â
niï  
ì
å
á
Ba  
c ài da  
á
ä
i cù  
æ
t co  
ã
nhûng la  
å
i nù  
ç
m lùn ra ngu  
ã
, coân Haånh  
phu  
á
å
æ
ë
å
nh phuc ài àï  
á
ë
n chö  
î
ba  
á
c mu-gñch liïìn  
lïn tiï  
ë
ng:  
Àa  
-
á
ng ra la  
co khö khi thú  
than thú : "Töi khöng co  
â
m lu  
å
ng, anh ta la  
i tiït nù  
ha  
å
i ngu  
ng, thò la  
nh phuc".  
ã
thï  
ë
na  
i tra  
â
y, rö  
ì
i sau ào  
á
khöng  
thu hoa  
å
ch àu  
ã
ã
â
ë
æ
å
á
á
ch ta - tra  
á
ch Ha  
å
nh  
phuc - va  
á
â
ã
á
å
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
33  
Cö beá vaâ con ve  
Cö be  
Àêy chñnh la  
Cö be nhú lai nhû  
á
bù  
æ
t àú  
å
c chu  
con ve ma  
ng khu  
á
ve va  
â
àõnh vù  
vên ca ha  
c hat cua ve sê  
å
t chên ve. Bö  
t möi sang mai àê  
u ben tha ra.  
ë
cö be  
á
liï  
ì
n ba  
ã
o:  
-
â
â
î
á
î
á
ë
y.  
á
á
å
ä
á
á
ã
ì
â
ã
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
34  
Rù  
æ
á
â
nhñm  
Mö  
Anh rù  
Rùm nûú  
å
t lê  
ì
n nhñm àï  
n nûú  
c cho nhñm va  
ë
n thùm rù  
æ
n nûú  
á
c va  
â
ba  
cu  
ã
o:  
a anh ú  
o tö rù  
-
æ
á
c úi, anh cho töi va  
o. Co àiï  
â
o tö  
í
ã
ã
ñt lêu.  
n nûúc, con caái  
æ
á
â
á
ì
u nhñm va  
n nûú  
â
í
æ
á
rù  
æ
n nûú  
á
c khöng sö  
ë
ng nöi vúñ nhñm. Rù  
í
á
æ
á
c ba  
ã
o nhñm:  
-
Töi cho anh va  
â
o nha  
â
ú
ã
ñt lêu thöi, bêy giú  
â
thò anh ài ài, luä con  
m.  
töi àu  
å
ng phai löng nho  
ã
å
n cua anh chung àau àún lùæ  
ã
á
á
Nhñm noi:  
á
-
Ai àau thò cûá viïåc ài, coân úã àêy töi thêëy cuäng töët röìi.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
35  
Con quaå vaâ ca ái bònh  
Con qua  
c. Nhûng nûú  
i túi àûúc. No be  
ûúc trong bònh dêng lïn cao àï  
å
muö  
c trong bònh chó xêm xê  
n ài lêy nhûng viïn soi tha  
n mûc co thï uö  
ë
n uö  
ë
ng nûú  
á
c. Trïn sên nho  
p dûú  
va  
ng àûúå  
ã
co  
i àa  
o bònh cho àï  
c.  
á
mö  
å
t ca  
á
i bònh àû  
khöng sao  
n luc n-  
ång  
nûú  
vú  
á
á
ë
á
á
y. Qua  
å
á
á
å
á
â
ë
ä
ã
ã
â
ë
á
á
ë
á
á
í
ë
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
36  
Con chim con  
Mö  
å
t con chim con àê  
åu trïn ca  
ã:  
â
nh cêy, phña dûú  
á
i co  
á
ha  
å
t tho  
á
c trïn  
u hêu  
mù  
å
t co  
ã
. Chim con tû nhu  
å
-
Ta phai mö ùn mú  
xuöng mö  
ta khön khö  
ã
í
á
i àûú  
ha  
thï  
å
c
Chim con sa  
Vò sao ma  
â
ë
í
å
t, thï  
ë
la  
â
mù  
æ
c pha  
ã
i lûú  
á
-
â
ë
í
ë
nay? Chim con no  
â
á
i - Bo  
å
n diï  
ì
æ
t nhû  
ä
ng con chim àang sö  
ë
å
â
á
ä
è
å
å
å
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
37  
Thùçng noái döëi  
Mö  
å
t thùçng beá chùn cûâu vaâ, laâm nhû nhòn thêëy choá soái, lïn tiïëng  
kïu cû  
á
u:  
-
Cû  
á
u töi vú  
á
i, cho  
á
so  
á
i ! cho  
á
so  
á
i!  
Ca  
ng be  
á
c ba  
á
c mu-gñch cha  
å
y àï  
ë
n va  
â
thê  
ë
y la  
n, rö  
ng kïu la :  
â
khöng co  
á
chuyïån àoá.  
y ra chuyïån  
Thù  
cho  
ç
á
cû  
á
lam cai tro nhû vê  
â
á
â
å
y hai ba lê  
ì
ì
i àïn luc xa  
ë
á
ã
á
soi àï  
á
ë
n thêt. Thùng be  
å
ç
á
lïn tiï  
ë
-
Öi la  
â
ng núác úi, choá soái !  
Ca  
ng àï  
tung hoanh cù  
á
c ba  
á
c mu-gñch nghô la  
u thùng be nû  
n chït ca àan cû  
â
thù  
ç
ng be  
á
la  
å
i àa  
á
nh lû  
â
a nhû mo  
å
i lêìn, hoå  
i gò, noá  
chù  
è
ë
n cû  
á
ç
á
ä
a. Cho  
u.  
á
soi thê  
á
ë
y chù  
è
ng pha  
ã
i sú ha  
å
ä
â
æ
ë
ã
â
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
38  
Sû tûã vaâ lûâa  
Mö  
å
t höm, sû tû  
ã
ài sùn va  
â
àem lû  
â
a ài theo. Sû tû  
ã
ba  
ão vú  lûâa:  
-
Cê  
å
u cû vao rû  
á
â
â
ng, lûa a, co  
â
å
á
bao húi sû  
á
c cê  
å
u rö  
ë
ng lïn. Con thu  
á
na  
â
o nghe thê  
ë
y tiï  
ë
ng röng êy sú bo  
ë
ë
å
ã
chay, töi se  
å
ä
to  
á
m go  
å
n hït.  
ë
Nghe sao la  
â
m vê  
å
y. Lûa röng lïn, ca  
â
ë
á
c con thuá chaåy taán loa  
å
n, thïë  
la  
â
sû tû tom bù  
ã
á
æ
t chu  
á
ng. Sau cuö  
å
c sùn bùt, sû tûã baão lûâa:  
æ
-
Cha, töi khen ngú  
â
å
i cê  
å
u, cêu röng kha lùm.  
å
ë
á
æ
Thï la tû ào lûa cû rö  
ë
â
â
á
â
á
ë
ng hoai, cû chú àúi hoai ngûúâi ta khen noá.  
â
á
â
å
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
39  
Kiïën vaâ chim böì cêu  
Kiï  
ë
n tòm xuö  
ë
ä
n chï  
ng suö  
a dòm chï  
t àuöi àïn núi, be  
c lïn canh cêy va thoa  
p chup lú  
sùn giê  
ë
i: no  
á
kha  
. Bö  
n tha  
t chï  
á
t nûú  
á
c. So  
á
ng nûú  
á
c tra  
nh cêy, chim  
nh cêy xuöng suöi cho  
sau ngûúi thú sùn  
àïn chö ngûúi thú  
t mònh àanh rúi lûúi. Bö  
âo lïn cuöën  
kiï  
nhòn thê  
kiï  
chùng lûú  
sùn, àöt va  
cêu cêt canh va  
ë
n ài va  
â
suy  
á
t nû  
ë
t no  
á
ì
cêu àang tha ca  
â
ë
y kiï  
ë
ë
ë
ë
â
ã
ca  
â
ë
ë
å
ë
n. Kiï  
ë
n bo  
i bù  
â
àûú  
å
â
â
á
ë
t. Vï  
ì
â
á
æ
t bö  
ì
cêu ma  
á
i va  
c ta. Ngûú  
â
sù  
æ
å
á
i. Kiï  
ë
n bo  
â
ë
î
â
å
ì
ë
â
o chên ba  
á
â
i thú  
å
å
á
á
ë
á
â
bay thoa  
á
t.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
40  
Qua  
å
va  
â
àa  
â
ì
cêu  
Qua  
mònh röi bay va  
la bö cêu nhû mo  
quïn khuêy va cê  
àuö  
i no bú  
å
thê  
ë
y àa  
â
n bö  
ng bö  
i con khac, thï  
ng kïu theo lö  
bay trú vï  
ng toat va cu  
ì
cêu àûú  
cêu. Àa  
la  
å
c nuöi ùn àê  
n bö cêu thoa  
cho no vao chuö  
i qua. Bêy giú ho  
vúi ho qua  
no  
ì
y àu  
ã
, no æng löng  
u tûú ãn g noá cu än g  
ng. Nhûng quaå  
nha bö cêu xu  
á
böi trù  
ì
â
o chuö  
ì
ì
â
ì
å
t àê  
ì
â
ì
å
á
ë
â
á
â
ì
ë
â
ë
t tiï  
ë
ë
å
ë
â
å
â
ì
ám  
nhaâ  
va  
qua  
â
o mö  
sú  
í
va  
â
í
i no  
á
ài. Qua  
trù  
å
ã
ì
á
å
nha  
â
å nhûng ho  
á ài.  
å
å
å
ha  
ä
á
ã
i vò no  
á
æ
á
â
ä
ng àuö  
í
i cö  
í
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
41  
Ru  
â
â
àa  
å
â
Ru  
i vò ru  
Àai bang be  
xuöng.  
â
a na  
a khöng thï  
n lêy mong quù  
â
i xin àa  
å
i ba  
â
ng da  
å
y cho no  
á
biï  
ë
tbay. Àa  
å
i ba  
n khoa  
i tha ra : ru  
â
ng khöng da  
å
y
bú  
ã
â
í
bay àûú  
å
c, nhûng ru  
â
a cû  
á
khê  
ì
í
ã
n na  
â
i ma  
ä
i.  
å
â
â
ë
á
å
p ru  
â
a bay lïn cao rö  
ã
â
a rúi bö  
å
p
ë
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
42  
Lû  
â
â
ngû  
å
Ngûú  
â
i no  
a:  
å
co  
á
mö  
å
t con lû  
â
a va  
â
mö  
å
t con ngû  
å
a. Bû  
ä
a ê  
ë
y ài à ûú  
â
ng, lû  
â
a
no  
á
i vúi ngû  
á
å
-
Töi nùång quaá, töi khöng àuã sûác chúã têët caã, chõ mang àúä töi duâ  
á
chó chut ñt thöi.  
Ngû  
å
a khöng nghe. Lû  
â
a nga  
àac tû  
y giú  
ä
gu  
å
c xuö  
lûng lû  
múi rïn lïn:  
ë
ng vò gù  
æ
ng sû  
á
c qua  
á
va  
â
chï  
ë
t.  
Ngûúi chu ben chêt têt ca àö  
â
ã
â
ë
ë
ã
ì
å
â
â
a sang cho ngû  
å
a, la  
å
i co  
â
n
thïm ca bö da lûa nûa. Ngûa bê  
ã
å
â
ä
å
ë
â
á
-
Öi, cai thên khön khö cua töi mú  
á
ë
í
ã
á
i bêt hanh la  
ë
å
â
m sao! Töi àaä  
i tha têt caã  
khöng muö  
lai co  
ë
n giu  
á
p àú noá  
ä
du  
a.  
â
chó chut ñt, thï  
á
ë
la bêy giú pha  
â
â
ã
ë
,
å
â
n thïm ca  
ã
bö  
å
da lûâ  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
43  
Sû tû  
ã
va  
â
chuö  
å
Sû tû  
m àûú  
ã
ngu  
c chuö  
ã
. Chuö  
å
t cha  
å
y qua trïn ngú  
â
i sû tû  
ã
. Sû tû choaâng tónh  
ã
va  
â
to  
á
å
å
t. Chuö  
å
t lïn tiï  
ë
ng van xin sû tû  
ã
tha noá ra. Chuöåt  
noi:  
á
-
Nï  
ë
u öng tha  
ã
cha  
á
u ra, cha  
á
u se  
ä
la  
â
m àiï  
ì
u tö  
ë
t cho öng.  
t cho no  
Sû tû bê  
ã
å
â
i vò chuö  
å
t nhùt hû  
æ
á
a se  
ä
lam àiï  
â
ì
u tö  
ë
á
, nhûng  
c sû tû va lêëy  
gêm,  
cu  
ä
ng tha chuö  
dêy troi sû tû  
y àïn cùn àû  
ã
ì
sau nhûng ngú  
ä
â
i thú sùn to  
å
á
m àûú  
å
ã
â
á
ã
va  
â
o thên cêy. Chuö  
ng va  
å
t nhù  
æ
t nghe thê  
ë
y tiïng sû tû  
ë
ã
ì
cha  
å
ë
æ
á
t dêy thû  
â
â
ba  
ã
o:  
-
Öng co  
á
nhú  
á
la khi ê  
â
ë
y öng cûú  
â
i, öng khöng nghô la  
â
chuö  
å
t nhùæt  
y àêëy,  
cha  
á
u lai co thï lam cho öng àiï  
å
á
í
â
ì
u töt, co  
ë
â
n bêy giú thò öng thê  
â
ë
cu  
ä
ng la  
â
m àuúc àiïu töt chû  
å
ì
ë
á.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
44  
Muå àa ân baâ vaâ con gaâ ma ái  
Ga  
ùn nhiï  
ng ga beo u  
â
ma  
u hún, no  
ra va hoa  
á
i no  
å
mö  
î
i nga  
se àe  
n toa  
â
y àe  
hai trû  
n tõt àe  
ã
mö  
å
t trû  
á
ng. Mu  
å
chu  
ã
cu  
ã
a no nghô laâ cho  
á
ga  
â
ì
á
ä
ã
á
ng mö  
å
t ngay. Mu  
â
å
la  
â
m nhûvê åy . Nhû-  
â
á
á
â
â
â
ã
.
