chuyên đề

I/Lí do choïn chuyeân ñeà:

Lôùp 6 laø lôùp ñaàu caáp hoïc THCS vaø lôùp ñaàu tieân tieáp xuùc vôùi boä moân vaät lí do ñoù caùc em hoïc sinh gaëp raát nhieàu khoù khaên trong quaù trình tieáp thu kieán thöùc.Nhaèm giuùp caùc em coù phöông phaùp hoïc taäp vaø qua ñoù naâng chaát löôïng daïy vaø hoïc moân vaät lí chuùng toâi ñaõ thöïc hieän chuyeân ñeà naøy

II/Caùc bieän phaùp toå chöùc thöïc hieän:

A/Toå chöùc cho hoïc sinh thöïc hieän treân lôùp döôùi nhöõng hình thöùc hoïc taäp khaùc nhau:

Ñeåtích cöïc hoaù hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa hoïc sinh .Neân taêng cöôøng toå chöùc cho hoïc sinh hoïc taäp caù nhaân vaø hoïc taäp theo nhoùm ngay taïi lôùp

1/Hình thöùc hoïc taäp caù nhaân:

Hình thöùc hoïctaäp caùc nhaân laø hình thöùc hoïc taäp cô baûn nhaát vì noù taïo ñieàu kieän cho moãi caù nhaân boäc loä khaû naêng töï hoïc cuûa mình.Nhaèm ñaït tôùi muïc tieâu hoïc taäp.

Vieäc toå chöùc hoïc taäp caù nhaân coù theå nhö sau:

-Laøm vieäc chung vôùi caû lôùp:Giaùo vieân neâu vaán ñeà xaùc ñònh nhaän thöùc vaø höôùng daãn ,hoïc sinh laøm vieäc

-Laøm vieäc caù nhaân :Hoïc sinh ghi keát quaû ra vôû hoaëc traû lôøi vaøo phieáu hoïc taäp

2/Hình thöùc hoïc taäp theo nhoùm:

Trong khaâu toå chöùc treân lôùp vaán ñeà môùi maø ta caàn ñöa ra thöû nghieäm laø toå chöùc cho hoïc sinh hoaït ñoäng hoïc theo nhoùm.Caùc böôùc tieán haønh hoïc theo nhoùm ñöôïc tieán haønh nhö sau:

-Laøm vieäc chung vôùi caû lôùp:Giaùo vieân neâu vaán ñeà xaùc ñònh nhieämvuï nhaän thöùc,giaùo vieân chia nhoùm vaø giao nhieäm vuï cho caùc nhoùm.

-Laøm vieäc theo nhoùm:Phaân coâng trong nhoùm töøng caù  nhaân laøm vieäc ñoäc laäp,trao ñoåi thaûo luaän trong nhoùm cuøng hoaøn thaønh nhieäm vuï cuûa nhoùm

-Laøm vieäc chung caû lôùp:Caùc nhoùm laàn löôït baùo caùo keát quaû,thaûo luaän chung.Giaùo vieân toång keát vaø chuaån xaùc kieán thöùc

Toå chöùc cho hoïc sinh hoïc taäp theo nhoùm ngay taïi lôùp bò haïn cheá bôûi khoâng gian chaät heïp cuûa lôùp.Neân giaùo vieân phaûi toå chöùc hôïp lí môùi ñaït ñöôïc keát quaû.Khoâng neân laïm duïng caùc hoaït ñoäng nhoùm.Caàn ñeà phoøng xu höôùng hình thöùc

B/Söû duïng thieát bò thí nghieäm vaø ñoà duøng daïy hoïc theo höôùng tích cöïc:

-Taïo ñieàu kieän ñeå hoïc sinh töï taylaømthí nghieäm,töï mình quan saùt ño ñaït vaø ruùt ra nhaän xeùt,keát luaän

-Taïo ñieàu kieän ñeå hoïc sinh tìm hieåu caáu taïo,caùch söû duïng moät duïng cuï ño

-Thoâng qua vieäc nghieân cöùu caùc soá lieäu ñaõ cho trong baûng ñeå ruùt ra keát luaän

-Khai thaùc hình veõ vôùi vai troø laø nguoàn thoâng tin .Chöù khoâng phaûi laø hình aûnh minh hoaïlôøi trình baøy cuûa saùch giaùo khoa

-Taïo ñieàu kieän cho ña soá hoïc sinh ñöôïc söû duïng thieát bò daïy hoïc ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï hoïc taäp

-Söû duïng caùc phöông tieän daïy hoïc hieän ñaïi ñeå cung caáp kieán thöùc cho hoïc sinh

C/Ñoåi môùi ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp cuûa hoïc sinh:

Trong quaù trình hoïc taäp giaùo vieân coù theå ñaët caâu hoûi kích thích tö duy theo 6 möùc ñoä nhaän thöùc,nhöng ñaùnh giaù keát quaû hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh caàn caên cöù vaøo caùc muïc tieâu cuûa baøi hoïc  ñeå ra caùc caâu hoûi,baøi taäp vaø tình huoáng kieåm tra phuø hôïp

