Tuần 1. Cấu tạo của tiếng

CẤU TẠO CỦA TIẾNG
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Tiếng là gì?
Bầu ơi thương lấy bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.
Tiếng là đơn vị cấu tạo nên từ.
Đánh vần tiếng: bầu
Tiếng bầu do bộ phần nào tạo thành?
Bầu
Phụ âm đầu: B
Vần: Âu
Thanh: Huyền
=> Bờ- âu- bâu- huyền- bầu
Tiếng nào không có đủ các bộ phận?
Ơi
TIẾNG
ÂM ĐẦU
VẦN
THANH
Ơi
Bầu
Thương
Lấy
Bí
Tuy
Cùng
Rằng
Giống
Khác
Chung
Nhưng
Một
Giàn
B
âu
Huyền
-
ơi
Ngang
Th
ương
Ngang
L
ây
Sắc
B
i
Sắc
C
ung
Huyền
T
uy
Ngang
R
ăng
Huyền
Kh
ac
Sắc
Gi
ông
Sắc
Nh
ưng
Ngang
Ch
ung
Ngang
M
ôt
Nặng
Gi
an
Huyền
- Mỗi tiếng thường có ba bộ phận sau:
Thanh
Âm đầu
Vần
- Tiếng nào cũng có vần và thanh. Có tiếng không có phụ âm đầu.
Ghi nhớ:
Luyện tập
1. Phân tích các bộ phận cấu tạo của từng tiếng trong câu tục ngữ dưới đây. Ghi kết quả phân tích vào bảng theo mẫu sau:
Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng.
Tiếng
Âm đầu
Vần
Thanh
Nhiễu
Nh
iêu
Ngã
TIẾNG
NHIỄU
ĐIỀU
PHỦ
LẤY
GIÁ
GƯƠNG
NGƯỜI
TRONG
MỘT
NƯỚC
PHẢI
THƯƠNG
NHAU
ÂM ĐẦU
Nh
VẦN
iêu
THANH
Ngã
CÙNG
Đ
iêu
Huyền
Ph
u
Hỏi
L
ây
Sắc
Gi
a
Sắc
G
ương
Ngang
Ng
ươi
Huyền
Tr
ong
Ngang
M
ôt
Nặng
N
ươc
Sắc
Ph
ai
Hỏi
Th
ương
Ngang
Nh
au
Ngang
C
ung
Huyền
2. Giải các câu đố sau:
Để nguyên lấp lánh trên trời
Bớt đầu, thành chỗ cá bơi hằng ngày.
(Là chữ gì?)
Là chữ: Sao, ao
Bớt đầu thì bé nhất nhà
Đầu đuôi bỏ hết hóa ra béo tròn
Để nguyên, mình lại thon thon
Cùng cậu trò nhỏ lon ton tới trường.
(Là chữ gì?)
Là chữ: Út, Ú, Bút
4. Tìm các tiếng bắt vần với nhau trong bài thơ sau:
Mang theo truyện cổ tôi đi
Nghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xưa
Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa
Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi.
Mang theo truyện cổ tôi đi
Nghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xưa
Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa
Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi.
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh.
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Nếu nhắm mắt nghĩ về cha mẹ,
Đã nuôi em khôn lớn từng ngày,
Tay bồng bế sớm khuya vất vả,
Mắt nhắm rồi lại mở ra ngay.
2. Tìm các tiếng bắt vần trong bài thơ sau:
“NGHE THẦY ĐỌC THƠ”

Em nghe thầy đọc bao ngày
Tiếng thơ đỏ nắng xanh cây quanh nhà
Mái chèo nghiêng mặt sông xa
Bâng khuâng nghe vọng tiếng bà năm xưa
Nghe trăng thở động tàu dừa
Rào rào nghe chuyển cơn mưa giữa trời…
Trần đăng khoa