Chào mừng các con đến với lớp học 4A!
GV: NGUYỄN THỊ QUỲNH MAI
Tập làm văn - Lớp 4 - Tuần 4 - Trang 32
CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC
KHỞI ĐỘNG
*Vì sao khi kể chuyện, cần chú ý tả ngoại hình của nhân vật?
*Vì sao khi kể chuyện, cần chú ý tả ngoại hình của nhân vật?
Vì ngoại hình của nhân vật góp phần
nói lên tính cách của nhân vật đó.
Làm cho câu chuyện sinh động,hấp
dẫn hơn.
Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật
TẬP LÀM VĂN
Thứ sáu ngày 24 tháng 9 năm 2021
Nhận xét
1. Đọc thầm truyện Người ăn xin/ tr.30 và hoàn thành sơ đồ sau

Lời nói: .....................
Ý nghĩ: .....................
Tính cách của cậu bé: ..............................................................................................................
Lúc ấy, tôi đang đi trên phố. Một người ăn xin già lọm khọm đứng ngay trước mặt tôi. 
    Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn giụa nước mắt. Đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi thảm hại... Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào!
    Ông già chìa trước mặt tôi bàn tay sưng húp, bẩn thỉu. Ông rên rỉ cầu xin cứu giúp.
    Tôi lục tìm hết túi nọ túi kia, không có tiền, không có đồng hồ, không có cả một chiếc khăn tay. Trên người tôi chẳng có tài sản gì.
    Người ăn xin vẫn đợi tôi. Tay vẫn chìa ra, run lẩy bẩy.
    Tôi chẳng biết làm cách nào. Tôi nắm chặt lấy bàn tay run rẩy kia:
- Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.
    Người ăn xin nhìn tôi chằm chằm bằng đôi mắt ướt đẫm. Đôi môi tái nhợt nở nụ cười và tay ông cũng xiết lấy tay tôi: 
- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão nói bằng giọng khản đặc.
    Khi ấy, tôi chợt hiểu rằng: cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.
 Theo Tuốc-ghê-nhép
NGƯỜI ĂN XIN
Lúc ấy, tôi đang đi trên phố. Một người ăn xin già lọm khọm đứng ngay trước mặt tôi. 
    Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn giụa nước mắt. Đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi thảm hại... Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào!
    Ông già chìa trước mặt tôi bàn tay sưng húp, bẩn thỉu. Ông rên rỉ cầu xin cứu giúp.
    Tôi lục tìm hết túi nọ túi kia, không có tiền, không có đồng hồ, không có cả một chiếc khăn tay. Trên người tôi chẳng có tài sản gì.
    Người ăn xin vẫn đợi tôi. Tay vẫn chìa ra, run lẩy bẩy.
    Tôi chẳng biết làm cách nào. Tôi nắm chặt lấy bàn tay run rẩy kia:
- Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.
    Người ăn xin nhìn tôi chằm chằm bằng đôi mắt ướt đẫm. Đôi môi tái nhợt nở nụ cười và tay ông cũng xiết lấy tay tôi: 
- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão nói bằng giọng khản đặc.
    Khi ấy, tôi chợt hiểu rằng: cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.
 Theo Tuốc-ghê-nhép
NGƯỜI ĂN XIN
Nhận xét
1. Đọc thầm truyện Người ăn xin/ tr.30 và hoàn thành sơ đồ sau

Lời nói:
- Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.

Ý nghĩ:
+ Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào.
+ Cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.
Tính cách của cậu bé:
cậu là một người nhân hậu, giàu lòng trắc ẩn, thương người
I. NHẬN XÉT
2. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau?
a.
- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão nói bằng giọng khàn đặc.
b.
Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi.
I. NHẬN XÉT
2. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau?
a.
- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão nói bằng giọng khàn đặc.
b.
Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi.
Xưng hô (Cháu-lão)
Xưng hô (ông lão-tôi)
I. NHẬN XÉT
2. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau?
a.
- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão nói bằng giọng khàn đặc.
b.
Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi.
Kể nguyên văn
Kể bằng lời của người kể chuyện
Lời dẫn trực tiếp
Lời dẫn gián tiếp
Xưng hô (Cháu-lão)
Xưng hô (ông lão-tôi)
II. Ghi nhớ:
1.Trong bài văn kể chuyện, nhiều khi ta phải kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật. Lời nói và ý nghĩ cũng nói lên tính cách nhân vật và ý nghĩa câu chuyện.
2. Có hai cách kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật:
- Kể nguyên văn (lời dẫn trực tiếp).
- Kể bằng lời của người kể chuyện ( lời dẫn gián tiếp).



Thực hành
1.Tìm lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau:
Ba cậu bé rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên các cậu về khá muộn. Ba cậu bàn với nhau xem nên nói thế nào để bố mẹ khỏi mắng. Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi.
Cậu thứ hai bảo:
Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.
Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ.- Cậu thứ ba bàn.



Chú ý :- Lời dẫn trực tiếp thường đặt trong dấu ngoặc kép.
+ Nếu lời dẫn trực tiếp là một câu hay một đoạn văn trọn vẹn thì nó được đặt sau dấu hai chấm phối hợp với dấu gạch ngang đầu dòng hoặc phối hợp với dấu ngoặc kép.
- Lời dẫn gián tiếp không được đặt trong dấu ngoặc kép hay sau dấu gạch ngang đầu dòng nhưng trước nó có thể thêm các từ rằng, là.
1. + Lời dẫn gián tiếp: ( Cậu bé thứ nhất định nói dối là) bị chó sói đuổi.
+ Lời dẫn trực tiếp:
Còn tớ,tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.
- Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ.



Bài 2. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp:
Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm. Bà lão bảo chính tay bà têm. Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm.
Truyện Tấm Cám



*Gợi ý:
Muốn chuyển lời dẫn gián tiếp thành trực tiếp thì phải nắm vững đó là lời nói của ai, nói với ai. Khi chuyển:
Phải thay đổi lời xưng hô.
Phải đặt lời nói trực tiếp sau dấu hai chấm, trong dấu ngoặc kép hoặc đặt sau dấu hai chấm, xuống dòng, gạch đầu dòng.


Lời dẫn gián tiếp
Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm.
Lời dẫn trực tiếp
Vua nhìn thấy những miêng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước:
- Xin cụ cho biết ai đã têm trầu này.
Lời dẫn gián tiếp
Bà lão bảo chính tay bà têm đấy ạ !

Lời dẫn trực tiếp
Bà lão bảo:
- Tâu bệ hạ,trầu do chính gìa têm đấy ạ!
Lời dẫn gián tiếp
Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm.
Lời dẫn trực tiếp
Nhà vua không tin, gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật :
- Thưa, đó là trầu do con gái già têm.

Bài 3: Chuyển lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn gián tiếp:
Bác thợ hỏi Hòe:
- Cháu có thích làm thợ xây không?
Hòe đáp:
- Cháu thích lắm!
Kể nguyên văn
(lời dẫn)
Củng cố
KHI KỂ VỀ NHÂN VẬT EM PHẢI KỂ LẠI
............
.............
Kể bằng
............
.............
......
nhân vật và
........
câu chuyện
Hoặc
Lời nói
Ý nghĩ của nhân vật
lời của người dẫn chuyện
Tính cách
ý nghĩa
- Hoïc thuoäc Ghi nhôù ; tìm 1 lôøi daãn tröïc tieáp , 1 lôøi daãn giaùn tieáp trong baøi taäp ñoïc baát kì .
Dặn dò
nguon VI OLET