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
45  
Ga  
â
ma  
á
â
nhû  
ä
ã
trû  
á
â
Con ga  
muön co  
trong bung ga  
chùng khac gò nhû  
â
ma  
ngay thê  
co ca  
á
i cu  
ã
a ngú  
â
i chu  
u va  
t cuc va  
ng con ga mai khaá  
ã
no  
å
àe  
ã
ra nhû  
ä
ng qua  
ã
trû  
á
ng vaâng. Ngûúâi  
n àem giï (anh ta nghô  
ng) nhûng con ga cung la  
chu  
la  
ã
ë
á
å
t nhiï  
mö  
ì
â
ng liï  
ng to tûú  
c.  
ì
ë
t con ga  
â
â
å
â
á
ã
å
å
â
á
â
ä
åi  
è
á
ä
â
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
46  
Cho  
á
â
trö  
ë
â
ca  
á
Cho  
á
nha  
â
va  
n cho  
àïn khù  
y àïn va  
n bay to  
ng hay qua. Ga  
â
ga  
â
trö  
ë
ng ru  
ã
nhau ài chu du. Tö  
m ngay dûúi göc cêy ào  
ng cêt tiïng gay. Nghe thê  
ng dúi nai xin ga tröng xuöng àê  
sû kñnh trong àöi vúi ga tröng vò gio  
trö n àap :  
ë
i àï  
ë
n ga  
giû  
y tiï  
t vú  
â
trö  
ë
ng lïn  
ngu  
cêy. Àï  
tröng, ca  
la  
cu  
ã
trïn cêy co  
â
á
thu xï  
c, ga trö  
àû  
ë
p nù  
ç
á
ë
á
ä
a àa  
á
m rï  
î
ë
n giú  
â
ë
æ
â
ë
ë
ë
á
ë
ë
ng ga  
â
ë
á
o cha  
å
ë
â
á
á
â
â
ë
ë
ë
á
i no  
á
,
â
m nh no  
á
muö  
ë
â
ã
å
å
ë
á
á
â
ë
å
ng ga  
á
y
ã
a ga  
â
trö  
ë
á
â
ë
ng be  
â
-
Trûúc hït cên àanh thû  
á
ë
ì
á
á
c ngûú  
â
i que  
á
t sên àa  
ä
, ba  
á
c ta nù  
çm nguã  
ë ä  
giû  
ä
a àa  
ám rï cêy. Cû àï ba  
î
á
í
á
c ta que  
á
t do  
å
n cho àú  
ä
ûút a  
á
á
t àa  
ä
, khi êy töi se  
xuö  
ë
ng.  
Ca  
m dê  
á
o su  
å
c ài tòm ngûú  
n chït cao.  
â
i queát sên vaâ tòm àïën núi. Choá nhaâ lêåp tûác  
chö  
ì
å
y cù  
æ
ë
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
47  
Chö ìn höi  
Chö  
i cha  
sùt cha  
ì
n höi tòm àï  
ë
n ngûú  
n höi la  
no tû la  
â
i thú  
å
àö  
i mû  
m na  
ì
ng va  
ng rú  
t toa  
â
àûa lûú  
liïm tiï  
c ca ca  
ä
ë
á
ä
áu  
áu  
ú
tû  
ã
lûú  
â
ä
ã
y ra nhûng chö  
y ra, vò thï ma  
ì
å
â
ä
ë
â
á.  
æ
ã
ë
â
á
å
â
á
å
ã
ã
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
48  
Sû tû ã,  ëu vaâ ca áo  
Sû tû  
thò khöng chõu nhõn. Hai con àa  
àuöi sûc va nùm dai ra. Cao nhòn thê  
tû, chöp ngay lêy va chay biïn.  
ã
va  
â
gê  
ë
u kiï  
ë
m àûú  
å
c thõt. Gê  
nh nhau ma  
y thõt lùn lo  
ë
u khöng muö  
i àïn mû  
c ú  
ë
n nhûú  
â
â
sû  
ng  
tû  
ã
á
ä
ë
á
ã
â
â
ë
á
â
ç
â
á
ë
á
ã
giû  
ä
ë
ã
å
ë
â
å
ë
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
49  
Cho  
á
so  
á
â
ba  
â
cu  
å
gia  
â
Mö  
cùn nha  
å
t con so  
á
i ào  
á
i ài tòm mö  
ì
i. Àï  
ë
n cuö  
ë
i la  
â
ng, so  
á
i nghe thê  
o no  
ë
y trong  
â
gö möt thù  
î
å
ç
ng be  
á
àang khoc va  
á
â
ba  
â
cu  
å
gia ba  
â
ã
á:  
-
Ma  
â
y nñn ài, tao àem ma  
â
y cho so  
á
i ùn thõt.  
Soi khöng ài tiï  
á
ë
p nûa ma  
ä
â
nùm àú  
ç
å
i ngú  
â
i ta àem cho noá thùçng beá.  
gia lai noi:  
Àïm àïn, soi vên chú  
ë
á
î
â
àúi va  
å
â
nghe thê  
ë
y ba  
â
cu  
å
â
å
á
-
Àûng khoc, be  
â
á
á
úi! Ba  
â
khöng mang cha  
á
u cho soi àêu; soái maâ  
á
àï  
ë
n la  
â
ta se giït chït noá.  
ä
ë
ë
So  
á
i nghô bu  
å
ng: "Ro  
n kho  
ä
la  
i la  
â
ú
ã
àêy ngú  
â
i ta no  
á
i mö  
å
t àù  
ç
ng la  
â
m mö  
å
t ne  
ã
o".  
Thï  
ë
la no  
â
á
vöi chuö  
å
ì
ã
â
ng.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
50  
Chuö  
ì
ì
â
kiï  
ë
Àï  
phúi. Chuö  
ë
n mu  
â
a thu, lu  
n ào  
á
a mò cu  
ã
a kiï  
ë
n bõ ê  
í
m ûú  
á
t, ho  
å
nha kiïën àem ra  
â
ì
n chuö  
ì
á
i àï  
ë
n xin kiï  
ë
n thû  
á
c ùn. Kiï  
ë
n mú  
á
i baão:  
-
Sao mu  
â
a he anh khöng ài thu nhù  
n àap:  
ra  
t cûú  
a he chúi bú  
â
å
t thûc ùn?  
á
Chuö  
ì
n chuö  
ì
á
-
Chù  
è
ng co  
nha kiï  
u nhû mu  
á
thò giú  
â
ã
nh rö  
i va ba  
i rö  
î
i, töi bê  
å
n ha  
á
t.  
Ho  
å
â
ë
n bê  
å
â
â
ã
o:  
-
Nï  
ë
â
â
â
ì
i thò mu  
â
a àöng nha  
ã
y mu  
á
a ài  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
51  
ïëch vaâ sû tûã  
Nghe thê  
m àûúc nhû vê  
Sû tû ben lê  
ë
y ï  
y. Sû tû  
y chên àe be  
ë
ch kïu to, s û tû  
àúi möt laá  
p ïch va baã  
ã
cho rù  
t thò thê  
o:  
ç
ng ào  
á
la  
ch tû  
â
mö  
å
t con thu  
á
lú  
á
n mú  
á
i
gê  
ì
å
å
ã
å
å
ë
y ï  
ë
â
àê  
ì
m lêy nha  
ì
ã
y ra.  
ã
â
ë
â
å
ë
â
-
Ngûú  
â
i chù  
è
ng ra ngûúi, ngúm chùèng ra ngúåm, vêåy maâ laâm mònh  
â
å
hoa  
ã
ng hön.  
ì
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
52  
So ái vaâ sï ëu  
Cho  
baão:  
á
so  
á
i ho  
á
c xûúng va  
â
khöng sao kha  
å
c ra àûú  
å
á
go  
å
ë
ë
â
-
Na  
â
y anh, cö  
í anh da  
ã
â
i anh ha  
ä
y tho  
â
àê  
ì
u va  
â
o h o  
å
ng töi ke  
á
o caá  
úng ra, töi se  
ä
thûúng cho anh.  
Sïu tho  
Bêy giú  
Soi nghiï  
Tao khöng cù  
ë
â
àêu, keo àûúc ca  
àûa cho töi phên thûú  
n rùng àap:  
n àût àê  
ì
á
å
á
i xûúng ra rö  
ì
i noái:  
-
â
ì
ã
ng chû  
á.  
á
ë
á
-
æ
á
ì
u ma  
â
y khi àê  
ì
u maây nùçm giûäa hai haâm  
n con ñt hay sao?  
rùng cua tao, may thê  
ã
â
ë
y phê  
ì
n thûú  
ã
ng ào  
á
vê  
î
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
53  
Nhû  
ä
â
â
con ga  
â
trö  
ë
Mu  
ng lïn tiï  
thêy khö ben quyï  
thûc mu chu. Giït chï  
mu chu sú ngu quïn nïn dû  
nûa.  
å
chu  
ã
nha  
â
àïm àïm àa  
á
nh thû  
i vao la  
t ga tröng àï  
ng cac chõ lam cöng ca  
ng cac chõ lam cöng dêy ca  
á
c ca  
m viï  
ga  
á
c chõ la  
c. Ca  
tröng khöng àa  
ng khö sú hún :  
ng súm hún  
â
m cöng va  
c chõ lam cöng  
nh  
â hïî gaâ  
trö  
ë
ë
ng ga  
á
y la  
t àõnh giï  
t ga trö  
â
mu  
å
bù  
æ
t ngö  
ì
â
â
å
á
â
ë
í
â
ë
ë
t chï  
ë
â
ë
í
â
ë
á
á
å
ã
ë
ë
â
ë
á
â
â
í
ã
á
å
ã
å
ã
å
á
â
å
â
ä
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
54  
Con choá vaâ caái boáng cuãa noá  
Mö  
y bong no  
àang ngoam thõt, no  
con cho kia.; miïng thõt kia chù  
song nûúc cuön mêt.  
å
t con cho  
á
, mo  
i nûú  
nha  
ë
ë
ä
m ngoa  
c lai nghô la  
miïng thõt va  
ng thê  
å
m thõt ài trïn tê  
dûúi êy co  
lao xuö  
y àêu co  
ë
m va ë  
möt con cho ác cuäng  
ng cûúpmiï ã  
n thõt cua no  
á
n bù  
æ
c qua suöi. Noá  
kha  
ngthõtcua  
thò bõ  
thê  
ë
á
á
dûú  
á
á
å
â
á
ë
á
å
á
å
á
ã
ë
â
ë
á
ë
á
è
ë
â
ã
á
á
á
ë
Thï la cho ta trú khêëc chùèng àûúåc gò.  
ë
â
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
55  
Hûúu böë vaâ hûúu con  
Mö  
å
t lê  
ì
n hûúu con no  
vûa to lún hún vûâ  
vï, tai sao bö lai súå choá?  
á
i vú  
á
i hûúu bö  
ë:  
-
Bö  
ì
ë
úi, bö  
ë
â
á
a nhanh nheån hún, böë laåi coá cùåp  
sû  
â
ng àö sö  
å
àï tû  
í
å
å
å
ë
å
Hûúu bö  
ë
bêt cûúi va bao:  
å
â
â
ã
-
Con a, con no  
å
á
i àu  
á
ng àêy. Chó co  
ë
á
mö  
å
t àiï  
ì
u bê  
ë
t ha  
å
nh la  
â
: hï  
î
cû  
á
nghe thê  
ngay.  
ë
y tiïng cho  
ë
á
su  
ã
a bö  
ë
chùng kõp suy nghô gò ma  
è
â
àa  
ä
vöi bo  
å
ã
cha  
å
y
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
56  
Con ca áo vaâ chu âm nho  
Ca  
ch che  
á
o nhòn thê  
ë
y nhû âm nho chñn mo  
ä
ng chu  
y.  
å
ng liï  
ì
n loay hoay tòm  
ca  
á
á
n nhûng chu  
ä
â
m nho êë  
Caáo loay hoay höìi lêu nhûng khöng vúái lêëy àûú åc . Àïí de åp  íi  åc  
mònh, caáo beân noái:  
-
Con xanh lùæm!  
