Tuần 3. Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC
Môn: Tập làm văn
Lớp: 4/7

Thứ tư, ngày 13 tháng 10 năm 2021
Tập làm văn
Kể lại lời nói, ý nghĩ
của nhân vật
VBT/19
Kể lại lời nói, ý nghĩ
của nhân vật
I. Nhận xét
1
Tìm trong truyện Người ăn xin, viết lại:
- Chao ôi! Cảnh nghèo đói … biết nhường nào!
- Cả tôi nữa … của ông lão.
a) Những câu kể lại ý nghĩ của cậu bé.
b) Câu kể lại lời nói của cậu bé
Ông đừng giận cháu … cho ông cả.

2
Cậu là một người nhân hậu, giàu lòng thương người.
Lời nói và ý nghĩ của cậu bé nói lên điều gì về cậu?
3
Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau?
Tác giả dẫn trực tiếp lời của ông lão.
Tác giả thuật lại gián tiếp lời của ông lão.
1. Trong bài văn kể chuyện, nhiều khi ta phải kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật. Lời nói và ý nghĩ cũng nói lên tính cách nhân vật và ý nghĩa câu chuyện.
2. Có hai cách kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật:
- Kể nguyên văn (lời dẫn trực tiếp).
- Kể bằng lời của người kể chuyện (lời dẫn gián tiếp).

II. Ghi nhớ (SGK/32)
III. Luyện tập
VBT/20
1
Hãy gạch một gạch dưới lời dẫn trực tiếp, gạch hai gạch dưới lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau:
Ba cậu bé rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên các cậu về khá muộn. Ba cậu bàn với nhau xem nên nói thế nào để bố mẹ khỏi mắng. Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi.
Cậu thứ hai bảo:
- Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại.
- Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ. - Cậu thứ ba bàn.
Chú ý:
- Lời dẫn trực tiếp thường đặt trong dấu ngoặc kép. Nếu lời dẫn trực tiếp là một câu hay một đoạn văn trọn vẹn thì nó được đặt sau dấu hai chấm phối hợp với dấu gạch ngang đầu dòng hoặc phối hợp với dấu ngoặc kép.
- Lời dẫn gián tiếp không được đặt trong dấu ngoặc kép hay sau dấu gạch ngang đầu dòng nhưng trước nó có thể thêm các từ rằng, là.
2
Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp:
Bà lão bảo:
- Tâu bệ hạ, trầu này do chính tay già têm.
Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật:
- Thưa, đó là trầu do con gái già têm.
3
Chuyển lời trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn gián tiếp:
Bác thợ hỏi Hoè là cậu có thích làm thợ xây không?
Hoè đáp rằng Hoè thích lắm.
Chú ý:
Muốn chuyển lời dẫn gián tiếp thành trực tiếp thì phải nắm vững đó là lời nói của ai, nói với ai. Khi chuyển:
- Phải thay đổi lời xưng hô.
- Phải đặt lời nói trực tiếp sau dấu hai chấm, trong dấu ngoặc kép hoặc đặt sau dấu hai chấm, xuống dòng, gạch đầu dòng.
Chúc các em chăm ngoan học tốt!