Thứ tư ngày tháng năm 2021
:Luyện từ và câu
Dấu hai chấm
I/ Nhận xét: Trong các câu văn, câu thơ sau đây, dấu hai chấm có tác dụng gì?
a) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói : “ Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc , là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” Nguyện vọng đó chi phối mọi ý nghĩ và hành động trong suốt cuộc đời của người. Theo: Trường Chinh
b) Tôi xoè cả hai càng ra , bảo chị Nhà Trò:
- Em đừng sợ. Hãy trở về cùng với tôi đây.
Tô Hoài
c) B� thuong khụng mu?n bỏn
Bốn th? v�o trong chum.
R?i b� l?i di l�m
D?n khi v? th?y l?:
Sõn nh� sao s?ch quỏ
D�n l?n dó du?c an
Con nu?c n?u tinh tuom
Vu?n rau tuoi s?ch c?
Phan Th? Thanh Nh�n
I/ Nh?n xột: Trong cỏc cõu van, cõu tho sau dõy, d?u hai ch?m cú tỏc d?ng gỡ?
a) Ch? t?ch H? Chớ Minh núi : " Tụi ch? cú m?t ham mu?n, ham mu?n t?t b?c , l� l�m sao cho nu?c ta ho�n to�n d?c l?p, dõn ta ho�n to�n t? do, d?ng b�o ai cung cú com an, ỏo m?c, ai cung du?c h?c h�nh." Nguy?n v?ng dú chi ph?i m?i ý nghi v� h�nh d?ng trong su?t cu?c d?i c?a ngu?i. Theo: Tru?ng Chinh
* D?u hai ch?m bỏo hi?u ph?n sau l� l?i núi c?a Bỏc H?. - ? tru?ng h?p n�y, d?u hai ch?m dựng ph?i h?p v?i d?u ngo?c kộp.
I/ Nhận xét: Trong các câu văn, câu thơ sau đây, dấu hai chấm có tác dụng gì?
b) Tôi xoè cả hai càng ra , bảo chị Nhà Trò:
- Em đừng sợ. Hãy trở về cùng với tôi đây.
Tô Hoà
* Dấu hai chấm báo hiệu câu sau là lời nói của Dế Mèn.
- ở trường hợp này, dấu hai chấm dùng phối hợp với dấu
gạch đầu dòng.
I/ Nhận xét:
* Qua ba ví dụ trên em hãy cho biết dấu hai chấm có tác dụng gì?
* D?u hai ch?m thu?ng ph?i h?p v?i nh?ng d?u khỏc n�o?
II/ Ghi nhớ:
1. Dấu hai chấm báo hiệu bộ phận câu đứng sau nó là lời nói của một nhân vật hoặc lời giải thích cho bộ phận đứng trước.
2. Khi báo hiệu lời nói của nhân vật , dấu hai chấm được dùng phối hợp với dấu ngoặc kép hay dấu gạch đầu dòng.
III/ Luyện tập:
* Bài 1: Trong các câu sau, mỗi dấu hai chấm có tác dụng gì?
a) Tôi thở dài:
- Còn đứa bị điểm không, nó tả thế nào?
- Nó không tả, không viết gì hết. Nó nộp giấy trắng cho cô. Hôm trả bài cô giận lắm.Cô hỏi: “ Sao trò không chịu làm bài?”
Theo Nguyễn Quang Sáng
b) Dưới tầm cánh chú chuồn chuồn bây giờ là luỹ tre xanh rì rào trong gió, là bờ ao với những khóm khoai nước rung rinh. Rồi những cảnh tuyệt đẹp của đất nước hiện ra: cánh đồng với những đàn trâu thung thăng gặp cỏ; dòng sông với những đoàn thuyền ngược xuôi.
Theo Nguyễn Thế Hội
* Bài 1( 23): Trong các câu sau, mỗi dấu hai chấm có tác gi?
a) Tôi thở dài:
- Còn đứa bị điểm không, nó tả thế nào?
- Nó không tả, không viết gi hết. Nó nộp giấy trắng cho cô. Hôm
trả bài cô giận lắm. Cô hỏi: “ Sao tro không chịu làm bài?”
+ Dấu hai chấm thứ nhất có tác dụng:
+ Dấu hai chấm thứ hai có tác dụng :
b) Dưới tầm cánh chú chuồn chuồn bây giờ là luỹ tre xanh ri rào trong gió, là bờ ao với nhưng khóm khoai nước rung rinh. Rồi nhưng cảnh tuyệt đẹp của đất nước hiện ra: cánh đồng với nhưng đàn trâu thung thang gặp cỏ; dòng sông với nhưng đoàn thuyền ngưược xuôi.
+ Dấu hai chấm có tác dụng:
III/ Luyện tập:
* Bài 1: Trong các câu sau, mỗi dấu hai chấm có tác dụng gì?
a) Tôi thở dài:
- Còn đứa bị điểm không, nó tả thế nào?
- Nó không tả, không viết gì hết. Nó nộp giấy trắng cho cô. Hôm trả bài cô giận lắm.Cô hỏi: “ Sao trò không chịu làm bài?”
Theo Nguyễn Quang Sáng
- Dấu hai chấm thứ nhất (phối hợp với dấu gạch đầu dòng) có tác dụng báo hiệu bộ phận đứng sau là lời nói của nhân vật “ tôi”.
- Dấu hai chấm thứ hai( phối hợp với dấu ngoặc kép) báo hiệu phần sau là câu hỏi của cô giáo.
III/ Luyện tập:
* Bài 1: Trong các câu sau, mỗi dấu hai chấm có tác dụng gì?
b) Dưới tầm cánh chú chuồn chuồn bây giờ là luỹ tre xanh rì rào trong gió, là bờ ao với những khóm khoai nước rung rinh. Rồi những cảnh tuyệt đẹp của đất nước hiện ra: cánh đồng với những đàn trâu thung thăng gặp cỏ; dòng sông với những đoàn thuyền ngược xuôi.
Theo Nguyễn Thế Hội
- Dấu hai chấm có tác dụng giải thích cho bộ phận đứng trước , làm rõ cảnh đẹp của đất nước hiện ra là những cảnh gì.
III/ Luyện tập:
* Bài 2: Viết một đoạn văn theo truyện Nàng tiên ốc trong đó có ít nhất hai lần dùng dấu hai chấm:
- Một lần, dấu hai chấm dùng để giải thích.
- Một lần, dấu hai chấm dùng để dẫn lời nhân vật
Em hóy quan sỏt cỏc b?c tranh trờn v� d?t m?t cõu v?i n?i dung c?a m?t tranh, trong dú cú s? d?ng d?u hai ch?m.
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ
vµ c¸c em häc sinh!
nguon VI OLET