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
57  
Ga  
â
ma  
á
i va  
â
chim e  
á
n
Ga  
â
ma  
ái tòm thê  
ã
ë
y mö  
å
t lö trûáng rùæn beân nùçm êëp. Chim eán thêëy  
thï  
ë
liï  
ì
n bao:  
-
Thï àê  
ë
ë
y, àö  
ì
ngö  
ng se  
ë
c! Nha  
â
chõ ê  
ë
p cho chuá  
ng núã ra, nhûng àïën khi  
c tiïn.  
chu  
á
ng lú  
á
n lïn, chu  
á
ä
lam ha  
â
å
i nha  
â
chõ trûúá  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
58  
Lûâa àöåi löët sû tûã  
Lû  
c àïu tûú  
cún gio thöi tú  
àïn nïn cho lû  
â
a khoa  
á
c bö  
å
da sû tû  
ã
va  
â
o va  
thêt. Ngûú  
la thê  
â
tê  
ë
t ca  
ã
mo  
i va  
y ro  
å
i ngûú  
gia suc bo  
lûa. Ngûú  
â
i, mo  
å
i con vê  
å
t
kha  
á
ì
ã
ng àê  
ë
y la  
å
â
con sû tû  
ã
å
â
â
á
ã
cha  
å
y. Mö  
å
t
á
í
á
i. Bö  
da bõ tung ra, thï  
ë
â
ë
ä
â
â
i ta cha  
å
y
ë
å
â
a mö  
å
t trên nhû tû  
å
â
ã.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
59  
Ngûúâi laâm vûúân vaâ caác con trai  
Ngûú  
â
i la  
â
m vûú  
â
n muö  
ë
n daå  
y nghï  
o:  
ì
mònh cho ca  
á
c con trai. Khi öng  
sù  
æ
p qua àúi, öng go  
â
å
i ho  
å
túi va  
á
â
baã  
-
Thï  
ë
nay cac con nheá, khi naâo böë chïët, caác con haäy tòm kyä caái  
â
á
vê  
å
t giê  
ë
u trong vûún tröng nho.  
â
ì
Ca  
o búi xú  
nhûng àê  
p böi. Thï  
á
c con tûúng rùng ú ào co  
ã
ç
ã
á
á
kho ba  
t ú àê  
i trö  
á
u nïn khi öng bö t, hoå ài  
y lïn. Ho khöng tòm thêëy gò  
n rêt ky nho ra qua nhiï  
ë
chï  
ë
àa  
ca  
gê  
â
á
á
i lö  
å
n têt ca àêt ca àêt ca  
khu vûún nho àûúc xú  
ho trú nïn giau co  
ë
ã
ë
ã
ë
á
ã
ë
å
ã
ë
t ú  
ã
â
å
á.  
á
å
ë
ä
á
ìu  
ë
å
ë
la  
â
å
ã
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
60  
Caáo vaâ dï  
Dï kha  
ng nï. No  
o nhòn thê  
á
t: no  
leo ngûú  
y ben ba  
á
lê  
ì
n xuö  
c dö  
o:  
ë
ng giï  
c lïn nhûng khöng àûú  
ë
ng dûú  
á
i chên dö  
ë
c uö  
ë
ng no va  
la no  
â
trú  
rö  
ã
nïn  
nù  
be. Ca  
å
ì
á
å
ë
å
c. Thï  
ë
â
á
ë
ng be  
á
ë
â
ã
-
Thï àêy, àö  
ë
ë
ì
ngö  
ë
c! Nï  
ë
u nhû trñ o  
á
c trong àê  
ì
u mi cu  
ä
ng nhiï  
ì
u nhû  
c à-  
bö  
ûú  
å
rêu mi thò trûú  
c khöng?"  
á
c khi xuöng dö  
ë
ë
c, mi pha  
ã
i nghô xem co  
á
leo ngûú  
å
å
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
61  
Sïëu vaâ coâ  
Ba  
a bac ta. Bêì  
n noi vúi baá  
á
c mu-gñch chùng lûú  
y sïu bõ sa lûúi, cu  
c mu-gñch:  
á
i bê  
î
y sï  
ng vú  
ë
u vò sï  
ë
u àa  
ä
pha  
á
ruö  
å
ng gieo trö  
ì
ng  
cu  
be  
ã
á
ë
á
â
á
i möt bê  
å
ì
y sï  
ë
u co  
á
mö  
å
t chu co. Co  
á
â
â
â
á
á
-
Ba  
á
c tha  
ã
töi ra ài: töi khöng pha  
i chim danh gia nhêt, töi sö  
töi khöng pha  
ã
i la  
â
sï  
ë
u ma  
â
la  
cu  
u.  
â
co  
a cha ba  
â
; ho  
å
nha  
â
co  
â
chu  
Ma  
á
ng töi la loa  
cû tröng löng cu  
â
â
á
ë
ë
ng ú  
ã
nha  
â
ã
á
c àê  
ë
y.  
â
á
ä
ng thê  
lúi:  
ë
y ro  
ä
ã
i la  
â
sï  
ë
Bac mu-gñch tra  
á
ã
â
-
Ta bùt àûúc mi cu  
æ
å
â
ng vúái bêìy sïëu thò ta seä möí thõt mi cuâng vúái  
chu  
á
ng.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
62  
Ngûú  
âi àa  
ánh ca  
á
va  
â
con ca  
á
con  
Ngûú  
â
i àa  
á
nh ca  
á
bù  
æ
t àûú  
å
c mö  
å
t con ca  
á
con. Ca  
á
con be  
â
n no  
á
i:  
y, töi be  
-
Öng cha  
â
i úi, öng ha  
ä
y tha  
ã
töi xuö  
ë
ng nûú  
á
c! Öng thê  
ë
y àê  
ë
á
te  
lïn, bê  
å
o, öng chù  
y giú  
è
ng àûú  
öng ha  
å
c lú  
å
i lö  
å
c bao nhiïu ú  
ã
töi. Öng tha  
ã
töi ra, röi töi lú  
ì
á
n
ë
â
ä
y bù  
æ
t, öng se àûúc lú  
ä
å
å
i nhiïu hún.  
ì
Ngûú  
â
i àa  
á
nh ca  
á
tra lúi:  
ã
â
-
Ke na  
ã
â
o chú  
â
àú  
å
i möi lú  
ë
åi to hún maâ boã qua moán nhoã laâ àûáa ngu.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
63  
Tho  
ã
va  
â
ï
ë
ch  
Mö  
con ngûú  
quach mö  
ng nûú  
å
t lê  
i, vò lu  
t lê  
c tû  
ì
n ho  
å
nha  
â
tho  
, vò àa  
i, hún la  
ài!"  
ã
gù  
å
p nhau va  
ng, vò ca  
söng ma  
â
kho  
c con thu  
á
c than: "Chu  
á
ng ta chï  
a. Tha  
. Ta àêm àê  
ë
t vò  
â
ä
cho  
á
å
i ba  
â
á
á
kha  
khö  
á
c nû  
sú  
ä
â
chï  
ë
t
á
å
ì
n cho rö  
ì
â
ë
â
sú  
å
ha  
ä
i va  
â
í
ã
ì
u
xuö  
ë
á
å
tû  
ã
Va  
â
chu  
á
ng cha  
t chu  
i hù  
å
y ra hö  
tho liï  
n con tö  
ì
àï  
n no  
i tï  
í
tû  
i: "Ca  
hún cu  
å
tû  
ã
. Thê  
c ba  
a chu  
ë
y àö  
å
ng, lu  
ä
ï
ë
ch nha  
y khoan tû  
ng ta: chung sú ha  
ã
y to  
tû  
i ca  
ä
m
xuö  
ë
ng nûúc. Mö  
ng ïch nha  
ng ta".  
á
å
á
ã
ì
á
á
å
n úi! Ta ha  
ä
å
ã
,
cuö  
å
c sö  
ë
ë
á
è
â
ì
å
ã
á
á
å
ä
ã
chu  
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
64  
Ngûú  
â
i cha va  
â
ca  
á
c con trai  
Ngûú  
ng khöng nghe lú  
â
i cha ra lï  
å
nh cho ca  
á
c con pha  
ã
i sö  
ë
ng ho  
â
a thuêån, nhûng  
i sï àïën vaâ baão:  
chu  
á
â
i. Öng liï  
ì
n sai àem mö  
å
t ca  
á
i chö  
í
í
-
Ca  
á
c con be  
ã ài!  
Lu  
i cha tha  
ä
con trai xoay sú  
ã
thï  
ë
na  
ba  
â
o ài nû  
ä
a cu  
ä
ng khöng beã nöíi. Bêëy giúâ  
n möt.  
ngûú  
â
á
o rúi chöi ra va  
â
í
â
ã
o be tû  
ã
â
ng ngo  
å
å
Lu  
ä
con dï dang be hït tû  
Ngûúi cha múi noi:  
Ca cac con cung vê  
î
â
ã
ë
â
ng ngon chö  
å
í
i.  
â
á
á
-
ã
á
ä
å
y àê  
ë
y: nï  
ng khöng ca  
dang lam ha  
ë
u nhû ca  
á
c con sö  
c con ca  
i cac con.  
ë
ng ho  
â
a thuê  
å
n thò  
t ca  
khöng ai la i cac con, bù  
â
m gò nö  
í
á
ç
á
ä
i co nhau, tê  
å
ë
ã
riïng re ke nao cung dï  
ä
thò bê  
ë
t cû  
á
ã
â
ä
î
â
â
å
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
65  
Con caáo  
Ca  
á
o ta bõ sê  
å
p bê  
m thï  
o àïn va  
î
y, vê  
na  
lïn tiï  
î
y vu  
o che lê  
ng dö  
â
ng àû  
p àûú  
danh chu  
á
t àuöi rö  
c nöi nhu  
ng chù  
ì
i thoa  
á
t ra àûú  
a mònh.No  
t àuöi ca ài. No  
å
c. No  
á
be  
cho  
â
n
ngê  
î
m nghô xem la  
â
ë
â
ë
å
î
å
c cu  
ã
á
tê  
ë
t ca  
ã
ho  
å
nha  
â
ca  
á
ë
â
ë
î
â
á
å
ã
á
no  
á
i:  
-
Ca  
á
i àuöi hoaân toaân chùèng àïí laâm gò, ta chó keáo thïm nùång  
thöi.  
phña sau ma  
â
Mö  
å
t con cao kha  
Cha, nïu chõ khöng cö  
Cao cöc àuöi nñn lùng va  
á
á
c be  
â
n lïn tiï  
c àuöi thò hùèn chõ chùèng noái àiïìu êëy.  
bo ài.  
ëng:  
-
â
ë
å
á
å
å
â
ã
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
66  
Muö  
î
i va  
â
sû tû  
ã
Muö  
î
i bay àï  
ë
n bïn sû tû  
ã vaâ baão:  
-
Öng tûú  
ã
ng la  
â
öng khoe hún töi ha  
ã
ã
? Àêu co  
á
pha  
ã
i nhû thï  
t ra ca  
nh nhau vúi mê  
u öng muön, ta ra àanh nhau  
ë
kia  
chû  
á
! Sû  
rùng ra cù  
nha quï ê  
á
c lû  
å
c cua öng la  
i ào cung giö  
e hún öng nhiï  
ã
â
cai qua  
ng nhû àa  
u: nï  
á
á
i gò? Öng àa mo  
á
ng vuö  
ë
â
o, àûa  
y muå  
æ
n, ca  
á
á
ä
ë
â
n ba ài àa  
â
á
á
á
ë
â
ë
y.Töi kho  
ã
ì
ë
ë
chúi!  
Va  
lêy chên trú  
p mùt no ma  
â
muö  
î
i nö  
í
i hiï  
c àê  
u me àê  
å
u vo vo, bù  
p vao mùt mònh, mo  
m àòa, no kiït dê  
æ
t àê  
ì
u àö  
ë
t va  
ng vuö  
n sû  
â
o hai ma  
t la  
c lû  
á
, va  
m toa  
c.  
â
o mu  
ä
i sû tûã.  
t mùåt  
Sû tû  
ã
ë
á
å
â
å
á
ë
â
å
c hï  
ë
no  
á
, khù  
æ
å
á
á
ì
á
å
ì
á
å
Muöi lai nöi hiï  
î
å
í
å
u vo vo vui mû  
â
ng va  
â
bay ài. Sau ào  
á
muö  
î
i sa va  
â
o
:
lú  
á
i ma  
å
ng nhïn va nhï  
å
â
å
n bùt àêu hut ma  
æ
ì
á
á
u no. Muöi ta mú  
á
î
á
i than thú  
ã
-
Ta thùng àûúc con thu  
æ
å
á
manh nhû sû tû  
å
ã
, vêy ma  
å
â
nay chïët vò  
ca  
á
i con nhï  
å
n nhai nhep nay.  
ä
á
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
67  
Cho  
á
nha  
â
va  
â
cho  
á
so  
á
Cho  
á
nha  
â
ngu  
ã
thiï  
o:  
ë
p ú  
ã
sau sên nha  
â
. So  
á
i ào  
á
i cha  
å
y tú  
á
i va  
â
àõnh ùn  
thõt cho. Cho  
á
á
liï  
ì
n ba  
ã
-
So  
á
i! Öng ha  
ä
y khoan ùn thõt töi, bêy giú  
i gian, chu nha sùp co àa  
ùn thõt töi hay hún.  
