Tập làm văn
Bài: Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật
Thứ tư ngày 22 tháng 9 năm 2021
1. Tìm những câu ghi lại lời nói và ý nghĩ của cậu bé trong truyện Người ăn xin.
2. Lời nói và ý nghĩ của cậu bé nói lên điều gì về cậu?
I. Nhận xét
Lúc ấy, tôi đang đi trên phố. Một người ăn xin già lọm khọm đứng ngay trước mặt tôi.
Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn giụa nước mắt. Đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi thảm hại... Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào!
Ông già chìa trước mặt tôi bàn tay sưng húp, bẩn thỉu. Ông rên rỉ cầu xin cứu giúp.
Tôi lục tìm hết túi nọ túi kia, không có tiền, không có đồng hồ, không có cả một chiếc khăn tay. Trên người tôi chẳng có tài sản gì.
Người ăn xin vẫn đợi tôi. Tay vẫn chìa ra, run lẩy bẩy.
Tôi chẳng biết làm cách nào. Tôi nắm chặt lấy bàn tay run rẩy kia:
- Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.
Người ăn xin nhìn tôi chằm chằm bằng đôi mắt ướt đẫm. Đôi môi tái nhợt nở nụ cười và tay ông cũng xiết lấy tay tôi:
- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. -Ông lão nói bằng giọng khản đặc.
Khi ấy, tôi chợt hiểu rằng: cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.
Theo Tuốc-ghê-nhép
NGƯỜI ĂN XIN
Nhận xét
1. Đọc thầm truyện Người ăn xin/ tr.30 và hoàn thành sơ đồ sau
Lời nói: ................
Ý nghĩ: .................
Tính cách của cậu bé: .............................................................................................................................
Lúc ấy, tôi đang đi trên phố. Một người ăn xin già lọm khọm đứng ngay trước mặt tôi.
Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn giụa nước mắt. Đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi thảm hại... Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào!
Ông già chìa trước mặt tôi bàn tay sưng húp, bẩn thỉu. Ông rên rỉ cầu xin cứu giúp.
Tôi lục tìm hết túi nọ túi kia, không có tiền, không có đồng hồ, không có cả một chiếc khăn tay. Trên người tôi chẳng có tài sản gì.
Người ăn xin vẫn đợi tôi. Tay vẫn chìa ra, run lẩy bẩy.
Tôi chẳng biết làm cách nào. Tôi nắm chặt lấy bàn tay run rẩy kia:
- Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.
Người ăn xin nhìn tôi chằm chằm bằng đôi mắt ướt đẫm. Đôi môi tái nhợt nở nụ cười và tay ông cũng xiết lấy tay tôi:
- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão nói bằng giọng khản đặc.
Khi ấy, tôi chợt hiểu rằng: cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.
Theo Tuốc-ghê-nhép
NGƯỜI ĂN XIN
I. Nhận xét
1. Đọc thầm truyện Người ăn xin/ tr.30 và hoàn thành sơ đồ sau
Lời nói:
- Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.
Ý nghĩ:
+ Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào.
+ Cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.
Tính cách của cậu bé:
cậu là một người nhân hậu, giàu lòng trắc ẩn, thương người
I. NHẬN XÉT
3. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau?
a.
- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão nói bằng giọng khản đặc.
b.
Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi.
Kể nguyên văn lời ông lão
Kể bằng lời của người kể chuyện ( thuật lại lời người ăn xin)
Lời dẫn trực tiếp
Lời dẫn gián tiếp
Xưng hô (Cháu-lão)
Xưng hô (ông lão-tôi)
1. Trong bài văn kể chuyện, nhiều khi ta phải kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật. Lời nói và ý nghĩ cũng nói lên tính cách nhân vật và ý nghĩa câu chuyện.
2. Có hai cách kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật:
Kể nguyên văn (lời dẫn trực tiếp).
Kể bằng lời của người kể chuyện (lời dẫn gián tiếp).
GHI NHỚ
Luyện tập
1. Tìm lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau:
Ba cậu bé rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên các cậu về khá muộn. Ba cậu bàn nhau xem nên nói thế nào để bố mẹ khỏi mắng. Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi.
Cậu thứ hai bảo :
- Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.
- Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ. - Cậu thứ ba bàn.
TIẾNG VIỆT 2 (1988)
lời dẫn gián tiếp
lời dẫn trực tiếp
2. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp:
Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm. Bà lão bảo chính tay bà têm. Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm.
Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm.
Bà lão bảo chính tay bà têm.
Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm.
Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước:
- Xin cụ cho biết ai đã têm trầu này.
Bà lão thưa:
- Tâu Bệ hạ, trầu do chính già têm đấy ạ!
Nhà vua không tin, gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật:
- Thưa, đó là trầu do con gái già têm.
1. Xác định từ xưng hô (ai nói với ai) trong lời dẫn gián tiếp.
2. Thay đổi từ xưng hô cho phù hợp.
3. Đặt lời nói trực tiếp vào sau dấu hai chấm kết hợp với gạch đầu dòng hoặc dấu ngoặc kép..
Cách chuyển từ lời dẫn gián tiếp sang trực tiếp
Muốn chuyển lời dẫn gián tiếp sang trực tiếp ta phải làm gì?
3. Chuyển lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn gián tiếp:
Bác thợ hỏi Hòe:
- Cháu có thích làm thợ xây không?
Hòe đáp:
- Cháu thích lắm!
Bác thợ hỏi Hòe:
- Cháu có thích làm thợ xây không?
Hòe đáp:
- Cháu thích lắm!
Bác thợ hỏi Hòe là cậu có thích làm thợ xây không.
Hòe đáp rằng Hòe thích lắm.
Ngược BT2
1. Xác định từ xưng hô (ai nói với ai) trong lời dẫn trực tiếp.
2. Chuyển đổi các từ xưng hô cho phù hợp.
3. Bỏ đi các dấu hai chấm, dấu gạch ngang trong lời dẫn trực tiếp rồi chuyển thành các từ dẫn như: rằng, là… sao cho phù hợp.
Cách chuyển từ lời dẫn trực tiếp sang gián tiếp
Muốn chuyển lời dẫn trực tiếp sang gián tiếp ta phải làm gì?
- H?c thu?c Ghi nh?
- Tìm m?t l?i d?n tr?c ti?p; m?t l?i d?n gi�n ti?p trong b�i T?p d?c b?t kì.
- Chu?n b? b�i Vi?t thu
Dặn dò
Chúc các em học tốt!
nguon VI OLET
