Tập làm văn
Trường tiểu học Trần Quốc Thảo
TUẦN 3 (sgk/32)
GV: Võ Thị Hồng Ngọc
Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật
1. Đọc truyện sau:
NGƯỜI ĂN XIN
Lúc ấy, tôi đang đi trên phố. Một người ăn xin già lọm khọm đứng ngay trước mặt tôi. 
    Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn giụa nước mắt. Đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi thảm hại... Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào!
    Ông già chìa trước mặt tôi bàn tay sưng húp, bẩn thỉu. Ông rên rỉ cầu xin cứu giúp.
   Tôi lục tìm hết túi nọ túi kia, không có tiền, không có đồng hồ, không có cả một chiếc khăn tay. Trên người tôi chẳng có tài sản gì.
   
Những câu nêu lên ý nghĩ của cậu bé
Người ăn xin vẫn đợi tôi. Tay vẫn chìa ra, run lẩy bẩy.
    Tôi chẳng biết làm cách nào. Tôi nắm chặt lấy bàn tay run rẩy kia:
- Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.
    Người ăn xin nhìn tôi chằm chằm bằng đôi mắt ướt đẫm. Đôi môi tái nhợt nở nụ cười và tay ông cũng xiết lấy tay tôi: 
- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão nói bằng giọng khản đặc.
    Khi ấy, tôi chợt hiểu rằng: cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.
Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật
1. Đọc truyện sau:
NGƯỜI ĂN XIN
Lúc ấy, tôi đang đi trên phố. Một người ăn xin già lọm khọm đứng ngay trước mặt tôi. 
    Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn giụa nước mắt. Đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi thảm hại... Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào!
    Ông già chìa trước mặt tôi bàn tay sưng húp, bẩn thỉu. Ông rên rỉ cầu xin cứu giúp.
   Tôi lục tìm hết túi nọ túi kia, không có tiền, không có đồng hồ, không có cả một chiếc khăn tay. Trên người tôi chẳng có tài sản gì.
   
Những câu nêu lên lời nói của cậu bé
Người ăn xin vẫn đợi tôi. Tay vẫn chìa ra, run lẩy bẩy.
    Tôi chẳng biết làm cách nào. Tôi nắm chặt lấy bàn tay run rẩy kia:
- Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.
    Người ăn xin nhìn tôi chằm chằm bằng đôi mắt ướt đẫm. Đôi môi tái nhợt nở nụ cười và tay ông cũng xiết lấy tay tôi: 
- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão nói bằng giọng khản đặc.
    Khi ấy, tôi chợt hiểu rằng: cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.
Những câu ghi lại ý nghĩ của cậu bé:
- Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người
đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào.
Cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông
lão.
Câu ghi lại lời nói cậu bé:
- Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.
3. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau?

- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi.- Ông lão nói bằng giọng khản đặc.

b)- Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi.
3. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể có khác nhau là:

- Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi.- Ông lão nói bằng giọng khản đặc.

*Cách 1:Tác giả dẫn trực tiếp, nguyên văn lời của ông lão. Do đó các từ xưng hô của chính ông lão với cậu bé (cháu- lão)


*Cách 2: Tác giả (nhân vật xưng tôi) thuật lại gián tiếp lời của ông lão. Người kể xưng tôi, gọi người ăn xin là ông lão
b)- Bằng giọng khản đặc, ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi.
Lời dẫn gián tiếp
Kể lại
Tôi nói với mẹ là tôi được điểm 10.
Lan kể rằng cậu ấy được đi công viên.
Lời nói gián tiếp thường đứng sau: là, rằng, dấu hai chấm
Lời dẫn trực tiếp
Có lời nói của nhân vật
Lời nói trực tiếp thường có dấu hai chấm và ngoặc kép, dấu hai chấm và gạch đầu dòng.
Ông lão hỏi Minh:
- Cháu thích chiếc ô tô này lắm sao?

Bố kể với tôi: “Lúc còn nhỏ, bố cũng thích đi chơi giống con đấy!”
Luyện tập
Thứ tư ngày 6 tháng 10 năm 2021
Tập làm văn
Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật
Luyện tập
Bài 1/ 32
Lời của cậu bé thứ nhất:
Lời của cậu bé thứ hai:
Lời của cậu bé thứ ba:
1.Tìm lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau:

Ba cậu bé rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên các cậu về khá muộn. Ba cậu bàn với nhau xem nên nói thế nào để bố mẹ khỏi mắng. Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi.
Cậu thứ hai bảo:
Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.
Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ.- Cậu thứ ba bàn.
Gián tiếp
Trực tiếp
Thứ tư ngày 6 tháng 10 năm 2021
Tập làm văn
Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật
Luyện tập
Bài 1/ 32
Lời của cậu bé thứ nhất: lời dẫn gián tiếp
Lời của cậu bé thứ hai: lời dẫn trực tiếp
Lời của cậu bé thứ ba: lời dẫn trực tiếp

2. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp:

Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm. Bà lão bảo chính tay bà têm. Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm.
Truyện Tấm Cám



Lời dẫn gián tiếp Lời dẫn trực tiếp
(lời kể) phải kèm theo lời nói của nhân vật

2. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp:

Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm. Bà lão bảo chính tay bà têm. Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm.
Truyện Tấm Cám




Lời dẫn gián tiếp

Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm.
Lời dẫn trực tiếp

Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước:
- Xin cụ cho biết ai đã têm trầu này.

2. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp:

Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm. Bà lão bảo chính tay bà têm. Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm.
Truyện Tấm Cám



Lời dẫn gián tiếp
Bà lão bảo chính tay bà têm.

Lời dẫn trực tiếp
Bà lão bảo:
- Tâu bệ hạ, trầu do chính già têm đấy ạ!
Bài 2/32
Lời dẫn gián tiếp sang lời dẫn trực tiếp
( thêm lời nói của nhân vật)
Gián tiếp Trực tiếp
Bà lão bảo chính tay Bà lão bảo:
bà têm. - Tâu bệ hạ, trầu
này do chính tay già
têm đấy ạ!
Lời dẫn gián tiếp Lời dẫn trực tiếp
(lời kể, thêm từ: rằng, là) (có lời nói của nhân vật)
Lời dẫn gián tiếp

Lời dẫn trực tiếp
Bác thợ hỏi Hòe:
Cháu có thích làm thợ xây không?

Hòe đáp:
- Cháu thích lắm!
Bác thợ hỏi Hòe là cậu có thích làm thợ xây không?


Hòe đáp rằng cậu thích lắm
Bài 3/33
Lời dẫn trực tiếp sang lời dẫn gián tiếp:
(thêm từ rằng, là, …)
Gián tiếp Trực tiếp
- Bác thợ hỏi Hòe là Bác thợ hỏi Hòe:
cậu có thích làm thợ - Cháu có thích làm
xây không? thợ xây không?
nguon VI OLET