â
töi gê  
ì
y go  
â
, chó co  
á
xûúng  
a thûác  
bo  
å
c da. Cû àï möt thú  
ùn, töi se beo ra, bêy giúâ  
á
í
å
â
ã
â
æ
á
á
m cûú  
á
i töi co  
á
thû  
â
ä
á
ë
Soi tin lúi ben bo ài. Lê  
á
â
â
ã
ì
n sau no lai túi va  
á
å
á
â
thê  
ë
y cho  
á
nù  
ç
m trïn  
ma  
á
i nha. Soi lïn tiïng hoi:  
â
á
ë
ã
-
Thï nao, xong àam cûú  
Cho liïn tra lúi:  
Thï nay, anh so  
ë
â
á
á
i rö  
ì
i chû  
á
?
á
ì
ã
â
-
ë
â
á
i a  
å
: nï  
ë
u lê  
ì
n sau àï  
ë
n ma  
â
bù  
æt gùåp töi nguã trûúác  
sên, thò àûng co àúi àa  
â
á
å
á
m cûú  
á
i nû  
äa  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
68  
Lû  
â
â
â
lû  
â
â
Lû  
Lû  
Sau ào  
â
a rû  
a nha  
, khi ngûú  
â
ng thê  
ë
y lû  
â
a nha  
â
be  
â
n khen ngú  
c ùn lûa nha  
t àö lïn lûng lû  
å
i no  
á
:
-
â
â
mêp la  
å
â
m sao, thû  
á
â
â
mú  
á
i ngon ngo  
å
t la  
â
m sao.  
á
â
i ta chê  
ë
ì
â
a nha  
â
, rö  
ì
i du  
â
ng gê  
å
y
thu  
á
c lû  
â
a nha  
â
thò lûa rûng beân noái:  
â
â
-
Khöng, ngûú  
â
i anh em a  
å
, bêy giú  
â
thò töi khöng ghen nûäa, cuöåc  
nao rö  
sö  
ë
ng ma anh àûúc hûú  
â
å
ã
ng phai tra  
ã
ã
gia nhû thï  
á
ë
â
ìi  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
69  
Ngû åa vaâ ngûúâi chuã  
Ba  
c ùn thò ñt. Thï  
àûúc chuyïn sang tay mö  
á
c la  
â
m vûú  
â
n co  
á
mö  
a ta lïn tiï  
t öng chu  
å
t con ngû  
å
a. Ngû  
ng cê  
khac. Mo  
å
a pha  
u khê  
i chuyï  
ã
i la  
n thûú  
n xa  
â
m lu u maâ  
ng àï sao cho  
y ra nhû y  
å
ng nhiï  
ì
thû  
no  
á
ë
la ngû  
â
å
ë
ì
í
å
ë
á
å
í
å
ã
á
å
å
ã
á.  
Ngûúi lam vûún ban ngû  
â
â
â
á
å
a cho mö  
chö ngûúi thú  
p cua mònh va  
viïc nay cu  
a nhòn thêy trong sên nha  
a ta liïn röng lïn :  
å
t ngûú  
göm co  
cêu khê  
â
i thú  
å
göm. Ngû  
ë
å
a ta  
u hún ú chö  
c chuyï  
i thú  
ngûú  
mû  
â
ng rú, nhûng cöng viïc ú  
. Ngûa lai than thú vï sö  
sang tay möt öng chu kha  
n ngûa cho ngûúi thú  
ng bö da ngûa, ngû  
ä
å
ã
î
â
å
ë
â
n nhiï  
ì
ã
î
í
cu  
ä
å
å
ã
ì
ë
kiï  
ë
ã
â
ì
í
n àûú  
å
n
å
å
ã
á
hún. Va  
â
å
â
ä
ng tha  
â
nh. Ngûú  
â
gö  
ë
m ba  
á
å
â
å
da. Vû  
â
ë
â
âi  
thú  
å
da nhû  
ä
å
å
å
ì
ë
-
cu  
Öi, ca  
co  
á
i àúi töi thêt la khö  
ã
â
å
â
ë
n khö ! Gia cû la  
í
á
á
ú
ã
å
i vú  
á
i nhû  
äng ngûúâi  
chu  
ã
ä
á
phai hún khöng : bêy giú  
â
thò ro la ngûúi ta baá  
ä
â
â
n töi khöng  
pha  
ã
i àï  
í
ài lam lung ma la àï löt da  
â
å
â
â
í
å
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
70  
Choá soái vaâ dï  
Cho  
y àûú  
á
so  
á
i nhòn thê  
ë
y dï ùn co  
o dï:  
ã
trïn nu  
á
i àa  
á
va  
â
no  
á
khöng thï  
í
lê  
ì
n àï  
ë
n
chö  
î
ê
ë
å
c, no  
á
ben ba  
â
ã
-
Gia  
ã
á
cö xuöng na  
ë
â
y co  
á
pha  
ã
i hún khöng? ú  
t hún nhiïu!  
ã
àêy àê  
ë
t bù  
ç
ng phù  
è
ng  
hún, co cho cö ùn cu  
ä
ng ngon ngo  
å
ì
Nhûng dï tra lú  
ã
â
i ngay:  
-
Soi úi! Anh goåi töi xuö  
á
ë
ng àêu co âo co  
á
pha  
ã
i vò thï  
ë
, anh na  
á
nghô  
á
vï  
ì
ca  
á
i ùn cua töi, maâ anh lo cho ca  
ã
á
i ùn cho chñnh mònh àêë  
y chû  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
71  
Con hûúu  
Hûúu ài àï  
y lam thñch thu  
nhiïu nhanh lam sao, nhûng nhòn xuö  
ë
n bú  
â
suö  
ë
i uö  
ë
ng nûú  
a mònh : cù  
ng chên thò no  
á
c, nhòn thê  
ë
y bo  
ng mú  
la  
á
ng mònh dûú ác ,  
i àö sö ái  
i buöng lú  
á
lê  
ë
â
á
vò cù  
å
p sû  
â
ng cu  
ã
å
p sû  
â
á
ì
å
ì
á
â
ë
á
å
â
-
Chó co àiïu bön chên ta xêu xñ, yï  
á
ì
ë
ë
ë
u út qua  
á
á.  
Böng möt con sû tû nhay ra va chö  
î
å
ã
ã
â
ì
m àïn vö  
ë
ì
hûúu. Hûúu vuåt  
y thoat, nhûng khi chaåy  
la sû tû chö  
pho  
á
ng ài trïn canh àöng quang àang. No cha  
o rûng, no lai vûúng mù p sûng vao canh cêy, thï  
àûúc no. Àïn luc sùp hï i, hûúu múi noi :  
á
ì
ä
á
å
á
va  
â
â
á
å
á
æ
c cù  
â
å
â
â
â
á
ë
â
ã
åp  
å
á
ë
á
æ
ë
t àú  
á
-
Thï àê c! Vï nhû  
ë
ë
y, mònh thê  
å
t ngu ngö  
ë
ì
ä
ng ngûú  
â
i co  
á
thï  
í
cû  
t àú  
á
u
mònh thò mònh nghô la t con nhûng ke  
thò mònh lai tûng thñch thu  
â
ho tö  
å
ì
á.  
i, yïu ú  
ë
á
â
ä
ã
lam mònh mê  
â
ë
â
i
å
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
72  
Hûúu va  
â
ruö  
å
Hûúu nê  
i ài sùn àa  
ài sùn nhên thê  
ë
p trong ruö  
ài qua, h ûúu bù  
y la nho rung àö  
å
ng nho trö  
t àê  
ng be  
ë
n nhû  
ä
ng ngûú  
â
än g  
âi  
ngûú  
â
ä
æ
ì
u quay ra ùn la  
á
ä
å
ë
á
å
â
n àoa  
á
n:  
cêy àêy khöng?  
c khi nhùm mùæt chïët,  
-
Khöng hiï  
í
u co  
á
pha  
ã
i co  
á
thu dú  
á
ú
ã
á
i la  
á
Ho nö sung va  
å
á
í
á
â
bù  
æ
n hûúu bõ thûúng. Trûú  
á
æ
hûúu noi:  
-
Àaáng kiïëp cho töi vò töi muöën ùn laá, chñnh nhûäng caânh laá àaä  
cû  
á
u töi  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
73  
Öng gia  
â
va  
â
thê  
ì
ë
Mö  
å
t lê  
ì
n öng gia  
â
àù  
i xuö  
é
n xong cu  
ã
i va  
i:  
â
mang vï  
ì
. Pha  
ã
i mang ài xa, öng  
cu  
å
kiït sû  
å
á
c, àù  
å
t bo cu  
á
ã
ë
ng röi no  
ì
á
-
Cha, gia  
n chït àï  
o cê  
â
á
thên chï  
n va ba  
n gò na  
i bao:  
i lïn cho la  
ì
ë
t cû  
o:  
o?  
á
àïn ngay ài co  
ë
á
phaãi hún khöng!  
Thê  
ì
ë
ë
â
ã
-
Ta àêy, la  
Öng gia sú  
Nhêc hö bo  
ä
ì
â
â
å
ha  
ä
ã
-
ë
å
á
cu  
ã
äo.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
74  
Sû tûã vaâ caáo  
Vò gia  
ûu meo: no va  
àïn thùm sû tû  
Cao hiïu ro sû tònh, àû  
â
la  
o trong hang, nù  
, thï la sû tû che  
ng bïn cû  
ä
o, sû tû  
ã
khöng ài sùn àûú  
å
c be  
â
n nghô ca  
á
ch sö  
m. Ca  
o va  
ng:  
ë
ng bù  
ç
ng m-  
å
á
â
ç
m lùn ra va  
â
gia  
ã
vú  
â
ö
ë
á
c con thu  
á
ke  
á
o
ë
ã
ë
â
ã
á
n thõt nhû  
ä
ng con na  
â
â
o hang no  
á
.
á
í
ä
å
á
ã
a hang ma  
â
lïn tiï  
ë
-
Sûc khoe cua nga  
Sû tû tra lúi:  
Töi lùm. Maâ sao cö khöng vaâo hang thïë nhó?  
á
ã
ã
â
i ra sao, kñnh thûa ngai sû tûã?"  
â
ã
ã
â
-
ì
æ
Ca  
Töi khöng vaâo laâ búãi vò theo caác dêëu vïët chên töi thêëy roä laâ vaâo  
t nhiïu ma ra thò khöng.  
áo beân àaáp:  
-
rê  
ë
ì
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
75  
Meâo vaâ luä chuöåt  
ú
ã
mö  
cùn nha y va  
hong bet ben ba  
å
t nha  
â
kia sinh söi na  
t àêu àuöi bùt. Lu  
o nhau:  
ã
y nú  
ã
kha  
chuö  
á
nhiï  
t thê  
ì
u chuö  
å
t. Me  
â
o tòm àï  
ën  
á
â
ê
ë
â
bù  
æ
ì
í
æ
ä
å
ë
y cöng viï  
å
c cu  
ã
a chung  
ã
á
â
ã
-
Cac ba  
á
å
n chuö  
å
t úi, tû  
â
nay chu  
á
ng ta se  
ä
khöng rúâi trêìn nhaâ nûäa,  
c.  
me  
â
o khöng thï  
í
mo  
â
lïn tòm chu  
á
ng ta ú  
ã
àêy àûúå  
Tû khi lu  
â
ä
chuö  
å
t khöng xuö  
ë
ng àê  
ë
t nûa, me  
ä
â
o liï  
c ba  
nhòn me  
ì
n nghô xem laâm  
m lêy trên nha  
o, liïn no  
thï  
ë
nao lûa àûú  
â
â
å
c chung. Meo àûa möt chên trûú  
á
â
å
á
á
ë
ì
â,  
ái  
treo lú lû  
ngay:  
ã
ng va  
â
gia vú chït. Möt con chuöt ngo  
ã
â
ë
å
å
á
â
ì
-
Khöng, ngûú  
â
i anh em aå! Duâ ngûúâi anh em coá thaânh caái bao taãi  
i gên àêu  
thò töi cung chùng tú  
ä
è
á
ì
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
76  
Quaå vaâ caáo  
Qua  
å
kiï  
ë
m àûú  
å
c mö  
å
t miïë  
ng thõt, vïì àêåu trïn cêy. Caáo ta theâm  
ng:  
thõt, mon men àï  
ë
n gê  
ì
n àa  
á
nh tiïë  
-
Cha  
â
, anh qua  
å
, nhòn ngù  
æ
m anh, cû  
á
bù  
ç
ng va  
â
o vo  
â
á
c da  
á
ng vú  
á
i ve  
ã
â
àe  
å
p cu  
ã
a anh thò chó co anh lam vua múi pha  
á
â
á
ã
i! Ma anh hù  
è
n pha  
ã
i la  
vua nï  
ë
u nhû anh co thïm cai giong töt nûa  
á
á
å
ë
ä
.
