TRƯỜNG TIỂU HỌC PHẠM VĂN CỘI
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
LỚP 4
Kiểm tra bài cũ
1.Em hãy tìm các từ ngữ thể hiện lòng nhân hậu, tình cảm yêu thương đồng loại?
Lòng thương người, lòng nhân ái, lòng vị tha, tình thân ái, tình thương mến, yêu quý, xót thương, đau xót, xót xa, tha thứ, độ lượng, bao dung, thương cảm, đồng cảm…
Kiểm tra bài cũ
2. Câu tục ngữ: “Ở hiền gặp lành” khuyên chúng ta điều gì?
Khuyên chúng ta sống hiền lành, nhân hậu, vì sống như vậy sẽ gặp những điều tốt lành, may mắn.
Thứ năm, ngày 30 tháng 9 năm 2021
Luyện từ và câu
Dấu hai chấm
NHẬN XÉT
I. Nhận xét: s/22 + VBT/ 13,14,15
Trong các câu văn, câu thơ sau đây, dấu hai chấm có tác dụng gì ?
a) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” Nguyện vọng đó chi phối mọi ý nghĩ và hành động trong suốt cuộc đời của Người.
Theo Trường Chinh
b) Tôi xoè cả hai càng ra, bảo Nhà Trò :
- Em đừng sợ. Hãy trở về cùng với tôi đây.
Tô Hoài
c) Bà thương không muốn bán
Bèn thả vào trong chum.
Rồi bà lại đi làm
Đến khi về thấy lạ:
Sân nhà sao sạch quá
Đàn lợn đã được ăn
Cơm nước nấu tinh tươm
Vườn rau tươi sạch cỏ.
PHAN THỊ THANH NHÀN
b) Tôi xoè cả hai càng ra, bảo Nhà Trò :
- Em đừng sợ. Hãy trở về cùng với tôi đây.
c) Bà thương không muốn bán
Bèn thả vào trong chum
Rồi bà lại đi làm
Đến khi về thấy lạ :
Sân nhà sao sạch quá
.................................
Báo hiệu bộ phận đứng sau là lời nói của nhân vật (dùng phối hợp với dấu ngoặc kép).
a) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói : “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”....
Báo hiệu bộ phận đứng sau là lời nói của nhân vật (dùng phối hợp với dấu gạch đầu dòng).
Báo hiệu bộ phận đứng sau là lời giải thích cho bộ phận đứng trước.
Tác dụng của dấu hai chấm
1. Dấu hai chấm báo hiệu bộ phận câu đứng sau nó là lời nói của một nhân vật hoặc lời giải thích cho bộ phận đứng trước.
Khi báo hiệu lời nói của nhân vật, dấu hai chấm được dùng phối hợp với dấu ngoặc kép hay dấu gạch đầu dòng.
Ghi nhớ
Dấu hai chấm có tác dụng gì?
LUYỆN TẬP
Luyện tập
1.Trong các câu sau, mỗi dấu hai chấm có tác dụng gì?
a) Tôi thở dài:
- Còn đứa bị điểm không, nó tả thế nào?
- Nó không tả, không viết gì hết. Nó nộp giấy trắng cho cô. Hôm trả bài, cô giận lắm. Cô hỏi: “Sao trò không chịu làm bài ?”
Theo Nguyễn Quang Sáng
b) Dưới tầm cánh chú bây giờ là lũy tre xanh rì rào trong gió, là bờ ao với những khóm khoai nước rung rinh. Rồi những cảnh tuyệt đẹp của đất nước hiện ra : cánh đồng với những đàn trâu thung thăng gặm cỏ ; dòng sông với những đoàn thyền ngược xuôi.
Theo Nguyễn Thế Hội
a) Tôi thở dài :
- Còn đứa bị điểm
không, nó tả thế nào?
- Nó không tả,
không viết gì hết. Nó
nộp giấy trắng cho cô.
Hôm trả bài, cô giận
lắm. Cô hỏi : “Sao trò
không chịu làm bài ?”
Dấu hai chấm thứ nhất báo hiệu bộ phận đứng sau là lời nói của nhân vật (dùng phối hợp với dấu gạch đầu dòng).
Dấu hai chấm thứ hai báo hiệu bộ phận đứng sau là lời nói của nhân vật (dùng phối hợp với dấu ngoặc kép).
1. Trong các câu sau, dấu hai chấm có tác dụng gì ?
b) Dưới tầm cánh chú bây
giờ là lũy tre xanh rì rào
trong gió, là bờ ao với
những khóm khoai nước
rung rinh. Rồi những cảnh
tuyệt đẹp của đất nước hiện
ra: cánh đồng với những
đàn trâu thung thăng gặm
cỏ; dòng sông với những
đoàn thyền ngược xuôi.
Dấu hai chấm báo hiệu bộ phận đứng sau là lời giải thích cho bộ phận đứng trước.
2.Viết một đoạn văn theo truyện “Nàng Tiên Ốc”, trong đó có ít nhất hai lần dùng dấu hai chấm :
- Một lần, dấu hai chấm dùng để giải thích.
- Một lần, dấu hai chấm dùng để dẫn lời nhân vật.
MẪU:
Bà già rón rén lại gần chum nước, cầm vỏ Ốc lên và đập vỡ tan. Nghe tiếng động, nàng tiên giật mình, quay lại. Nàng chạy vội đến chum nước nhưng không kịp nữa rồi : vỏ ốc đã vỡ tan. Bà lão ôm lấy nàng tiên dịu dàng nói :
- Con hãy ở lại đây với mẹ!
Dặn dò:
Xem lại bài: Dấu hai chấm
Chuẩn bị bài: Từ đơn và từ phức
nguon VI OLET
