Tập làm văn 4
KỂ LẠI LỜI NÓI,
Ý NGHĨ CỦA NHÂN VẬT
Tả ngoại hình nhân vật trong bài văn kể chuyện có tác dụng gì?
Góp phần nói lên tính cách, thân phận của nhân vật. Làm cho câu chuyện hấp dẫn hơn.
Khởi động
Thứ năm ngày 23 tháng 9 năm 2021
Tập làm văn
Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật
1. Hiểu được tác dụng của việc dùng lời nói và ý nghĩ của nhân vật để khắc họa tính cách nhân vật và nêu lên ý nghĩa của câu chuyện.
2. Bước đầu biết kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật trong bài văn kể chuyện theo hai cách trực tiếp và gián tiếp.
a) Những câu ghi lại ý nghĩ của cậu bé:
b)Câu ghi lại lời nói của cậu bé :
Lời nói và ý nghĩ của cậu bé cho thấy cậu là một người
nhân hậu, giàu lòng thương người.
a. - Chao ôi ! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ
kia thành xấu xí biết nhường nào !
- Cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão
b) – Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.
1. Tìm trong truyện Người ăn xin và viết lại:
I. Nhận xét
2. Lời nói và ý nghĩ của cậu bé nói lên điều gì về cậu?
3. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau
đây có gì khác nhau?
Cách 1: Tác giả dẫn trực tiếp, nguyên văn lời của ông lão. Do đó các từ xưng hô là từ xưng hô của chính ông lão với cậu bé (cháu – lão).
Cách 2:Tác giả (nhân vật tôi) thuật lại gián tiếp lời của ông lão. Người kể xưng tôi, gọi người ăn xin là ông lão.
b. Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng
như vậy là tôi đã cho ông rồi
a. - Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. – Ông lão nói bằng giọng khản đặc.
- Lời dẫn trực tiếp thường được đặt sau dấu hai chấm, phối hợp với dấu gạch ngang đầu dòng hoặc phối hợp với dấu ngoặc kép.
- Lời dẫn gián tiếp không được đặt trong dấu ngoặc kép hay dấu gạch ngang đầu dòng.
Chú ý
1. Trong bài văn kể chuyện, nhiều khi ta phải kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật. Lời nói và ý nghĩ cũng nói lên tính cách nhân vật và ý nghĩa câu chuyện.
2. Có hai cách kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật:
- Kể nguyên văn (lời dẫn trực tiếp).
- Kể bằng lời của người kể chuyện (lời dẫn gián tiếp).
II. Ghi nhớ
1. Hãy gạch một gạch dưới lời dẫn trực tiếp, gạch hai gạch dưới lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau :
Ba cậu bé rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên cậu bé về khá muộn. Ba cậu bàn nhau xem nên nói thế nào để bố mẹ khỏi mắng. Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi.
Cậu thứ hai bảo:
- Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.
- Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ. - Cậu thứ ba bàn.
Tiếng Việt 2 (1988)
III. LUYỆN TẬP
Lời dẫn gián tiếp
Lời dẫn trực tiếp
Vua nhìn thấy những miếng
trầu têm rất khéo bèn hỏi bà
hàng nước xem trầu đó ai têm.
Bà lão bảo chính tay bà têm
Vua gặng hỏi mãi bà lão đành
nói thật là con gái bà têm.
Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bè hỏi bà hàng nước:
- Xin cụ cho biết ai đã têm trầu này?
Bà lão bảo:
- Trầu do chính già têm đấy ạ!
Nhà vua không tin, gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật:
- Thưa, đó là trầu do con gái già têm.
2. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp:
Lời dẫn trực tiếp
Lời dẫn gián tiếp
Bác thợ hỏi Hòe:
Cháu có thích làm thợ xây
không?
Hòe đáp:
- Cháu thích lắm!
Bác thợ hỏi Hòe là cậu có thích làm thợ xây không.
Hòe nói với bác rằng Hòe thích lắm.
3. Chuyển lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn gián tiếp
Dấu hiệu nhận biết lời dẫn trực tiếp của nhân vật
Đặt trong dấu ngoặc kép
Đặt sau dấu chấm
Đặt ngay đầu dòng
Đặt sau dấu hai chấm phối hợp với dấu gạch đầu dòng
hoặc dấu ngoặc kép.
D
DẶN DÒ:
-Đọc lại phần ghi nhơ ́
-Chuẩn bị bài sau: Viết thư
nguon VI OLET