Qua liïn ha möm va lêy hït gên sûc ga  
å
ì
á
ì
â
ë
ë
á
â
o toaáng lïn. Miïëng thõt  
rúi xuöng, cao chöp ngay lêy va bao:  
ë
á
å
ë
â
ã
-
Cha anh qua, phai chi anh con coá thïm trñ khön nûäa, thò hùèn  
â
å
ã
â
la  
â
anh se lam vua.  
ä
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
77  
Hai ngûú  
â
å
Hai ngûú  
t ngúi bo cha  
ng. Anh ta chù  
chït. Gêu ài àïn bïn anh àa mo  
thú. Gêu ngûi mù  
ài khuê  
â
i ba  
å
n cu  
â
ng ài qua rû  
t lïn cêy trö  
t lam gò nûa, àa  
m àanh húi: anh ta qua  
t anh ta, cho rùng ào chó la cai xac ben bo  
trïn cêy tut xuöng va cûúi:  
â
ng, chú  
n ky  
nh nga  
å
t mö  
å
t con gê  
i kia ú  
lùn ra àê  
thû  
ë
u ú  
ã
àêu xö  
í
ra.  
Mö  
å
â
ã
å
y, leo to  
ng biï  
á
ë
ä
, co  
â
n ngûú  
â
ã
la  
å
i trïn àû-  
gia vú  
c àa tù  
ài. Khi  
ú
â
è
ë
â
ä
â
ä
ë
t va  
â
ã
â
æ
ë
ë
ë
ä
á
ã
å
ä
t
ã
ë
ã
å
ç
á
â
á
á
â
â
ã
gê  
ë
u àa  
ä
ë
t, anh kia tû  
â
å
ë
â
-
Thï na  
ë
â
o, anh ta no  
á
i, gê  
ë
u ró tai cêu àiïu gò ào  
å
ì
á?  
-
a
â
, no ba  
á
ã
o vúimònh rù  
á
ç
ng nhûng ngûúi xêu la nhûäng keã chaåy boã  
ä
â
ë
â
ba  
å
n trong hiïm ngheâo.  
í
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
78  
Ba  
á
c mu-gñch va  
â
thu  
ã
ì
Ba  
á
á
nh rúi ca  
á
i ròu xuö  
ë
ng söng; ba  
y, àöng lo  
t chiïc ròu bù  
á
c ta àau khöí ngöìi  
ng thûúng ba  
ng vang va  
trïn bú  
lêy tû  
â
kho  
ì
n nghe thê  
ë
å
â
á
c mu-gñch  
hoi :  
ë
â
dûú  
Ròu cu  
Bac mu-gñch tra  
Khöng, khöng pha  
Thuy thên mang lïn cho ba  
Bac mu-gñch la  
Khöng phai ròu cu  
á
c ta mö  
å
ë
ç
â
â
ã
-
ã?  
á
ã
â
-
ã
ã
a töi.  
c chiïëc ròu khaác bùçng baåc.  
á
á
á
ngay :  
a töi.  
-
ã
Khi ê  
noái :  
ë
y thu  
ã
y thê  
ì
n múái àûa lïn chiïëc ròu thêåt. Baác mu-gñch beân  
-
Àêy chñnh la  
â
ròu cu  
ã
a töi.  
c mu-gñch caã ba chiïëc ròu vò loâng thaânh  
Thuãy thêìn tù  
åc cuãa baác ta.  
å
ng cho ba  
á
thû  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
79  
Vï  
y ra vú  
nhû vê  
ngöi xuö  
ì
nha  
â
, ba  
á
c mu-gñch àem ròu ra khoe ba  
c. Thï la co möt anh mu-gñch kha  
nem chiïc ròu cua mònh xuö  
ng khoc.  
å
n be  
â
va i chuyïån  
n àõnh cung laâm  
ng n ûú  
â
kï  
í
la  
å
àa  
ä
xa  
ã
á
i ba  
á
ë
â
á
å
á
c be  
â
ä
å
y : anh ta ài ra söng, cö  
ng bïn bú va cêt tiï  
ë
y
á
á
á
ë
ã
ë
ác ,  
ì
ë
â
â
ë
ë
Thuy  
Ròu cu  
Anh cha âng rúä kïu lïn:  
Cua töi, cu  
Thuy thên khöng cho anh chiï  
ã
thê  
ì
n àûa lïn chiïc ròu bùng vaâng vaâ hoãi:  
a anh àêy ha  
ng mu-gñch mû  
a töi!  
ë
ç
-
ã
ã?  
â
-
ã
ã
ã
ì
ë
c ròu bù  
ç
ng va  
â
ng ma caã chiïëc ròu  
â
cu  
ã
a chñnh anh ta cung khöng àûúc tra  
ä
å
ã
lai vò sû  
å
å
gia  
ã
döi cuãa anh ta  
ë
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
80  
Choá soái vaâ chuá cûâu non  
Cho  
n ùn thõt cû  
á
so  
á
i nhòn thê  
ë
y mö  
å
t chu  
á
cû  
liï  
â
u non uö  
ë
ng nûú  
á
á soái  
muö  
ë
â
u non, thï  
ë
la no  
â
á
ì
n hoanh ho  
å
å
e cû  
â
á
á
-
May lam àu  
Chu cûu con ca å  
Öng soi úi! Cha  
â
â
å
c nûúc cu  
i lai :  
u lam sao co  
á
ã
a tao, khöng cho tao uöng.  
ë
á
â
ä
-
á
á
â
á
thï  
í
la  
â
m àu  
å
c nûú  
á
c cu  
ã
a öng? Búã  
i vò  
cha  
á
u àûng ú cuöi dong nûú  
á
ã
ë
â
á
c, hún nûa la  
ä
å
i chó chu  
á
m miï  
å
ng uö  
ë
ng n ûúác  
bù  
ç
ng àêu möi ma thöi.  
ì
â
Nhûng so  
á
i la  
c, thï ta  
u non àap :  
i, nhûng he  
u noi at :  
Khöng cên ly sû vú  
å
i no  
ái :  
-
Àûú  
å
ë
å
i sao mu  
â
a he  
â
nùm ngoa  
á
i ma  
â
y chû  
ã
i bö  
ë
tao?  
Cû  
â
á
-
Thûa öng so  
á
â
nùm ngoa  
á
i me  
å
cha  
á
u co  
â
n chûa àe  
ã
cha  
á
u.  
Soi nöi ca  
á
í
á
á
á
-
ì
á
å
á
i ma  
â
y.Tao àang ào  
á
i buång àêy, vò thïë maâ tao  
ùn thõt ma  
ây  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
81  
Sû tûã, choá soái vaâ caáo  
Con sû tû  
ã
gia  
â
ö
ë
m nù  
cao la  
c mùt sû tû  
ç
m trong hang. Tê  
chûa. Thï la cho  
. Soi noi:  
ë
t ca  
ã
mo  
å
i con thu  
á
àï  
ì
u àï  
ë
n
thùm võ chua, chó co  
á
á
á
â
ë
á
â
á
so  
á
i vui mû  
â
ng àûú  
å
c dõp  
àù  
å
t àiï  
-
ì
u cho ca  
á
o trú  
á
å
ã
á
Mu  
n.  
å
ta chù  
è
ng coi ngai vaâo àêu, muå khöng àïën thùm chuáa lêëy  
â
möåt bêå  
Vû  
â
a lu  
á
c ào  
á
thò ca  
á
o cha  
å
y àï  
ë
n. No  
á
nghe thêëy àiïìu soái noái, liïìn  
may".  
nghô bung : "Àú  
å
å
i àê  
ë
y, so  
á
i a, ta se  
å
ä
tra  
ã
thu  
â
â
Sû tû quat mù  
ã
á
æ
ng ca  
á
o, cao liï  
á
ì
n thûa :  
bêy töi xin cho ke  
-
Xin chua àûng vö  
á
â
å
i xû  
ã
töi ke  
å
ã
ì
ã
bê  
ì
y töi àûú  
n co luc na  
gian ài  
n àêy  
å
c no  
á
i
mö  
Ma  
ho  
å
t lú  
â
â
i. Ke bêy töi khöng àï  
khöng co luc nao la búi vò ke  
i thuöc cho chua. Mai bêy giú  
ngay.  
ã
ì
ë
n àêy à ûúc la búi vò khöng co  
y töi phai chay khùp thï  
i tòm ra, thï la vöi chay àï  
å
â
ã
â
á
á
â
o.  
á
á
â
â
ã
ã
bê  
mú  
ì
ã
å
æ
ë
å ë  
ã
ë
á
ä
â
á
ë
â
å
Sû tû  
ã
be  
ân hoãi :  
-
Thuö  
ë
c gò kia?  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
82  
-
Da  
á
å
thûa thuö  
ë
c thï  
ë
na  
á
â
y a  
å
: nï  
ë
u lö  
å
t da mö  
å
t con so  
á
i àang sö  
ë
ng,  
rö  
ì
i chua khoa  
á
c bö da ê  
å
ë
m ap cu  
ã
a no  
á
va  
â
o...  
Sû tû cùng bö  
ã
å
da so  
á
i ra, ca  
áo bêåt cûúâi vaâ baão :  
-
Thï àê  
ë
ë
y ngûú  
â
i anh em a  
nh kia  
å
: khöng nïn xui chuáa laâm àiïìu aác, maâ  
pha  
ã
i xui lam àiï  
â
ì
u laâ  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
83  
Sû tûã, lûâa vaâ caáo  
Sû tû  
ã
, lû  
â
a va  
â
ca  
á
o ra ài kiï  
ë
m mö  
ì
i. Chu  
á
ng to  
á
m bù  
æ
t àûúåc nhiïìu  
u ra ba phêìn  
thu  
á
ã
å
nh cho lû  
â
a phai chia phê  
ã
ì
n. Lû  
â
a chia àï  
ì
va ba  
â
ã
o:  
-
Thöi, bêy giú  
â
xin nhê  
å
n phê  
a va  
ì
n cho!  
Sû tû  
o thu tê  
qua rö  
ã
tûc giên ùn thõt lû  
á
å
â
â
ra lï  
å
nh cho ca  
á
o pha  
ã
i chia la  
å
i phêìn.  
xem  
Ca  
á
ë
t ca  
o:  
ã
la  
å
i möt àöng, phê  
å
ë
ì
n mònh thò àï  
í
lai chu  
å
á
txñu. Sû tûã  
ì
i ba  
He  
o tra  
Thï chuyï  
ã
-
â
m, kha  
á lùæm! Ai àaä daåy ngûúi chia phêìn kheáo thïë haã?  
Ca  
á
ã
lúi :  
â
-
ë
ån gò àaä xaãy ra vúái lûâa aå?  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
84  
Cêy sê  
åy va  
â
cêy ö liu  
Cêy ö liu va  
hún. Cêy ö liu cûú  
xuöng. Sêy lùng thinh. Döng ba  
àöng, uön rap xuöng tên mùt àê  
canh nhanh ra chöng àú gio, thï  
â
cêy sê  
i cêy sê  
å
y tranh ca  
y vò gù  
o chú  
t röi vê  
la gay gu  
ä
i nhau xem ai chù  
æ
c hún va  
y cung cong  
y nghiïng nga, lay  
n nguyïn ven. Ö liu chôa  
c.  
â rùæn  
â
å
å
p bê  
ë
t cû  
t nö  
n co  
á
cún gio  
i lïn. Sê  
á
na  
å
â
o sê  
å
ä
ë
å
å
ä
å
í
ä
å
ë
å
ë
å
å
ë
ì
î
â
å
â
á
ë
ä
á
ë
â
ä
å
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
85  
Meâo vaâ cûâu  
Nga  
Khi bac ài la  
vao bac. Bac vuö  
c ngûúi ta êu yï  
ruöng trú vï, cûu vö  
mu-gñch thêy nûc cûú  
nûa. Cûu ài quanh ra phña sau, rûú  
No xö bac mu-gñch nga giui nga giu  
xö öng bö nga, liïn chöp lêy roi quê  
â
y xû  
m vï  
t ve me  
m vuöt ve va  
i chay ra ào  
i, va bac xem xem se  
n mònh nha  
i. Con trai ba  
t cho cûu mö  
ã
a nga  
â
y xûa, mö  
o chay ra ào  
o, cho ùn ba  
cho no  
n bac, liï  
å
t ba  
n, liï  
nh. Thê  
ùn banh. Ba  
m tay, co  
con chuyï  
y lïn lng ba  
c mu-gñch thê  
t trên nïn thên.  
á
c mu-gñch co  
m tay, nha  
y vêy cû  
c mu-gñch tû  
vao chên ba  
n gò tiïp theo  
c mu-gñch.  
y cû  
á
con me  
y lïn lûng, co  
u cung muö  
â
o va  
â
con cû  
â
u.  