-Khi soaïn caùc caâu hoûi ñaùnh giaù keát quaûhoïc taäp cuûa hoïc sinh caàn keát hôïp caùc hình thöùc ñaùnh giaù traéc nghieäm khaùch quan vôùi caùc caâu hoûi töï luaän

-Caùc caâu hoûi kieåm tra ghi nhôù chæ chieám 40% toång soá ñieåm,40% soá ñieåm daønh cho caâu hoûi kieåm tra kó naêng,20% soá ñieåm daønh cho caâu hoûi phaùt trieån tö duy,vaän duïng kieán thöùc

-Khi thöïc hieän vieäc kieåm tra ñaùnh giaù giaùo vieân neân taïo ñieàu kieän ñeå hoïc sinh coù theå töï ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp cuûa chính mình,hoaëc cuûa caùc baïn trong lôùp.Cho töøng ñoâi moät chaám baøi cuûa nhau

D/Toå chöùc caùc hình thöùc daïy hoïc ngoaøi giôø leân lôùp:

-Toå chöùc vaø höôùng daãn cho hoïc sinh töï hoïc moân vaät lí ôû nhaø,tham quan,ngoaïi khoaù

-Laøm moät thí nghieäm nhoû veà vaät lí hoaëc baát kì thí nghieäm vaät lí naøo

-Tìm hieåu moät öùng duïng naøo ñoù cuûa vaät lí trong thöïc teá hoaëc caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa moät thieát che ákyõ thuaät naøo ñoù

-Tìm hieåu moät vaán ñeà khoa hoïc thoâng qua caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng.

I/Ñaët vaán ñeà:

Töø tröôùc ñeán nay giaùo vieân chuùng ta ñaõ quen theo loái daïy hoïc thuï ñoäng.Thaày ñoïc,troø cheùp,daïy theo loái daïy chay khoâng sinh ñoäng,nhaøm chaùn.Do ñoù qua chuyeân ñeà naøy giuùp cho caùc ñoàng nghieäp  trong toå thaáy ñöôïc caùi hay,caùi tích cöïc trong vieäc daïy hoïc laáy hoïc sinh laøm trung taâm,cuõng nhö reøn luyeän cho giaùo vieân kyõ naêng söû duïng caùc ñoà duøng daïy hoïc hieän ñaïi

II/Ñaëc tröng cô baûn cuûa phöông phaùp daïy hoïc moân Toaùn ñoåi môùi

1/Daïy hoïc thoâng qua toå chöùc caùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh

Daïy Toaùn thöïc chaát laø daïy caùc hoaït ñoäng toaùn hoïc.HS chuû theå cuûa caùc hoaït ñoäng hoïc caàn phaûi ñöôïc cuoán huùt vaøo nhöõng hoaït ñoäng hoïc taäp do GV toå chöùc vaø chæ ñaïo.Thoâng qua ñoù HS töï khaùm phaù nhöõng ñieàu mình chöa bieát.Chöù khoâng phaûi thuï ñoäng tieáp thu nhöõng tri thöùc ñaõ ñöôïc saép ñaët saün.Theo tinh thaàn trong tieát leân lôùp GV laø ngöôøi toå chöùc chæ ñaïo HS tieán haønh caùc hoaït ñoäng hoïc taäp,Cuõng coá kieán thöùc cuõ,tìm toøi phaùt hieän kieán thöùc môùi,luyeän taäp vaän duïng kieán thöùc vaøo caùc tình huoáng khaùc nhau.GV khoâng cung caáp,khoâng aùp ñaët nhöõng kieán thöùc coù saün maø höôùng daãn HS thoâng qua caùc hoaït ñoäng ñeå phaùt hieän vaø chieám lónh tri thöùc,reøn luyeän kyõ naêng,hình thaønh thoùi quen vaän duïng kieán thöùc toaùn hoïc vaøo hoïc taäp caùc moân hoïc khaùc vaø vaøo thöïc tieån

2/Daïy hoïc chuù troïng reøn luyeän phöông phaùp töï hoïc:

Trong hoaït ñoäng daïy hoïc theo phöông phaùp ñoåi môùi.GV giuùp HS chuyeån töø thoùi quen hoïc taäp thuï ñoäng sang töï hoïc chuû ñoäng.Muoán vaäy GV caàn truyeàn thuï cho HS nhöõng tri thöùc phöông phaùp ñeå hoïc sinh bieát caùch hoïc,bieát caùch suy luaän,bieát caùch tìm laïi nhöõng ñieàu ñaõ queân,bieát caùch tìm toøi ñeå phaùt hieän kieán thöùc môùi.Caùc tri thöùc phöông phaùp thöôøng laø nhöõng qui taéc,qui trình,noùi chung laø caùc phöông phaùp coù tính chaát thuaät toaùn.HS caàn ñöôïc reøn luyeän caùc thao taùc tö duy,phaân tích,toång hôïp,ñaëc bieät hoaù,khaùi quaùt hoaù,töông töï,qui laï veà quen.Vieäc naém vöõng caùc tri thöùc phöông phaùp noùi treân nhaèm taïo ñieàu kieän cho HS coù theå töï ñoïc hieåu ñöôïc taïi lieäu,töï laøm ñöôïc baøi taäp,naém vöõng vaø hieåu saâu caùc kieán thöùc cô baûn ñoàng thôøi phaùt huy ñöôïc tìm naêng saùng taïo cuûa baûn thaân