âi  
á
â
ì
, me  
â
å
á
ë
ã
å
ngûú  
â
á
á
ë
â
á
ë
å
â
ä
ë
n àû-  
ú
å
â
ë
ë
â
á
á
á
â
ngoaâi  
c. Baá  
å
ã
ì
â
å
å
á
á
ë
å
â
á
ë
c
ë
å
â
â
á
ä
â
å
ä
â
á
ã
á
á
á
ä
á
ä
å
á
ë
â
u
í
ä
ì
å
ë
å
â
å
å
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
86  
Con tho  
ã
Tho  
y thoa  
n muön trö  
bui rêm ú khe ca  
tho. Tho nghô bu  
khac. Mònh muö  
ã
cha  
i ma  
n ky  
n, thï  
å
y trö  
ë
n bê  
ì
y cho  
tra  
hún nûa. Tho  
nao lai àu  
ng: " Ro àung la  
n trön ky hún, thï  
á
va  
i qua biï  
ài tòm núi rê  
ng ngay phai so  
àa gùp may chúá  
la toi maå  
â
trö  
ë
n va  
t bao nhiïu nö  
m rap hún, va âo  
i ú àêy. Soi chö åc  
co ài tòm cai may  
ng".  
â
o rû  
â
ng sêu. Trong rû  
â
ng tho  
ã
i nïn thoã  
chui va  
p à ú  
thê  
co  
ë
ã
á
i, nhng àa  
ä
ã
ë
î
i sú ha  
å
ä
â
ë
ë
ä
ä
ã
å
å
â
å
å
ã
å
ë
â
å
å
ã
á
ã
ë
á
å
á
ã
ã
å
ä
á
â
ä
å
á
á
ë
n ài ê  
í
ë
ä
ë
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
87  
Thoã vaâ ruâa  
Tho  
y àoan àûú  
ng con thêy ru  
Ngöi nghó àa". Tho  
miït bo va khi tho thû  
ã
va  
â
ru  
ng mö  
a àêu. Tho  
ngöi xuöng nghó va  
c dêy thò rua àa bo  
â
a tranh ca  
t vecxta. Tho  
ben nghô bu  
ngu  
hït àoa  
ä
i nhau xem ai cha a thi  
lêp tûc vûú ác  
ng: " Mònh ài àêu ma å  
thiïp ài. Con rua cû  
n à ûúng möt vecxta.  
å
y nhanh hún. Hai àû  
á
cha  
chù  
å
å
â
å
á
ã
å
á
å
t lïn trûúc rua, àï  
á
â
ë
è
â
ë
â
ã
â
å
â
ì
ä
ã
ì
ë
â
ã
ë
â
å
á
ãi  
ë
â
â
ã
á
å
â
ä
â
ë
å
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
88  
Cun cuát meå vaâ àaân con  
Cun cu  
á
t me  
å
ê
ë
p nú  
â
ã
àûú  
t nga  
m mö  
i àa no  
å
c mö  
y hai ngûú  
i va dùn lu  
i nhûng gò. Chiï  
å
t àa  
â
n con trong ruö  
i chu ruöng àï  
con phai lùng nghe rö  
u töi cun cut me  
å
ng kiï  
ì
u ma  
å
ch vaâ  
thê  
ë
p tho  
ã
m lo sú  
å
ngay mö  
å
â
â
ã
å
ë
n gù  
å
t lu  
á
a. Bû  
i vï  
bay  
ä
a
ì
ê
ë
y cun cu  
noi lai cho me  
vï, lu con ben thûa:  
á
t me  
å
bay ài kiï  
ë
ì
â
å
ä
ã
æ
ì
å
á
å
å
biït ngûú  
ë
â
ä
á
ä
ì
ë
á
ì
ä
â
-
Khön röi me  
ë
ì
å
úi, ngûú  
â
i chu  
n cac ba  
i, me úi, me  
m mai la hang xom ho  
ã
vú  
á
i anh con trai àï  
ng xom, ban be  
chuyïn chö cho chu  
àïn gùt lua mêt.  
ë
n, öng ta ba  
, nhú ho àï  
ng con  
ão  
n
"
gù  
kiï  
å
ì
u mach chñn rö  
t giup kiïu ma  
ài chû khöng sang sú  
å
ì
i. Con àï  
ë
á
á
c ha  
â
á
å
â
â
å
ë
á
ì
å
ch". Khö  
ë
n rö  
ì
å
å
í
î
á
á
á
á
â
â
á
å
ë
å
á
ë
Cun cut me  
á
å
nghe xong liïn noi :  
ì
á
-
Khöng sao caã  
i àêëy.  
, cac con, con lêu hoå múái gùåt kiïìu maåch, caác con  
á
â
cû  
á
yïn têm ngö  
ì
Va sa  
â
á
ng sú  
á
m mai cun cu  
á
t me  
å
la  
å
i bay ài, dù  
å
n ca  
á
c con nghe xem  
i me  
ngûú  
â
i chu se  
ã
ä
bao gò. Khi cun cu  
ã
á
t me  
å
bay trú  
ã
vï, lu  
ì
ä
con thûa vú  
á
å :  
-
Thï  
ë
na  
â
y na  
â
y, me  
å
úi, ngûú  
â
i chu  
á
ã
lai àïn, àú  
o con trai : " Con ha  
å
ë
å
i ma  
ä
i ba  
å
n be  
â
va hang  
â
â
xo  
á
m chùng ai àï  
è
ë
n ca  
ã
. Öng ta múi ba  
ã
ä
y àï  
ë
n ngay  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
89  
sai àï  
chö  
î
ca  
á
c anh em trai, anh em rï  
í
, anh em nuöi, no  
t kiïu mach".  
á
i vú  
á
i ho  
å
la  
â
bö  
ë
ë
n
bao nga  
ã
â
y mai nhêt thiït phai gù  
ë
ë
ã
å
ì
å
-
Ca  
á
c con àûng sú cac con a nga  
â
å
á
å
â
y mai ho cuäng seä chùèng gùåt àêu,  
å
-
cun cut me  
á
å
noi.  
á
Khi trú  
ã
vï, cun cu  
nao ?  
Ngûúi chu  
ng co ai àï  
ì
át meå hoãi :  
-
-
Thï  
ë
â
â
ã
la  
å
i àï  
ë
n vú  
á
i anh con trai, lai  
å
àú  
å
i chú  
â
ngûú  
â
i nha  
â
.
Chù  
è
á
ë
n. Öng ta mú  
á
i bao anh con : "Thöi, con a  
ã
å
, ro  
ä
la  
â
chù  
è
ng húi sûc àêu ma  
á
â
tröng àúi. Kiï  
å
ìu mach chñn röi. Con ha  
å
ì
ä
y sû  
ã
a
ha  
á
i, sú  
á
m mai tû chung ta àï  
å
á
ë
n ma gùt thöi".  
â
å
-
Cac con a, - cun cut me  
á
å
á
å
noi - nïu nhû chñnh ngûú  
á
ë
â
i ta tû  
å
bù  
æt tay  
va  
â
o cöng viï  
å
c chû khöng tröng àú  
á
å
i ú nhûng ngûúi khac thò ngûúâ ä  
ã
ä
â
á
i ta se  
lam. Pha  
â
ã
i thu xï  
ë
p ài khoi àêy thöi.  
ã
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
90  
Con cöng  
Loa  
mònh va tû  
chon no lam vua. a  
â
i chim ho  
àï cû mònh la  
c la be  
å
p nhau la  
m vua. Tê  
n noi:  
å
i bê  
ì
u ra vua. Con cöng xo  
t ca loai chim vò ve  
á
â
e to ca  
á
i àuöi c uãa  
a noá àaä  
â
å
ì
ã
â
ë
ã
â
ã
àep cu  
å
ã
å
á
â
á
â
â
-
Anh cöng na  
â
y, anh ha  
ä
y no  
á
i cho bo  
å
n chu  
á
ng töi biï  
ë
t: khi anh lïn  
naâo  
la  
â
m vua, anh se che chú cho chu  
nïu chung rút àuöi chung töi?  
ä
ã
á
á
ng töi kho  
ã
i lu  
ä
diïu hêu nhû thï  
ì
ë
ë
á
å
í
Cöng khöng biït tra lúi ra sao, thï  
ë
ã
â
ë
la  
â
tê  
ë
t ca  
ã
loaâi chim suy nghô  
ng khöng? Vaâ chuáng khöng  
ng  
xem liïu cöng co la öng vua tö  
å
á
â
ë
t cu  
ã
a chu  
á
chon cöng lam vua nûa, ma cho  
å
â
ä
â
å
n àa  
å
i ba  
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
91  
 ëu vaâ ong  
Gê  
Tho  
Ca àa  
Mui gê  
Gêu ru  
Bo tö ong cha  
ë
u tòm àï  
tay vao vö  
n ong bay lïn  
u thi nhau àö  
lïn: "Mui úi!"  
y miït.  
ë
n tö  
í
ong  
â
â
ëc mêåt  
ã
â
ä
ë
ët  
ë
á
ä
ã
í
å
ë
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
92  
Ong mê  
å
â
ong àû  
å
Mu  
c ùn mê  
â
a he  
â
vu  
â
a tú  
á
i, lu  
ä
ong àû  
å
c liï  
ì
n tranh ca  
àï  
ä
i vú  
á
i ong mê  
å
t xem ai  
àûú  
å
å
t. Ong mê  
å
t mú  
â
i ong vo ve  
â
ä
ë
n phên xû  
ã
. Ong vo  
â
ve  
ä
ho  
ã
i :  
"
Cac ngûú  
á
â
i ha  
ä
y phên ra àöi -ong mê  
töi se thêy ro  
å
t vao möt tö  
â
å
í
, ong àû  
å
c va  
â
o tö  
í
kia. Qua mö  
å
t tuên lï  
ì
î
ä
ë
ä
ai lam mêt nhiï  
â
å
ì
u hún va gio  
â
ã
i
hún".  
Lu  
ä
ong àûåc caäi ngay : "Chuáng töi khöng àöìng yá. Baác phên xûã  
ài".  
ngay bêy giú  
â
Ong vo  
c khöng àö  
ngön cua ngûú  
â
ve  
ä
liï  
ì
n no  
la bú  
c. Ca  
á
i : "Bêy giú  
i vò cac ngûú  
c chõ ong mê  
â
thò töi se  
i khöng la  
t, hay àuö  
ä
phên xûã ngay. Luä ong  
m mêåt, maâ chó thñch  
i ngay chung ài".  
àû  
å
ì
ng y  
á
â
ã
á
â
â
ë
ã
â
i kha  
á
á
å
ä
í
á
Va ong mê  
â
å
t àa  
ä
triït hï  
å
ë
t lu ong àûåc  
ä
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
93  
Cöng vaâ sïëu  
Sï  
no ái :  
ë
u tranh ca  
ä
i vú  
á
i cöng xem ai trong hai àû  
á
a oai vï  
å
hún. Cöng  
-
Töi la  
â
con chim àe  
m ngùt, xê  
å
ë
p nhê  
u xñ.  
ët, àuöi cuãa noá coá àuã moåi mêìu sùæc rûåc  
rú  
ä
, co  
â
n anh xa  
á
æ
Sïu lai noái:  
ë
å
-
Nhûng töi àaä bay lïn têån trúâi, coân anh chó tha thêín trïn caái  
y phên  
sên àê  
ì
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
94  
Chim cun cu át vaâ ngûúâi sùn  
Chim cun cuát sa lûúái cuãa ngúâi sùn beân lïn tiïëng van xin ngûúâi  
sùn tha no ra:  
ã
á
-
Öng cû  
á
tha  
ã
töi ra - no  
á
no  
á
i - töi xin hê  
ì
u ha  
å
öng. Töi se  
ä
nhû  
ã
nhû  
ä
ng con cun cu  
á
t kha  
á
c va  
â
o lûú  
á
i cho öng.  
-
Hû  
may ra, co  
muön phan lai àö  
â
m, cun cu  
n bêy giú  
ng loaåi  
á
t úi - ngûú  
â
i sùn no  
á
i - bònh thú  
â
ng ta cu  
n cö  
ä
ng chùèng  
y vò maây  
tha  
ã
â
â
â
la  
å
i ca  
â
ng khöng. Ta se  
ä
vù  
å
í
ma  
â
ë
ã
å
ì
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
95  
Chim se  
ã
Se  
rï :  
ã
thê  
ë
y con ngûú  
â
i ài gieo ha  
å
t lanh. No  
á
liï  
ì
n bay tú  
á
i ho  
å
nha  
â
chim  
ru  
ã
-
Ha  
ä
y mau bay àï  
ë
n mö haåt ài. Lanh moåc lïn, con ngûúâi seä xe  
í
chó, àan lú  
á
i, sùn bùt têt ca  
æ
ë
ã
chuáng ta.  
Ho  
å
nha chim khöng nghe, thï  
â
ë
la  
â
se  
ã
khöng thï  
í
mö  
í
hï  
ë
t ha  
å
t lanh.  
Lanh nú hoa, se goi ho nha chim ài róa lanh. Ho  
ã
ã
å
å
â
å
nha  
â
chim la  
chim. Va  
å
i
khöng nghe se. Lanh chñn. Lên thû ba se ài kïu goi ho  
lên thû ba ho nha chim vên khöng nghe no. Bêy giú se  
chim, bo chung va bay àïn söng bïn canh chö cua ngûú  
ã
ì
á
ã
å
å
nha  
giê  
i.  
â
â
ì
á
å
â
î
á
ë
â
ã
å
n ho nha  
å
â
ã
á
â
ë
ë
å
î
ú
ã
ã
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
96  
Diïìu hêu vaâ chim böì cêu  
Diï  
i con na  
cêu, àêu lïn cêy va  
bö cêu. No noi :  
ì
u hêu rûú  
o. No ben tñnh chuyï  
lïn tiïng no  
å
í
å
t àuö  
í
i ma  
ä
i àa  
a bö cêu. No  
i bêy bö cêu rù  
â
n bö  
ì
cêu nhûng chù  
bay gên àïn chuö  
ng no muön hê  
è
ng bù  
æ
t
nö  
bö  
ha  
í
â
á
â
å
n lû  
â
ì
á
ì
ë
ì
ng  
ì
å
á
i vú  
á
ì
ì
ç
á
ë
ì
u
å
ì
á
á
-
Töi chù  
è
ng co  
á
viï  
c ba  
å
c gò la  
n, tön töi la  
c pham ca  
â
m, ma  
â
töi yïu mï  
m vua, nhûng töi se  
c ban va khöng àï cho ke  
ë
n ca  
á
c ba  
å
n. Ca  
á
c ba  
y tú  
na  
å
n ha  
ä
ã
y
a
cho töi àïn ú vúi ca  
cac ban. Töi se khöng xu  
pham àïn cac ban.  
ë
ã
á
á
å
â
ä
la àê  
â
ì
á
cu  
á
å
ä
á
å
á
å
â
í
ã
â
o xu  
á
c
å
ë
á
å
Bö cêu bùng lo  
ì
ç
â
ng. Khi diï  
a cac ngûú  
y ta cên ùn thõt mö  
ì
u hêu àa  
ä
va  
â
o àûú  
å
ã
cua böì  
c ngûúi phaã  
cêu.  
ã
cêu, no  
i nghe  
á
la  
å
i noi khac : Ta la vua cu  
á
á
â
ã
á
â
i, va  
â
vò thï  
ë
ca  
t con bö  
â
ta. Viïc thû nhêt la möi nga  
å
á
ë
â
î
â
ì
å
ì
Va möi ngay no lai giït ha  
â
î
â
á
å
ë
å
i möt chim bö cêu. Bö  
å
ì
ì
cêu tónh ngöå,  
bù  
æ
t àêu suy nghô xem phai lam thï  
ì
ã
â
ë
nao, khö  
â
ë
n nö  
î
i muön mêt röi.  
å
ë
ì
Àang ra tuyït nhiïn khöng nïn cho no  
á
å
á
va  
â
o - chu  
á
ng noi-con bêy  
á
â
giú  
â
thò khöng con cach gò nûäa  
â
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
97  
Ngûúâi chuã vaâ baác laâm cöng  
Ngûú  
â
i àï  
ë
n dû  
o :  
å àaám cûúái khaá àöng. Öng haâng xoám goåi baác laâm  
cöng àïn va  
ë
â
ba  
ã
-
Nay, anh ài xem xem coá bao nhiïu ngûúâi àïën dûå àaám cûú ái bïn  
â
êëy.  
Ba  
lïn bú tûú  
cung vêp pha  
vêp phai khuc gö  
trú vï gùp ngûúi chu  
á
c la  
ng àú  
i khu  
, liï  
. Ngûú  
â
m cöng ra ài. Ba  
i khach khûa ra kho  
c gö vùng lïn chû  
n quay lai àêy khu  
i chu hoi :  
á
c àï  
í
bïn ngûú  
i nha. Ho  
i va lai ài tiï  
c gö sang bïn. Ba  
ä
ng cû  
ã
a mö  
t àê  
p. Chó co  
å
t khu  
u ra vï  
mö  
c la  
á
c gö  
. Ai ài ra  
t ba la  
m cöng  
î
va  
â
ngö  
ì
i
â
â
å
á
á
ã
â
å
bù  
æ
ì
ì
ä
ë
ã
á
î
ã
â
å
ë
á
å
â
â
äo  
ë
ã
á
î
ì
å
í
ã
á
î
á
ã
ì
å
â
ã
â
ã
-
ú
ã
bïn êy co nhiï  
c lam cöng tra  
Chó co möi möt ngûú  
Tai sao vêy?  
Búi vò töi àï  
ë
á
ì
u ngûú  
âi khöng?  
Ba  
á
â
ã
lúi :  
â
-
-
-
á
î
å
âi, maâ laåi laâ baâ laäo.  
å
å
ã
í
khu  
á
c gö  
î
bïn thï  
ì
m nha  
â
, tê  
ë
t ca u vêë  
ã
àï  
ì
p phaãi, nh-  
y. Nhûng  
ûng chù  
è
ng ai buö  
ì
n de  
å
p ài. Thï  
ë
thò lu  
ä
cûu cu  
â
ä
ng la  
â
m nhû vêå  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
98  
mö  
å
t ba  
â
la  
ä
o àa  
ä
de  
å
p khu  
á
c gö  
î
sang bïn àï  
í
ngûú  
â
i kha  
á
c kho  
ã
i vê  
i.  
ë
p nga  
ä
. Chó  
co con ngûú  
á
â
i mú  
á
i la  
â
m nhû vê  
å
y. Möt mònh ba  
å
â
lao la  
ä
â
ngûú  
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
99  
Ca ái bònh àê ët vaâ ca ái êu gang  
Bònh àê  
Nhûng êu gang tra  
ë
t ca  
ä
i nhau vú  
á
i êu gang. Bònh àê  
ë
t do  
å
a se  
ä
àê  
å
p êu gang.  
ã
lú  
â
-
Àùng nao cu  
ç
â
ä
ng vê  
å
y, anh àê  
å
p töi hay töi àê  
å
p anh, thò khöng  
pha  
ã
i töi ma la anh se  
â
â
ä
vú toaác  
ä
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
100  
Con dúi  
Nga  
n giûa loa  
nhû bïn kia va  
â
y xû  
i thu  
cû  
ã
a nga  
va  
ngö  
â
y xûa, àa  
loai chim. Dúi khöng tham gia va  
i chú xem bïn nao thùng.  
ä
lêu lù  
æ
m rö  
ì
i, xa  
ã
y ra mö  
å
t cuö  
å
c chiï  
ë
n tranh  
lú  
á
ä
â
á
â
â
â
o bïn na  
â
y cu  
ä
ng  
â
á
ì
â
â
æ
Thoat àêu chim a  
å
ì
á
p àao thu, bêy giú dúi liï  
ã
á
ë
â
ì
n ài vú  
á
i loa  
khi loa  
. No phö vú  
la thu  
y dúi la  
â
i chim,  
bay cung vúi chim va tû  
bùt àêu gianh phên thùng, dúi liï  
loai thu bö rùng, bön chên, bö vu  
no yïu quy loai thu. Cuöi cung loa  
tòm sang phña chim, nhng loai chim àa  
â
á
â
å
goi mònh la chim nhûng sau ào  
n chuyïn sang phña thu  
cua mònh, va cam àoan no  
i chim vên cû  
xua àuö  
å
â
á
â
i thu  
á
ái  
á,  
æ
ì
â
ì
æ
ì
í
á
á
â
á
å
ë
å
á
ã
â
á
â
á
á
â
á
ë
â
â
î
á
thù  
æ
ng, khi ê  
ài.  
ë
åi  
â
ä
í
i no  
á
Va dúi cung khöng con co thï ài theo loa  
â
ä
â
á
í
â
i thu  
á
, vò thï tûâ àoá dúi  
p choaång múái  
i chim.  
ë
lê  
í
n söng ú cac hêm nha, höc cêy, chó àïn luc trú  
ë
ã
á
ì
â
ë
ë
á
â
i chê  
å
bay ra, chùng dam theo loai thu, cung chùng dam theo loaâ  
è
á
â
á
ä
è
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
101  
La  keo kiïåt  
Mö  
y len ra ngo  
ùn tröm mê  
khöng co  
å
t la  
ä
o keo kiï  
xem. Anh la  
t sö tiïn ê  
n nûa thï  
å
t thu go  
m cöng cu  
y. Lao keo kiï  
la lao oa kho  
á
p tiï  
ì
n la  
å
i, àem chön xuö  
a lao rònh biït, àïm àï  
t ra xem höp tiï  
c. Ngûúi hang xo  
ë
ng àê  
ë
t va  
n ra àa  
n chön  
m thê  
â
nga  
â
y
nga  
â
á
á
â
ã
ä
ë
ë
â
o
lïn va  
giêu, vú  
thï  
â
å
ë
ë
ì
ë
ä
å
å
ì
ë
ä
le  
ä
la  
o:  
â
â
ä
ë
â
ä
â
á
â
â
á
ëy  
ë
be  
â
n ba  
ã
-
Öng kho  
á
c gò kia chû  
á
? Thò öng co  
á
du  
â
ng tiï  
ì
n la  
â
m gò àêu? Vêåy  
maâ.  
öng cû  
á
ra ma nhòn ca  
â
á
i hö chön tiï  
ë
ì
n êy - no  
ë
á
vê  
î
n y nguyïn nhû cu  
ä
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
102  
Baác mu-gñch vaâ con choá  
Con cho  
á
nga  
c. Ba  
ä
xuö  
ë
ng giï  
ë
ng. Ba  
á
c mu-gñch ke  
á
o cho  
va  
á
lïn, nhûng cho  
á
la  
å
i cù  
æ
n tay ba  
á
á
c mu-gñch be  
â
n quù  
è
ng con cho  
á
â
ba  
ã
o:  
-
Mù  
å
c thêy mù  
å
c xac may, mö  
á
â
å
t khi may cùn tao vò ca  
â
æ
á
i chuyï  
å
n tao  
muö  
ë
n cûu may.  
á
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
103  
Con cho  
á
àeo khu  
á
å
Cho  
ta ài khù  
á
giú  
ã
tro  
p ca  
â
vö  
ì
ga  
â
. Ngú  
â
i chu  
ã
be  
â
n buö  
å
c mö  
å
t khu  
á
c gê  
å
y lïn cöí noá.  
noi:  
Cho  
á
æ
á
c sên nha  
â
khoe khu  
á
c gêy cu  
å
ã
a mònh va  
â
á
-
Chu  
è
á
ng ma  
á
â
y xem, öng chuã yïu quy tao thï  
á
ë
chû â  
á
, lam cho tao  
kha  
á
c hùn vúi nhû  
ä
ng con cho khaác  
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
104  
Ba  
á
â
Ba  
chùng thê  
n gia múi xu nï  
á
c chùn cû  
y àêu. Ba  
u tòm ra ke  
â
u bõ mê  
ë
t mö  
å
t con cû  
ng cê  
tröm.  
â
u ca  
á
i. Ba  
á
c ta ài tòm, ài tòm ma  
ä
i
ma  
nï  
â
è
ë
á
c lïn tiï  
ë
ì
u khê  
í
n va  
â
hû  
á
a se  
ä
àö  
ë
t mö  
å
t cêy  
ë
á
â
ë
ã
å
Sang nga  
â
y höm sau, ba  
á
c chùn cû  
u cai cua ba  
i lao va  
möt àö  
â
u ài va  
â
o rû  
á
â
ng va  
c chùn cû  
c ta la  
u bac ta thoa  
â
gù  
å
p mö  
å
t bêìy  
ëy  
so  
lu  
cê  
á
i. Chung àang ùn nöt con cû  
tröm röi. Nhûng àïn khi bêy so  
u khên va hûa se àöt cêy nïn gia  
bêy soi.  
á
ë
â
á
ã
á
c. Ba  
â
u nhòn thê  
i lïn tiïng  
t àûú  
ä
å
ì
ë
ì
á
â
o ba  
á
c ta, ba  
á
å
ë
åc  
ì
í
á
â
á
ä
ë
ë
á
å
ì
ng nï  
ë
á
á
ì
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
105  
Cho  
á
nù  
ç
ì
ã
khö  
Cho  
mon men tú  
khö, cho ta àa  
á
nù  
i kho chû  
gêm gû  
ç
m trïn àö  
ì
ng co  
ã
khö trong kho chû  
àêu vao va chó kõp ngoa  
chöm túi. Bo cai bo ài va ba  
á
a. Bo  
â
ca  
m mö  
o:  
á
i the  
â
m co  
ã
, no  
á
ã
á
á
a, tho  
va  
â
ì
â
â
å
å
t du  
á
m co  
á
ä
ì
â
â
ì
á
â
á
ã
â
ã
-
Tha la no  
â
â
á
ùn, àù  
ç
ng nay ùn thò khöng ùn, ma cho ngûú  
â
â
â
i khaác  
cu  
ä
ng chùng cho.  
è
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
106  
Soái vaâ khuác xûúng  
Con so  
i co thï cù  
khoi àanh rúi mê  
á
i àang ngoa  
n chït ca lu  
t khu  
å
m khu  
cho con, nhûng khöng muö  
c xûúng, nïn soi bo chay kho  
á
c xûúng. Mê  
ë
y con cho  
á
con xöng va  
n ngoac mo  
i lu cho con.  
â
o so  
m ra  
á
i.  