3/Taêng cöôøng hoïc taäp caù theå phoái hôïp vôùi hoïc taäp hôïp taùc:

Phöông phaùp daïy hoïc ñoåi môùi yeâu caàu HS phaûi nghó nhieàu hôn,laøm nhieàu hôn,thaûo luaän nhieàu hôn,ñieàu ñoù ñoøi hoûi HS phaûi coù söï coá gaéng trí tueä vaø nghò löïc trong caùc quaù trình töï löïc tieáp thu kieán thöùc môùi,phaûi thaät söï suy nghó laøm vieäc moät caùch tích cöïc,ñoäc laäp ñoàng thôøi phaûi coù moät quan heä hôïp taùc caù nhaân treân con ñöôøng tìm toøi phaùt hieän kieán thöùc môùi.Lôùp hoïc laø moâi tröôøng giao tieáp thaày troø,troø-troø,do ñoù caàn phaùt huy taùc duïng tích cöïc cuûa moái quan heä naøy baèng caùc hoaït ñoäng hôïp taùc,taïo ñieàu kieän cho moãi ngöôøi naâng cao trình ñoä qua vieäc vaän duïng voán hieåu bieát vaø kinh nghieäm cuûa töøng caù nhaân vaø cuûa caû taäp theå

4/Keát hôïp vieäc ñaùnh giaù cuûa thaày vôùi töï ñaùnh giaù cuûa troø

Trong ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc.Ñeå phaùt huy vai troø tích cöïc chuû ñoäng cuûa HS.GV caàn höôùng daãn HS phaùt trieån kyõ naêng töï ñaùnh giaù baøi laøm cuûa mình ñeå töï ñieàu chænh caùch hoïc cuûa mình vaø nhaän xeùt,ñaùnh giaù goùp yù baøi laøm vaø caùch phaùt bieåu cuûa baïn,pheâ phaùn caùc sai laàm,tìm nguyeân nhaân gaây sai laàm vaø caùch söûa chöõa sai laàm

III/Baûy lôøi khuyeân khi daïy tieát lí thuyeát:

1.Haõy ñaët mình vaøo vò trí cuûa HS.Ñieàu quen thuoäc ñoái vôùi thaày giaùo coù theå laø ñieàu raát môùi ñoái vôùi HS

2.Coá gaéng taïo ra caùc tình huoáng coù vaán ñeà,laøm xuaát hieän ôû HS nhu caàu nghieân cöùu kieán thöùc môùi.

3.Ñöøng daïy theo caùch truyeàn ñaït kieán thöùc moät chieàu.Choïn heä thoáng caâu hoûi hôïp lí loâi  cuoán HS tham gia vaøo baøi hoïc

4.Ñöøng boû qua,maø haõy khai thaùc ngay caâu traû lôøi cuûa HS KK caâu traû lôøi toát

5.Taêng cöôøng caùc caâu hoûi maø HS phaûi phaùn ñoaùn vaø löïa choïn.Neáu coù theå höôùng daãn HS tranh luaän maø thaày giaùo laø troïng taøi

6.Neân vöøa giaûng,vöøa luyeän.Vaän duïng kieán thöùc laø caùch toát nhaát ñeå naém vöõng kieán thöùc

7.Neân sô keát yù tröôùc ñeå chuyeån sang yù sau.Chuù yù caân ñoái giöõa cuûng coá töøng phaàn vaø cuûng coá toaøn baøi.Haõy ñeå giaønh nhöõng ñieàu caàn thieát cho böôùc cuûng coá cuoái baøi.

IV/Thao taùc söû duïng ñoà duøng daïy hoïc

Khaùc vôùi caùch daïy chay thuï ñoäng.Daïy theo phöông phaùp môùi tích cöïc ñoøi hoûi phaûi söû duïng caùc  phöông tieän daïy hoïc hieän ñaïi.Muoán laøm ñöôïc vieäc naøy ngöôøi GV tröôùc khi leân lôùp phaûi coù thôøi gian taäp söû duïng caùc duïng cuï naøy nhieàu laàn thao taùc moät caùch goïn gaøng,mau leï,nhuaàn nhuyeãn.Thì khi leân lôùp môùi coù hieäu quaû,tieát kieäm ñöôïc thôøi gian,gaây ñöôïc höùng thuù ôû HS.Coøn GV khoâng tìm hieåu,chuaån bò tröôùc khi leân lôùp.Thì khi leân lôùp raát maát thôøi gian vaø gaây caêng thaúng ôû GV vaø laøm maát tính höùng thuù ôû HS.

                                          Tam Hieäp,thaùng 11/2002

                                                Taäp theå toå KH töï nhieân I