So  
àï  
á
á
í
æ
ë
ã
ä
á
ë
á
ä
á
í
ã
á
ë
á
á
ã
å
ã
ä
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
107  
Con cho  
á
va  
â
thù  
çng ùn trö  
åm  
Àïm höm tïn trö  
lïn tiïng sua. Tïn tröm lê  
ùn. Cho khöng ngoam banh, xöng va  
å
m mo  
â
àï  
ë
n sên nha  
t miïng ba  
o tröm va  
â
. Cho  
nh mò va  
cùn chên tröå  
á
àa  
á
nh húi thê  
nem cho cho  
m.  
ë
y trö  
å
m,  
ë
ã
å
ë
y ra mö  
å
ë
á
â
á
á
á
å
á
â
å
â
æ
-
Sao may lai cùn tao? Tao àa cho ma  
â
å
æ
ä
â
y banh kia ma  
á
â
? - tröm no  
å
á
i.  
-
Töi cùn anh búi vò khi anh chûa cho töi ba  
æ
ã
á
nh, töi co  
â
n chûa biïët  
anh la  
â
ngûúi töt hay àûa àöc ac, con bêy giú thò töi biï  
â
ë
á
å
á
â
â
ë
t chùc chùæn  
æ
anh la  
â
ngûúi xêu, möt khi anh àõnh mua chuöc töi.  
â
ë
å
å
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
108  
So  
á
â
ngû  
å
á
So  
á
i muö  
ë
n bù  
æ
t ngû  
å
a con. No  
á
àï  
ë
n gê  
ì
n àa  
â
n ngûåa, noái:  
-
Vò sao con ngû  
å
a con ú  
ã
àêy khê  
å
p khiï  
î
ng chên ? Hay caá  
c ngûú  
âi  
khöng biït chûa chay? Hoå  
chùng bao giú que chên hïë  
ë
ä
å
nha  
t.  
â
so  
á
i chu  
á
ng töi co  
á
möt thû thuöë  
å
á
c nïn  
è
â
â
Möt con ngûa cai liïn no  
å
å
á
ì
á
i:  
i chên sau bïn phaãi, khöng hiïíu sao  
-
Thï thò chûa cho töi ca  
ë
ä
á
àau àau trong mong êy.  
á
ë
So  
a ca  
á
i àï  
ë
n gê  
ì
n ngû  
å
a ca  
á
i, va  
â
khi no  
á
vû  
â
a ài vo  
â
ng ra phña sau ngûåa,  
i.  
ngû  
å
á
i àa  
á
hêu cho so  
å
á
i mö  
å
t cu  
á
lam ga  
â
ä
y hï  
ë
t rùng so  
á
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
109  
Caáo vaâ soái  
Ca  
Anh ma  
Soi tra lú  
Phai ma  
á
o thê  
ë
y so  
i rùng la  
i:  
i giu  
á
i ma  
â
i rùng, liï  
ì
n ho  
? Co  
ã
i:  
ai àêu maâ àaánh nhau?  
-
â
â
m gò thï  
ë
á
á
ã
â
-
ã
â
ä
a rùng khi cha pha  
ã
i àa  
á
nh nhau, àï  
ë
n khi àa  
á
nh  
nhau thò chùng co  
è
â
n luc nao ma mai giua nû  
á
â
â
â
ä
ä
a.  
Hûúu va ngû  
â
åa  
Hûúu lêy sûng hu  
ë
â
á
c ngû  
å
a va  
â
àuö  
í
i ngû  
å
a ra kho  
ã
i canh à ö ìn g. Ngû åa  
a, àuöi hûúu ài song  
i ài, ngûa be  
á
vï  
ì
vú  
á
i ngûúi, xin ngûúi che chú  
i àong ham thiïc, yïn cûúng lïn ngû  
thûa:  
â
â
ã
. Ngûú  
â
i bao vï  
ã
å
ngû  
å
í
la  
å
á
â
ë
å
a. Khi húu bõ àuö  
í
å
ân  
-
Xin cam ún ngûú  
Nhûng ngûúi bao:  
Khöng, bêy giú thò ta biïët roä laâ mi seä cêìn cho ta röìi.  
Va ngûúi khöng tha ngûa ài.  
á
â
i, bêy giú  
â
xin ngûú  
â
i tha  
ã
töi ra.  
â
ã
-
â
â
â
ã
å
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
110  
Hai con ïëch  
No  
nhau ài tòm nûú  
xem co nïn nhay xuö  
á
ng nû  
å
c la  
c. Chu  
ng khöng. ï  
â
m khö ca  
å
n hï  
y to  
ch tre  
ë
t mo  
t lïn thaâ  
noá  
å
i ao hö  
nh giï  
i:  
ì
, àê  
ì
m lê  
ì
y. Hai chu  
á
ï
ë
ch ruã  
á
á
ng nha  
ã
á
ë
ng va  
â
ngö  
ì
i suy nghô  
á
ã
ë
ë
ã
-
Pha  
ã
i nha  
ã
y xuö  
ë
ng, dûú  
a.  
á
i ào  
á
co nhiïìu nûúác vaâ úã d úái àoá  
á
thò khöng  
co  
â
n ai quê  
ë
y rê  
ì
y ta nû  
lú  
c thò nhiï  
ä
Nhûng ï  
ë
ch tra  
ã
âi:  
-
Khöng, nûú  
á
ì
u àêëy, nhûng nïëu nûúác giïëng caån thò laâm  
sao ma nha  
â
ã
y lïn khoi àê  
ã
ë
y àûúåc.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
111  
So  
á
i ca  
á
i va  
â
lú  
ån  
Mö  
å
t con so  
á
i ca  
á
i xin lú  
å
n cho va  
â
o nguã troå. Lúån cho soái vaâo. Soái caái  
cua mònh.  
àe  
ã
möt bê  
å
ì
y soi con. Lú  
á
å
n àoi lai chö  
â
å
î
ã
-
Chñnh chõ thê  
noi.  
ë
y àê  
ë
y, soi con co  
á
â
n nho ca, chõ thû thaã cho ñt lêu -  
ã
ã
so  
á
i me  
å
á
Lún nghô: " Ta àú  
Mua he qua, lún la  
Cû thû àöng va  
å
å
i ñt lêu vê  
å
y!"  
i chö. So  
n ta ài. Bo  
â
â
å
å
i ào  
â
î
á
i me  
å
tra  
ã
lú  
â
i:  
-
á
ã
å
â
o bo  
å
å
n ta co  
á
nhû  
äng saáu, boån ta seä xeá  
xa  
á
c may.  
â
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
112  
Boâ àûåc vaâ ïëch  
Bo  
â
àû  
å
c ài ra hö  
ì
nûú  
á
c no  
á
gù  
å
p lu  
ä
ï
ë
ch con va  
â
giê  
î
m phai möåt con,  
ã
nhû  
ä
ng con kha  
á
c nhay to  
ã
ä
m ca  
ã
xuö  
ë
ng nûú  
á
c. Möt chu  
å
á
ï
ë
ch con trúã vïì nhaâ  
vú  
á
i me  
å
kï  
Öi, me  
Sao to lún  
To lún hún nhiï  
ch me phònh ngûú  
Sao bêy giú vên cû  
To lún hún.  
ch me cang phònh to nû  
Con bêy giú to lún hún me  
To lún hún. Cho du me co nö  
í
la  
å
i :  
úi, con nhòn thê  
hún me ? - me  
u.  
-
-
-
å
ë
y mö  
å
t con thuá khiïëp quaá, súå úi laâ súå.  
i.  
á
å
a
â
å
ï
ë
ch hoã  
á
ì
ï
-
ë
å
â
i lïn va  
â noái :  
â
î
á
to lún hún me  
á
å
àûú  
å
c sao?  
-
á
ï
-
ë
å
â
äa.  
â
â
á
å
khöng?  
bung ra cuäng khöng phònh àûúåc  
-
á
â
å
á
í
å
bùçng boâ àêu.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
113  
ïëch meå phònh to hïët sûác vaâ nöí buång thêåt  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
114  
Ho  
å
nha  
â
ïë  
á
å
Ho  
u xin thûú  
rúi xuöng nûú  
àêy röi".  
å
nha  
ng àï  
c. Chu  
â
ï
ë
ch ca  
cho mö  
ng thö  
ä
i co  
å
nhau va  
â
chù  
è
ng co  
á
ai àï  
í
phên xû  
ã
. Chu  
á
ng beân  
gay va  
a chung ta  
cê  
ì
å
ë
å
t öng vua. Bö  
î
ng ca  
â
nh cêy khö bïn höì ä  
n : "Vua cu á  
â
ë
á
á
ë
t lïn, chay ta  
å
á
n loa  
å
ã
ì
Ca  
â
nh cêy cù  
æ
m xuö  
ë
ng bu  
n va  
â
n cû  
nhay lïn ba  
y hiïn la  
c bay qua va  
á
nù  
ç
m nguyïn nhû thï  
m vao. Canh cêy vê  
nh, khöng xet xû chu  
àêu xuöng hö  
ë
. Ho  
å
nha  
n nù  
ng,  
â
ï
ë
ch  
da  
å
n dô ra, bùt àêu búi àï  
yïn. Ho nha ch thêy öng vua nê  
chung la i xin vua khac. Möt con diï  
Ho nha ch mûng rú nhao nhao lïn :  
æ
ì
ë
â
ã
á
â
â
î
ç
m
å
â
ï
ë
ë
ì
ì
â
á
ã
á
á
å
i na  
ë
â
á
å
å
â
å
ë
ì
.
å
â
ï
â
ä
-
Àêy múá  
i qua la öng vua thûc sûå, öng vua söëng. Vua naây seä xeát  
ã
â
å
xû  
ã
àêu ra àêëy.  
Chó àï  
n thõt bêy giú ho  
ë
n khi diï  
å
c bù  
nha  
æ
t àê  
ì
u sùn bù  
æ
t hï  
ë
t chu  
á
ï
ë
ch no  
å
àï  
ë
n chuá ëch kia  
ï
che  
á
ë
â
å
â
ï
ë
ch mú  
á
i tiïc öng vua hiï  
ë
ì
n la  
â
nh trûúác àêy.  
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
115  
Ngûú âi la ái buön vaâ hai tïn ùn cù æp  
Co  
quay ài àï  
lai buön giû  
á
hai ngûú  
lêy hang, khi quay la  
ho lai, bao:  
â
i va  
â
o cû  
ã
a hiï  
å
u mua khùn qua  
â
ng. Ngûúâi laái buön  
t têëm khùn. Ngûúâi  
í
ë
â
å
i thò thêy mêt mö  
ë
ë
å
á
ä
å
å
ã
-
Trong hai ngûú  
â
i co  
á
mö  
å
t ngûú  
â
i àa  
ä
lê  
ë
y cu  
ã
a töi mö  
å
t tê  
ë
m khùn.  
y coân  
Möt ngûúi thï thö  
i kia thï thöt la anh ta khöng hï  
å
â
ì
ë
t la  
â
trong ngûú  
â
i khöng co  
á
têm khùn ê  
ë
ë
á
ngûú  
noi:  
â
ì
ë
â
ì
lêy têm khùn. Ngûú  
ë
ë
â
i lai buön  
á
-
Vê  
å
y la  
â
hai anh àï  
ìu laâ keã cùæp.  
Ba  
á
c àoa  
á
n möt trong hai tïn lê  
å
ë
y tê  
ë
m khùn va  
â
chuyï  
í
n cho tïn  
y têëm  
kia, be  
â
n kha  
á
m tïn àa  
ä
thï la no khöng hï  
ì
â
á
ì
lê  
ë
y têm khùn, Tòm thê  
ë
ë
khùn trong ngûúi no  
â
á
, bac liïn giai ca hai tïn lïn quan  
á
ì
ã
ã
NHÛ  
Ä
NG CÊU CHUYÏ  
Å
N NGU  
Å
NGÖN HAY NHÊ  
Ë
T THÏ  
Ë
GIÚ  
Á
I
116  
Mù  
å
t trú  
â
i va  
â
gio  
á
Mù  
i trú  
phanh àûú  
lai. Vêy la  
vûa thiïu àö  
å
t trú  
c. Gio  
c ao, nhûng con ngûú  
gio khöng löt nöi quê  
t lïn, con ngûúi vöi mú  
t thïm nûa, thï la con ngûúi lö  
â
i va  
â
gio  
á
tranh ca  
i tung a  
i liï  
n a  
ä
i nhau xem ai lö  
o con ngûú  
n àöi mu  
o con ngûú  
phanh ao, hê  
t hït ca  
å
t àûú  
å
c quê  
t àûú  
sêu hún va khe  
t trúi ra tay. No  
ài,. Mùt trú  
ì
n a  
c mu  
p va  
á
o cu  
ã
a con  
ngûú  
â
á
á
nö  
í
i lïn thö  
í
á
â
i. No  
á
hê  
ë
å
ä
va  
â
mú  
t a  
ã
å
á
â
ì
å
ä
â
á
å
á
o
å
å
â
á
å
í
ì
á
â
i. Mù  
å
â
á
âi  
â
ë
â
å
ã
á
ë
t mu  
ä
å
thiïu àö  
ë
ä
ë
â
â
å
ë
ã
a
á
o xö  
ë
ng ra.  
-
nguon VI OLET